۴٬۹۳۳
ویرایش
سنت پیامبر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس رنگی}}' به '== پانویس == {{پانویس}}') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سنت پیامبر''' همان قول، فعل و تقریر [[پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>مظفر، محمد رضا، أصول الفقه، قم، نشر مولف(شارح)، ۱۳۸۷ش.ج ۲، ص۶۳ | '''سنت پیامبر''' همان قول، فعل و تقریر [[پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>مظفر، محمد رضا، أصول الفقه، قم، نشر مولف(شارح)، ۱۳۸۷ش. ج ۲، ص۶۳ </ref><ref>بحر العلوم، محمد، الاجتهاد اصوله و احکامه، بیروت، نشر دار الزهرا، ص۶۸؛</ref> <ref>جناتی محمد ابراهیم، منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، تهران، نشریه کیهان، سال ۱۳۷۰ش، ص۷۷؛</ref> <ref>موسوی بجنوردی محمد، مقالات اصولی، تهران، ص۲۵؛</ref> <ref>ابو زهره محمد، اصول الفقه، بیروت، نشر دارالفکر العربی، سال ۱۹۵۷م، ص۹۷</ref> <ref>مظفر محمد رضا، اصول الفقه، قم، سال ۱۳۸۷ش، ج ۲، ص۶۳</ref>. معنای سنت در این قالب، مورد قبول تمامی علمای اسلامی بوده و به عنوان یکی از منابع [[اجتهاد]] شناخته می‌شود. علاوه، در مذهب [[شیعه]]، رفتار و گفتار تمامی معصومان نیز جزء سنت دانسته شده است. | ||
=معناشناسی سنت= | =معناشناسی سنت= | ||
برای سنت به طور کلی معانی گوناگونی برشمرده‌اند که عبارت است از: دوام و استمرار، راه و روش پسندیده، راه و روش کلی. | برای سنت به طور کلی معانی گوناگونی برشمرده‌اند که عبارت است از: دوام و استمرار، راه و روش پسندیده، راه و روش کلی. | ||
== معنای سنت در لغت== | == معنای سنت در لغت == | ||
«سنت» در لغت به معناى شیوه و روش است. | «سنت» در لغت به معناى شیوه و روش است. | ||
<ref>موسى، حسین یوسف، الإفصاح فى فقه اللغة، قم، نشر مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ چهارم، سال ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۲۸۰.</ref> | <ref>موسى، حسین یوسف، الإفصاح فى فقه اللغة، قم، نشر مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ چهارم، سال ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۲۸۰.</ref> | ||
==معنای سنت در اصطلاح== | == معنای سنت در اصطلاح == | ||
سنت در اصطلاح دینی، به قول، فعل و تقریر معصوم گفته می‌شود. این امر در باره پیامبر، مورد اتفاق [[مسلمانان]] است. اما [[شیعیان]] گفتار، رفتار و تقریر سایر معصومان را نیز در دایره سنت قرار دادند. <ref>مظفر، أصول الفقه، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۴-۶۵.</ref> | سنت در اصطلاح دینی، به قول، فعل و تقریر معصوم گفته می‌شود. این امر در باره پیامبر، مورد اتفاق [[مسلمانان]] است. اما [[شیعیان]] گفتار، رفتار و تقریر سایر معصومان را نیز در دایره سنت قرار دادند. <ref>مظفر، أصول الفقه، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۴-۶۵.</ref> | ||
با این‌حال سنت بسته به موارد استفاده، دارای معانی مختلفی است از جمله: | با این‌حال سنت بسته به موارد استفاده، دارای معانی مختلفی است از جمله: | ||
=== سنت به معنای مستحب=== | === سنت به معنای مستحب === | ||
سنت به معنای مستحب یعنی اینکه عمل به آن ثواب دارد و ترکش عقاب ندارد. | سنت به معنای مستحب یعنی اینکه عمل به آن ثواب دارد و ترکش عقاب ندارد. | ||
===سنت به معنای پیروی از عمل صاحب شرع=== | === سنت به معنای پیروی از عمل صاحب شرع === | ||
سنت در این قالب به عملی می‌گویند که مطابق عمل صاحب [[شرع]] باشد. در برابر این لفظ، [[بدعت]] قرار دارد. | سنت در این قالب به عملی می‌گویند که مطابق عمل صاحب [[شرع]] باشد. در برابر این لفظ، [[بدعت]] قرار دارد. | ||
===سنت به معنای قول، عمل و تقریر=== | === سنت به معنای قول، عمل و تقریر === | ||
سنت در این قالب شامل: سخن، عمل و تقریر پیامبر(ص) می‌شود. اهل سنت این تعریف را قبول دارند. اما نزد شیعیان، سخن، عمل و تقریر معصوم نیز سنت بوده و یکی از منابع استنباط احکام شرعی به حساب می‌آید.<ref>رک: فرمانیان مهدی، فرق تسنن، قم، نشر ادیان، سال ۱۳۸۶ش، ص۱۸.</ref> | سنت در این قالب شامل: سخن، عمل و تقریر پیامبر(ص) می‌شود. اهل سنت این تعریف را قبول دارند. اما نزد شیعیان، سخن، عمل و تقریر معصوم نیز سنت بوده و یکی از منابع استنباط احکام شرعی به حساب می‌آید.<ref>رک: فرمانیان مهدی، فرق تسنن، قم، نشر ادیان، سال ۱۳۸۶ش، ص۱۸.</ref> | ||
===مفهوم تقریر=== | === مفهوم تقریر === | ||
مقصود از تقریر آن است که شخصی در حضور پیامبر یا معصوم کاری را انجام دهد و آن حضرت از آن نهی نکند، با اینکه متوجه کار آن شخص بوده و نسبت به آن آگاهی داشته ولی سکوت کرده است. بنابراین، سکوت ایشان به معنای رضایت از کار آن شخص و تایید آن است. زیرا اگر آن کار را خلاف می‌دانستند (چون وظیفه اشان هدایت امت از گمراهی است) پس نباید سکوت می‌کردند، بلکه می‌بایستی تذکر می‌دادند. | مقصود از تقریر آن است که شخصی در حضور پیامبر یا معصوم کاری را انجام دهد و آن حضرت از آن نهی نکند، با اینکه متوجه کار آن شخص بوده و نسبت به آن آگاهی داشته ولی سکوت کرده است. بنابراین، سکوت ایشان به معنای رضایت از کار آن شخص و تایید آن است. زیرا اگر آن کار را خلاف می‌دانستند (چون وظیفه اشان هدایت امت از گمراهی است) پس نباید سکوت می‌کردند، بلکه می‌بایستی تذکر می‌دادند. | ||
==حجیت شرعی سنت پیامبر== | == حجیت شرعی سنت پیامبر == | ||
گذشته از دلیل عقلی مبنی بر حجیت سنت نبوی، آیات متعددی از [[قرآن‌كريم]] گواه بر حجیت شرعی سنت است که از جمله می‌توان به آيات ذيل اشاره کرد: | گذشته از دلیل عقلی مبنی بر حجیت سنت نبوی، آیات متعددی از [[قرآن‌كريم]] گواه بر حجیت شرعی سنت است که از جمله می‌توان به آيات ذيل اشاره کرد: | ||
1.«وَ أَنْزَلْنٰا إِلَيْكَ اَلذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنّٰاسِ مٰا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» <ref>سوره نحل آیه 44</ref> قرآن را بر تو فرو فرستاديم تا آنچه براى آنان نازل شده است (يعنى قرآن كريم) را براى مردم بيان كنى، شايد آنان تفكر نمايند. | 1.«وَ أَنْزَلْنٰا إِلَيْكَ اَلذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنّٰاسِ مٰا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» <ref>سوره نحل آیه 44</ref> قرآن را بر تو فرو فرستاديم تا آنچه براى آنان نازل شده است (يعنى قرآن كريم) را براى مردم بيان كنى، شايد آنان تفكر نمايند. | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
6. «مٰا ضَلَّ صٰاحِبُكُمْ وَ مٰا غَوىٰ، وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ، إِنْ هُوَ إِلاّٰ وَحْيٌ يُوحىٰ» <ref>سوره نجم آیه 2-4.</ref> | 6. «مٰا ضَلَّ صٰاحِبُكُمْ وَ مٰا غَوىٰ، وَ مٰا يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوىٰ، إِنْ هُوَ إِلاّٰ وَحْيٌ يُوحىٰ» <ref>سوره نجم آیه 2-4.</ref> | ||
پيامبر (ص) نه گمراه شده و نه به خطا رفته است، او از روى هواى نفس سخن نمى‌گويد، آنچه او مى‌گويد جز وحى الهى نيست. | پيامبر (ص) نه گمراه شده و نه به خطا رفته است، او از روى هواى نفس سخن نمى‌گويد، آنچه او مى‌گويد جز وحى الهى نيست. | ||
==تفاوت سنت با حدیث== | == تفاوت سنت با حدیث == | ||
[[حدیث]] یا روایات صادره از معصومان، حاکی از سخن، رفتار و تقریر معصوم است، اما سنت، علاوه بر آن که شامل سخن، رفتار و تقریر معصوم می‌شود، شامل فعل و تقریر ایشان نیز می‌شود. به بیان دیگر، حدیث نقش حکایت‌گری از سنت را دارد. <ref>شیخ بهایی، محمد بن حسین، مشرق الشمسین، تحقیق مهدی رجایی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال | [[حدیث]] یا روایات صادره از معصومان، حاکی از سخن، رفتار و تقریر معصوم است، اما سنت، علاوه بر آن که شامل سخن، رفتار و تقریر معصوم می‌شود، شامل فعل و تقریر ایشان نیز می‌شود. به بیان دیگر، حدیث نقش حکایت‌گری از سنت را دارد. <ref>شیخ بهایی، محمد بن حسین، مشرق الشمسین، تحقیق مهدی رجایی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال ۱۳۸۷ش، چاپ دوم، ص۲۲ و ۲۴.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||