گستره جغرافیایی و کانون های سادات طباطبایی شاخص در جهان اسلام (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰۷: خط ۲۰۷:
===سادات طباطبایی در مصر:===  
===سادات طباطبایی در مصر:===  


عده ای از سادات طباطبایی به مصر مهاجرت کردند و درپی تأسیس دولتی شیعی بودند که متاسفانه موفق نبودند. چند تن از فرزندان و نوادگان قاسم رسّی و برخی از برادران وی یعنی حسن بن ابراهیم و احمد بن ابراهیم و فرزندان عبدالله بن ابراهیم به مصر رفتند و در آن‌جا ماندگار شدند.  اینان خاندان بزرگی در مصر پدید آوردند که چندین سده عالمان و فقیهان و گاه انقلابیون نام‌آوری از ميان آنان برخاستند.
عده ای از سادات طباطبایی به مصر مهاجرت کردند و درپی تأسیس دولتی شیعی بودند که متاسفانه موفق نبودند. چند تن از فرزندان و نوادگان قاسم رسّی و برخی از برادران وی یعنی حسن بن ابراهیم و احمد بن ابراهیم و فرزندان عبدالله بن ابراهیم به مصر رفتند و در آن‌جا ماندگار شدند.<ref>عمده الطالب، ص 172_178.</ref> اینان خاندان بزرگی در مصر پدید آوردند که چندین سده عالمان و فقیهان و گاه انقلابیون نام‌آوری از ميان آنان برخاستند.
برخی از عالمان طباطبایی مصر به شرح زیرند:
برخی از عالمان طباطبایی مصر به شرح زیرند:
-.احمد بن عبداللـه بن ابراهیم طباطبا: بنا به نقل ابن اثیر_ که او را احمد بن محمد بن عبداللـه بن ابراهیم دانسته_ احمد در ۲۵۵ ه.ق. و به نقل ابن عنبه، در ۲۷۰ ق. در جایی بین برقه و اسکندریه  مصر با ادعای خلافت قیام کرد و پس از آن که به صعید رفت، بر پیروانش افزون شد و کارش بالا گرفت. احمد بن طولون (۲۲۰-۲۷۰ ق) حاکم دست نشانده عباسیان، سپاهیانی برای سرکوب او گسیل داشت. احمد در جنگ کشته شد و پیروانش پراکنده شدند.  
-.احمد بن عبداللـه بن ابراهیم طباطبا: بنا به نقل ابن اثیر_ که او را احمد بن محمد بن عبداللـه بن ابراهیم دانسته_ احمد در ۲۵۵ ه.ق. و به نقل ابن عنبه، در ۲۷۰ ق. در جایی بین برقه و اسکندریه  مصر با ادعای خلافت قیام کرد و پس از آن که به صعید رفت، بر پیروانش افزون شد و کارش بالا گرفت. احمد بن طولون (۲۲۰-۲۷۰ ق) حاکم دست نشانده عباسیان، سپاهیانی برای سرکوب او گسیل داشت. احمد در جنگ کشته شد و پیروانش پراکنده شدند. <ref>الکامل،ج 7،ص 217؛عمده الطالب،ص 172</ref>
-.محمد بن اسماعیل بن قاسم رسّی معروف به شعرانی، عالم، محدث و نقیب سادات طباطبایی مصر در سدۀ ۳ ق. با درگذشت محمد منصب نقابت در مصر به فرزندش اسماعیل و پس از آن به فرزند دیگرش احمد (۲۸۱-۳۴۵  یا 346 ق) رسید. احمد عالم، ادیب و  شاعر بود. از زندگی او چیزی دانسته نیست، اما معلوم است که در مصر درگذشته و در همان‌جا به خاک سپرده شده است. اشعاری از او در یتیمه الدهر ثعالبی و جاهای دیگر آمده است.  
-.محمد بن اسماعیل بن قاسم رسّی معروف به شعرانی، عالم، محدث و نقیب سادات طباطبایی مصر در سدۀ ۳ ق. با درگذشت محمد منصب نقابت در مصر به فرزندش اسماعیل و پس از آن به فرزند دیگرش احمد (۲۸۱-۳۴۵  یا 346 ق) رسید. <ref>وفیات الاعیان،ج 1،ص 129-130.</ref> احمد عالم، ادیب و  شاعر بود. از زندگی او چیزی دانسته نیست، اما معلوم است که در مصر درگذشته و در همان‌جا به خاک سپرده شده است. اشعاری از او در یتیمه الدهر ثعالبی و جاهای دیگر آمده است.  
-.ابوالبرکات هادی بن حسین بن محمد علوی رسّی، عالم و محدث.  
-.ابوالبرکات هادی بن حسین بن محمد علوی رسّی، عالم و محدث.  
-.ابوعبداللـه حسن بن ابراهیم رسی.  
-.ابوعبداللـه حسن بن ابراهیم رسی.  
خط ۲۲۳: خط ۲۲۳:
-. محمد بن احمد بن علی
-. محمد بن احمد بن علی
-.محمد بن طاهر بن علی بن احمد، از بزرگان خاندان طباطبا و از محدثان بنام است.
-.محمد بن طاهر بن علی بن احمد، از بزرگان خاندان طباطبا و از محدثان بنام است.
-. حسن بن عبداللـه بن محمد بن قاسم
-. حسن بن عبداللـه بن محمد بن قاسم. <ref>بنگرید:دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج2 ، ص  64_65.
 
</ref>
   
   
===4.سادات طباطبايي در مغرب :===  
===4.سادات طباطبايي در مغرب :===  


گفته شده شرفای حسنی (سعدی) که از سال 951 تا 1069 و شرفای فلالی که از 1075 تا 1311ق در مراکش حکومت کردند از نسل ابراهیم طباطبا هستند.  در مغرب براي قبور بسياري از سادات از جمله سادات طباطبايي بقعه هايي ساخته و به عنوان اماکن متبرک مورد اقبال و زيارت مردم مغرب هستند.
گفته شده شرفای حسنی (سعدی) که از سال 951 تا 1069 و شرفای فلالی که از 1075 تا 1311ق در مراکش حکومت کردند از نسل ابراهیم طباطبا هستند. . <ref>اندلس، محمد آیتی، ص 218.</ref> در مغرب براي قبور بسياري از سادات از جمله سادات طباطبايي بقعه هايي ساخته و به عنوان اماکن متبرک مورد اقبال و زيارت مردم مغرب هستند.




===5.شام:===  
===5.شام:===  


در این سرزمین نیز برخی سادات طباطبایی از سده سوم هجری ساکن شدند. یحیی بن قاسم بن ابراهیم معروف به رَسّي از آن جمله است که توانست اداره شهر الرمله را بدست بگیرد. قاسم ابن محمدبن احمد، قاضي شام نیز از سادات طباطبایی است.  
در این سرزمین نیز برخی سادات طباطبایی از سده سوم هجری ساکن شدند. یحیی بن قاسم بن ابراهیم معروف به رَسّي از آن جمله است که توانست اداره شهر الرمله را بدست بگیرد. قاسم ابن محمدبن احمد، قاضي شام نیز از سادات طباطبایی است. <ref>عمده الطالب،ص 175_176.</ref>




===6.هندوستان:===  
===6.هندوستان:===  


به نظر مي‌رسد از روزگاري که قاسم رسّي به هندوستان تبعيد شد، گروهي از خاندان طباطبایی و نيز جمعي از ديگر سادات حسني به آن سرزمين مهاجرت کردند و در آنجا ماندگار شدند. به رغم آن که در سده‌هاي ميانه و اخير، سادات طباطبايي در هندوستان نقش سياسي، ديني و اجتماعي مهمي داشتند، اطلاعی چندانی از احوال ايشان دانسته نيست. سيدعلي بن عزيزاللـه طباطبايي حسني در 1003ق/1595م کتابي با عنوان تاريخ برهان مآثر نوشته که در 1355ق/1936م در دهلي چاپ شده است. وي در آن نام تني چند از بزرگان طباطبايي هندوستان را آورده است، از آن جمله سيدشاه مير طباطبا از عالمان و اميران اين سلسله است که در سد? 10ق/16م در هند مي‌زيست.  
به نظر مي‌رسد از روزگاري که قاسم رسّي به هندوستان تبعيد شد، گروهي از خاندان طباطبایی و نيز جمعي از ديگر سادات حسني به آن سرزمين مهاجرت کردند و در آنجا ماندگار شدند. به رغم آن که در سده‌هاي ميانه و اخير، سادات طباطبايي در هندوستان نقش سياسي، ديني و اجتماعي مهمي داشتند، اطلاعی چندانی از احوال ايشان دانسته نيست. سيدعلي بن عزيزاللـه طباطبايي حسني در 1003ق/1595م کتابي با عنوان تاريخ برهان مآثر نوشته که در 1355ق/1936م در دهلي چاپ شده است. وي در آن نام تني چند از بزرگان طباطبايي هندوستان را آورده است، از آن جمله سيدشاه مير طباطبا از عالمان و اميران اين سلسله است که در سد? 10ق/16م در هند مي‌زيست. <ref>دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج2، ص 57.</ref>




۱۶۰

ویرایش