۵٬۵۶۷
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اموزه ها' به 'آموزهها') |
جز (Heydari صفحهٔ تبیین نقش علما و نخبگان عالم اسلامی در پاسخدهی به شبهات را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به تبیین نقش علما و نخبگان عالم اسلامی در پاسخدهی به شبهات (مقاله) منتقل کرد) |
||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
مرحله نخست آن عصر انبیاء الهی است که شاخصه اصلی آن دریافت برنامه جامع وحیانی توسط انسانهائی است که به مقام قرب الهی نائل گردیده و صلاحیت لازم را در رهبری فکری و معنوی بشریت کسب نمودهاند. اینان بعد از وصول به مرتبه امامت و هدایتگری انسانها همه تلاش و سعی شان را در این مسیر بکار گرفته و نزدیکترین طریق نجات و هدایت را به آنان ارائه نمودهاند. | مرحله نخست آن عصر انبیاء الهی است که شاخصه اصلی آن دریافت برنامه جامع وحیانی توسط انسانهائی است که به مقام قرب الهی نائل گردیده و صلاحیت لازم را در رهبری فکری و معنوی بشریت کسب نمودهاند. اینان بعد از وصول به مرتبه امامت و هدایتگری انسانها همه تلاش و سعی شان را در این مسیر بکار گرفته و نزدیکترین طریق نجات و هدایت را به آنان ارائه نمودهاند. | ||
مرحله دوم که با اعلام ختم نبوت آغاز میگردد دوره اوصیای الهی است. اینان نیز بسبب نیل به مراتب عالیه کمالات که برای بشر وصول بدان ممکن است با تبیین و تفسیر مکتب انبیاء و نیز سیره عملی خود همه تلاششان را در محافظت از آن بکار گرفته و مانع تحریف و تفسیرهای ناصواب از دین گردیدهاند. اوصیای الهی هر چند در مقام عمل – جز در دوران کوتاه حاکمیت نبی اکرم و امام علی و امام حسن | مرحله دوم که با اعلام ختم نبوت آغاز میگردد دوره اوصیای الهی است. اینان نیز بسبب نیل به مراتب عالیه کمالات که برای بشر وصول بدان ممکن است با تبیین و تفسیر مکتب انبیاء و نیز سیره عملی خود همه تلاششان را در محافظت از آن بکار گرفته و مانع تحریف و تفسیرهای ناصواب از دین گردیدهاند. اوصیای الهی هر چند در مقام عمل – جز در دوران کوتاه حاکمیت نبی اکرم و امام علی و امام حسن علیهمالسلام - موفق به تشکیل حکومت در راستای اهداف عالی شان در اجرای عدالت بمعنای واقعی کلمه و هدایتهای معنوی بشر در نیل به هدف از خلقت نبودهاند اما با تفسیر و تبیین جامع دین – حتی بعد از وفاتشان - همچنان در این مسیر قرار داشته و بشریت از برکات وجودی آنان بهره نمیگیرد. | ||
| | ||
دوره سوم که اکنون نیز در این مرحله بسر میبریم عصر علماست. در این دوره که از آن بعنوان عصر غیبت یاد میشود عالمان دین با رهنمودهای علمی و عملی انبیاء و اوصیاء و محوریت قرآن به تبیین و تفسیر دین میپردازند. اینان رسالت اصلی خویش را در معرفی حقیقی دین و محافظت از آن در برابر تحریف گران و معاندان دانسته و هدف نهائی شان را اجرای عملی منظومه دین که تامین کننده نیازهای مادی و معنوی بشریت میباشد میدانند. | دوره سوم که اکنون نیز در این مرحله بسر میبریم عصر علماست. در این دوره که از آن بعنوان عصر غیبت یاد میشود عالمان دین با رهنمودهای علمی و عملی انبیاء و اوصیاء و محوریت قرآن به تبیین و تفسیر دین میپردازند. اینان رسالت اصلی خویش را در معرفی حقیقی دین و محافظت از آن در برابر تحریف گران و معاندان دانسته و هدف نهائی شان را اجرای عملی منظومه دین که تامین کننده نیازهای مادی و معنوی بشریت میباشد میدانند. | ||
عالمان دین که مرزبانان حقیقی عقیده و ایمان مردم در برابر تهاجم | عالمان دین که مرزبانان حقیقی عقیده و ایمان مردم در برابر تهاجم دینستیزان و کجاندیشان بوده و امینان و حافظان شریعت هستند موظفند به رخنه های علمی و عملی که در اثر عوامل گوناگون در حوزه دین وارد میگردد پاسخگو باشند. | ||
ویروسی که در حال حاضر دامنگیر بشریت گردیده و تاثیرات شگرفی در زندگی مردم و سیاستهای حاکم بر جهان گذاشته است در حوزه دین نیز منشا سوالات و شبهات فراوانی گردیده است بگونهای که حیات دینی مردم را بشدت تحت تاثیر قرار داده و سبب تحولی شگرف در بخشهای گوناگون زندگی از جمله تحول در شکل دینداری گردیده است. از اینرو بر عالمان و نخبگان دینی فرض است به رسالت خویش در این برهه خاص عنایت فراوان مبذول داشته و از حریم دین و دینداری محافظت نمایند. | ویروسی که در حال حاضر دامنگیر بشریت گردیده و تاثیرات شگرفی در زندگی مردم و سیاستهای حاکم بر جهان گذاشته است در حوزه دین نیز منشا سوالات و شبهات فراوانی گردیده است بگونهای که حیات دینی مردم را بشدت تحت تاثیر قرار داده و سبب تحولی شگرف در بخشهای گوناگون زندگی از جمله تحول در شکل دینداری گردیده است. از اینرو بر عالمان و نخبگان دینی فرض است به رسالت خویش در این برهه خاص عنایت فراوان مبذول داشته و از حریم دین و دینداری محافظت نمایند. | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
شناخت دقیق مسائل عصر، عالم دینی را قادر خواهد ساخت دین را بگونهای زنده به جامعه ارائه دهد. با ترک این فریضه سیاسی اجتماعی دین بسان مجموعهای خشک و بی روح تلقی گردیده و ذهنیت جامعه نسبت به آن وارونه و مسخ شده خواهد بود. بر عالمان راستین و مرزداران حقیقی شریعت فرض است با افزایش آگاهی شان از مقتضیات زمان، پیوسته مسائل گوناگون جهان را که میتواند در نقش آفرینی و کارائی دین تاثیر مثبت یا منفی بگذارد رصد نمایند. | شناخت دقیق مسائل عصر، عالم دینی را قادر خواهد ساخت دین را بگونهای زنده به جامعه ارائه دهد. با ترک این فریضه سیاسی اجتماعی دین بسان مجموعهای خشک و بی روح تلقی گردیده و ذهنیت جامعه نسبت به آن وارونه و مسخ شده خواهد بود. بر عالمان راستین و مرزداران حقیقی شریعت فرض است با افزایش آگاهی شان از مقتضیات زمان، پیوسته مسائل گوناگون جهان را که میتواند در نقش آفرینی و کارائی دین تاثیر مثبت یا منفی بگذارد رصد نمایند. | ||
شناخت زمان و مقتضیات عصر همان چیزی است که در روایات اهل بیت نیز بدان تصریح شده و از عالمان دین خواسته شده است که بدان متصف باشند تا در برابر هجوم دشمن برترین مواضع و سیاستها را اتخاذ نموده و از خطا در نوع مقابله با آنان مصون باشند. امام صادق | شناخت زمان و مقتضیات عصر همان چیزی است که در روایات اهل بیت نیز بدان تصریح شده و از عالمان دین خواسته شده است که بدان متصف باشند تا در برابر هجوم دشمن برترین مواضع و سیاستها را اتخاذ نموده و از خطا در نوع مقابله با آنان مصون باشند. امام صادق علیهالسلام در توصیف چنین عالمانی میفرماید: العالم بزمانه لاتهجم علیه اللوابس. (حکیمی، | ||
شهید مطهری در تبیین این روایت تحت عنوان عالم زمان خویشتن باش میفرماید: (مطهری،...) | شهید مطهری در تبیین این روایت تحت عنوان عالم زمان خویشتن باش میفرماید: (مطهری،...) | ||
===2- آینده نگری و عدم شگفتی از حوادث روزگار === | ===2- آینده نگری و عدم شگفتی از حوادث روزگار === | ||
آینده نگری و قدرت پیشبینی حوادث، ثمره علم به زمان حال و گذشته میباشد؛ عالمان حقیقی در اثر مطالعات گسترده شان نسبت به تاریخ و شناخت عمیق از عصر خویش قدرت پیشبینی از حوادث آینده را داشته و هیچگاه از بروز آنها شگفت زده نمیشوند همانگونه که امام علی | آینده نگری و قدرت پیشبینی حوادث، ثمره علم به زمان حال و گذشته میباشد؛ عالمان حقیقی در اثر مطالعات گسترده شان نسبت به تاریخ و شناخت عمیق از عصر خویش قدرت پیشبینی از حوادث آینده را داشته و هیچگاه از بروز آنها شگفت زده نمیشوند همانگونه که امام علی علیهالسلام فرمود: اعرف الناس بالزمان من لم یتعجب من احداثه. ایشان در بیانی دیگر مطالعه تاریخ گذشتگان را از عوامل مهم در پیشبینی حوادث حال و آینده میدانند:اسْتَدِلَّ عَلَى مَا لَمْ یَکُنْ بِمَا قَدْ کَانَ، فَإِنَّ الاُْمُورَ أَشْبَاهٌ(نامه 27نهجالبلاغه):با آنچه در گذشته واقع شده، نسبت به آنچه واقع نشده استدلال کن; زیرا امور جهان شبیه به یکدیگرند. | ||
===3- شناسائی صحیح دین و معرفی آن بصورت طرحی جامع:=== | ===3- شناسائی صحیح دین و معرفی آن بصورت طرحی جامع:=== | ||
اسلام بر خلاف مسیحیت و سایر ادیان منظومهای جامع از قوانین احکام و معارفی است که در جهت شکوفائی استعدادهای بشری و تامین نیازهای مادی و معنوی اش تشریع گردیده است. آثار عینی و تکاملی آن تنها در صورتی میسر است که مجموعه آموزهها و معارفش بصورت پیوسته به یکدیگر نگریسته و اجرا گردد. جزئی نگری به این منظومه معرفتی آفتی بس بزرگ به پیکره دین بوده و سبب تحجر و | اسلام بر خلاف مسیحیت و سایر ادیان منظومهای جامع از قوانین احکام و معارفی است که در جهت شکوفائی استعدادهای بشری و تامین نیازهای مادی و معنوی اش تشریع گردیده است. آثار عینی و تکاملی آن تنها در صورتی میسر است که مجموعه آموزهها و معارفش بصورت پیوسته به یکدیگر نگریسته و اجرا گردد. جزئی نگری به این منظومه معرفتی آفتی بس بزرگ به پیکره دین بوده و سبب تحجر و سطحینگری نسبت به آن خواهد شد. از اینرو عالمان دین موظفند دین را در قالب یک طرح جامع و نظام واره به دیگران معرفی کنند. | ||
شهید مطهری در این زمینه میفرماید: (مطهری،...) | شهید مطهری در این زمینه میفرماید: (مطهری،...) | ||
خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
با توجه به اصل مذکور باید گفت یکی از عوامل اصلی پیدایش شبهاتی نظیر شبهه تعارض علم و دین در ماجرای کرونا، عدم تفکیک و تمایز بین روح دین و پوسته دین میباشد. بدین معنا که شبهه افکنان یا سطحی نگران در مسائل دین، شعائر و ظواهر دینی را بعنوان اصول و روح دین پنداشته و چون تعطیلی موقت شعائر و مناسک مذهبی را بدلیل عدم شیوع این بیماری مشاهده نمودهاند گمان کردهاند که پس تاریخ مصرف دین تمام شد و همه آموزههای دین خرافاتی بیش نبوده است. غافل از آنکه انچه اصل و حقیقت دین را تشکیل میدهد حقیقت توحید است، حقیقت قرآن است، حقیقت و جود پیامبر و اهل بیت است، نه اماکن منسوب به انان، این امور بمنزله شعائر دین بوده که جهت حفظ روح و محتوای دین تشریع گردیده است. | با توجه به اصل مذکور باید گفت یکی از عوامل اصلی پیدایش شبهاتی نظیر شبهه تعارض علم و دین در ماجرای کرونا، عدم تفکیک و تمایز بین روح دین و پوسته دین میباشد. بدین معنا که شبهه افکنان یا سطحی نگران در مسائل دین، شعائر و ظواهر دینی را بعنوان اصول و روح دین پنداشته و چون تعطیلی موقت شعائر و مناسک مذهبی را بدلیل عدم شیوع این بیماری مشاهده نمودهاند گمان کردهاند که پس تاریخ مصرف دین تمام شد و همه آموزههای دین خرافاتی بیش نبوده است. غافل از آنکه انچه اصل و حقیقت دین را تشکیل میدهد حقیقت توحید است، حقیقت قرآن است، حقیقت و جود پیامبر و اهل بیت است، نه اماکن منسوب به انان، این امور بمنزله شعائر دین بوده که جهت حفظ روح و محتوای دین تشریع گردیده است. | ||
معتقدان به دین اکنون نیز میگویند: توسل به اولیای الهی همیشه میتواند ملجائی مطمئن جهت آرامش انسانها و رفع آلامشان باشد. شخصیت حقیقی اهل بیت و اولیای الهی وابسته به این اماکن نیست تا تعطیلی یا حتی تخریب آنها لطمهای به عظمت شان وارد نماید. این اماکن مقدس – اعم از مساجد و مراکززیارتی اهل بیت | معتقدان به دین اکنون نیز میگویند: توسل به اولیای الهی همیشه میتواند ملجائی مطمئن جهت آرامش انسانها و رفع آلامشان باشد. شخصیت حقیقی اهل بیت و اولیای الهی وابسته به این اماکن نیست تا تعطیلی یا حتی تخریب آنها لطمهای به عظمت شان وارد نماید. این اماکن مقدس – اعم از مساجد و مراکززیارتی اهل بیت علیهمالسلام – جهت تعظیم شعائر الهی توسط مردم ساخته شده و تنها به دلیل انتساب به این بزرگواران است که قداست یافته است. | ||
عظمت این نمونههای عالی انسانیت به مقامات عالی است که در محضر ربوبی دارند نه به بارگاههای ظاهری شان؛ قداست و بزرگی اینان بجهت مراتب قرب معنوی شان به حضرت حق است و بدیهی است که چنین اموری همچنان ثابت بوده و همگان در هر زمان که میبخواهند میتوانند با توسل خالصانه به این مشعل های هدایت به قرب الهی نائل گردند. | عظمت این نمونههای عالی انسانیت به مقامات عالی است که در محضر ربوبی دارند نه به بارگاههای ظاهری شان؛ قداست و بزرگی اینان بجهت مراتب قرب معنوی شان به حضرت حق است و بدیهی است که چنین اموری همچنان ثابت بوده و همگان در هر زمان که میبخواهند میتوانند با توسل خالصانه به این مشعل های هدایت به قرب الهی نائل گردند. | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
از منظر قرآن، جهان هستی با سنن و قوانینی مدیریت میشود که علم بشر در برابر آن بسیار اندک است: و ما اوتیتم من العلم الا قلیلا()؛ مدعیان تعارض دین و علم اگر کمی از غرور جاهلانه شان برگردند خواهند دید که قرآن و رهبران الهی بزرگترین مشوقان بشریت به علم و دانش بودهاند. | از منظر قرآن، جهان هستی با سنن و قوانینی مدیریت میشود که علم بشر در برابر آن بسیار اندک است: و ما اوتیتم من العلم الا قلیلا()؛ مدعیان تعارض دین و علم اگر کمی از غرور جاهلانه شان برگردند خواهند دید که قرآن و رهبران الهی بزرگترین مشوقان بشریت به علم و دانش بودهاند. | ||
امام علی | امام علی علیهالسلام در آخرینلحظات شهادتش ملتمسانه مسلمانان را بخداوند سوگند میدهد که به تعالیم قرآن اهمیت داده و به آنها هشدار میدهد مبادا غیر مسلمانان در عمل به آموزههای قرآن در ابعاد گوناگون علمی، اجتماعی، سیاسی،اقتصادی، تربیتی،روانی از شما سبقت بگیرند: الله الله فی القرآن لا یسبقکم فی العمل به غیرکم (امام علی...)؛ شکی نیست که اگر حضرات اهل بیت علیهمالسلام همگی شان در عصر کنونی مجتمع بوده و شاهد موج گسترده چنین بیماری (کرونا) در جهان بودند قطعا در کنار توسل و توکل در محضر حقتعالی و درخواست متضرعانه شان از خداوند بزرگ در جهت دفع این بلا از مردم جهان، بیشترین توصیههای بهداشتی را به مردم نموده و خود در حد امکان اولین عامل بدان بودند. | ||
===2- اصالت عقل و قاعده ملازمه بین حکم عقل و شرع:=== | ===2- اصالت عقل و قاعده ملازمه بین حکم عقل و شرع:=== | ||
خط ۱۶۴: | خط ۱۶۴: | ||
اصلیترین سوال یا شبههای که ویروس کرونا در حوزه دینداری پدید آورده است مساله تعارض علم و دین است شبهات دیگر را باید از فروعات این شبهه دانست. پاسخ عالمانه دین مداران به این شبهه مبانی فکری شبهه افکنان را متزلزل نموده و اساس شبهات دیگرشان را فرو خواهد ریخت. | اصلیترین سوال یا شبههای که ویروس کرونا در حوزه دینداری پدید آورده است مساله تعارض علم و دین است شبهات دیگر را باید از فروعات این شبهه دانست. پاسخ عالمانه دین مداران به این شبهه مبانی فکری شبهه افکنان را متزلزل نموده و اساس شبهات دیگرشان را فرو خواهد ریخت. | ||
در اینجا نخست بخشی از گفتار متفکر شهید مرتضی مطهری را در منشا پیدایش اندیشه تضاد علم و دین مطرح نموده آنگاه با بهرهگیری از آثار اندیشمندان اسلامی که | در اینجا نخست بخشی از گفتار متفکر شهید مرتضی مطهری را در منشا پیدایش اندیشه تضاد علم و دین مطرح نموده آنگاه با بهرهگیری از آثار اندیشمندان اسلامی که برگرفته از روح دین میباشد به حل شبهات موجود در این زمینه خواهیم پرداخت. | ||
== گفتار شهید مطهری در منشا پیدایش اندیشه تناقض علم و دین == | == گفتار شهید مطهری در منشا پیدایش اندیشه تناقض علم و دین == | ||
خط ۱۸۸: | خط ۱۸۸: | ||
علم در مقابل هجوم بیماریها، سیلها، زلزلهها، طوفانها ایمنى میدهد و ایمان در مقابل اضطرابها، تنهاییها، احساس بىپناهیها، پوچانگاریها. علم جهان را با انسان سازگار میکند و ایمان انسان را با خودش. | علم در مقابل هجوم بیماریها، سیلها، زلزلهها، طوفانها ایمنى میدهد و ایمان در مقابل اضطرابها، تنهاییها، احساس بىپناهیها، پوچانگاریها. علم جهان را با انسان سازگار میکند و ایمان انسان را با خودش. | ||
[[رده: | [[رده:مقالهها]] |