confirmed، مدیران
۳۷٬۳۵۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره عَلَق''' یا '''اِقرا''' اولین سورهای است که بر [[رسول الله(ص)]] نازل شده است. نام سوره برگرفته از آیه دوم است که اشاره به خلقت انسان از علق(خون بسته)دارد. این سوره اولین سورهای است که بر [[پیامبر]] [[نازل]] شده و سیاق آیاتش چنان به هم ارتباط دارد که میتوان گفت تمام سوره یکباره نازل شده است. این سوره نظیر [[سوره سجده]]، [[سوره فصلت]]، [[سوره نجم]] دارای [[سجده]] واجب است و به عَزائِم قرآن مشهورند که به عقیده [[شیعه]] در [[نماز]] نباید خوانده شود و خواندن آنها در حال [[حیض]] یا [[جنابت]] ممنوع است. | '''سوره عَلَق''' یا '''اِقرا''' اولین سورهای است که بر [[رسول الله(ص)]] نازل شده است. نام سوره برگرفته از آیه دوم است که اشاره به خلقت انسان از علق(خون بسته)دارد. این سوره اولین سورهای است که بر [[پیامبر]] [[نازل]] شده و سیاق آیاتش چنان به هم ارتباط دارد که میتوان گفت تمام سوره یکباره نازل شده است. این سوره نظیر [[سوره سجده]]، [[سوره فصلت]]، [[سوره نجم]] دارای [[سجده]] واجب است و به عَزائِم قرآن مشهورند که به عقیده [[شیعه]] در [[نماز]] نباید خوانده شود و خواندن آنها در حال [[حیض]] یا [[جنابت]] ممنوع است. | ||
=علق= | == علق == | ||
به معنی خون بسته، کرم، زالو است<ref>قاموس قرآن، ج 5، ص 31.</ref>. | به معنی خون بسته، کرم، زالو است<ref>قاموس قرآن، ج 5، ص 31.</ref>. | ||
=اسامی و علت نامگذاری سوره= | == اسامی و علت نامگذاری سوره == | ||
# علق، | # علق، | ||
# اقرأ باسم ربک، | # اقرأ باسم ربک، | ||
خط ۴۹: | خط ۴۶: | ||
'''نکته''': به جهت اشتباه نشدن این نام با نام [[سوره قلم]]، سوره قلم را با اسم (ن و القلم) متمایز میکنند. | '''نکته''': به جهت اشتباه نشدن این نام با نام [[سوره قلم]]، سوره قلم را با اسم (ن و القلم) متمایز میکنند. | ||
=مفهوم کلی سوره= | == مفهوم کلی سوره == | ||
# یادآوری [[توحيد|توحید]]؛ | # یادآوری [[توحيد|توحید]]؛ | ||
# پاس داشت مقام علم و قلم؛ | # پاس داشت مقام علم و قلم؛ | ||
# رابطۀ سرمایه داری و سرکشی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 267.</ref>. | # رابطۀ سرمایه داری و سرکشی<ref>تفسير قرآن مهر، ج 22، ص: 267.</ref>. | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | == تعداد آیات و کلمات و حروف == | ||
# سوره علق نوزده آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص242.</ref>. | # سوره علق نوزده آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص242.</ref>. | ||
# سوره علق هفتادودو کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است) | # سوره علق هفتادودو کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است) | ||
# سوره علق دویستوهشتاد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | # سوره علق دویستوهشتاد حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | ||
=اهداف و آموزهها= | == اهداف و آموزهها == | ||
* یادآوری توحید و آفریدگار هستی؛ | * یادآوری توحید و آفریدگار هستی؛ | ||
* آگاهی بخشی نسبت به راههای نیک و بدی که فرا روی انسان است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 22، ص 368.</ref>. | * آگاهی بخشی نسبت به راههای نیک و بدی که فرا روی انسان است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 22، ص 368.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | |||
* سوره علق در آغاز به [[پيغمبر اكرم(ص)|پیغمبر اکرم(ص)]] دستور قرائت و تلاوت میدهد. | * سوره علق در آغاز به [[پيغمبر اكرم(ص)|پیغمبر اکرم(ص)]] دستور قرائت و تلاوت میدهد. | ||
* و سپس از آفرینش این انسان با عظمت، از یک قطعه خون بیارزش، سخن میگوید: | * و سپس از آفرینش این انسان با عظمت، از یک قطعه خون بیارزش، سخن میگوید: | ||
خط ۸۵: | خط ۷۹: | ||
از امام صادق(ص) روایت شده است «هر کس موقع سفر این سوره را بخواند از سختی سفر در امان میماند و هر کس در روی دریا این سوره را بخواند از رنج سفر دریایی ایمن میماند»<ref>همان.</ref>. | از امام صادق(ص) روایت شده است «هر کس موقع سفر این سوره را بخواند از سختی سفر در امان میماند و هر کس در روی دریا این سوره را بخواند از رنج سفر دریایی ایمن میماند»<ref>همان.</ref>. | ||
=محل و زمان نزول= | == محل و زمان نزول == | ||
سوره علق در [[مکه]] بر پیامبر(ص) نازل شده است<ref>ترجمه تفسير مجمع البيان، ج 27، ص 173.</ref>. | سوره علق در [[مکه]] بر پیامبر(ص) نازل شده است<ref>ترجمه تفسير مجمع البيان، ج 27، ص 173.</ref>. | ||
سوره علق جزو اولین سورههای نازله بر پیامبر(ص) در سال اول [[بعثت]] میباشد<ref>تفسير احسن الحديث، ج 12، ص 284.</ref>. | سوره علق جزو اولین سورههای نازله بر پیامبر(ص) در سال اول [[بعثت]] میباشد<ref>تفسير احسن الحديث، ج 12، ص 284.</ref>. | ||
=فضای نزول= | == فضای نزول == | ||
حداقل پنج آیه ابتدایی سوره علق در آغازین روز بعثت پیامبر(ص) نازل شده است بنابراین نوعی آمادهسازی [[پیامبر]] برای دریافت و ابلاغ [[وحی]] و اشاره به مشکلات پیش روست. به همین خاطر آن حضرت را امر به خواندن با نام خدا میکند. زیرا که شروع و تداوم وحی با نام خدا و در پرتو علم الهی میسر است. شان نزولی هم که برای این سوره مطرح شده است همین مطلب را تایید میکند<ref>شان نزول این سوره در تفسیر نمونه، ج 27، ص 153 آمده است.</ref>. با توجه به نزول این سوره در آغاز بعثت و تنهایی پیامبر(ص) و آزار و اذیتهایی که قومش خواهند نمود آیات بعدی هم همان موقع یا چند روز بعد به تناسب آن فضا نازل شده است. | حداقل پنج آیه ابتدایی سوره علق در آغازین روز بعثت پیامبر(ص) نازل شده است بنابراین نوعی آمادهسازی [[پیامبر]] برای دریافت و ابلاغ [[وحی]] و اشاره به مشکلات پیش روست. به همین خاطر آن حضرت را امر به خواندن با نام خدا میکند. زیرا که شروع و تداوم وحی با نام خدا و در پرتو علم الهی میسر است. شان نزولی هم که برای این سوره مطرح شده است همین مطلب را تایید میکند<ref>شان نزول این سوره در تفسیر نمونه، ج 27، ص 153 آمده است.</ref>. با توجه به نزول این سوره در آغاز بعثت و تنهایی پیامبر(ص) و آزار و اذیتهایی که قومش خواهند نمود آیات بعدی هم همان موقع یا چند روز بعد به تناسب آن فضا نازل شده است. | ||
=ارتباط با سوره قبلی= | == ارتباط با سوره قبلی == | ||
چون خداوند سبحان [[سوره تین]] را به اسم و نام خود پایان داد سوره علق را هم نیز به نام خود شروع فرمود<ref>ترجمه مجمعالبيان في تفسيرالقرآن، ج 27، ص 173.</ref>. | چون خداوند سبحان [[سوره تین]] را به اسم و نام خود پایان داد سوره علق را هم نیز به نام خود شروع فرمود<ref>ترجمه مجمعالبيان في تفسيرالقرآن، ج 27، ص 173.</ref>. | ||
همچنین چون سوره مبارکۀ تین را با بیان نعمتهای الهی به انسان پایان برده است، به اینکه او را به بهترین نظام و اعتدال خلق نموده حال آنکه او دوباره خود را به پائینترین درجه رسانید. ساختار سوره علق هم متضمن بیان خلق انسان از پستترین چیزها و ترقی آن به بالاترین درجات همانند علم به کتاب و تعلیم علوم و نیز طغیانش بر [[خداوند]] بزرگ است. پس این سوره را با ذکر اسماء حسنی شروع کرده است. همچنین چون در دو سوره سابق بیان منتهای الهی بر پیامبر(ص) ذکر شده است این سوره نیز با بیان برترین منت الهی بر پیامبر(ص) که همان [[رسالت]] و انزال وحی میباشد آغاز کرده است<ref>نفحاتالرحمن فی تفسیر القرآن، ج 6، ص 527.</ref>. | همچنین چون سوره مبارکۀ تین را با بیان نعمتهای الهی به انسان پایان برده است، به اینکه او را به بهترین نظام و اعتدال خلق نموده حال آنکه او دوباره خود را به پائینترین درجه رسانید. ساختار سوره علق هم متضمن بیان خلق انسان از پستترین چیزها و ترقی آن به بالاترین درجات همانند علم به کتاب و تعلیم علوم و نیز طغیانش بر [[خداوند]] بزرگ است. پس این سوره را با ذکر اسماء حسنی شروع کرده است. همچنین چون در دو سوره سابق بیان منتهای الهی بر پیامبر(ص) ذکر شده است این سوره نیز با بیان برترین منت الهی بر پیامبر(ص) که همان [[رسالت]] و انزال وحی میباشد آغاز کرده است<ref>نفحاتالرحمن فی تفسیر القرآن، ج 6، ص 527.</ref>. | ||
=ویژگی= | == ویژگی == | ||
مشهور در میان مفسران این است که سوره علق نخستین سورهای است که بر پیامبر اسلام(ص) و آله نازل شده و محتوای آن نیز مؤید همین معنی است<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص150.</ref>. | مشهور در میان مفسران این است که سوره علق نخستین سورهای است که بر پیامبر اسلام(ص) و آله نازل شده و محتوای آن نیز مؤید همین معنی است<ref>تفسير نمونه، ج 27، ص150.</ref>. | ||
خط ۱۱۰: | خط ۱۰۰: | ||
این سوره از سور عزائم است و آیۀ نوزده آن سجدۀ واجب دارد که هرکسی این آیه را بشنود یا بخواند، واجب است یک سجده به جا آورد. سور عزائم عبارتند از سورههای سجده، فصلت، نجم، علق که خواندن آنها در نماز جائز نیست. | این سوره از سور عزائم است و آیۀ نوزده آن سجدۀ واجب دارد که هرکسی این آیه را بشنود یا بخواند، واجب است یک سجده به جا آورد. سور عزائم عبارتند از سورههای سجده، فصلت، نجم، علق که خواندن آنها در نماز جائز نیست. | ||
خط ۱۱۸: | خط ۱۰۷: | ||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سورههای قرآن]] | [[رده:سورههای قرآن]] | ||
== منابع == | |||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/96/ برگرفته از سایت معرفی سوره علق - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | [https://quran.inoor.ir/fa/surah/96/ برگرفته از سایت معرفی سوره علق - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] |