confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
خواجه نظام الملک: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:خواجه نظام الملک.jpg |جایگزین=خواجه نظام الملک]] | |||
| | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
| | |||
| نام | !نام | ||
| نام‌های دیگر | !خواجه نظام الملک | ||
| | |- | ||
| | |نام کامل | ||
| محل تولد | |ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی | ||
| | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
|نظام‌الملک طوسی • خواجه نظام‌الملک • Nizam al-Mulk | |||
| | |- | ||
|القاب | |||
| | |وزیر کبیر • خواجهٔ بزرگ تاج‌الحضرتین • قوام‌الدین نظام‌الملک • اتابک رضی‌امیرالمؤمنین • صدرالاسلام | ||
| | |- | ||
| آثار | |نام پدر | ||
| | |علی ابن اسحاق | ||
| | |- | ||
} | |متولد | ||
|جمعه ۲۱ [[ذی القعده|ذی‌القعده]] سال ۴۰۸ ق | |||
|- | |||
|محل تولد | |||
|نوقان • طوس • [[خراسان]] | |||
|- | |||
|[[دین]] | |||
|[[اسلام]] | |||
|- | |||
|[[مذهب]] | |||
|[[سنی]] • [[شافعی]] | |||
|- | |||
|آثار | |||
| تقویم جلالی سیاست‌نامه(یا سیرالملوک) | |||
|- | |||
|فوت | |||
|[[رمضان]] ۴۸۵ ق | |||
|- | |||
|محل فوت | |||
|کرمانشاه یا نهاوند • [[ایران]] | |||
|- | |||
|آرامگاه | |||
|دارالبطیخ در محله احمدآباد • [[اصفهان]] | |||
|- | |||
|} | |||
</div> | |||
'''ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی''' پسر علی پسر اسحاق طوسی شناخته شده به خواجه نظام‌الملک طوسی، وزیر نیرومند دو تن از شاهان دوره [[سلجوقیان]] در [[ایران]] بود. وی نیرومند‌ترین وزیر در دودمان سلجوقی بود و سلجوقیان نیز در زمان وی به اوج نیرومندی رسیدند. او بیست و نه سال به سیاست درونی و بیرونی سلجوقی سو می داد. | '''ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی''' پسر علی پسر اسحاق طوسی شناخته شده به خواجه نظام‌الملک طوسی، وزیر نیرومند دو تن از شاهان دوره [[سلجوقیان]] در [[ایران]] بود. وی نیرومند‌ترین وزیر در دودمان سلجوقی بود و سلجوقیان نیز در زمان وی به اوج نیرومندی رسیدند. او بیست و نه سال به سیاست درونی و بیرونی سلجوقی سو می داد. | ||
| خط ۶۵: | خط ۹۰: | ||
== دیدگاه و روش کشور داری == | == دیدگاه و روش کشور داری == | ||
خواجه نظام الملک در کتاب سیاست نامه از الگوی حکومت یکپارچه مانند حکومت دوره [[ساسانی]] و دولت‌های پس از اسلام که از این دولت الگوبرداری کردند مانند بوییان، [[سامانیان]] و حتا [[غزنویان]] به عنوان الگوی یک نظام آرمانی دفاع | خواجه نظام الملک در کتاب سیاست نامه از الگوی حکومت یکپارچه مانند حکومت دوره [[ساسانی]] و دولت‌های پس از اسلام که از این دولت الگوبرداری کردند مانند بوییان، [[سامانیان]] و حتا [[غزنویان]] به عنوان الگوی یک نظام آرمانی دفاع می‌کرد. | ||
وی دشمن سرسخت جریان فئودالی زمان بود که به دید او به پراکندگی کشور می انجامید، اگر‌چه خود گوی پیشی را در گسترش زمین هایش از بزرگ‌‌ترین زمین داران زمان خود می ربود. وی دشمن سرسخت سران غز بود که می خواستند برای خویش سرزمینی خود مختار و به دور از دید دولت مرکزی داشته باشند و تا توانست کوشید از نیرومندی خانواده شاهی و ترکان خویشاوند با آنها پیشگیری کند و در سر این راه نیز با فشار همینان از کار کنار گذاشته شد. | وی دشمن سرسخت جریان فئودالی زمان بود که به دید او به پراکندگی کشور می انجامید، اگر‌چه خود گوی پیشی را در گسترش زمین هایش از بزرگ‌‌ترین زمین داران زمان خود می ربود. وی دشمن سرسخت سران غز بود که می خواستند برای خویش سرزمینی خود مختار و به دور از دید دولت مرکزی داشته باشند و تا توانست کوشید از نیرومندی خانواده شاهی و ترکان خویشاوند با آنها پیشگیری کند و در سر این راه نیز با فشار همینان از کار کنار گذاشته شد. | ||
| خط ۷۱: | خط ۹۶: | ||
خواجه نظام‌الملک پیرو کیش [[سنی]] و [[شافعی]] بود. مورخان خواجه نظام الملک را جز کسانی میدانند که [[آخرت]] را بر دنیا ترحیح می‌داده و همیشه در مجالس علمای دینی حضور داشته است. | خواجه نظام‌الملک پیرو کیش [[سنی]] و [[شافعی]] بود. مورخان خواجه نظام الملک را جز کسانی میدانند که [[آخرت]] را بر دنیا ترحیح می‌داده و همیشه در مجالس علمای دینی حضور داشته است. | ||
مشهور است خواجه زمانی که صدای [[اذان]] را میشنیده مشغول هر کاری بوده از آن دست | مشهور است خواجه زمانی که صدای [[اذان]] را میشنیده مشغول هر کاری بوده از آن دست میکشیده و به [[نماز]] می ایستاده است و اگر [[موذن]] در اذان گفتن سستی می‌کرده به او تذکر می‌داده است. | ||
در زمان خواجه در [[ایران]] اوج وفور نعمت بوده طوری که یکی از سیاحان می گوید در ایران نان به فراوانی و با قیمت ارزان یافت می شود این در حالی بود که در آن زمان به قول [[پاپ]] اوربان مردم [[اروپا]] از گرسنگی شکم | در زمان خواجه در [[ایران]] اوج وفور نعمت بوده طوری که یکی از سیاحان می گوید در ایران نان به فراوانی و با قیمت ارزان یافت می شود این در حالی بود که در آن زمان به قول [[پاپ]] اوربان مردم [[اروپا]] از گرسنگی شکم همدیکر را پاره می کردند. | ||
خواجه [[جهاد]] را نیز جدی | خواجه [[جهاد]] را نیز جدی می‌گرفت به صورتی که حکومت سلجوقیان از جانب شرق به شهر کاشغر در [[چین]] امروزی و در غرب تا انتهای بخش آسیایی [[ترکیه]] امروزی پیشروی کرده بودند و نیروی دریایی ایشان شهر امپراتوری [[بیزانس]] را بشدت تهدیذ می کرد. | ||
== آثار خواجه نظام الملک طوسی == | == آثار خواجه نظام الملک طوسی == | ||
او نویسنده [[کتاب سیاست نامه]] ([[سیر الملوک]]) است. این اثر با تصحیح هیوبرت دارک توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال 1340 در 372 صفحه منتشر شده است. همچنین وی در پردازش [[تقویم جلالی]] با دانشمندانی همچون [[خیام]] همکاری داشت، این تقویم در سال 451 هجری تکمیل شد. | او نویسنده [[کتاب سیاست نامه]] ([[سیر الملوک]]) است. این اثر با تصحیح هیوبرت دارک توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال 1340 در 372 صفحه منتشر شده است. همچنین وی در پردازش [[تقویم جلالی]] با دانشمندانی همچون [[خیام]] همکاری داشت، این تقویم در سال 451 هجری تکمیل شد. | ||
همچنین دانشگاه نظامیه بغداد که [[امام محمد غزالی]] از آموزگاران آن بود به دستور او برپا شد. نظامیه های مشهور دیگر در | همچنین دانشگاه نظامیه بغداد که [[امام محمد غزالی]] از آموزگاران آن بود به دستور او برپا شد. نظامیه های مشهور دیگر در [[اصفهان]]، نیشابور (نظامیه نیشابور)، بصره، موصل و هرات بودند. | ||
== القاب خواجه نظام الملک طوسی == | == القاب خواجه نظام الملک طوسی == | ||
| خط ۹۳: | خط ۱۱۸: | ||
* رضی امیرالمؤمنین: لقبی که خلیفه المقتدی بامرالله در سال 475 بدو داده بود. | * رضی امیرالمؤمنین: لقبی که خلیفه المقتدی بامرالله در سال 475 بدو داده بود. | ||
همچنین بر روی مهر نظام الملک این جمله نوشته شده بود: الحمد لله علی نعمه | |||
== ترور خواجه نظام الملک طوسی == | == ترور خواجه نظام الملک طوسی == | ||
در واپسین سال‌های پادشاهی ملک شاه میان او و خواجه اختلافاتی پیش آمد که سرانجام به کنار گذاشتن او از وزیری و سپس ترور مشکوک خواجه نظام‌الملک انجامید. | در واپسین سال‌های پادشاهی ملک شاه میان او و خواجه اختلافاتی پیش آمد که سرانجام به کنار گذاشتن او از وزیری و سپس [[ترور]] مشکوک خواجه نظام‌الملک انجامید. | ||
وی در 12 [[رمضان]] 485 هجری قمری هنگامی که با اردوی شاهی از اصفهان به بغداد می‌رفت در [[بروجرد]] در نزدیکی [[نهاوند]] به دست کسی که رخت [[صوفیان]] را پوشیده بود با ضرب کارد بر سینه و رگش زخمی شد و یک روز پس از آن درگذشت. | وی در 12 [[رمضان]] 485 هجری قمری هنگامی که با اردوی شاهی از اصفهان به بغداد می‌رفت در [[بروجرد]] در نزدیکی [[نهاوند]] به دست کسی که رخت [[صوفیان]] را پوشیده بود با ضرب کارد بر سینه و رگش زخمی شد و یک روز پس از آن درگذشت. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۲۷: | ||
کشتن او را در آن زمان به اسماعیلیان پیوند دادند. سی و پنج روز بعد در 15 [[شوال]] پس از مرگ او ملک شاه نیز درگذشت و برپایه برخی حدس های تاریخ نویسان به دست هواخواهان خواجه به او زهر خورانده شده بود. | کشتن او را در آن زمان به اسماعیلیان پیوند دادند. سی و پنج روز بعد در 15 [[شوال]] پس از مرگ او ملک شاه نیز درگذشت و برپایه برخی حدس های تاریخ نویسان به دست هواخواهان خواجه به او زهر خورانده شده بود. | ||
برخی تاریخ نویسان نیز برکناری و مرگ او را میوه توطئه ترکان خاتون زن ملک شاه می دانند چرا که نظام الملک با | برخی تاریخ نویسان نیز برکناری و مرگ او را میوه توطئه ترکان خاتون زن ملک شاه می دانند چرا که نظام الملک با ولیعهدی پسر وی محمود مخالف بود. ملکشاه پس ار برکناری او تاج الملک قمی را جایگزین وی ساخت. | ||
برخی این فرد را نیز انگیزاننده کشتن خواجه می دانند. نام قاتل وی را بوطاهر ارانی نوشته اند که | برخی این فرد را نیز انگیزاننده کشتن خواجه می دانند. نام قاتل وی را بوطاهر ارانی نوشته اند که نامبرده بی درنگ پس از انجام عملیان به دست پاسداران خواجه کشته شد. | ||
== آرامگاه خواجه نظام الملک طوسی == | == آرامگاه خواجه نظام الملک طوسی == | ||