۲۲٬۸۰۳
ویرایش
خط ۸: | خط ۸: | ||
در پاره ای از نواحی کردستان، در این شب، در مسجدها و تکیهها و خانقاهها و منازل، دعا و [[نماز]] مخصوص (به جماعت و غیر جماعت) خوانده میشود؛ و عقیده بر این است که در شب برات، روزیِ بندگان از نو تقسیم خواهد شد و دعا برای افزایش روزی مستجاب است و هرکس آن شب سیر نخورد، در طول سال سیر نخواهد شد؛ ازاینرو همه خانواده ها، غذای مخصوص (پلو خورشت، کشمش پلو، رشته پلو و نظایر آن) تهیه میکنند، و فقیران را نیز در تهیه آن یاری میدهند، و به این کار «کاسه جشن» می گویند. | در پاره ای از نواحی کردستان، در این شب، در مسجدها و تکیهها و خانقاهها و منازل، دعا و [[نماز]] مخصوص (به جماعت و غیر جماعت) خوانده میشود؛ و عقیده بر این است که در شب برات، روزیِ بندگان از نو تقسیم خواهد شد و دعا برای افزایش روزی مستجاب است و هرکس آن شب سیر نخورد، در طول سال سیر نخواهد شد؛ ازاینرو همه خانواده ها، غذای مخصوص (پلو خورشت، کشمش پلو، رشته پلو و نظایر آن) تهیه میکنند، و فقیران را نیز در تهیه آن یاری میدهند، و به این کار «کاسه جشن» می گویند. | ||
== خراسان رضوی و شمالی و جنوبی == | == شب برات در خراسان رضوی و شمالی و جنوبی == | ||
در [[خراسان]] در شب پانزدهم [[نیمه شعبان]] به پشت بام رفته و در مهتاب _اگر شب مهتابی باشد_ ایستاده و به سایه خود نگاه میکنند و سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پیشبینی میکنند. | در [[خراسان]] در شب پانزدهم [[نیمه شعبان]] به پشت بام رفته و در مهتاب _اگر شب مهتابی باشد_ ایستاده و به سایه خود نگاه میکنند و سرنوشت خود و اقوام خود را در آن سال پیشبینی میکنند. | ||
در [[مشهد مقدس|مشهد]] و اطراف آن، چراغ برات در گذشتهها در سه روز، خاموش نمیشد و اکنون هم در شبها آنها، که برات را میشناسند، چراغشان خاموش نمیشود. هنوز هم فانوسهای قدیمی خاطر شبهای برات را به یاد دارند و خیلی وقتها هم همین فانوسها در شبهای برات دوباره به یاد صاحبانشان میافتند و تاریکی شب را نور میدهند و یاد و خاطره رفتگان را گرامی میدارند. | در [[خراسان رضوی]]، [[مشهد مقدس|مشهد]] و اطراف آن، چراغ برات در گذشتهها در سه روز، خاموش نمیشد و اکنون هم در شبها آنها، که برات را میشناسند، چراغشان خاموش نمیشود. هنوز هم فانوسهای قدیمی خاطر شبهای برات را به یاد دارند و خیلی وقتها هم همین فانوسها در شبهای برات دوباره به یاد صاحبانشان میافتند و تاریکی شب را نور میدهند و یاد و خاطره رفتگان را گرامی میدارند. | ||
شهرستان [[شیروان]] از توابع استان [[خراسان شمالی]] است که مردم آن در این ایام معتقدند درهای روزی و رحمت خداوند در سه روز منتهی به نیمه شعبان بر روی بندگان گشوده میشود. مردم معتقدند در این شبها باید چراغ منازل روشن باشد چراکه روشن بودن منزل در این شبها برای آنها در طول سال روشنی میآورد. افرادی که [[نذر]] دارند هم سعی کرده نذر خود را در این چند روز که ثواب بیشتری دارد ادا کنند. | شهرستان [[شیروان]] از توابع استان [[خراسان شمالی]] است که مردم آن در این ایام معتقدند درهای روزی و رحمت خداوند در سه روز منتهی به نیمه شعبان بر روی بندگان گشوده میشود. مردم معتقدند در این شبها باید چراغ منازل روشن باشد چراکه روشن بودن منزل در این شبها برای آنها در طول سال روشنی میآورد. افرادی که [[نذر]] دارند هم سعی کرده نذر خود را در این چند روز که ثواب بیشتری دارد ادا کنند. | ||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
برافروختن شمع و پخش شیرینی از جمله سنتهای آیین چراغ برات است. | برافروختن شمع و پخش شیرینی از جمله سنتهای آیین چراغ برات است. | ||
در [[کاشمر]] در آخرین ساعات ۱۴ شعبان بعد از نماز مغرب و عشا نیز هر فرد به تعداد آرزوهای پاک و | در [[کاشمر]] در آخرین ساعات ۱۴ شعبان بعد از نماز مغرب و عشا نیز هر فرد به تعداد آرزوهای پاک و خالصانهاش ترکهای از درختی پاکسرشت (انار و انگور) مهیا میکرد و در چهار گوشه پشت بام خانهاش نصب میکرد. بر انتهای هر ترکه تکهای پنبه یا پارچهای پاک به نیت آرزوی مورد نظر وصل میشد. فرد به تنهایی یا در حضور خانواده نیت و آرزویش را بعد از حمد و ثنای خدا مطرح میکرد. البته این رسم چند دهه است که به صورت جمعی برگزار نمیشود و فردی شده است. در [[بشرویه]] از توابع استان [[خراسان جنوبی]] در ایام برات در شبها نانی به نام سیروکی طبخ می شود .همچنین در این شبها در قدیم رسم بود که بچههای کوچک دسته جمعی به در خانه همسایهها رفته و شعری را به لهجه محلی دسته جمعی می خواندند و صاحبخانه به فراخور حالش، آجیل، شیرینی به آنها میداد. | ||
== هند و شب برات == | == هند و شب برات == | ||
همچنین در نقاط مختلف [[هندوستان|شبه قاره هند]] مراسم گوناگونی برپا میشود که زیارت اهل قبور، تلاوت [[قرآن]] و اطعام و [[صدقه]] به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است به استناد یک روایت، پیامبر در | همچنین در نقاط مختلف [[هندوستان|شبه قاره هند]] مراسم گوناگونی برپا میشود که زیارت اهل قبور، تلاوت [[قرآن]] و اطعام و [[صدقه]] به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است به استناد یک روایت، پیامبر در '''«شب برات»''' به قبرستان مدینه رفتند و برای مردگان از خدا آمرزش خواستند<ref>شرفعلی تهانوی؛ ''اسلامی بهشتی زیور''، ج۴، ص۴۴۱، لاهور.</ref>. | ||
پختن نوعی حلوا و شیرینی مخصوص و خیرات کردن آن، از دیگر مراسم این شب است. در این باره اشاره و تأکید [[رسول اکرم (صلّی اللّه علیه وآله وسلّم)]] به عزاداری برای [[حمزه سیدالشهدا|حمزه]] پس از شهادت وی در [[غزوه احد]]، موجب شده است تا مسلمانان [[هند]] برای یاد کردن وی در شب برات توجه و تقدم ویژهای قائل شوند. سوزاندن عود و روشن کردن شمع، دادن هدایا بهویژه اسباب و آلات | پختن نوعی حلوا و شیرینی مخصوص و خیرات کردن آن، از دیگر مراسم این شب است. در این باره اشاره و تأکید [[رسول اکرم (صلّی اللّه علیه وآله وسلّم)]] به عزاداری برای [[حمزه سیدالشهدا|حمزه]] پس از شهادت وی در [[غزوه احد]]، موجب شده است تا مسلمانان [[هند]] برای یاد کردن وی در شب برات توجه و تقدم ویژهای قائل شوند. سوزاندن عود و روشن کردن شمع، دادن هدایا بهویژه اسباب و آلات آتشبازی به کودکان از دیگر آیینهای '''«شب برات»''' است<ref>احمد دهلوی، ''فرهنگ آصفیه''، ذیل «شب برات»، لاهور ۱۹۸۶.</ref>. | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:برات.jpg|جایگزین=شب برات|بندانگشتی|شب برات]]</div> | <div class="wikiInfo">[[پرونده:برات.jpg|جایگزین=شب برات|بندانگشتی|شب برات]]</div> | ||
== دیدگاه علمای | == دیدگاه علمای اهلسنت == | ||
علمای [[اهلسنت]] برخی از این اعمال را [[بدعت]] و اتلاف بیهوده مال و کار حرام اعلام و آن را نهی کردهاند. | علمای [[اهلسنت]] برخی از این اعمال را [[بدعت]] و اتلاف بیهوده مال و کار حرام اعلام و آن را نهی کردهاند. | ||
برخی نیز رد پای سنن هندویی مانند عیدهای دیوالی و ماهاشیوراتری را در پاره ای از این مراسم، از جمله روشن کردن شمع در برابر خانهها، دیدهاند. | برخی نیز رد پای سنن هندویی مانند عیدهای دیوالی و ماهاشیوراتری را در پاره ای از این مراسم، از جمله روشن کردن شمع در برابر خانهها، دیدهاند. |