حذف الفضول عن علم الاصول (کتاب)

حذف الفضول عن علم الاصول
پدیدآوران	علامه سید محسن الأمین
زبان	عربی
سال نشر	1423 ق
ناشر	مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
تعداد صفحه	98 ص

کتاب حذف الفضول عن علم الاصول که حاوی مباحث الفاظ است، شامل هشت مبحث است و برخی از آنها از چند فصل تشکیل شده است.

اصول فقه همواره با توجه به نوابغ و علمای بزرگی که داشته در معرض اصلاح، نقد و تکامل بوده است.

مباحث هشت‌گانه کتاب

مبحث اول به بحث درباره تفسیر برخی از الفاظ و اصلاحات مطرح در علم اصول اختصاص دارد. مبحث دوم به حقیقت و مجاز و مبحث سوم به کاربرد یک لفظ در بیش از یک معنا می‌پردازد. مبحث چهارم درباره کاربرد لفظ در معنای حقیقی و مجازی خود است. مبحث پنجم به موضوع مشتق می‌پردازد. مبحث ششم به موضوع امر به معروف، صیغه، اقسم وجوب و انواع آن و مبحث هفتم به علت خطی و قدیمی بودن اصل کتاب، قابل خواندن نبوده و به تبع آن به چاپ نرسیده است. مبحث هشتم به موضوع نهی از منکر و بحث‌های مربوط به آن اختصاص دارد.

پایان بخش کتاب فهرست آیات و احادیث است.

مراحل نقد علم اصول

بر اساس مقدمه کتاب حاضر می‌توان سه مرحله برای نقد و اصلاح این علم تصور نمود:

مرحله اول

مرحله اول به نقد اصول از نظر اعتبار و هویت فکری اختصاص داشت که اخباریان در آن هویت اصول و مشروعیت آن را نقد کردند و توانستند از این طریق تا حد بسیاری بر حوزه فقه سلطه یابند.

مرحله دوم

مرحله دوم به نقد اصول از حیث سنتی عمل کردن آن در بحث و نحوه استفاده از آن می‌پرداخت. آغازگر این مرحله وحید بهبهانی بود. مرحله سوم به نقد روش‌های پیروی شده در علم اصول و نشان دادن معایب آن اختصاص داشت. سید محسن امین از برجسته‌ترین اصلاحگران علم اصول فقه در این مرحله است که در کتاب حاضر کوشیده با نگاهی انتقادی به این علم و به روش ساده، اضافات این علم را نشان دهد.