مسلم لیگ پاکستان

مسلم لیگ پاکستان
نام حزب	مسلم لیگ پاکستان
تاریخ تأسیس	1962 م، ۱۳۴۰ ش‌، ۱۳۸۱ ق
مؤسس	ایوب خان
اهداف	توسعه کشور پاکستان محافظه‌کاری، لیبرالیسم اقتصادی محافظه‌کاری مالی، ملی‌گرایی

مسلم لیگ پاکستان

«حزب مسلم لیک» (Muslim League) قدیمی‌ترین حزب سیاسی پاکستان است که در سال 1916 میلادی، یعنی 31 سال قبل از تأسیس پاکستان تشکیل شد. محمدعلی جناح (1876 ـ 1948م.) ملقب به «قائد اعظم» در سال 1935 میلادی، رهبری حزب را به دست گرفت و از این طریق موفق شد نقش اساسی را در تأسیس کشور پاکستان به عنوان کشوری مسلمان و مستقل از هندوستان، ایفا نماید. بعد از استقلال پاکستان نیز به عنوان فرماندار کل پاکستان انتخاب شد و در تدوین و تصویب قانون اساسی این کشور نقشی فوق العاده داشت. جناح گرچه خود فردی سکولار نبود، اما مسلم لیگ حزبی ناسیونالیست و نیمه لائیک است و به عنوان حزب طرفداران ارتش و ژنرال‌های مقتدر شناخته می‌شود. این حزب بعدها دچار انشعاب شد و احزاب و گروه‌های زیر از آن منشعب شدند.

• اول: مسلم لیگ شاخه جنجو به رهبری حامد ناصر چتها
• دوم: مسلم لیگ شاخه نواز به رهبری نواز شریف
• سوم: مسلم لیگ شاخه قائد اعظم به رهبری چوهدری شجاعت حسین
• چهارم: مسلم لیگ شاخه فدا به رهبری ملک محمد قاسم
• پنجم: مسلم لیگ شاخه قاسم به رهبری ملک میر حضرخان.

تقسیم مسلم لیگ پاکستان

حزب مسلم لیگ پاکستان مدتی پس از تشکیل به دو جناح تقسیم شد: مسلم لیگ فانکشنال که حامی رئیس‌جمهور و قانون اساسی جدید بود و مسلم لیگ شورایی که مخالف قانون اساسی بود و آن را غیردمکراتیک می‌دانست. پس از استعفای ایوب خان، نورالامین از سیاستمداران کهنه‌کار راستگرای پاکستان سعی کرد دو جناح مسلم لیگ را متحد کند. تلاش او در 1973م، نتیجه داد. در دوره ذوالفقار علی بوتو این گروه‌ها رو به افول گذاردند و بسیاری از اعضای آن به حزب مردم پاکستان پیوستند.

شاخه‌های حزب مسلم لیگ پاکستان

بعد از فروپاشی مسلم لیگ متحد احزاب مختلفی از این جریان به وجود آمدند که به شرح زیر می‌باشند:

حزب مسلم لیگ نواز پاکستان (PML-N)

این حزب به رهبری میان نواز شریف، نخست‌وزیر سابق و وزیر ارشد پنجاب از زمان تأسیس خود در سال 1988م نقش مهمی در سیاست کشور ایفا کرده است. این حزب در سال 1988م، توسط فدا محمد خان تشکیل شد که پس از مرگ محمد ضیاء‌الحق در سال 1988م، از حزب مسلم لیگ پاکستان به رهبری محمد خان جونجو جدا شد. حزب جدید توسط فدا محمد خان و نواز شریف رهبری می‌شد. این حزب درحال حاضر بزرگترین مسلم لیگ پاکستان می‌باشد و رهبری آن برعهده شهباز شریف می‌باشد.

حزب مسلم لیگ کیو پاکستان (PML-Q)

حزب مسلم لیگ کیو پاکستان (PML-Q)، در سال 2001م، توسط میان محمد ازهر تأسیس شد. سیده عابده حسین، خورشید محمود کسوری و چودری شجاعت حسین نیز در تشکیل این حزب نقش مهمی داشتند. در حال حاضر رهبری حزب با چودری شجاعت حسین است. در سال 2004م، تمام مسلم لیگ در یک مرکز گرد‌هم آمدند و اتحادیه مسلمانان پاکستان متحد تشکیل شد.

حزب مسلم لیگ اف پاکستان (PML-F)

حزب مسلم لیگ اف پاکستان (PML-F)، یا فانکشنال: این فراکسیون در سال 1973م، با ادغام شورا و کنوانسیون مسلم لیگ تشکیل شد و پیر پاگارا به ریاست آن منصوب شد. بعدها، در زمان حکومت نظامی ضیاءالحق همه مسلمانان لیگ متحد شدند و محمد خان جونجو به ریاست آن منصوب شد. در این شرایط پیر پاگارا در سال 1985م حزب خود را تشکیل داد. در سال 2004م، تحت حمایت مسلمانان لیگ تحت نظارت پرویز مشرف با مسلم لیگ پاکستان ادغام شد. اما چند ماه بعد پیر پاگارا از اتحادیه مشترک مسلم لیگ جدا شد.

حزب مسلم لیگ ضد پاکستان (PML-Z)

حزب مسلم لیگ ضد پاکستان (PML-Z) یک حزب سیاسی پاکستان است که به نام جماعت اسلامی پاکستان و رئیس‌جمهور سابق پاکستان ضیاءالحق نام‌گذاری شده است و حامی فعلی آن اعجاز الحق است.