۸۸٬۱۷۲
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' اعجاب انگیز ' به ' اعجابانگیز ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره صافات''' سی و هفتمین سوره است که [[مکی]] و 182آیه دارد. مشابه این سوره از نظر نام، [[سوره صف]] است که اشاره به صفوف محکم رزمندگان در صحنههای جنگ دارد. این | '''سوره صافات''' سی و هفتمین سوره است که [[مکی]] و 182آیه دارد. مشابه این سوره از نظر نام، [[سوره صف]] است که اشاره به صفوف محکم رزمندگان در صحنههای جنگ دارد. این سوره نخستین سوره از [[قرآن کریم]] است که با سوگند آغاز میشود. همانند دیگر [[سوره های مکی|سورههای مکی]]، بیشتر [[آیات]] این سوره نیز درباره ی مبدأ و [[معاد]] و با تذکر و انذار همراه است. | ||
همچنین به تاریخ پیامبرانی همچون [[نوح]]، [[ابراهیم]] ،[[اسحاق]] ،[[موسی]] ،[[هارون]]، [[الیاس]]، [[لوط]] و [[یونس]]، اشاره شده و در این میان زندگی [[حضرت ابراهیم]] مشروح تر آمده است. عقاید باطل [[مشرکان]] در مورد رابطه [[خداوند]] با [[جن]] یا [[فرشتگان]] به شدّت محکوم شده و پیروزی نهایی حقّ بر [[کفر]] و [[شرک]] و نفاق مطرح گردیده است. | همچنین به تاریخ پیامبرانی همچون [[نوح]]، [[ابراهیم]]، [[اسحاق]]، [[موسی]]، [[هارون]]، [[الیاس]]، [[لوط]] و [[یونس]]، اشاره شده و در این میان زندگی [[حضرت ابراهیم]] مشروح تر آمده است. عقاید باطل [[مشرکان]] در مورد رابطه [[خداوند]] با [[جن]] یا [[فرشتگان]] به شدّت محکوم شده و پیروزی نهایی حقّ بر [[کفر]] و [[شرک]] و نفاق مطرح گردیده است. | ||
بر قرائت سوره صافّات در روزهای | بر قرائت سوره صافّات در روزهای جمعه تأکید شده و تلاوت آن موجب گشایش در رزق و بیمه شدن مال و فرزندان از [[شیطان]] میشود. | ||
== سوره صافات == | == سوره صافات == | ||
صافات به | صافات به طوری که گفته<ref>مجمع البيان، ج 8، ص 437.</ref> شده- جمع" صافه" است و" صافه" نیز جمع" صاف"- با تشدید- است و مراد از این کلمه جماعتی است که: افراد آن در صفی منظم قرار داشته باشند<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 17، ص179.</ref>. | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
* | * یادآوری [[توحيد|توحید]] و نفی شرک؛ | ||
* [[معاد]] و گفت وگوی دوزخیان و بهشتیان؛ | |||
* [[معاد]] و گفت | * داستان پیامبران الهی (نوح، ابراهیم، اسحاق، الیاس، لوط و ...).<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 201.</ref> | ||
* داستان پیامبران | |||
=اسامی سوره= | =اسامی سوره= | ||
# صافات، | # صافات، | ||
# ذبیح<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص198.</ref>. | # ذبیح<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص198.</ref>. | ||
== علت نامگذاری == | == علت نامگذاری == | ||
«سوره صافات»؛ این نام از آیۀ اول این سوره گرفته شده که خدا به صف کشیدگان ( | «سوره صافات»؛ این نام از آیۀ اول این سوره گرفته شده که خدا به صف کشیدگان (یعنی فرشتگان صف کشیده یا مجاهدان یا نمازگزاران صف کشیده) سوگند یادکرده است<ref>همان، ص 203.</ref>. | ||
«سوره ذبیح»؛ این اسم هم در برخی منابع تفسیری آمده است ولی مستند خاصی برای آن ذکر نشده است [[محمد سید طنطاوی]] هم در تفسیرش این اسم را در تفسیر سوره صافات از برخی از علماء نقل کرده است و علت آن را وجود قصۀ ذبیح در این سوره عنوان کرده است<ref>التفسير الوسيط للقرآن الكريم، ج 12، ص 63.</ref>. | «سوره ذبیح»؛ این اسم هم در برخی منابع تفسیری آمده است ولی مستند خاصی برای آن ذکر نشده است. [[محمد سید طنطاوی]] هم در تفسیرش این اسم را در تفسیر سوره صافات از برخی از علماء نقل کرده است و علت آن را وجود قصۀ ذبیح در این سوره عنوان کرده است<ref>التفسير الوسيط للقرآن الكريم، ج 12، ص 63.</ref>. | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | =تعداد آیات و کلمات و حروف= | ||
خط ۵۹: | خط ۵۶: | ||
== اهداف و آموزهها == | == اهداف و آموزهها == | ||
هدفهای اساسی سوره صافات عبارت انداز: | |||
# | # یادآوری توحید با نفی شرک؛ | ||
# یادآوری قیامت؛ | |||
# | |||
# گزارش از تاریخ پیامبران بزرگ به صورت فشرده و مؤثر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 204.</ref>. | # گزارش از تاریخ پیامبران بزرگ به صورت فشرده و مؤثر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 204.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
سوره صافات نیز به حکم آنکه از | سوره صافات نیز به حکم آنکه از سورههای مکی است ویژگیهای کلی سورههای مکی را در بر دارد و بیشتر از هر چیز روی اصول معارف و عقائد اسلامی در ناحیه مبدأ و معاد تکیه میکند و ضمن تعبیرات قاطع و آیات کوتاه و کوبنده، مشرکان را مورد شدیدترین سرزنشها قرار میدهد و با دلائل روشن و گویا بطلان عقائد آنها را برملا میسازد. | ||
به طور | به طور کلی محتوای این سوره در پنج بخش خلاصه میشود: | ||
'''بخش اول:''' | '''بخش اول:''' | ||
بحثی پیرامون گروههایی از ملائکه و فرشتگان خداوندو در مقابل آنها گروهی از شیاطین سرکش و سرنوشت آنها مطرح میسازد. | |||
بخش دوم: | بخش دوم: | ||
از | از کفار و انکارشان نسبت به [[نبوت]] و [[معاد]] و عاقبت کار آنها در قیامت سخن میگوید و در همین رابطه بحث آنها را با یکدیگر در [[روز قيامت|روز قیامت]] و انداختن [[گناه]] به گردن هم و گرفتاری تمام آنها در چنگال عذاب الهی و نیز بخشی از نعمتهای مهم بهشتی و لذات و زیبائیها و شادکامیهای بهشتیان را شرح میدهد. | ||
'''بخش سوم:''' | '''بخش سوم:''' | ||
قسمتی از تاریخ انبیای بزرگی، مانند نوح، ابراهیم، اسحاق، موسی، هارون، الیاس، لوط و یونس علیهمالسلام را به صورت فشرده و در عین حال بسیار مؤثر و نافذ بازگو میکند ولی در این میان بحث درباره ابراهیم قهرمان بت شکن و مواقف مختلف زندگی او مشروحتر آمده است و هدف اصلی آن است که بیانات گذشته با ذکر این شواهد عینی از تاریخ انبیاء به صورت محسوس و ملموس مطرح گردد و حقائق کلی عقلی در قالبهای حسی مجسم شود. | |||
'''بخش چهارم:''' | '''بخش چهارم:''' | ||
از | از یکی از انواع شرک که میتوان آن را بدترین نوع شرک دانست یعنی اعتقاد به رابطه خویشاوندی میان خداوند و [[جن]] و خداوند و فرشتگان بحث میکند و در جملههای کوتاهی چنان این عقیده پوشالی را در هم میکوبد که کمترین بهایی برای آن باقی نمیماند. | ||
'''بخش پنجم''' | '''بخش پنجم''' | ||
که آخرین بخش این سوره | که آخرین بخش این سوره است و در چند آیه کوتاه مطرح شده، پیروزی لشکر حق را بر لشکر کفر و شرک و نفاق و گرفتار شدن آنها را در چنگال عذاب الهی، ضمن تنزیه و تقدیس پروردگار از نسبتهای ناروایی که مشرکان به او میدهند بیان میکند و سوره را با حمد و ستایش پروردگار پایان میدهد<ref>تفسير نمونه، ج 19، ص 4-3.</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ابىبنكعب| | [[ابىبنكعب|ابیبنکعب]] گوید: [[رسول خدا (ص)|رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم]] فرمود: «کسی که سوره و الصافات را بخواند [[خدا]] به او ده حسنه عطا فرماید به عدد هر جن و شیطانهای دورو از شرک بری شود و دو [[فرشته]] حافظ او برایش در [[روز قيامت|روز قیامت]] شهادت دهند که او مؤمن به پیامبران بوده است». | ||
[[حسينبنابىالعلاء| | [[حسينبنابىالعلاء|حسینبنابیالعلاء]] از [[امام صادق |حضرت صادق علیه السلام]] روایت کرده که فرمود: «هر کس سوره الصافات را در هر جمعه بخواند همیشه از هر آفت و بلائی محفوظ خواهد بود و هر بلیّه از او در زندگانی دنیا رفع خواهد شد و در دنیا به وسیعترین روزیها روزی داده خواهد شد و [[خداوند]] نمیرساند در مال و فرزند و بدنش هیچ بدی از [[شيطان|شیطان]] پلید رانده شده و از هیچ ستمکار لجوجی به او صدمه نخواهد رسید و اگر در روز و یا شب آن بمیرد خداوند او را شهید مبعوث فرماید و شهید بمیراند و با شهیدان داخل [[بهشت]] کند در درجه از بهشت»<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 20، ص 447.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
خط ۹۹: | خط ۹۳: | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
دقت در آیات سوره صافات نشان | دقت در آیات سوره صافات نشان میدهد که وضع آن روز [[اسلام]] و [[مسلمین]] و [[مشرکین]] سبب نزول آن حقائق جاودان از طرف خداوند سبحان شده است که پیوسته به مردان الهی جهت بدهد و [[كفر|کفر]] و شرک را بکوبد. | ||
آیات شریفه آن در | آیات شریفه آن در آهنگی بسیار رسا و اعجاب انگیز است که با کمترین تفکر در وضع آن روز مکّه شکّی نمیماند در اینکه این آیات از جانب آفریننده جهان نازل شده است و از آن عجیب تر آیه «وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ» است که خداوند خود به پیامبران (به بشر موحّد و منادی توحید) سلام میدهد چنان که در باره نوح، ابراهیم، موسی، [[هارون]] و [[الياس|الیاس]] به طور جداگانه سلام فرموده است<ref>تفسير احسنالحديث، ج 9، ص 118</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره صافات نخستین سوره از [[قرآن مجيد|قرآن مجید]] است که اولین آیات آن با سوگندها شروع | سوره صافات نخستین سوره از [[قرآن مجيد|قرآن مجید]] است که اولین آیات آن با سوگندها شروع میشود، سوگندهایی پر معنا و اندیشهانگیز، سوگندهایی که فکر انسان را همراه خود به جوانب مختلف این جهان میکشاند و آمادگی برای پذیرش حقایق میدهد. | ||
آیات این سوره کوتاه و | آیات این سوره کوتاه و دارای سرعت و آهنگ و کثرت عرصهها و چشماندازها و پر از داستانهای پیامبران است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 204.</ref>. | ||
همچنین این سوره بنابر یکی از دو قول جزو [[سور مئین]] (صد آیه ایها) است [[ابن قتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سورهها عبارتند از «[[بني إسرائيل|بنی إسرائیل]]، [[كهف|کهف]]، [[مريم|مریم]]، [[طه]]، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سورههای «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر | همچنین این سوره بنابر یکی از دو قول جزو [[سور مئین]] (صد آیه ایها) است [[ابن قتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سورهها عبارتند از «[[بني إسرائيل|بنی إسرائیل]]، [[كهف|کهف]]، [[مريم|مریم]]، [[طه]]، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سورههای «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کردهاند<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
روایتی است که از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سورههای مئین را به جای [[انجيل|انجیل]] و سورههای مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34</ref>. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[ | == منابع == | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/37/ برگرفته از سایت معرفی سوره صافات - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | |||
[[رده: | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سورههای | [[رده:سورههای قرآن]] |