خواجه نظام الملک: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:خواجه نظام الملک.jpg |جایگزین=خواجه نظام الملک]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

 

!خواجه نظام الملک

|نام کامل

|ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی

|نام‌های دیگر  

|نظام‌الملک طوسی • خواجه نظام‌الملک • Nizam al-Mulk

|-

|جمعه ۲۱ [[ذی القعده|ذی‌القعده]] سال ۴۰۸ ق

|محل تولد  

|نوقان • طوس • [[خراسان]]  

|-

|[[دین]]

|[[اسلام]]

|-

|[[مذهب]]

|[[سنی]] • [[شافعی]]

|آثار

| تقویم جلالی سیاست‌نامه(یا سیرالملوک)  

|-

|فوت

|}

خواجه نظام‌ الملک در کتاب سیاست نامه از الگوی حکومت یکپارچه مانند حکومت دوره [[ساسانی]] و دولت‌های پس از اسلام که از این دولت الگوبرداری کردند مانند بوییان، [[سامانیان]] و حتا [[غزنویان]] به عنوان الگوی یک نظام آرمانی دفاع می‌کرد.

وی دشمن سرسخت جریان فئودالی زمان بود که به دید او به پراکندگی کشور می‌ انجامید، اگر‌چه خود گوی پیشی را در گسترش زمین هایش از بزرگ‌‌ترین زمین داران زمان خود می‌ ربود. وی دشمن سرسخت سران غز بود که می‌ خواستند برای خویش سرزمینی خود مختار و به دور از دید دولت مرکزی داشته باشند و تا توانست کوشید از نیرومندی خانواده شاهی و ترکان خویشاوند با آنها پیشگیری کند و در سر این راه نیز با فشار همینان از کار کنار گذاشته شد.

خواجه نظام‌الملک پیرو کیش [[سنی]] و [[شافعی]] بود. مورخان خواجه نظام الملک را جز کسانی میدانند که [[آخرت]] را بر دنیا ترحیح می‌داده و همیشه در مجالس علمای دینی حضور داشته است.

مشهور است خواجه زمانی که صدای [[اذان]] را میشنیده مشغول هر کاری بوده از آن دست می‌کشیده و به [[نماز]] می ایستاده است و اگر [[موذن]] در اذان گفتن سستی می‌کرده به او تذکر می‌داده است.

در زمان خواجه در [[ایران]] اوج وفور نعمت بوده طوری که یکی از سیاحان می‌ گوید در ایران نان به فراوانی و با قیمت ارزان یافت می‌ شود این در حالی بود که در آن زمان به قول [[پاپ]] اوربان مردم [[اروپا]] از گرسنگی شکم هم‌دیکر را پاره می‌ کردند.

خواجه [[جهاد]] را نیز جدی می‌گرفت به صورتی که حکومت سلجوقیان از جانب شرق به شهر کاشغر در [[چین]] امروزی و در غرب تا انتهای بخش آسیایی [[ترکیه]] امروزی پیشروی کرده بودند و نیروی دریایی ایشان شهر امپراتوری [[بیزانس]] را بشدت تهدیذ می‌ کرد.

او نویسنده [[کتاب سیاست نامه]] ([[سیر الملوک]]) است. این اثر با تصحیح هیوبرت دارک توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب در سال 1340 در 372 صفحه منتشر شده‌ است. همچنین وی در پردازش [[تقویم جلالی]] با دانشمندانی همچون [[خیام]] همکاری داشت، این تقویم در سال 451 هجری تکمیل شد.

همچنین دانشگاه نظامیه بغداد که [[امام محمد غزالی]] از آموزگاران آن بود به دستور او برپا شد. نظامیه‌ های مشهور دیگر در [[اصفهان]]، نیشابور (نظامیه نیشابور)، بصره، موصل و هرات بودند.

در واپسین سال‌های پادشاهی ملک شاه میان او و خواجه اختلافاتی پیش آمد که سرانجام به کنار گذاشتن او از وزیری و سپس [[ترور]] مشکوک خواجه‌ نظام‌الملک انجامید.

برخی تاریخ نویسان نیز برکناری و مرگ او را میوه توطئه ترکان خاتون زن ملک شاه می‌ دانند چرا که نظام‌ الملک با ولی‌عهدی پسر وی محمود مخالف بود. ملک‌شاه پس ار برکناری او تاج‌ الملک قمی را جایگزین وی ساخت.

برخی این فرد را نیز انگیزاننده کشتن خواجه می‌ دانند. نام قاتل وی را بوطاهر ارانی نوشته‌ اند که نام‌برده بی‌ درنگ پس از انجام عملیان به دست پاسداران خواجه کشته شد.