محمد بن احمد بن الهاشمی بن عبدالرحمن التلمسانی
| محمد الهاشمی التلمسانی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد بن احمد بن الهاشمی بن عبدالرحمن التلمسانی |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | الجزایر |
| دین | اسلام |
| استادان | درالدین الحسنی |
محمد بن احمد بن الهاشمی بن عبدالرحمن التلمسانی (1961-1881) عالم دینی سنی مذهب و از طایفه متصوفه و شیخ طریقت شاذلیه در بلاد شام در زمان خودش بود[۱].
تولد
محمد بن الهاشمی در روز شنبه 22 شوال 1298 هجری قمری برابر با 16 سپتامبر 1881 میلادی از پدر و مادری صالح از خاندان اهل بیت پیامبر که نسب آنها به حسن بن علی علیه‌السلام می‌رسد در شهر سبدو از شهر تلمسان، یکی از معروف‌ترین شهرهای الجزایر به دنیا آمد. پدرش از علما و قاضی در آن شهر بود.
اساتید
شیخ مدتی نزد علمای شهر خود ماند و از آنان بهره برد. سپس در 20 رمضان سال 1329 هجری قمری به همراه شیخ خود محمد بن یلس برای فرار از استعمار فرانسه به شام مهاجرت کرد و این امر مانع از حضور مردم الجزایر در سمینارها و دروس طلاب شد. پس ایامی را در دمشق ماند. در این میان دولت ترکیه برای متفرق کردن همه الجزایری ها تلاش کرد. او به ترکیه رفت و در آدانا زندگی کرد ولی شیخ او ابن یالیس در دمشق ماند. پس از دو سال به دمشق بازگشت و در آنجا با ابن یالیس ملاقات کرد و از او بهرمند شد. در شام همچنان از برجسته‌ترین علمای آن دیار علم می‌آموخت که از مشهورین آنان عبارتند از:
- المحدث بدرالدین الحسنی.
- الشیخ امین سوید.
- الشیخ جعفر الکتانی.
- الشیخ نجیب کیوان.
- الشیخ توفیق الیوبی.
- الشیخ محمود العطار که استاد اصول فقه او بود.
- الشیخ محمد بن یوسف معروف به کافی که فقه مالکی را از او آموخت.
در تصوف استادش محمد بن یالیس وقتی که برتری او را بر شاگردانش از نظر علم و دانش و دیگر فضائل دید، به او اجازه داد. زمانی که شیخ احمد بن مصطفی العلاوی از الجزایر برای ادای حج آمد در سال 1348 هجری قمری منطبق با 1930 میلادی به دمشق وارد شد و محمد بن هاشمی را با تشریفات خاص پذیرفت و به او اجازه ارشاد عمومی داد.
آثار
- مفتاح الجنه شرح عقیدة اهل السنه.
- الرساله الموسومه بعقیده اهل السنه مع نظمها.
- البحث الجامع والبرق اللامع والغیث الهامع فیما یتعلق بالصنعه والصانع.
- الرساله الموسومه بسبیل السعاده فی معنى کلمتی الشهاده مع نظمها.
- الدرة البهیه.
- الحل السدید لما استشکله المرید من جواز الاخذ عن مرشدین.
- القول الفصل القویم فی بیان المراد من وصیه الحکیم.
- شرح شطرنج العارفین للشیخ محی الدین بن عربی.
- الاجوبة العشره.
- شرح نظم عقیدة اهل السنه.
وفات
محمد الهاشمی تلمیسانی در روز سه شنبه 12 رجب 1381 هجری قمری مصادف با 19 دسامبر 1961 هجری قمری درگذشت و در مسجد اموی بر او نماز گزارده شد تا در قبرستان دحداح دمشق به خاک سپرده شود. وصیتش در پایان عمر این بود: «به کتاب و سنت تمسک کنید»[۲].