لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵٬۰۷۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ دسامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱٬۸۲۷: خط ۱٬۸۲۷:


3- مسیحیان
3- مسیحیان
=وضعیت مسیحیان در لبنان=(1)
کشور لبنان، در غرب آسیا واقع شده و از شمال با سوریه و از جنوب با فلسطین اشغالی مرز مشترک دارد. این کشور کوچک، زیبا و حاصلخیز را عروس خاورمیانه نیز نام نهاده اند. ژئوپلیتیک این کشور در نقطه طلاقی مدیترانه و جهان عرب منجر به شکل‌گیری تنوع دینی- مذهبی، نژادی و فرهنگی منحصر بفرد در لبنان شده و زیست مسالمت آمیز این فرهنگ ها در کنار هم این کشور را به یکی از کارآمدترین دموکراسی ها در خاورمیانه تبدیل کرده است، هرچند همین تنوع در کنار ژئوپلیتیک خاص لبنان باعث شده نیروهای خارجی درصدد نفوذ و تأثیرگذاری بر گروه های مختلف در این کشور برآیند و در مقاطعی لبنان را به صحنه نزاع و درگیری این گروه ها تبدیل کنند.
واژگان کلیدی: وضعیت، مسیحیان ، لبنان
هسته اصلی بی ثباتی لبنان فرقه گرایی حاکم بر این کشور است. در این نظام، پست‌های دولتی در حکومت، خدمات عمومی، ارتش و قوه قضائیه بر اساس وابستگی‌های طایفه ای و مذهبی و نه بر اساس مزیت و شایستگی لازم تقسیم شده اند. بنابراین، وفاداری‌های فرقه ای بر وفاداری‌های ملی برتری دارند.
لبنان دارای تعدد مذاهب و دارای هفده فرقه دینی به رسمیت شناخته شده می باشد: یازده فرقه مسیحی (مارونی، ارتدوکس، کاتولیک، ارمنی‌های ارتدوکس، ارمنی‌های کاتولیک، پروتستان ها، سریانی‌های ارتدوکس، سریانی‌های کاتولیک، لاتین ها، کلدانی‌ها و نستوری ها)، پنج فرقه اسلامی (شیعیان، سنیان، دروزیان، علویان و اسماعیلیان) و یک فرقه یهودی.
حکومت در لبنان، جمهوری (از نوع دموکراتیک پارلمانی) است و تنوع مذاهب و طوائف در لبنان، در طول تاریخ مسبب بروز جنگ‌ها و درگیری‌های متعددی بوده که جنگ‌های داخلی 1975 تا 1990 مهم‌ترین و طولانی‌ترین جنگ داخلی در این کشور محسوب می‌گردد. این تنوع فرهنگی و ناآرامی‌های ناشی از آن باعث شد تا نظام سیاسی منحصر بفردی در این کشور در قالب دموکراسی توافقی شکل بگیرد.
هیچ اطلاعات دموگرافیکی دقیقی در مورد فرقه های مذهبی مختلف در لبنان وجود ندارد، زیرا این کشور از سال 1932 تاکنون هیچ سرشماری رسمی نداشته است. در آن زمان، مسیحیان تقریباً بیش از نیمی از جمعیت این کشور را تشکیل می دادند، گرچه برخی تحلیل گران آمار سال 1932 را نیز دقیق نمی دانند.
برآوردهای اخیر نشان می دهد که مسیحیان، حدود 34 درصد از جمعیت لبنان را تشکیل می دهند، مسیحیان مارونی، وابسته به کلیسای کاتولیک رومی هستند که بزرگترین و قدرتمند ترین نیروی سیاسی مسیحی لبنان هستند. دومین گروه بزرگ مسیحی لبنان ارتدوکس یونانی هستند و جمعیت کمی از فرقه های دیگر، از جمله ارتدوکس ارمنی، کاتولیک یونانی، کاتولیک ارمنی، ارتدوکس سریانی، کاتولیک سریانی و پروتستان در لبنان وجود دارد. مسئله سرشماری در لبنان به از لحاظ سیاسی مسئله ساز شده است؛ چراکه موقعیت های کلیدی در این کشور بر اساس مذهب توزیع شده است و تغییر در تناسب جمعیتی می تواند ساختار این فرمول را تغییر دهد.
براساس قانون اساسی لبنان، که مبتنی بر یک توافق تقسیم قدرت است، رئیس جمهور باید یک مسیحی مارونی باشد، در حالی که نخست وزیر باید یک مسلمان سنی و رئیس مجلس یک شیعه مسلمان باشد.
پیش از جنگ داخلی که از سال 1975 تا 1990 ادامه داشت، مسیحیان شش موقعیت رهبری در دولت را نسبت به هر پنج نفر موقعیت برای مسلمانان در اختیار داشتند. طبق توافق طائف که به این جنگ پایان داد، این فرمول به نسبت 50-50 تنظیم شد و قدرت رئیس جمهور مارونی کاهش یافت.
مسیحیان در لبنان در مقایسه با سایر کشورهای خاورمیانه، دارای اقلیت بزرگ و سیاسی قدرتمندی هستند. آنها تقریباً یک سوم جمعیت کشور 4/4 میلیون نفری لبنان را تشکیل میدهند و میشل عون، رئیس جمهور لبنان، تنها رئیس جمهور مسیحی در منطقه خاورمیانه است.
جریان ملی آزاد لبنان، نیروهای لبنانی، حزب کتائب، حزب آزادگان ملی، جریان المرده، اتحاد ملی لبنان، حزب دموکرات مسیحی، حزب همکاری، حزب الوعد، جنبش التغییر، جبهه آزادی و… از جمله گروه‌های سیاسی مسیحی لبنان هستند.
موقعیت ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک لبنان و بویژه همسایگی آن با سرزمین‌های اشغالی فلسطین، باعث شده تا این کشور مورد توجه بازیگران بزرگ عرصه سیاست بین‌الملل قرار گیرد. اکنون بسیاری از نهادهای بین‌المللی نیز در بیروت دفتر دارند.
جمهوری اسلامی ایران به لحاظ حمایت از مقاومت این کشور در برابر تجاوزات مستمر رژیم صهیونیستی، حضوری گسترده در صحنه لبنان دارد و از مقبولیت وسیعی نه تنها در صحنه شیعه بلکه در جامعه اهل‌سنت، مسیحیان و سایر طوایف لبنان نیز برخوردار می‌باشد.
در برخی مناطق، ادغام مسیحیان و مسلمانان در سال های اخیر افزایش یافته است، و نسل جوان تر شروع به فراموشی بی اعتمادی گروه های مذهبی به هم متأثر از جنگ داخلی لبنان کرده است که در سال 1990 به پایان رسید. با این وجود، در برخی مناطق، گروه های مذهبی همچنان از هم جدا و به هم ظنین هستند. برخی از بخش های جامعه مسیحی لبنان، از سوی جمعیت رو به رشد مسلمان، به ویژه پس از هجوم بیش از 1.5 میلیون پناهنده از همسایه این کشور، سوریه، که بیشتر آنها مسلمان سنی هستند، احساس خطر می کند.
اخیراً، پست ریاست جمهوری که متعلق به مسیحیان است، بیش از دو سال به دلیل اختلافات سیاسی خالی بود. این بن بست سیاسی با انتخاب میشل عون به عنوان رئیس جمهور در 31 اکتبر 2016 پایان یافت.
عون یک فرمانده ارتش سابق لبنانی است که رهبری مقاومت در برابر شبه نظامیان سوری در طول جنگ داخلی این کشور را بر عهده داشت. او در سالهای 1990 تا 2005 به فرانسه پناهنده شد و پس از عقب نشینی سوریه از لبنان به این کشور بازگشت.
عون برای دستیابی به قدرت، با یک سیاستمدار مسیحی مارونی رقیب، سمیر جعجع، آشتی کرد. این دو نفر سابقه دشمنی طولانی باهم داشتند که به جنگ داخلی منتهی شد و اختلافات سیاسی آنها منجر به جناح بندی های سیاسی بر مسئله سوریه شد. عون با ائتلاف طرفدار اسد، 8 مارس، و جعجع با اتحاد 14 مارس که طرفدار مخالفان بود همراه شد. در یک حرکت شگفت انگیز، در ماه ژانویه 2016، جعجع از ریاست جمهوری عون حمایت کرد؛ این رویداد پس از مشاجره جعجع با سعد الحریری، سیاستمدار سنی مسلمان، روی داد که از یک سیاستمدار مسیحی مارونی دیگر با نام سلیمان فرنجیه برای پست ریاست جمهوری حمایت می کرد. الحریری در نهایت معامله ای با عون انجام داد که تحت آن الحریری موافقت کرد تا در ازای به دست آوردن پست نخست وزیری از ریاست جمهوری عون حمایت کند.
روابط نزدیک میان عون و جعجع و انتخاب عون برای ریاست جمهوری موجب امیدواری بیشتری برای انسجام بیشتر در جامعه مسیحی لبنان شد که می تواند به تقویت قدرت سیاسی آنها کمک کند.
در مناطق بیروت و لبنان، به طور کلی، مسیحیان و مسلمانان در کنار هم زندگی می کنند، اما سایر محله ها و روستاها عمدتاً بین این دو جمعیت تفکیک شده است. بیش از دو دهه پس از پایان جنگ داخلی، شرق بیروت عمدتاً مسیحی نشین و بیروت غربی عمدتاً مسلمان نشین باقی مانده است.
بسیاری از مسیحیان لبنانی ابراز نگرانی کرده اند که تعداد آنها در حال کاهش و قدرت سیاسی آنها در حال فرسایش است، زیرا تعداد زیادی از مسیحیان این کشور به خارج از کشور نقل مکان کرده اند. در برخی موارد، این نگرانی، خود را در تلاش برای برنامه ریزی در رابطه با طرح های مسکونی انحصاراً اختصاص داده شده به مسیحیان یا جلوگیری از فروش زمین مسیحیان به مسلمانان نشان داده است. یک سازمان غیردولتی با نام “Labora” در زمینه یافتن شغل در لبنان برای مسیحیان ماریونی فعالیت می کند تا از مهاجرت آنها جلوگیری کند. هجوم عمده پناهندگان سوری مسلمان سوریه، موجباضطراب برخی از مسیحیان شده است.
در این رابطه، «بشاره پطرس الراعی» رهبر کلیسای مسیحیان مارونی لبنان، خواستار بازگشت پناهندگان به «مناطق امن» در سوریه شده است. وی در پیام خود به مناسبت کریسمس در دو سال گذشته این پناهندگان را تهدیدی برای امنیت ملی لبنان دانست ، هر چند او به مذهب به عنوان دلیلی برای این نگرانی اشاره نکرد.
جورج صلیبا، اسقف اعظم ارتدوکس سریانی جبل عامل لبنان، از این هم فراتر رفته و مسلمانان را به عنوان «دشمنان مسیح» محکوم کرد و گفت که کشتن مسیحیان در عراق «برای مسلمانان عادی است، زیرا هرگز با مسیحیان خوب رفتار نکردند».
همچنین از طرف برخی از احزاب مسیحی خاص برای تغییر قانون انتخابات لبنان فشار وارد شده است به طوری که شهروندان فقط به نامزدان مذهب خود رأی دهند، در مقایسه با سیستم فعلی، که در آن موقعیت های خاصی برای برخی از مذاهب خاص محفوظ است، اما نامزدها توسط اعضای همه ادیان انتخاب می شوند.
با این وجود، روابط بین مسیحیان و مسلمانان در لبنان از بسیاری از لحاظ بهتر از هر جای دیگری در خاورمیانه است. به عنوان مثال، یک نظرسنجی توسط مؤسسه پیو در سال 2013 در مورد مسلمانان در سراسر جهان نشان داد در حالی که 50 درصد از مسلمانان مورد مطالعه در مصر نگاه مسیحیان نسبت به مسلمانان را عموماً خصمانه توصیف کردند، تنها 27 درصد از مسلمانان مورد مطالعه در لبنان این احساسات را به اشتراک گذاشتند. در عین حال، 35 درصد مسلمانان مصری اظهار داشتند که نگاه مسلمانان نسبت به مسیحیان خصمانه است، در حالی که 27 درصد از مسلمانان لبنانی با این موضوع موافقت کردند.
در عین حال، جنگ در سوریه نیز هم پیوندی میان فرقه های خارج از عرصه سیاسی را متحول کرده است. در برخی مناطق در نزدیکی مرز سوریه، جایی که شهرهای مسیحی هدف تهاجمات دولت اسلامی (داعش) بوده اند، مسیحیان با حزب الله، گروهی از شیعیان حمایت شده توسط ایران، همکاری کرده اند تا جوخه های محافظت را تشکیل دهند.
مسیحیان این کشور حزب‌الله را حامی خود در برابر گروه تروریستی داعش می‌دانند. از آغاز تحرکات داعش در مناطق مرزی شرق لبنان، شمار زیادی از ساکنان مسیحی این کشور از جمله شهر «رأس بعلبک» سلاح به دست گرفته و وارد نبرد با این گروه تروریستی شده‌اند. حزب‌الله لبنان و شبه نظامیان مسیحی در یک جبهه به مبارزه با تروریست‌ها می‌پردازند.
1- دکتر شقایق حیدری مدرس دانشگاه و کارشناس مسائل هویتی مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC


=تصوف در لبنان=
=تصوف در لبنان=
confirmed
۳٬۸۸۵

ویرایش