۸۸٬۰۰۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
}} | }} | ||
'''المِلل و النحل''' کتابی از [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (متوفی ۵۴۸ق) به زبان عربی در معرفی دینها و فرقهها است. شهرستانی در این کتاب که مشهورترین اثر اوست، [[عقاید]]، آیینها و نحلههای مختلف را به شیوهای سنجیده گزارش کرده است. الملل در عصر مؤلفش اثری بدیع و پرنفوذ بود و در حوزه ادیان و عقاید، دانشنامهای واقعی به شمار میرفت. امروزه این کتاب یکی از منابع معتبر برای شناخت ادیان و فرقههاست. مذهب نویسنده را [[سنی اشعری]] یا [[شیعه اسماعیلی]] دانستهاند. | '''المِلل و النحل''' کتابی از [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (متوفی ۵۴۸ق) به زبان عربی در معرفی دینها و فرقهها است. شهرستانی در این کتاب که مشهورترین اثر اوست، [[عقاید]]، آیینها و نحلههای مختلف را به شیوهای سنجیده گزارش کرده است. الملل در عصر مؤلفش اثری بدیع و پرنفوذ بود و در حوزه ادیان و عقاید، دانشنامهای واقعی به شمار میرفت. امروزه این کتاب یکی از منابع معتبر برای شناخت ادیان و فرقههاست. مذهب نویسنده را [[اشاعره|سنی اشعری]] یا [[شیعه اسماعیلی]] دانستهاند. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
=== مذهب شهرستانی === | === مذهب شهرستانی === | ||
[[ویلیام کیورتن]] (متوفی۱۲۸۱/ ۱۸۶۴)، مصحح کتاب الملل، مانند اغلب محققان معاصر خود، زندگینامه شهرستانی در [[وفیات الاعیان]] [[ابنخلّکان]] را صحیح پنداشته و بر همان اساس، شهرستانی را متکلم اشعری معرفی کرده است. پژوهشگران غربی نخستین بار از طریق ترجمه [[تئودور هاربروکر]] از الملل و النحل <ref>الملل، چاپ ۱۸۴۶.</ref> با شهرستانی آشنا شدند. در ۱۳۴۶ش محمدتقی دانشپژوه معتقد شد که شهرستانی اسماعیلی بوده و از همین رو در کتاب خود با هر دو گروه اشاعره و اسماعیلیه همدلی داشته است. | [[ویلیام کیورتن]] (متوفی۱۲۸۱/ ۱۸۶۴)، مصحح کتاب الملل، مانند اغلب محققان معاصر خود، زندگینامه شهرستانی در [[وفیات الاعیان]] [[ابنخلّکان]] را صحیح پنداشته و بر همان اساس، شهرستانی را متکلم اشعری معرفی کرده است. پژوهشگران غربی نخستین بار از طریق ترجمه [[تئودور هاربروکر]] از الملل و النحل <ref>الملل، چاپ ۱۸۴۶.</ref> با شهرستانی آشنا شدند. در ۱۳۴۶ش محمدتقی دانشپژوه معتقد شد که شهرستانی اسماعیلی بوده و از همین رو در کتاب خود با هر دو گروه اشاعره و اسماعیلیه همدلی داشته است. | ||
اینکه شهرستانی ۱۱ درصد از متن کتاب را به صابئین اختصاص داده، مایه تعجب بسیاری از محققان شده بود. اما با توجه به اسماعیلی بودن او، این امر دور از انتظار نیست، زیرا مطابق نظر ایومارکه، صابئین حرّان آگاهی از فلسفه یونانی را به اخوان الصفای اسماعیلی منتقل کردند و اسماعیلیه، هِرمِس عظیم را که نزد بیشتر صابئین مورد تکریم بود، صاحب مقام امامت در معنای شیعی آن میدانستند و او را نیای حکمت و فرزانگی در فلسفه مشرقی اشراقیون به شمار میآوردند. در نظر شهرستانی، فیلسوفان راستین | اینکه شهرستانی ۱۱ درصد از متن کتاب را به صابئین اختصاص داده، مایه تعجب بسیاری از محققان شده بود. اما با توجه به اسماعیلی بودن او، این امر دور از انتظار نیست، زیرا مطابق نظر ایومارکه، صابئین حرّان آگاهی از فلسفه یونانی را به اخوان الصفای اسماعیلی منتقل کردند و اسماعیلیه، هِرمِس عظیم را که نزد بیشتر صابئین مورد تکریم بود، صاحب مقام امامت در معنای شیعی آن میدانستند و او را نیای حکمت و فرزانگی در فلسفه مشرقی اشراقیون به شمار میآوردند. در نظر شهرستانی، فیلسوفان راستین گذشته شاگردان ۷ رکن حکمت (تالس، آناکساگوراس، آناکسیمنس، امپدوکلس، فیثاغورث، سقراط و افلاطون) بودند. اسماعیلیه تأکید میکنند که تفکرشان با برخی حکمای باستان هماهنگی دارد و از همین روست که شهرستانی حجم عظیمی از الملل و النحل را به فلاسفه اختصاص داده است. همچنانکه پال کراوس نشان داده، بخش درخور توجهی از آنچه درباره فیلسوفان پیش از سقراط در این کتاب آمده، از کتاب اعلام النبوة ابوحاتم رازی اسماعیلی گرفته شده است. | ||
== موضوع کتاب == | == موضوع کتاب == | ||
شهرستانی در این کتاب که مشهورترین اثر اوست، عقاید آیینها و نحلههای مختلف را به شیوهای سنجیده گزارش کرده است. الملل در عصر مؤلفش اثری بدیع و پرنفوذ بود و در حوزه ادیان و عقاید، دانشنامهای واقعی به شمار میرفت که از آثار مشابه پیشین- مانند الفرق بین الفرق عبدالقاهر بغدادی (متوفی ۴۲۹) و الفصل بین الملل و الاهواء و النحل ابن حزم (متوفی ۴۵۶) - رویکرد عینیتری داشت. این ویژگی البته بدین معنا نیست که مؤلف از همه نحلهها، با ارزش و اعتباری یکسان سخن گفته است. | شهرستانی در این کتاب که مشهورترین اثر اوست، عقاید آیینها و نحلههای مختلف را به شیوهای سنجیده گزارش کرده است. الملل در عصر مؤلفش اثری بدیع و پرنفوذ بود و در حوزه ادیان و عقاید، دانشنامهای واقعی به شمار میرفت که از آثار مشابه پیشین- مانند الفرق بین الفرق عبدالقاهر بغدادی (متوفی ۴۲۹) و الفصل بین الملل و الاهواء و النحل ابن حزم (متوفی ۴۵۶) - رویکرد عینیتری داشت. این ویژگی البته بدین معنا نیست که مؤلف از همه نحلهها، با ارزش و اعتباری یکسان سخن گفته است. |