سوره انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی از مفسرین [[شیعه]] از جمله [[علامه طباطبایی]] بر اساس روایات متعدد معتقدند این سوره در شأن [[اهل بیت]] [[نازل]] شده‌است.

بنابر نظر برخی از مفسرین [[اهل سنت]] از جمله [[جلال‌الدین عبدالرحمان سیوطی|جلال‌الدین سیوطی]] در کتاب الاتقان فی علوم القرآن نقل می‌کند که آیه و يطعمون الطعام علی حبه… در شأن [[علی بن ابی طالب]] و [[فاطمه]] دختر [[رسول‌الله]] نازل شده‌است.

كلمۀ انسان شصت‌وپنج بار در [[قرآن مجيد]] به كار رفته است، با مراجعه به موارد آن معلوم می‌شود كه از آن جسد ظاهرى و صورت ظاهرى مراد نيست چنانكه در بشر مراد است، بلكه باطن و نهاد و استعداد و انسانيت و عواطف او در نظر است<ref>قاموس قرآن، ج 1، ص 131.</ref>.

* يادآورى رستاخيز؛

* بهشت و نعمت هاى آن؛

* سرمشق ايثار ([[نذر]] [[امام على(ع)]] و خانواده‌اش)<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص: 361.</ref>.

# «سوره ابرار»؛ به جهت آنکه خداوند در این سوره صحبت از ابرار و نعمت های خداوند بر آنان نموده است به این اسم مشهور شده است.

* سوره انسان سى‌ويك آيه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 10، ص 93.</ref>.

* سوره انسان دويست‌وچهل كلمه دارد<ref>همان</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

* سوره انسان هزارچهارصد و پنجاه‌ حرف دارد<ref>همان</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

=اهداف و آموزه ها=

اساسى ترين هدف هاى سوره انسان عبارت‌اند از:

# يادآورى [[رستاخيز]] و عذاب ها و نعمت هاى فراوان آن؛

# ارائۀ يك برنامۀ خودسازى همراه با ايثار و عبادت<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص 364.</ref>.

=فضائل، خواص و [[ثواب]] قرائت=

[[ابى‌بن‌كعب]] از [[پيامبر(ص)]] روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره هل اتى را قرائت كند پاداش او بر خداوند [[بهشت]] و حرير است».

حضرت [[امام محمد باقر(ع)]] فرمود: «هر كس در هر [[نماز صبح]] (روز پنجشنبه) يا در صبح پنجشنبه سوره هل اتى را قرائت كند خداوند صد تا [[حورالعين]] باكره (دست نخورده) و چهار هزار حورالعين (دست خورده) به او تزويج نموده و با [[حضرت محمد رسول اللَّه(ص)]] بوده باشد»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 26، ص 136-135.</ref>.

سوره انسان در [[مكه]] نازل شده مفسّرين اختلاف كرده‌اند بعضى گفته‌اند تمام آن مكّى و مجاهد و [[قتاده]] گفته‌اند. تمام آن مدنى حسن و عكرمه و كلبى گفته‌اند مدنى است مگر آيه (وَ لا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِماً أَوْ كَفُوراً) كه آن مكيّست.

و برخى گفته‌اند: كه از آيه (إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا) تا آخر سوره مكّى كه 8- آيه است و از اوّل سوره تا آيه مذكور كه بيست و دو آيه است مدنى است<ref>همان، ص 135.</ref>.

تاريخ نزول سوره انسان ما بين [[صلح حديبيه]] و [[جنگ تبوك]] است و بعد از [[سوره الرحمن]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص 31.</ref>.

سوره انسان در شهر [[مدینه]] و در جریان بیماری [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهماالسلام نازل شده است، زیرا که [[پيامبر(ص)]] سفارش كردند كه [[على(ع)]] نذرى براى شفاى آنان بنمايد و امام على(ع) و [[حضرت فاطمه(س)]] و [[فضّه]] خادم آنان (و طبق برخى احاديث حسن و حسين عليهماالسلام) نذر كردند كه پس از [[شفا]] سه روز [[روزه]] بگيرند. پس از شفاى آن دو عزيز، همۀ خانواده روزه گرفتند و امام على(ع) مقدارى جو قرض كردند و نان پختند، ولى در هنگام افطار نيازمندى بر در خانه آمد و غذا خواست و آنان ثلث غذاى خود را به او دادند، سپس يتيمى آمد و ثلث ديگر را به او دادند و بعد از آن اسيرى آمد و ثلث آخر غذاى خود را به او دادند. پيامبر(ص) از اين جريان مطلع شدند و به خانه فاطمه(س) آمدند و در اين هنگام سوره انسان (يا هجده آيۀ آن) نازل شد<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص 369 با اندکی تغییر و تصرف.</ref>.

سوره انسان از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313</ref> [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.