پرش به محتوا

سید جمال الدین اسد آبادی و نهضت بیداری اسلامی (مقالات فارسی) (کتاب)

از ویکی‌وحدت
سید جمال‌الدین اسدآبادی و نهضت بیداری اسلامی
نامسید جمال‌الدین اسدآبادی و نهضت بیداری اسلامی (مجموعه مقالات)
پدیدآورانپژوهشگاه مطالعات تقریبی وابسته به مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
زبانفارسی
سال نشر1383 ش
ناشرپژوهشگاه مطالعات تقریبی وابسته به مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
تعداد صفحه544
شابک964-7994-31-1

سید جمال‌الدین اسد‌آبادی و نهضت بیداری اسلامی، عنوان کتابی است که به مناسبت یکصدمین سال درگذشت سید جمال الدین اسد آبادی در سال 1375ش در تهران و با اهتمام پژوهشگاه مطالعات تقریبی وابسته به مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده و شامل گزیده‌ای از مقالات ارائه شده به همایشی است که با این موضوع برگزار شده است. سید جمال‌الدین اسدآبادی به سال 1254 ه. ق در شهر اسدآباد، استان همدان پا به عرصه حیات گذارد. اما ابراهیم صفایی در کتاب رهبران مشروطه، تولد سید جمال را در اسعدآباد کابل در افغانستان می‌داند و معتقد است که به تعصب گروهی از ایرانیان سید جمال به اسدآبادی معروف شده است. سید جمال‌الدین از جمله رهبرانی بود که نهضت خود را بر پایۀ فکری و اجتماعی قرار داد. او مهم‌ترین مشکل جامعه اسلامی را استبداد داخلی و استعمار خارجی می‌دانست و برای مبارزه با این دو اتحاد اسلامی را تبلیغ می‌کرد. دولت انگلیس را نه‌تنها قدرت استعماری بلکه دشمن صلبی مسلمانان می‌دانست. علاوه بر این بازگشت به اسلام نخستین و دور ریختن خرافات را تبلیغ می‌کرد. اعتقاد داشت که اسلام به‌ عنوان یک مکتب و یک ایدئولوژی مسلمانان را نجات و رهایی می‌بخشد. وی توانست دامنه کوشش‌های خود را تقریباً در سراسر جهان اسلام توسعه دهد.

معرفی اجمالی

مجمع تقریب مذاهب اسلامی در دی‌ماه ۱۳۷۵ش به مناسبت یکصدمین سال درگذشت سید جمال الدین اسدآبادی، «کنگره بین المللی سید جمال‌الدین اسدآبادی» را با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حضور شماری از دانش پژوهان و اندیشمندان برگزار کرد.

کتاب حاضر شامل گزیده‌ای از مقالات ارسالی به دبیرخانه این كنگره است و از مقدمه ناشر، «مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و کنگره بین المللی سید جمال اسدآبادی»، سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در کنگره و هفت فصل تشکیل شده است.

  1. فصل اول، زندگی و آثار سید جمال الدین در چهار مقاله آمده است که «زندگی سید جمال الدین»، «پیوند سید جمال الدین اسدآبادی با افغانستان» و «معرفی اجمالی آثار سید جمال الدین الحسینی» از شمار آنهاست.
  2. فصل دوم، سید جمال الدین و بیداری اسلامی، شامل هشت مقاله است: عناوین برخی از آنها عبارت‌اند از: «بازگشت به قرآن و نهضت‌های اصلاحی جهان اسلام»، «مصلح عالم اسلام»، «اصلاح جامعه در اندیشه سید جمال»، «جمال الدین و پان اسلامیسم» و «تفاوت‌های فکری سید جمال الدین اسدآبادی با سید احمد خان هندی».
  3. فصل سوم، سید جمال‌الدین و سیاست، حاوی پنج مقاله است که «روابط سید جمال‌الدین اسدآبادی با محمدحسن خان اعتمادالسلطنه»، «نقش سید جمال در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران» و «بررسی اندیشه‌های سید جمال و نقش او در سقوط استبداد» از جمله آنهاست.
  4. در فصل چهارم، سید جمال الدین و وحدت اسلامی، چهار مقاله درج شده است که عناوین برخی از آنها از این قرار است: «سید جمال الدین و نهضت اتحاد کشورهای اسلامی»، «سید جمال الدین بنیان گذار جبهه اتحاد اسلامی» و «دکترین اصلاح، نظریه وحدت اسلامی سید جمال».
  5. فصل پنجم که به اندیشه‌های علمی سید جمال الدین اختصاص دارد، شامل چهار مقاله است از جمله: «تأثیر معنوی سید جمال در پرورش استعدادهای شایسته»، «پارادوکس علم و دین در اندیشه سید جمال».
  6. در فصل ششم، سید جمال در کلام اندیشمندان، دو مقاله آمده که عناوین‌شان از این قرار است: «شناخت من از سید جمال الدین» و «سید جمال از نظر دکتر محمّد بهی».
  7. فصل پایانی کتاب حاوی گفت و گوهایی با آیت الله واعظ زاده خراسانی، سید هادی خسروشاهی و دکتر علی‌اصغر حلبی درباره شخصیت، اندیشه، تأثیرات و فعالیت‌های سید جمال است. قطعنامه کنگره نیز در این فصل آمده است.

محتوا

  • مقدمۀ ناشر؛
  • مجمع جهانی تقریب و کنگرۀ بین‌المللی سید جمال اسدآبادی ... / سید جلال میر آقایی ... ؛
  • سخنرانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در کنگرۀ بین‌المللی سید جمال اسدآبادی ... .

فصل اول

زندگی و آثار سید جمال‌الدین

  1. زندگی و آثار سید جمال‌الدین / مقصود جعفری؛
  2. سال‌شمار زندگی علامه سیدجمال‌الدین اسدآبادی / علی‌اکبر ذاکری؛
  3. پیوند سید جمال‌الدین اسدآبادی با افغانستان / محمد عاصف فکرت؛
  4. معرفی اجمالی آثار سید جمال‌الدین الحسینی / سید هادی خسروشاهی.

فصل دوم

سید جمال‌الدین و بیداری اسلامی

  1. بازگشت به قرآن و نهضت‌های اصلاحی جهان اسلام / بهاء الدین خرمشاهی؛
  2. مصلح عالم اسلام / محمدرضا حکیمی؛
  3. سید جمالدین اسدآبادی بیدارکننده ملل شرق و جهان اسلام و ... / علی دوانی؛
  4. اصلاح جامعه در اندیشه سید جمال / محمود اسماعیل‌نیا؛
  5. جمال‌الدین و پان اسلامیسم / لی جن جونگ؛
  6. عبدالرحمن کواکبی و سید جمال الدین اسد آبادی / سید احمد خضری؛
  7. تفاوت‌های فکری سید جمال الدین اسد آبادی با سید احمدخان / مهدی خواجه پیری.

فصل سوم

سید جمال‌الدین و سیاست

  1. روابط سید جمال‌الدین اسدآبادی با محمدحسن خان اعتمادالسلطنه / یوسف متولی حقیقی؛
  2. مبارزات جمال‌الدین اسدآبادی با استعمار خارجی / حسین رزمجو؛
  3. نقش سید جمال در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران / مشتاق الحلو؛
  4. بررسی اندیشه‌های سید جمال و نقش او در سقوط استبداد / شکوه وحیدمنش.

فصل چهارم

سید جمال‌الدین و وحدت اسلامی

  1. سید جمال‌الدین و نهضت اتحاد کشورهای اسلامی / جاوید اقبال؛
  2. سید جمال‌الدین بنیان‌گذار جبهۀ اتحاد اسلامی / محمدجواد صاحبی؛
  3. دکترین اصلاح، نظریۀ وحدت اسلامی سید جمال الدین اسد آبادی / محمد قلی‌پور؛
  4. سید جمال الدین اسد آبادی و اتحاد جهان اسلام / صاحب‌زاده خورشید احمدگیلانی.

فصل پنجم

اندیشه‌های علمی سید جمال‌الدین

  1. تأثیر معنوی سید جمال در پرورش استعدادهای شایسته / سید محمد ثقفی؛
  2. پارادوکس علم و دین در اندیشۀ سید جمال الدین اسدآبادی / سید محمد میرمنتهایی؛
  3. تربیت از نظر سید جمال الدین اسد آبادی / اقبال قاسمی پویا؛
  4. سید جمال الدین اسد آبادی و حوزه علیمۀ شیعه / محمد رضا جواهری.

فصل ششم

سید جمال در کلام اندیشمندان

  1. شناخت من از سید جمال‌الدین / سید جعفر شهیدی؛
  2. سید جمال الدین اسدآبادی از نظر دکتر محمد بهی / سید ابراهیم سیدعلوی.

فصل هفتم

مصاحبه‌ها

  1. مصاحبه استاد محمد واعظ زاده خراسانی؛
  2. مصاحبه‌ای دربارۀ سید جمال الدین اسدآبادی با استاد سید هادی خسروشاهی؛
  3. گفتگویی دیگر با استاد سید هادی خسروشاهی دربارۀ سید جمال الدین اسدآبادی؛
  4. مصاحبه با دکتر علی‌اصغر حلبی؛
  5. قطعنامۀ کنگرۀ بین المللی سید جمال الدین اسدآبادی.

جستارهای وابسته

منابع