دعا و توسل نزد اولیاء مطلوب است یا ممنوع (کتاب)
| الدعاء والتوسل بالأولیاء مطلوب أم ممنوع؟ | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سید حسن طاهری خرم آبادی |
| زبان | عربی |
| ترجمه | رعد الحجاج |
| سال نشر | 1430 ق |
| ناشر | مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، مرکز تحقیقات علمی |
| تعداد صفحه | 151 ص |
دعا و توسل نزد اولیاء مطلوب است یا ممنوع؟ عنوان کتابی است که توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است و در آن با ادله شرعی به اثبات جواز و مشروعیت بلکه مطلوبیت دعاو توسل با رویکرد مقارن پاسخ می‌دهد.
اهمیت موضوع
در این پژوهش بارویکردی عقلی، قرآنی و روایی به اثبات جواز، مشروعیت بلکه مطلوبیت دعا و توسل و حاجت خواستن از پیامبران الهی و اولیای الهی(ائمه معصومین علیهم‌السلام) پرداخته شده و شبهات منکران دعا و توسل و حاجت طلبیدن از غیر خداوند نقل و نقد گردیده است. نویسنده سعی کرده است با رویکردی مقارنه‌ای (مقایسه بین دیدگاه‌های شیعه و اهل سنت) برخی از اختلاف نظر‌های آنان را در این زمینه مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و عدم منافات دعا و طلب حاجت از اولیای الهی را با مسأله توحید با ذکر استدلال تبیین نماید.
سرفصل‌ها و موضوعات
بخش اول کتاب
نویسنده به نمونه‌هایی از دعا و طلب حاجت از غیر خداوند در آیات قرآن کریم اشاره کرده و ارجاع دادن خداوند مردم را به سمت انبیای الهی و رفع حاجات آنان به وسیله معجزات و خرق عادت را نوعی جواز درخواست از غیر خدا دانسته که خود خداوند متعال آنها را تشریع نموده است.
نویسنده بر این باور است که طلب حاجت از پیامبران الهی و اولیای خداوند اگر به نحو استقلالی باشد نوعی شرک است و با توحید افعالی خداوند سازگاری ندارد. اما اگر این درخواست بدین صورت باشد که ما انبیاء و ائمه (ع) را واسطه حاجت قرار دهیم و به آنها متوسل شویم تا حاجت خود را از طریق آنان از خداوند بگیریم این مسأله نه تنها شرک نیست بلکه همان توحید عبادی و افعالی است. وی فاعل حقیقی و علی الاطلاق را خداوند متعال دانسته و شفای مریض توسط پزشک را نیز به خداوند نسبت می‌دهد. نویسنده استدلال مخالفین توسل به انبیاء و اولیای الهی را نقل و نقد کرده و در جواب ابن تیمیه می‌گوید طلب کردن شفا و سایر حاجات از مرده‌ها حتی انبیای الهی شرک است را با همین استدلال یعنی این که فاعل بالاستقلال انبیاء و اولیا نیستند بلکه خداوند است پاسخ می‌دهد و نمونه‌هایی از آیات قرآن کریم که در آن انبیاء و حتی غیر از انبیاء دست به امور خارق‌العاده می‌زدند و این قدرت را از خداوند متعال گرفته بودند را در‌این‌باره مورد استناد قرا می‌دهد. وی در مورد عدم قدرت پاسخ گویی مردگان به حاجات ما به سخن گفتن پیامبر اسلام(ص) با کشته شدگان جنگ بدر اشاره کرده و با این استدلال انبیاء و اولیای الهی را مرده ندانسته بلکه آنها را زنده تلقی کرده که قدرت پاسخ گویی به درخواست‌های ما را حتی پس از مرگ ظاهری دارند.
بخش دوم کتاب
نویسنده به روایاتی نبوی اشاره کرده که در آن استغاثه به غیر خدا مشروع و جایز دانسته شده و در‌این‌باره به شبهات محمد بن عبدالوهاب پاسخ گفته است. وی ضمن بررسی معنای لغوی و اصطلاحی توسل و قواعد کلی درباره آن به جواز توسل بر غیر خداوند در روایات اشاره نموده و متوسل شدن مردم در زمان حیات پیامبر اکرم(ص) به اهل بیت علیهم‌السلام آن حضرت جهت طلب باران و بر آورده شدن حاجت مردم به جهت متوسل شدن به اهل بیت (ع)، توسل پیدا کردن شافعی (یکی از ائمه اربعه اهل سنت) به اهل بیت و سیره صحابه و تابعین در متوسل شدن به ملائکه و افراد مؤمن و صالح پس از مرگ آنها و توسل به پیامبر اسلام را نمونه‌هایی از جواز و مشروعیت توسل عنوان کرده است.
مؤلف
این کتاب توسط سید حسن طاهری خرم آبادی تدوین گردیده و توسط آقای رعد الحجاج به زبان عربی ترجمه شده است.
منابع
برگرفته با تلخیص از کتابنامه انتشارات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، علیرضا شاه حسینی، چاپ سوم، صفحه 245، تهران، 1389 ش.