تیجانیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دیگر رهبران تیجانی علی بارو بود که در آغاز سدۀ ۲۰م این طریقه را در غنا ترویج داد. هم‌زمان با وی، امیر عباس اهل کانو نیز در نیجریه فعال بود و بعد از او، ملم محمدو سالگا (د‌۱۳۲۷ش/ ۱۹۳۸م) رهبری تیجانیه را عهده‌دار شد. اما مهم‌ترین مروج در این ناحیه، ابراهیم بن عبدالله نیاس (د ۱۳۵۴ش/ ۱۹۷۵م) بود. او خود را غوث‌الزمان (منجی عصر) نامید و صورتی اصلاحی از تیجانیه را ترویج کرد که به تدریج به شکل‌گیری «جماعت نیاسیۀ فیضیه» منجر گردید. اعضای این شاخه، برخلاف تیجانیۀ عمری (پیروان عمرتال)، نماز را در حالی که دست راست را بر دست چپ و روی سینه گذاشته‌اند، می‌خوانند. از این‌رو، پیروان عمر تال را به نام «سادالو» و پیروان نیاسی را «کابارو» می‌نامند. نیاسیه ابتدا در نیجر و سپس گینه، گامبیا، توگو، سنگال، ولتای شمالی و مالی پیروان فراوان یافت. شاخۀ نیجریایی این طریقه، سازمانی به نام فتیان‌الاسلام دارد که در توسعۀ آموزش و پرورش در این منطقه بسیار موفق بوده است. <ref>مروین هیسکت، گسترش اسلام در غرب افریقا، ج۱، ص۴۱۵-۴۱۶، ترجمۀ احمد نمایی، مشهد، ۱۳۶۹ش.</ref><ref>مونیه، الیویه، ج۱، ص۱۲۵، خیزشها و چالش‌های اسلام در افریقا، ترجمۀ فرزانه شادان‌پور، تهران، ۱۳۸۳ش.</ref><ref>مونیه، الیویه، ج۱، ص۱۴۶، خیزشها و چالش‌های اسلام در افریقا، ترجمۀ فرزانه شادان‌پور، تهران، ۱۳۸۳ش.</ref><ref>مونیه، الیویه، ج۱، ص۱۴۹، خیزشها و چالش‌های اسلام در افریقا، ترجمۀ فرزانه شادان‌پور، تهران، ۱۳۸۳ش.</ref><ref>شریف یحیی امین، معجم الفرق الاسلامیة، ج۱، ص۷۲، بیروت، ۱۹۸۶م.</ref> حاج‌مالک سی (د ۱۳۰۱ش/ ۱۹۲۲م) نیز یکی از شخصیتهای مهم تیجانیه در سنگال بود. زاویۀ وی در تواون، مرکزی برای مطالعات اسلامی و عربی به شمار می‌آمد و پس از او، فرزندش ابوبکرسی خلافت تیجانیه را در این ناحیه برعهده گرفت. از ویژگی‌های این شاخۀ طریقۀ تیجانیه آن است که اعضای آن در خارج از افریقا هم فعالیتهای چندی داشته‌اند. برای نمونه، سیدالبشیر بن محمد در حدود سال ۱۸۳۲م زاویه‌ای در یمن ایجاد کرد. محمد عبیدی نیز در ۱۸۹۷م تیجانیه را به ترکیه برد و محمد بن عبدالمالک علمی (د ۱۳۱۳ش/ ۱۹۳۴م) حوزۀ طریقه را تا سوریه، فلسطین و حجاز گسترش داد.