confirmed، مدیران
۳۷٬۱۴۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
|- | |- | ||
|دین و مذهب | |دین و مذهب | ||
|اسلام • [[اهل سنت و جماعت|اهلتسنن]] | |[[اسلام]] • [[اهل سنت و جماعت|اهلتسنن]] | ||
|- | |- | ||
|فعالیتها | |فعالیتها | ||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== آثار == | == آثار == | ||
اگرچه وی معاصر با محدّثان بزرگی از [[اهل سنت]] بود، ولی شهرتش مدیون روایتگری و حدیثنگاری نیست، بلکه بیشتر شهرت او به خاطر کتابهای فراوانی است که در علوم مختلف نگاشته که در ذیل به برخی از آنها اشاره میشود: | اگرچه وی معاصر با محدّثان بزرگی از [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] بود، ولی شهرتش مدیون روایتگری و حدیثنگاری نیست، بلکه بیشتر شهرت او به خاطر کتابهای فراوانی است که در علوم مختلف نگاشته که در ذیل به برخی از آنها اشاره میشود: | ||
# کتاب الوزراء. | # کتاب الوزراء. | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
== المعارف == | == المعارف == | ||
این کتاب در واقع یک دائرة المعارف تاریخی در عصر خود محسوب میشود و در آن از سرگذشت [[رجال]] قرن اول تا نیمه اول قرن سوم هجری، که هر کدام به نحوی در حیات سیاسی و علمی آن ایام مؤثّر بودهاند، سخن رفته است. در این کتاب از [[پیامبر اکرم( | این کتاب در واقع یک دائرة المعارف تاریخی در عصر خود محسوب میشود و در آن از سرگذشت [[رجال]] قرن اول تا نیمه اول قرن سوم هجری، که هر کدام به نحوی در حیات سیاسی و علمی آن ایام مؤثّر بودهاند، سخن رفته است. در این کتاب از [[پیامبر اکرم(صلی الله علیه)]] و اصحابش و از خلفا، اشراف، فرماندهان بزرگ، رهبران قیامها، تابعان، [[محدثان]]، [[فقها]]، راویان اشعار و... یاد شده است. | ||
ابن قتیبه در مقدمه کتاب، انگیزه تألیف آنرا این گونه بیان میکند: | ابن قتیبه در مقدمه کتاب، انگیزه تألیف آنرا این گونه بیان میکند: | ||
«دیدم بسیاری از اشراف از نسبشان بیاطلاعاند و گذشتگان خود را نمیشناسند؛ از [[قریش]] کسانی بودند که نمیدانستند چه نسبتی با [[پیامبر]] دارند، یا از فرزندان پادشاهان عجم که حال پدران و زمانشان را نمیشناختند؛ و دیدم افرادی که خود را به اشخاصی که نسلشان منقرض شده بود، منتسب میکردند، مانند مردی که خود را از نسل [[ابوذر]] میدانست، درحالیکه نسل او منقرض شده بود»<ref>المعارف، ص 2.</ref>. | «دیدم بسیاری از اشراف از نسبشان بیاطلاعاند و گذشتگان خود را نمیشناسند؛ از [[قریش]] کسانی بودند که نمیدانستند چه نسبتی با [[پیامبر]] دارند، یا از فرزندان پادشاهان عجم که حال پدران و زمانشان را نمیشناختند؛ و دیدم افرادی که خود را به اشخاصی که نسلشان منقرض شده بود، منتسب میکردند، مانند مردی که خود را از نسل [[ابوذر]] میدانست، درحالیکه نسل او منقرض شده بود»<ref>المعارف، ص 2.</ref>. | ||
بدینگونه او بهسان سایر مؤلفین أخبار، به بحث در مورد ابتدای خلقت پرداخته و طبعاً برای ورود به بحث از [[تورات]] استفاده نموده و از داستان [[آدم]] و فرزندان او آغاز و از پیامبرانی؛ مانند [[ادریس]]، [[نوح]] و [[عیسی( | بدینگونه او بهسان سایر مؤلفین أخبار، به بحث در مورد ابتدای خلقت پرداخته و طبعاً برای ورود به بحث از [[تورات]] استفاده نموده و از داستان [[آدم]] و فرزندان او آغاز و از پیامبرانی؛ مانند [[ادریس]]، [[نوح]] و [[عیسی(علیه السلام)]] یاد کرده است. | ||
آنگاه از انساب عرب و از تیره عدنان، قبیله قریش و سپس از قبایل یمنی (حمیر و کهلان) یاد کرده، به دنبال آن به بحث درباره [[حضرت محمد( | آنگاه از انساب عرب و از تیره عدنان، قبیله قریش و سپس از قبایل یمنی (حمیر و کهلان) یاد کرده، به دنبال آن به بحث درباره [[حضرت محمد(صلی الله علیه)]] پرداخته است و سپس از [[اصحاب]] و [[تابعین]] و پادشاهان و موارد زیادی دیگری درباره اعراب جاهلی و [[دین]] و آئین آنها. | ||
تمام موارد فوق هر چند به اختصار آمده، اما با توجه به شخصیت نویسنده و قدمت اثر، این تألیف، کتابی ارزشمند به شمار میآید. | تمام موارد فوق هر چند به اختصار آمده، اما با توجه به شخصیت نویسنده و قدمت اثر، این تألیف، کتابی ارزشمند به شمار میآید. | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
== الامامة و السیاسة منسوب به ابن قتیبه == | == الامامة و السیاسة منسوب به ابن قتیبه == | ||
در میان آثار منسوب به ابن قتیبه از کتابی به نام «الامامة و السیاسة» یاد شده است. این کتاب که به «تاریخ الخلفاء» نیز شهرت دارد، درباره تاریخ خلفای بعد از پیامبر اسلام( | در میان آثار منسوب به ابن قتیبه از کتابی به نام «الامامة و السیاسة» یاد شده است. این کتاب که به «تاریخ الخلفاء» نیز شهرت دارد، درباره تاریخ خلفای بعد از پیامبر اسلام(صلی الله علیه) تا عهد امین و مأمون صحبت به میان آورده و از شروط خلافت و مباحث مرتبط به آن بحث کرده است. | ||
این کتاب از دیدگاه تاریخی ارزشمند بوده و به مباحث مهمی چون [[واقعه حره]] در زمان [[یزید]] پرداخته، ولی برخی به دلایلی نسبت این کتاب به ابن قتیبه را مورد تردید قرار دادهاند؛ مانند اینکه کسانی که آثار او را نقل کردهاند از این اثر نام نبردهاند و نیز کتاب فاقد مقدمه است، در حالیکه معمولاً ابن قتیبه در آغاز کتابهایش مقدمهای میآورد<ref>الإمامة و السیاسة، ج 1، مقدمه محقق، ص 8.</ref>. | این کتاب از دیدگاه تاریخی ارزشمند بوده و به مباحث مهمی چون [[واقعه حره]] در زمان [[یزید]] پرداخته، ولی برخی به دلایلی نسبت این کتاب به ابن قتیبه را مورد تردید قرار دادهاند؛ مانند اینکه کسانی که آثار او را نقل کردهاند از این اثر نام نبردهاند و نیز کتاب فاقد مقدمه است، در حالیکه معمولاً ابن قتیبه در آغاز کتابهایش مقدمهای میآورد<ref>الإمامة و السیاسة، ج 1، مقدمه محقق، ص 8.</ref>. | ||
البته برخی از نویسندگان با بیان قرائن و شواهد دیگری در صدد اثبات این کتاب برای ابن قتیبه بوده و این نسبت را ثابت دانستهاند<ref>میلانی، سید علی، نفحات الازهار، ج 18، ص 254، قم، انتشارات مهر، 1414ق.</ref>. | البته برخی از نویسندگان با بیان قرائن و شواهد دیگری در صدد اثبات این کتاب برای ابن قتیبه بوده و این نسبت را ثابت دانستهاند<ref>میلانی، سید علی، نفحات الازهار، ج 18، ص 254، قم، انتشارات مهر، 1414ق.</ref>. |