۲۱٬۸۸۹
ویرایش
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
با حضور نادرشاه در صحنه قدرت [[ایران]] و با توجه به [[سنی مذهب]] بودن وی، شعر مذهبی فارسی دیگر بار به انزوا گرایید؛ اما با روی کار آمدن حکومت زندیه، اقبال به سرودن شعر مذهبی از سر گرفته شد و کمکم از روزگار مشروطه به بعد پایگاه قدرتمندی نزد شاعران و علاقهمندان پیدا کرد و با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] به جریانی پویا و قوی در صحنه ادبیات مطرح شد. [[عمان سامانی]]، از بزرگترین شاعران مذهبی دوره مشروطه بود، که شعر مذهبی فارسی را در قامتی استوار و با مضامینی ژرف و عمیق ارائه کرد. البته فراز و نشیبهای یاد شده در ساختار شعر مذهبی باعث ایجاد تحول محتوایی شعر آیینی فارسی نشد. چرا که در دوره صفویه و پس از آن هیچ نهضت اصلاحگری شکل نگرفت تا به احیا و بازنگری باورهای مردمی بپردازد. در این عرصه متأسفانه کسی پیدا نشد که بسیاری از باورهایی را که ره آورد سیاست [[عباسیان]]، به نقادی فراخواند.<br> | با حضور نادرشاه در صحنه قدرت [[ایران]] و با توجه به [[سنی مذهب]] بودن وی، شعر مذهبی فارسی دیگر بار به انزوا گرایید؛ اما با روی کار آمدن حکومت زندیه، اقبال به سرودن شعر مذهبی از سر گرفته شد و کمکم از روزگار مشروطه به بعد پایگاه قدرتمندی نزد شاعران و علاقهمندان پیدا کرد و با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] به جریانی پویا و قوی در صحنه ادبیات مطرح شد. [[عمان سامانی]]، از بزرگترین شاعران مذهبی دوره مشروطه بود، که شعر مذهبی فارسی را در قامتی استوار و با مضامینی ژرف و عمیق ارائه کرد. البته فراز و نشیبهای یاد شده در ساختار شعر مذهبی باعث ایجاد تحول محتوایی شعر آیینی فارسی نشد. چرا که در دوره صفویه و پس از آن هیچ نهضت اصلاحگری شکل نگرفت تا به احیا و بازنگری باورهای مردمی بپردازد. در این عرصه متأسفانه کسی پیدا نشد که بسیاری از باورهایی را که ره آورد سیاست [[عباسیان]]، به نقادی فراخواند.<br> | ||
بسیاری از نارواییها راه خود را در ذهن و زبان مردم ادامه داد و بازتاب این باورها را در متن شعر امروز نیز میتوان به وضوح دید. تغییر نگرش شاعران در شعر مذهبی، از حالت شخصی به اجتماعی و گستردگی اندیشه، در شعر دوره مشروطه صورت گرفت. | بسیاری از نارواییها راه خود را در ذهن و زبان مردم ادامه داد و بازتاب این باورها را در متن شعر امروز نیز میتوان به وضوح دید. تغییر نگرش شاعران در شعر مذهبی، از حالت شخصی به اجتماعی و گستردگی اندیشه، در شعر دوره مشروطه صورت گرفت. شعر مذهبی، به عنوان موضوع انتخاب شد و شاعران معتقد و مذهبی از آن بهعنوان حربهای در برابر شاعران به اصطلاح روشن فکر استفاده کردند. رویکرد دوباره به شعر آیینی ناشی از پیروزی [[انقلاب اسلامی]] و شروع حاکمیت مذهبی بر مردم و طرح جامعه [[شیعی]] بهعنوان بزرگترین تحول در جغرافیای اندیشه و سیاست اجتماعی، باعث ایجاد تحولاتی درخور در ادبیات [[ایران]] و طرح و اثبات ادبیاتآیینی شد.<br> | ||
شعر | |||
متأثر از تحولات یاد شده، تحولاتی در قلمرو شعر آیینی ایجاد شد، که مهمترین آن تعمیق آگاهی در شعر آیینی معاصر است. پیش از آن پرداختن به هر مضمونی (چه والا و ارزشمدار، و چه نازل و بی مقدار) در گستره شعر مذهبی مسبوق به سابقه بود، نمونههای آن را در لابه لای کارنامه شعر مذهبی ایران میتوان پیدا کرد. بسیای از شاعران مذهبی سرا به جای کمک به بالا رفتن سطح درک مردم، به همراهی و همنوایی با آنان میپرداختند. در واقع به جای این که مردم دنباله روِ اندیشه و برداشتهای شاعران در افقهای معنایی تازه باشند، بعضی از شاعران، دنباله روِ تفکر مردم بودند. اما این شیوه دیری نپایید که حال مضمون پردازی در شعر مذهبی، در قالبهای محتوایی شایسته تر و ماندگارتری تغییر یافت. | متأثر از تحولات یاد شده، تحولاتی در قلمرو شعر آیینی ایجاد شد، که مهمترین آن تعمیق آگاهی در شعر آیینی معاصر است. پیش از آن پرداختن به هر مضمونی (چه والا و ارزشمدار، و چه نازل و بی مقدار) در گستره شعر مذهبی مسبوق به سابقه بود، نمونههای آن را در لابه لای کارنامه شعر مذهبی ایران میتوان پیدا کرد. بسیای از شاعران مذهبی سرا به جای کمک به بالا رفتن سطح درک مردم، به همراهی و همنوایی با آنان میپرداختند. در واقع به جای این که مردم دنباله روِ اندیشه و برداشتهای شاعران در افقهای معنایی تازه باشند، بعضی از شاعران، دنباله روِ تفکر مردم بودند. اما این شیوه دیری نپایید که حال مضمون پردازی در شعر مذهبی، در قالبهای محتوایی شایسته تر و ماندگارتری تغییر یافت. |