اخوان المسلمین مراکش
| اخوان‌المسلمین مراکش | |
|---|---|
 | |
| نام حزب |
|
| تاریخ تأسیس | 1992 م، ۱۳۷۰ ش، ۱۴۱۲ ق |
| مؤسس | عبدالاله بنکیران، محمد یتیم و عبدالله بها |
| رهبران | |
| اهداف |
|
اخوان المسلمین مراکش که با نام «حرکة الاصلاح و التجدید» يا در حال حاضر «جماعت توحيد و اصلاح» مشهور و منشعب شده از گروه الشبیبة الاسلامیة به رهبری عبدالکریم مطیع است و تحت تأثیر افکار و اندیشه‌های متفکران اخوانی همچون حسن البنا قرار دارد.
اسلام‌گرایان مراکش
شالوده روحیه مذهبی مردم مراکش در طول تاریخ تحت تأثیر افکار و اندیشه‌های طریقت‌های صوفیه و فقهای مذهب مالکی بوده است و دین و نظام پادشاهی در این سرزمین از یکدیگر جدایی ناپذیر و با یکدیگر عجین شده ؛اکنون نیز اغلب جریانات اسلام‌گرای مراکش با نظام پادشاهی بیعت نموده‌اند.
جنبش الشبیبه الاسلامیه (جوانان اسلامی) اولین سازمان اسلامی مراکشی در نوامبر 1972 م، توسط عبدالکریم مطیع عضو سابق اتحادیه ملی نیروهای خلقی با گرایشات سوسیالیستی تأسیس گردید. اقدامات این تشکیلات با عکس‌العمل دستگاه امنیتی و اطلاعاتی به ریاست ادریس البصری وزیر کشور مراکش رو به رو شد. رهبری گروه به اتهام ترور عمر بن جلون که از رهبران سوسیالیست بود در سال 1975 م، تحت تعقیب و پیگرد قانونی و امنیتی قرار گرفتند. در نتیجه این فضای امنیتی رهبران این گروه به کشورهایی همچون لیبی پناه بردند.
در این شرایط برخی از جوانان این گروه شیوه‌های عبدالکریم مطیع را مورد نقد قرار دادند و از این رهگذر به فعالیت‌های مخفی روی آوردند. عبدالاله بنکیران، دکتر محمد یتیم و عبدالله بها از جمله رهبران این گروه بودند که بعدها به نام الجماعةالاسلامیه و حرکه الاصلاح و التجدید معروف شدند. رهبران این گروه زیر چتر تشکیلاتی جنبش خلقی دموکراتیک مشروطه خواه (الحرکة الشعبیه الدستوریه الدمقراطیه) به رهبری دکتر عبدالکریم الخطیب پزشک مخصوص پادشاه در انتخابات پارلمانی 1997 م، شرکت کرده و در این راستا عبدالاله بنکیران عضو پارلمان مراکش شد.
حرکة الاصلاح و التجدید
حرکت اصلاح و تجدید که متأثر از افکار و اندیشه‌های متفکران اخوانی همچون حسن البنا بوده است در پی توسعه حیطه تشکیلاتی و سازمانی خود با جمعیت رابطه المستقبل الاسلامی متحد شد. این شریک جدید خود از ائتلاف و اتحاد سه گروه جمعیه الدعوة الاسلامیه، الجمعیة الاسلامیه و جمعیة الشروق متشکل شده است. حرکت اصلاح با تغییر اساسنامه و مرامنامه خود و تغییر نام خود به حزب التجدید الوطنی در مه 1992 م، و حزب الوحده و التنمیه (وحدت و توسعه) در سال 1993 م، نتوانست مجوز فعالیت رسمی از وزارت کشور بگیرد و به همین خاطر نتوانست به طور مستقل در انتخابات پارلمانی شرکت کند. در اکتبر 1998 م، با ادغام در تشکیلات ملی، نام خود را به حزب العدالة والتنمیة (عدالت و توسعه) تغییر داد و توانست در انتخابات پارلمانی مراکش در 27 سپتامبر 2002 م، 43 کرسی به دست آورد. رهبری این گروه هم اکنون به عهده دکتر سعدالدین العثمانی است.
اندیشه‌ها
اندیشه‌های این گروه متحول شده و شیوه دموکراتیک پارلمانی را برای حضور در صحنه سیاست این کشور اتخاذ نموده است. این حزب، یک نوع پیروی و تقلید از خط مشی و سیاست حزب اسلام‌گرا حاکم ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان را در پی گرفته است.
احزاب اسلام‌گرا
هم اکنون سه حزب اسلام‌گرا به طور رسمی در مراکش فعالیت دارند:
- حزب عدالت و توسعه که در پارلمان جایگاه ممتازی دارد.
- حزب النهضه والفضیله به رهبری محمد خلیدی که در 25 دسامبر 2005 م، از دولت مجوز گرفته است. خلیدی از رهبران گروه انشعابی از حزب عدالت و توسعه بوده و دولت با آزادی فعالیت این گروه در صدد تضعیف حزب عدالت و توسعه است.
- حزب البدیل الحضاری (جایگزین تمدنی) که در 22 اکتبر 1995 م، مجوز رسمی برای فعالیت حزب گرفته است.
جنبش العدل و الاحسان به رهبری شیخ یاسین که پایگاه وسیع مردمی دارد و جمعیت الاصلاح و التجدید که از سوی دولت مجوز فعالیت نگرفته‌اند. گروه‌های کوچک اسلام‌گرایی نیز همچون جماعة الاختیار الاسلامی، جماعة السفة و جمعیة الدعوة الاسلامیة فعالیت فرهنگی و مذهبی و دور از سیاست دارند و عملا مجموعه‌های فرهنگی هستند.
جستارهای وابسته
منابع
- اخوان المسلمین در مغرب عربی، وب‌سایت آفریقا‌شناس، تاریخ درج مطلب: ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۹ ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 11 خردادماه 1404 ش.