جعفر بن علی

جعفر بن علی(ع)
نام کامل	جعفر بن علی بن ابی‌طالب
اطلاعات شخصی
روز تولد	39 یا 41 ق
سال درگذشت	61 ق، ۶۰ ش‌، ۶۸۱ م
محل درگذشت	کربلا، عراق
دین	اسلام، شیعه

جعفر بن علی بن ابی‌طالب فرزند حضرت علی (علیه‌السّلام) و یکی از شهدای کربلا است.

مادر جعفر

مادر جعفر فاطمه امُ ‌البنین دختر حزام بن خالد است.

علاقه امام به جعفر

امام حسین (علیه‌السّلام ) به خاطر علاقه فراوانی که به برادرش جعفر داشت نام فرزندش را جعفر نهاد.

عمر جعفر

بسیاری بر این باورند که وی در موقع شهادت نوزده ساله بود. ولی برخی می‌گویند: او دو سال با پدرش، دوازده سال با برادرش امام حسن (علیه‌السّلام)، ۲۱ سال با امام حسین (علیه‌السّلام) زندگی کرد. طبق نقل برخی ۲۹ سال داشته است . با توجّه به این که امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) در سال چهلم هجری به شهادت رسید ، وی باید در جریان عاشورا ، حدّاقل بیست ساله بوده باشد، مگر این که هنگام شهادت امام علی (علیه‌السّلام)، مادرش تازه به او باردار شده باشد که در این صورت، نوزده ساله بودن او نیز قابل قبول خواهد بود.

حضور در کربلا

روز عاشورا حضرت عباس خطاب به برادران مادری خود- جعفر و عبدالله و عثمان- گفت: گام پیش نهید تا ببینم که برای خدا خیرخواهی می‌کنید. جعفر گام به میدان نهاد.

رجزخوانی

جعفر بن علی به میدان رفت در حالی که چنین رجز می‌خواند:

انّی‌ أَنَا جَعْفَرُ ذُوالْمَعالی‌ • ابْنُ عَلِیّ الْخَیْرِ ذُوالنَّوالِ‌ ذاکَ الْوَصِیُّ ذُوالسِّنا وَالْوالی‌ • حَسْبی‌ بِعَمّی‌ جَعْفَرُ وَالْخالِ‌ أَحْمی‌ حُسَیْناً ذَی النَّدَی الْمِفْضالِ.

(در متن مناقب «ذی الندی» آمده است، ولی به نظر می‌رسد «ذالندی» درست باشد).

من، جعفر، دارای مقامی والا هستم پسر علی نیکوکار و بخشنده می‌باشم آن علی که وصی پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم بلند‌مرتبه و دارای ولایت است؛ عمویم جعفر و دایی‌ام از جهت شرافت بس است مرا. از حسین (علیه‌السّلام) که صاحب فضیلت است پشتیبانی خواهم کرد.

برخی پس از بیت اوّل چنین نقل كردند:

أَحْمی‌ حُسَيْناً بالقنا العسال • وبالحُسامِ الواضِحِ الصِّقالِ.

شهادت

به روایتی بعد ار رجز، تیری به وسیله خولی بن یزید اصبحی پرتاب شد و به پیشانی یا چشم او اصابت کرد و به روایت دیگر هانی بن ثبیت حضرمی او را به شهادت رساند، .

بنابراین شاید زننده تیر خولی ولی جداکننده سرش هانی بوده است.

نام جعفر در زیارت‌نامه‌ها

در زیارت ناحیه چنین آمده است:

«السَّلامُ عَلی‌ جَعْفَرِ بْنِ أَمیرِ الْمُؤْمِنینَ، الصَّابِرِ بِنَفْسِهِ مُحْتَسِباً، وَالنَّائی‌ عَنِ الْاوْطانِ مُغْتَرِباً، الْمُسْتَسْلِمِ لِلْقِتالِ، الْمُسْتَقْدِمِ لِلنِّزالِ، الْمَکْثُورِ بِالرِّجالِ، لَعَنَ اللَّهُ قاتِلَهُ هانِیَ ابْنَ ثُبیْتِ الْحَضْرَمیَّ.».

درود و سلام بر جعفر بن امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) که صبر بر بلا کرد، و برای جهاد و دفاع قیام کرد، و از وطن آواره شد و با دشمن به جنگ پرداخت تا بدنش سپر تیر بلا گردید، لعنت خدا بر قاتلش هانی بن ثبیت حضرمی.