۸۵٬۸۶۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شیعه' به 'شیعه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
'''نهضت جعفریه | '''نهضت جعفریه سازمان مذهبی ـ سیاسی سراسری شیعیان [[پاکستان]] است که برای احقاق حقوق شیعیان در کشور پاکستان تلاش می کند.''' | ||
=تاریخچه= | |||
=تاریخچه= | |||
==تغییر نام های مختلف== | ==تغییر نام های مختلف== | ||
نهضت جعفریه از آغاز تأسیس (1358 ش/ 1979) تاکنون، تحت تأثیر اوضاع سیاسی پاکستان، چندین‌بار تغییر نام داده است. نخستین نام رسمی آن، تحریک نفاذ فقه جعفریه پاکستان (نهضت اجرای فقه جعفری پاکستان) بود که در 1371 ش/ 1992 به تحریک جعفریه پاکستان (نهضت جعفری پاکستان) تغییر یافت. در دی 1380/ ژانویه 2002 دولت پرویز مشرف فعالیت چند گروه مذهبی، از جمله نهضت جعفریه، را ممنوع کرد؛ از این‌رو، نام گروه به تحریک اسلامی (نهضت اسلامی) تغییر یافت. | نهضت جعفریه از آغاز تأسیس (1358 ش/ 1979) تاکنون، تحت تأثیر اوضاع سیاسی پاکستان، چندین‌بار تغییر نام داده است. نخستین نام رسمی آن، تحریک نفاذ فقه جعفریه پاکستان (نهضت اجرای فقه جعفری پاکستان) بود که در 1371 ش/ 1992 به تحریک جعفریه پاکستان (نهضت جعفری پاکستان) تغییر یافت. در دی 1380/ ژانویه 2002 دولت پرویز مشرف فعالیت چند گروه مذهبی، از جمله نهضت جعفریه، را ممنوع کرد؛ از این‌رو، نام گروه به تحریک اسلامی (نهضت اسلامی) تغییر یافت.<ref>[https://rch.ac.ir/article/Details/9764 برگرفته از سایت: rch.ac.ir]</ref> | ||
==فعالیت شیعیان پس از استقلال پاکستان== | ==فعالیت شیعیان پس از استقلال پاکستان== | ||
در دوران مبارزات استقلال‌طلبانه مسلمانان شبه قاره هند، که به تأسیس پاکستان در 23 مرداد 1326/ 14 اوت 1947 انجامید، شیعیان نیز بسیار فعال بودند (جوادی، ص 24). شیعیان که انتظار داشتند در کشور جدید، حقوق مذهبی و سیاسی برابر با دیگران داشته باشند، از نخستین سالهای تأسیس پاکستان ــ که برای تعیین ساختار سیاسی و نظام حقوقی آن بحث هایی آغاز شد برای به دست آوردن جایگاه حقوقی و فرهنگی خود، فعالیتهای سازمان‌یافته‌ای را آغاز کردند. در 1327 ش/ 1948، «آل شیعه کانفرنس» (همایش سراسری شیعه) با تلاش نواب مظفرعلی قزلباش و علامه کفایت حسین، در لاهور تأسیس شد. سال بعد، اداره تحفظ حقوق شیعه، با تلاش علامه کفایت حسین و مظفرعلی شمسی، در شهر لاهور ایجاد شد و در 1339 ش/ 1960، «شیعه مطالبات کمیتی» (کمیته مطالبات شیعه)، با تلاش [[سید محمد دهلوی]] و [[علامه مفتی جعفر حسین]] | در دوران مبارزات استقلال‌طلبانه مسلمانان شبه قاره هند، که به تأسیس پاکستان در 23 مرداد 1326/ 14 اوت 1947 انجامید، شیعیان نیز بسیار فعال بودند (جوادی، ص 24). شیعیان که انتظار داشتند در کشور جدید، حقوق مذهبی و سیاسی برابر با دیگران داشته باشند، از نخستین سالهای تأسیس پاکستان ــ که برای تعیین ساختار سیاسی و نظام حقوقی آن بحث هایی آغاز شد برای به دست آوردن جایگاه حقوقی و فرهنگی خود، فعالیتهای سازمان‌یافته‌ای را آغاز کردند. در 1327 ش/ 1948، «آل شیعه کانفرنس» (همایش سراسری شیعه) با تلاش نواب مظفرعلی قزلباش و علامه کفایت حسین، در لاهور تأسیس شد. سال بعد، اداره تحفظ حقوق شیعه، با تلاش علامه کفایت حسین و مظفرعلی شمسی، در شهر لاهور ایجاد شد و در 1339 ش/ 1960، «شیعه مطالبات کمیتی» (کمیته مطالبات شیعه)، با تلاش [[سید محمد دهلوی]] و [[علامه مفتی جعفر حسین]] در کراچی پایه‌گذاری گردید. اهداف و خواستهای اساسی این سه مجموعه شیعی عبارت بودند از: حفظ عزاداری ایام محرّم، تبلیغ آزادانه تشیع، و [[وحدت بین‌مذاهب]] و مسلمانان کشور. | ||
==گردهمایی علمای شیعه پاکستان== | ==گردهمایی علمای شیعه پاکستان== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۶: | ||
سید محمد دهلوی از 16 تا 18 دی 1343/ 5 7 ژانویه 1965، ضمن سفرهایی به مناطق شیعهنشین کشور، از علما برای شرکت در گردهمایی بزرگی در کراچی دعوت کرد. | سید محمد دهلوی از 16 تا 18 دی 1343/ 5 7 ژانویه 1965، ضمن سفرهایی به مناطق شیعهنشین کشور، از علما برای شرکت در گردهمایی بزرگی در کراچی دعوت کرد. | ||
در گردهمایی مذکور، این مواد به تصویب رسید: | در گردهمایی مذکور، این مواد به تصویب رسید: | ||
* تدوین مواد درسی دینی جداگانه برای دانش‌آموزان و دانشجویان شیعه؛ | |||
* واگذاری سرپرستی اوقاف شیعه به هیئتی از شیعیان؛ | *تدوین مواد درسی دینی جداگانه برای دانش‌آموزان و دانشجویان شیعه؛ | ||
* امکان عزاداریهای مذهبی؛ | *واگذاری سرپرستی اوقاف شیعه به هیئتی از شیعیان؛ | ||
* حذف مطالب مذهبی اعتراض برانگیز از کتابهای درسی. | *امکان عزاداریهای مذهبی؛ | ||
*حذف مطالب مذهبی اعتراض برانگیز از کتابهای درسی. | |||
سیدمحمد دهلوی، به عنوان رئیس مجلس اعلای علمای شیعه ــ که در همان تاریخ، برای پیگیری خواستهای شرکت‌کنندگان در این گردههایی، ایجاد شد مسئولیت پیگیری خواسته های شیعیان را بر عهده گرفت. دولت ایوب‌خان در برابر این فشارها، تفکیک متون درسی دینی شیعیان را پذیرفت؛ اما در 1350 ش/ 1971، که دهلوی درگذشت، گروههای شیعه نیز تقریباً از فعالیت بازماندند. | سیدمحمد دهلوی، به عنوان رئیس مجلس اعلای علمای شیعه ــ که در همان تاریخ، برای پیگیری خواستهای شرکت‌کنندگان در این گردههایی، ایجاد شد مسئولیت پیگیری خواسته های شیعیان را بر عهده گرفت. دولت ایوب‌خان در برابر این فشارها، تفکیک متون درسی دینی شیعیان را پذیرفت؛ اما در 1350 ش/ 1971، که دهلوی درگذشت، گروههای شیعه نیز تقریباً از فعالیت بازماندند. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۵: | ||
اهداف و خواستهای اساسی نهضت در آغاز، مستثنا شدن شیعیان از پرداخت زکات و عُشر دولتی، حفظ و حراست از عزاداری، نیاز نداشتن به مجوز دولتی برای عزاداری، استفاده از کتاب های ویژه آموزشی شیعه برای دانش‌آموزان و دانشجویان شیعه، و در نظر گرفتن فقه شیعه در قوانین حکومتی در صورت عملی شدن نظام اسلامی در کشور بود. مفتی جعفر حسین تلاش فراوانی برای قبولاندن این خواست ها به دولت نمود که اوج آن در گردهمایی بزرگ 14 تیر 1359/ 5 ژوئیه 1980 در اسلام‌آباد بود. در این گردهمایی، صدها هزار نفر در برابر ساختمان مجلس پاکستان گرد آمدند و دولت مرکزی ناگزیر شد به تمام خواستهای اعتراض کنندگان، که در چهارده مادّه تنظیم یافته بود، پاسخ مثبت دهد. با درگذشت مفتی جعفر حسین در شهریور 1362/ اوت 1983 و روی کار آمدن عارف حسین حسینی، تغییراتی در اهداف نهضت به وجود آمد. نهضت، حزب سیاسی ـ مذهبی تمام عیاری شد و اهداف و برنامه‌های آن نیز از امور مذهبی به حوزه عمومی تغییر یافت. | اهداف و خواستهای اساسی نهضت در آغاز، مستثنا شدن شیعیان از پرداخت زکات و عُشر دولتی، حفظ و حراست از عزاداری، نیاز نداشتن به مجوز دولتی برای عزاداری، استفاده از کتاب های ویژه آموزشی شیعه برای دانش‌آموزان و دانشجویان شیعه، و در نظر گرفتن فقه شیعه در قوانین حکومتی در صورت عملی شدن نظام اسلامی در کشور بود. مفتی جعفر حسین تلاش فراوانی برای قبولاندن این خواست ها به دولت نمود که اوج آن در گردهمایی بزرگ 14 تیر 1359/ 5 ژوئیه 1980 در اسلام‌آباد بود. در این گردهمایی، صدها هزار نفر در برابر ساختمان مجلس پاکستان گرد آمدند و دولت مرکزی ناگزیر شد به تمام خواستهای اعتراض کنندگان، که در چهارده مادّه تنظیم یافته بود، پاسخ مثبت دهد. با درگذشت مفتی جعفر حسین در شهریور 1362/ اوت 1983 و روی کار آمدن عارف حسین حسینی، تغییراتی در اهداف نهضت به وجود آمد. نهضت، حزب سیاسی ـ مذهبی تمام عیاری شد و اهداف و برنامه‌های آن نیز از امور مذهبی به حوزه عمومی تغییر یافت. | ||
در «دستور» (اساسنامه) نهضت ــ که در آن اصلاحات بسیاری صورت گرفته و در مرداد 1381/ اوت 2002 منتشر گردیده اهداف و مقاصد آن چنین اعلام شده است: | در «دستور» (اساسنامه) نهضت ــ که در آن اصلاحات بسیاری صورت گرفته و در مرداد 1381/ اوت 2002 منتشر گردیده اهداف و مقاصد آن چنین اعلام شده است: | ||
* تقویت و پیشرفت پاکستان؛ | |||
* برقراری نظام عادلانه اسلامی در پاکستان؛ | *تقویت و پیشرفت پاکستان؛ | ||
* حفاظت از حقوق مردم؛ | *برقراری نظام عادلانه اسلامی در پاکستان؛ | ||
* تصویب و اجرای قانون برای پیروان هر مذهب بر اساس مذهب آنان؛ | *حفاظت از حقوق مردم؛ | ||
* تقویت اتحاد بین مسلمانان؛ | *تصویب و اجرای قانون برای پیروان هر مذهب بر اساس مذهب آنان؛ | ||
* رفع تعصبات زبانی و مذهبی و منطقه‌ای؛ | *تقویت اتحاد بین مسلمانان؛ | ||
* همکاری با گروههای همسو؛ | *رفع تعصبات زبانی و مذهبی و منطقه‌ای؛ | ||
* امر به معروف و نهی از منکر؛ | *همکاری با گروههای همسو؛ | ||
* ایجاد نهادهای آموزشی و رفاهی؛ | *امر به معروف و نهی از منکر؛ | ||
* حفظ حقوق اقلیتها. | *ایجاد نهادهای آموزشی و رفاهی؛ | ||
*حفظ حقوق اقلیتها. | |||
=ساختار نهضت جعفری پاکستان= | =ساختار نهضت جعفری پاکستان= | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
3) پاکستان ایجوکیشنل کونسل (شورای آموزشی پاکستان). این نهاد با هدف توسعه آموزش و رشد مهارتهای جدید در میان شیعیان، به ویژه در مناطق محروم، در 11 خرداد 1375/ اول ژوئن 1996 در اسلام‌آباد تشکیل شد و 26 باب مدرسه و مرکز آموزشی را در پنجاب، بلتستان، سرحد، گِلگِت و کویته تحت پوشش قرار داد. | 3) پاکستان ایجوکیشنل کونسل (شورای آموزشی پاکستان). این نهاد با هدف توسعه آموزش و رشد مهارتهای جدید در میان شیعیان، به ویژه در مناطق محروم، در 11 خرداد 1375/ اول ژوئن 1996 در اسلام‌آباد تشکیل شد و 26 باب مدرسه و مرکز آموزشی را در پنجاب، بلتستان، سرحد، گِلگِت و کویته تحت پوشش قرار داد. | ||
این نهادهای | این نهادهای سه‌گانه در اواخر دهه 1370 ش/1990 و اوایل دهه 1380 ش/2000، به دلایل مالی، فنی و سازمانی تعطیل شدند. | ||
==فعالیت های سیاسی ـ حقوقی== | ==فعالیت های سیاسی ـ حقوقی== | ||
دوم، فعالیت های سیاسی ـ حقوقی با هدف فرونشاندن درگیری ها و التهابات فرقه‌ای. در دهه 1370 ش/ 1990 و نیمه اول دهه 1380 ش/2000، عملیات خشونت بار و فرقه‌ای سپاه صحابه و «لشکر جَنگوی» افزایش بسیار یافت. در دهه 1360 ش/1980 بسیاری از افراد وابسته به «نهضت اجرای فقه جعفری» مورد حملات فرقه‌گرایانه قرار می‌گرفتند، اما از اوایل دهه 1370 ش/1990 به بعد، همه شیعیان به گونه‌ای هدف حملات سپاه صحابه و لشکر جنگوی شدند. بیشترین حملات، در این مقطع، به تجمعات و مراسم | دوم، فعالیت های سیاسی ـ حقوقی با هدف فرونشاندن درگیری ها و التهابات فرقه‌ای. در دهه 1370 ش/ 1990 و نیمه اول دهه 1380 ش/2000، عملیات خشونت بار و فرقه‌ای سپاه صحابه و «لشکر جَنگوی» افزایش بسیار یافت. در دهه 1360 ش/1980 بسیاری از افراد وابسته به «نهضت اجرای فقه جعفری» مورد حملات فرقه‌گرایانه قرار می‌گرفتند، اما از اوایل دهه 1370 ش/1990 به بعد، همه شیعیان به گونه‌ای هدف حملات سپاه صحابه و لشکر جنگوی شدند. بیشترین حملات، در این مقطع، به تجمعات و مراسم عبادی مانند نمازهای جماعت و جمعه و عزاداری ها می‌شد که تلفات زیادی نیز به همراه داشت. از سوی دیگر، [[اعظم طارق]] سرکرده سپاه صحابه که در انتخابات 1370 ش/ 1991 به نمایندگی مجلس پاکستان برگزیده شده بود، لایحه «[[ناموس صحابه]]» را با جمع‌آوری امضای چهل نماینده در 1372 ش/1993 به مجلس داد که مُفاد آن لزوم حفظ احترام صحابه و مرتد دانستن مخالفان صحابه بود. همچنین «[[لایحه شریعت]]»، که از زمان ضیاءالحق به بعد یکی از موضوعات مهم مباحث مجلس قانون گذاری پاکستان بود، از نظر نهضت جعفریه نیاز به اصلاح داشت. نهضت جعفریه توانست، با رایزنی از تصویب لوایح ضدشیعی در مجلس و دولت جلوگیری کند. | ||
=ممنوعیت فعالیت نهضت= | =ممنوعیت فعالیت نهضت= | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
در اوضاع کنونی، مهم‌ترین اهداف و خواست های آن از دولت عبارت‌اند از: | در اوضاع کنونی، مهم‌ترین اهداف و خواست های آن از دولت عبارت‌اند از: | ||
* برداشتن ممنوعیت فعالیتهای آن؛ | *برداشتن ممنوعیت فعالیتهای آن؛ | ||
* تأمین حقوق اجتماعی و مذهبی شیعیان؛ | *تأمین حقوق اجتماعی و مذهبی شیعیان؛ | ||
* مشارکت متناسب با جمعیت شیعیان در ادارات و نهادهای دولتی، به ویژه نهادهای دینی، مانند شورای عقاید اسلامی، «وفاقی شریعت کورت»، «دادگاه شرعی کل کشور»، «وزارت امور مذهبی»، «اداره تحقیقات اسلامی»؛ | *مشارکت متناسب با جمعیت شیعیان در ادارات و نهادهای دولتی، به ویژه نهادهای دینی، مانند شورای عقاید اسلامی، «وفاقی شریعت کورت»، «دادگاه شرعی کل کشور»، «وزارت امور مذهبی»، «اداره تحقیقات اسلامی»؛ | ||
* آزادی در برگزاری مراسم عزاداری. | *آزادی در برگزاری مراسم عزاداری. | ||
=فعالیت سیاسی نهضت= | =فعالیت سیاسی نهضت= | ||