confirmed، مدیران
۳۷٬۸۸۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
به سرزمینهای ساحلی و کوهستانی جنوب لبنان، منطقه جبل عامل گفته میشود و حدود این منطقه دقیقاً مشخص نیست. جبل عامل تقریباً از شمال به رود اَوَّلی (نام قدیم آن: فرادیس) در شمال صیدا، از جنوب به رود قَرْن (نام قدیم آن: ابوفَطْرَس / نهرفطرس) در شمال شهر نَهاریّه (در فلسطین)، از مشرق تا دریاچه حوله (معروف به اردن کوچک) و رود حاصبیا، و از مغرب به دریای مدیترانه محدود میگردد<ref> محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۱ـ۶۶؛ حسن امین، ص ۳۶؛ ظاهر، ۱۴۲۳، ص ۲۳ </ref>. | به سرزمینهای ساحلی و کوهستانی جنوب لبنان، منطقه جبل عامل گفته میشود و حدود این منطقه دقیقاً مشخص نیست. جبل عامل تقریباً از شمال به رود اَوَّلی (نام قدیم آن: فرادیس) در شمال صیدا، از جنوب به رود قَرْن (نام قدیم آن: ابوفَطْرَس / نهرفطرس) در شمال شهر نَهاریّه (در فلسطین)، از مشرق تا دریاچه حوله (معروف به اردن کوچک) و رود حاصبیا، و از مغرب به دریای مدیترانه محدود میگردد<ref> محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۱ـ۶۶؛ حسن امین، ص ۳۶؛ ظاهر، ۱۴۲۳، ص ۲۳ </ref>. | ||
میانگین طول منطقه جبل عامل از شمال تا جنوب حدود هشتاد کیلومتر و میانگین عرض منطقه از مشرق تا مغرب حدود چهل کیلومتر، و در نتیجه، مساحت منطقه جبل عامل حدود ۳۲۰۰ کیلومتر مربع است<ref>حسن امین، ص ۳۷ </ref>. جبل عامل در تقسیمات کشوری لبنان مدتی به عنوان محافظه (تنها منطبق بر محافظه نبطیّه کنونی) به کار رفت | میانگین طول منطقه جبل عامل از شمال تا جنوب حدود هشتاد کیلومتر و میانگین عرض منطقه از مشرق تا مغرب حدود چهل کیلومتر، و در نتیجه، مساحت منطقه جبل عامل حدود ۳۲۰۰ کیلومتر مربع است<ref>حسن امین، ص ۳۷ </ref>. جبل عامل در تقسیمات کشوری لبنان مدتی به عنوان محافظه (تنها منطبق بر محافظه نبطیّه کنونی) به کار رفت<ref> اطلس لبنان و العالم، ص ۷۴ </ref>. در تقسیمات کشوری کنونی، بیشتر منطقه جبل عامل جزو استانهای نبطیّه و لبنان جنوبی است. ارتفاعات مشرق شهر بِنْت جُبَیل، در جنوب لبنان، نیز جبل عامل نامیده میشود. | ||
منطقه جبل عامل عمدتاً از کوهها و تپههای به هم پیوسته و دشتهای ساحلی تشکیل شده است. در این منطقه ارتفاع از مغرب به مشرق افزایش مییابد، به طوری که در بعضی قسمتهای شرقی آن، ارتفاع به بیش از هزار متر میرسد. | منطقه جبل عامل عمدتاً از کوهها و تپههای به هم پیوسته و دشتهای ساحلی تشکیل شده است. در این منطقه ارتفاع از مغرب به مشرق افزایش مییابد، به طوری که در بعضی قسمتهای شرقی آن، ارتفاع به بیش از هزار متر میرسد. | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
بر اساس آمار ۱۳۱۱ ش، ساکنان جبل عامل کمی بیش از ۰۰۰، ۱۲۵ تن بودند<ref>سلیمان ظاهر، جبل عامل فی الحرب الکونیّة، ج۱، ص۲۲</ref>. | بر اساس آمار ۱۳۱۱ ش، ساکنان جبل عامل کمی بیش از ۰۰۰، ۱۲۵ تن بودند<ref>سلیمان ظاهر، جبل عامل فی الحرب الکونیّة، ج۱، ص۲۲</ref>. | ||
این تعداد در دو دهة قبل به حدود ۰۰۰، ۱۵۰ تن<ref>محمدجابر آل صفا، تاریخ جبل عامل، ج۱، ص۲۴</ref> و بنا بر گزارش ۱۳۷۹ ش/ ۲۰۰۰ به نیم میلیون تن رسید<ref>خلیل شرف الدین، تاریخ الزراریة و البلاد العاملیة: ماضیاً و حاضراً و تطلعات، ج۱، ص۶۲۴</ref>. از جمعیت جبل عامل، بیش از ۹۰% [[شیعة دوازده امامی]]، حدود ۵% [[اهل سنّت]] و ۵% دیگر [[مسیحی مارونی]] اند. مارونیها از ۱۱۷۳ در بخشهایی از جبل عامل ساکن شدهاند<ref> سلیمان ظاهر، صفحات من تاریخ جبل عامل، ج۱، ص۲۴ـ۲۵.</ref>. | این تعداد در دو دهة قبل به حدود ۰۰۰، ۱۵۰ تن<ref>محمدجابر آل صفا، تاریخ جبل عامل، ج۱، ص۲۴</ref> و بنا بر گزارش ۱۳۷۹ ش/ ۲۰۰۰ به نیم میلیون تن رسید<ref>خلیل شرف الدین، تاریخ الزراریة و البلاد العاملیة: ماضیاً و حاضراً و تطلعات، ج۱، ص۶۲۴</ref>. از جمعیت جبل عامل، بیش از ۹۰% [[شیعه اثنی عشری|شیعة دوازده امامی]]، حدود ۵% [[اهل سنّت]] و ۵% دیگر [[مسیحی مارونی]] اند. مارونیها از ۱۱۷۳ در بخشهایی از جبل عامل ساکن شدهاند<ref> سلیمان ظاهر، صفحات من تاریخ جبل عامل، ج۱، ص۲۴ـ۲۵.</ref>. | ||
== مشاهیرجبل عامل == | == مشاهیرجبل عامل == | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
# | # | ||
== جبل عامل سرزمین شیعیان == | == جبل عامل سرزمین شیعیان == | ||
جبل عامل به دلایل گوناگون | جبل عامل به دلایل گوناگون سرزمین مقدّس به شمار میرود، از جمله به سبب وجود مزارات بسیاری از پیامبران، اولیا و بزرگانی چون [[یوشع بن نون]] وصی [[حضرت موسی]] و [[حزقیل پیامبر]]<ref> محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۱۷۸ـ۱۸۰</ref>؛ تردد [[حضرت عیسی]] در بخشهای مختلف آن<ref>انجیل یوحنا، ۴: ۴۳ـ۴۷؛ انجیل متی، ۲۸: ۱۰، ۱۶</ref>؛ و روایتی از [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر اکرم (صلی الله علیه)]] که الجلیل را جزو کوههای مقدّس شمرده است<ref> ابن شداد، ج ۲، قسم ۲، ص ۳۷؛ نیز رجوع کنید بهآل سلیمان، ص ۴۲ـ۴۳</ref>. | ||
جبل عامل سرزمین شیعیان شمرده میشود و اهالی آن پیش از دیگر شهرها به تشیع گرویدند و این به زمان [[تبعید]] [[ابوذر غفاری]] (جُندب بن جُناده) به [[شام]] در سال ۲۴، در دوران خلافت عثمان بن عفان (حک: ۲۳ـ ۳۵)، باز میگردد. وقتی ابوذر به [[دمشق]] رسید، [[معاویة بن ابی سفیان|معاویه]] (حک: ۴۱ـ۶۰) که مخالفان خود را به منطقه ساحلی [[شام]] یا جبل عامل تبعید میکرد، او را مانند دیگر مخالفان به این منطقه فرستاد. ابوذر در این سرزمین به معرفی و بیان دیدگاههایش درباره خلافت و مقام [[امام علی (علیه السلام)]] پرداخت و همین امر باعث شد [[معاویه]] او را مجدداً به [[مدینه]] باز گرداند<ref>طبری، ج ۴، ص ۲۸۳؛ حرّعاملی، قسم ۱، ص ۱۳</ref>. برخی معتقدند که هنوز هم در دو روستای صَرفند و میس الجبل جایگاههایی که ابوذر آراء و مطالب خود را بیان کرده است، وجود دارد و مردم آنها را [[زیارت]] میکنند<ref>بنوّت، ص ۳۲ـ۳۳؛ محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۸۳ ـ ۸۵ </ref>. | جبل عامل سرزمین شیعیان شمرده میشود و اهالی آن پیش از دیگر شهرها به تشیع گرویدند و این به زمان [[تبعید]] [[ابوذر غفاری]] (جُندب بن جُناده) به [[شام]] در سال ۲۴، در دوران خلافت عثمان بن عفان (حک: ۲۳ـ ۳۵)، باز میگردد. وقتی ابوذر به [[دمشق]] رسید، [[معاویة بن ابی سفیان|معاویه]] (حک: ۴۱ـ۶۰) که مخالفان خود را به منطقه ساحلی [[شام]] یا جبل عامل تبعید میکرد، او را مانند دیگر مخالفان به این منطقه فرستاد. ابوذر در این سرزمین به معرفی و بیان دیدگاههایش درباره خلافت و مقام [[امام علی بن أبیطالب (ع)|امام علی (علیه السلام)]] پرداخت و همین امر باعث شد [[معاویه]] او را مجدداً به [[مدینه]] باز گرداند<ref>طبری، ج ۴، ص ۲۸۳؛ حرّعاملی، قسم ۱، ص ۱۳</ref>. برخی معتقدند که هنوز هم در دو روستای صَرفند و میس الجبل جایگاههایی که ابوذر آراء و مطالب خود را بیان کرده است، وجود دارد و مردم آنها را [[زیارت]] میکنند<ref>بنوّت، ص ۳۲ـ۳۳؛ محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۸۳ ـ ۸۵ </ref>. | ||
ظاهراً از قرن چهارم به بعد، تعداد شیعیان در شام و جبل عامل افزایش یافت<ref>مقدسی، ص ۱۷۹؛ ناصرخسرو، ص ۲۴؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۲</ref> شیعیان جبل عامل در سدههای ششم ـ هشتم به [[رافضه]] معروف شدند<ref>دمشقی، ص ۲۷۹؛ ابن بطوطه، ج ۱، ص ۷۹؛ قلقشندی، ت ج ۴، ص ۱۵۳ـ ۱۵۴ </ref>. در اواخر قرن یازدهم، به شیعیان این منطقه اختصاصاً مَتاوِله میگفتند که برخی این کلمه را برگرفته از عبارت «مُتْ وَلیاً لِعلی» (با ولایت علی بمیر) میدانند که به تدریج به صورت متولی و سپس متوالی در آمد<ref>حسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۷ـ ۶۸؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۴ـ۶۶؛ فقیه، ص ۳۱؛ نیز رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم</ref>. | ظاهراً از قرن چهارم به بعد، تعداد شیعیان در شام و جبل عامل افزایش یافت<ref>مقدسی، ص ۱۷۹؛ ناصرخسرو، ص ۲۴؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۲</ref> شیعیان جبل عامل در سدههای ششم ـ هشتم به [[رافضه]] معروف شدند<ref>دمشقی، ص ۲۷۹؛ ابن بطوطه، ج ۱، ص ۷۹؛ قلقشندی، ت ج ۴، ص ۱۵۳ـ ۱۵۴ </ref>. در اواخر قرن یازدهم، به شیعیان این منطقه اختصاصاً مَتاوِله میگفتند که برخی این کلمه را برگرفته از عبارت «مُتْ وَلیاً لِعلی» (با ولایت علی بمیر) میدانند که به تدریج به صورت متولی و سپس متوالی در آمد<ref>حسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۷ـ ۶۸؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۴ـ۶۶؛ فقیه، ص ۳۱؛ نیز رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
[[جزیرة العرب|جزیرةالعرب]] | * [[جزیرة العرب|جزیرةالعرب]] | ||
[[لبنان]] | * [[لبنان]] | ||
[[اسکندریه]] | * [[اسکندریه]] | ||
== پانویس == | == پانویس == |