۸۷٬۸۸۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'جمال الدین' به 'جمالالدین') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = سید موسی صدر | |||
| تصویر = Imam mosa sadr.jpg | |||
| نام = سید موسی صدر | |||
| نامهای دیگر = | |||
| سال تولد = ۱۳۰۷ ش | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = قم، ایران | |||
| سال درگذشت = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی | سید محمد باقر سلطانی طباطبایی| سید حسین طباطبایی بروجردی| سید احمد خوانساری}} | |||
| شاگردان = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی | حدیث سحرگاهان| انسان آسمان| روح تشریع در اسلام}} | |||
| فعالیتها = | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
'''سید موسی صدر''' (متولد ۱۴ خرداد ۱۳۰۷ در قم – ربوده شده در ۱۰ شهریور ۱۳۵۷ در لیبی) مجتهد وحدتگرا و شیعه و مؤسس [[مجلس اعلای شیعیان لبنان]] بود. وی از جمله رهبران مذهبی و سیاسی خاص در لبنان به شمار میرفت. او به «'''امام موسی صدر'''» نیز معروف است. | |||
== ولادت == | == ولادت == | ||
سیدموسی صدر، در روز ۱۴ خرداد سال ۱۳۰۷ هجری شمسی، در شهر قم به دنیا آمد. پدر او سیدصدرالدین صدر، جانشین شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم و از مراجع بزرگ زمان خود بود و مادرش صفیه طباطبایی قمی فرزند حاجآقا سیدحسین طباطبایی قمی بود. او درسهای ابتدایی را در دبستان حیات قم گذراند و پس از آن وارد دبیرستان سنایی شهر قم شد و همزمان با دوره دبیرستان، به تحصیل علوم اسلامی در حوزه علمیه قم مشغول شد. خاندان صدر از بزرگترین خانوادههای شیعی در دو سده اخیرند که در ایران، عراق و لبنان، زیستهاند. جد پدری امام موسی صدر، سیداسماعیل صدر، جانشین میرزا حسن شیرازی و مرجع مطلق زمان خود و نیای مادریاش حاجآقا حسین قمی، جانشین سیدابوالحسن اصفهانی و رهبر قیام بر علیه رضاشاه بود. | سیدموسی صدر، در روز ۱۴ خرداد سال ۱۳۰۷ هجری شمسی، در شهر قم به دنیا آمد. پدر او سیدصدرالدین صدر، جانشین شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم و از مراجع بزرگ زمان خود بود و مادرش صفیه طباطبایی قمی فرزند حاجآقا سیدحسین طباطبایی قمی بود. او درسهای ابتدایی را در دبستان حیات قم گذراند و پس از آن وارد دبیرستان سنایی شهر قم شد و همزمان با دوره دبیرستان، به تحصیل علوم اسلامی در حوزه علمیه قم مشغول شد. خاندان صدر از بزرگترین خانوادههای شیعی در دو سده اخیرند که در ایران، عراق و لبنان، زیستهاند. جد پدری امام موسی صدر، سیداسماعیل صدر، جانشین میرزا حسن شیرازی و مرجع مطلق زمان خود و نیای مادریاش حاجآقا حسین قمی، جانشین سیدابوالحسن اصفهانی و رهبر قیام بر علیه رضاشاه بود. | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
=== حضور در حوزه علمیه قم === | === حضور در حوزه علمیه قم === | ||
امام موسی صدر پس از اتمام سیکل اول و بخش مقدمات علوم حوزوی، در خرداد سال ۱۳۲۲ رسماً به حوزه علمیه قم وارد شد. استادان فقه و اصول او در قم حضرات آیات سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، سیدجلالالدین طاهری، سیدحسین طباطبایی بروجردی، شیخ عبدالجواد جبلعاملی، محمد حجت کوهکمری، سیدمحمد حجت، سیداحمد خوانساری و سیدمحمد محقق داماد بودند و فلسفه را نزد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی و سیدرضا صدر فراگرفت. از دوستان اصلی و هم بحث صدر در قم، میتوان سیدموسی شبیری زنجانی، سیدمحمد بهشتی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی و ناصر مکارم شیرازی را نام برد. امام موسی صدر در کنار تحصیلات حوزوی، دروس دبیرستان خود را به اتمام رساند و در سال ۱۳۲۹ به عنوان اولین دانشجوی روحانی در رشته «حقوق در اقتصاد» (معادل رشته اقتصاد کنونی) به دانشگاه تهران وارد و در سال ۱۳۳۲ فارغالتحصیل شد. | امام موسی صدر پس از اتمام سیکل اول و بخش مقدمات علوم حوزوی، در خرداد سال ۱۳۲۲ رسماً به حوزه علمیه قم وارد شد. استادان فقه و اصول او در قم حضرات آیات سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، سیدجلالالدین طاهری، سیدحسین طباطبایی بروجردی، شیخ عبدالجواد جبلعاملی، محمد حجت کوهکمری، سیدمحمد حجت، سیداحمد خوانساری و سیدمحمد محقق داماد بودند و فلسفه را نزد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی و سیدرضا صدر فراگرفت. از دوستان اصلی و هم بحث صدر در قم، میتوان سیدموسی شبیری زنجانی، سیدمحمد بهشتی، سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی و ناصر مکارم شیرازی را نام برد. امام موسی صدر در کنار تحصیلات حوزوی، دروس دبیرستان خود را به اتمام رساند و در سال ۱۳۲۹ به عنوان اولین دانشجوی روحانی در رشته «حقوق در اقتصاد» (معادل رشته اقتصاد کنونی) به دانشگاه تهران وارد و در سال ۱۳۳۲ فارغالتحصیل شد. | ||
=== حضور در حوزه علمیه نجف === | === حضور در حوزه علمیه نجف === | ||
امام موس صدر پس از اتمام تحصیلات در دانشگاه تهران، برای ادامه تحصیلات حوزوی به نجف میرود و تا سال ۱۳۳۷ در آنجا میماند. او در این سالها، نزد بزرگانی همچون سیدمحسن حکیم، شیخ مرتضی آلیاسین، سیدعبدالهادی شیرازی و شیخ حسین حلّی، فقه میآموزد و از درس اصول سیدابوالقاسم خویی بهره میبرد و فلسفه را نیز نزد صدرا بادکوبهای فرا میگیرد. امام موسی صدر قبل از عزیمت به نجف، از سوی علامه طباطبایی مسئولیت نظارت بر نشریه «انجمن تعلیمات دینی» را بر عهده گرفت. وی همزمان با تحصیل در حوزه علمیه نجف، به عضویت هیئت امنای جمعیت «منتدیالنشر» در آمد و پس از بازگشت به قم ضمن اداره یکی از مدارس ملی این شهر، مسئولیت سردبیری مجله تازه تأسیس «مکتب اسلام» را عهدهدار گردید. از مهمترین اقدامات او در آخرین سال اقامت در شهر قم، تدوین طرحی گسترده جهت اصلاح نظام آموزشی حوزههای علمیه بود که با همفکری شهید بهشتی و آیتالله مکارم شیرازی صورت گرفت. | امام موس صدر پس از اتمام تحصیلات در دانشگاه تهران، برای ادامه تحصیلات حوزوی به نجف میرود و تا سال ۱۳۳۷ در آنجا میماند. او در این سالها، نزد بزرگانی همچون سیدمحسن حکیم، شیخ مرتضی آلیاسین، سیدعبدالهادی شیرازی و شیخ حسین حلّی، فقه میآموزد و از درس اصول سیدابوالقاسم خویی بهره میبرد و فلسفه را نیز نزد صدرا بادکوبهای فرا میگیرد. امام موسی صدر قبل از عزیمت به نجف، از سوی علامه طباطبایی مسئولیت نظارت بر نشریه «انجمن تعلیمات دینی» را بر عهده گرفت. وی همزمان با تحصیل در حوزه علمیه نجف، به عضویت هیئت امنای جمعیت «منتدیالنشر» در آمد و پس از بازگشت به قم ضمن اداره یکی از مدارس ملی این شهر، مسئولیت سردبیری مجله تازه تأسیس «مکتب اسلام» را عهدهدار گردید. از مهمترین اقدامات او در آخرین سال اقامت در شهر قم، تدوین طرحی گسترده جهت اصلاح نظام آموزشی حوزههای علمیه بود که با همفکری شهید بهشتی و آیتالله مکارم شیرازی صورت گرفت. | ||
خط ۶۵: | خط ۵۱: | ||
== نامه نگاریهای امام موسی صدر در راه وحدت مسلمانان == | == نامه نگاریهای امام موسی صدر در راه وحدت مسلمانان == | ||
به نقل از روزنامه لبنانی المحرر 19/10/1969 امام موسی صدر پس از انتخابش به ریاست مجلس اعلای شیعیان، به مفتی اهلسنت جمهوری لبنان نامهای نوشت. در این نامه، امام موسی صدر راههای وحدت عملی مسلمانان شیعه و سنی را مطرح کرده و در پایان پاسخ مفتی اهلسنت لبنان نیز آمده است. | به نقل از روزنامه لبنانی المحرر 19/10/1969 امام موسی صدر پس از انتخابش به ریاست مجلس اعلای شیعیان، به مفتی اهلسنت جمهوری لبنان نامهای نوشت. در این نامه، امام موسی صدر راههای وحدت عملی مسلمانان شیعه و سنی را مطرح کرده و در پایان پاسخ مفتی اهلسنت لبنان نیز آمده است. | ||
=== نامه امام موسی صدر به مفتی کشور لبنان === | === نامه امام موسی صدر به مفتی کشور لبنان === | ||
بسم الله الرحمن الرحیم | بسم الله الرحمن الرحیم | ||
برادر بزرگوار جناب آقای شیخ حسن خالد، مفتی بزرگ جمهوری لبنان | برادر بزرگوار جناب آقای شیخ حسن خالد، مفتی بزرگ جمهوری لبنان | ||
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. | السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. | ||
در این ایام دشواری که امت اسلامی را آشوب و اضطراب فراگرفته و در برابر خطرهای پیدرپی که حال و آینده سراسر این منطقه را دستخوش توفان کرده، بیش از پیش نیاز مبرم مسلمانان به وحدت و متحد کردن صفوف متفرق و هماهنگی و انسجام تلاشهای مختلف آنان نمایان میشود. این امر از آن رو ضروری است که مسلمانان باید در حرکت به سوی آینده و ترسیم سرنوشت تاریخی و ادای مسئولیتهایشان مسیر خود را بشناسند و به خویشتن اعتماد کنند. اتحاد کلمه و وحدت نیروها و افزایش توانها تنها برای این نیست که این موارد بزرگترین هدفهای دینیاند، یا آنکه وصیت پیامبر عظیمالشأن(ص) ماست، بلکه این مسائل با تمامیت زندگی ما و کرامت ما و وجود نسلهای ما مرتبط است و خود مسئلهای حیاتی به شمار میآید. | در این ایام دشواری که امت اسلامی را آشوب و اضطراب فراگرفته و در برابر خطرهای پیدرپی که حال و آینده سراسر این منطقه را دستخوش توفان کرده، بیش از پیش نیاز مبرم مسلمانان به وحدت و متحد کردن صفوف متفرق و هماهنگی و انسجام تلاشهای مختلف آنان نمایان میشود. این امر از آن رو ضروری است که مسلمانان باید در حرکت به سوی آینده و ترسیم سرنوشت تاریخی و ادای مسئولیتهایشان مسیر خود را بشناسند و به خویشتن اعتماد کنند. اتحاد کلمه و وحدت نیروها و افزایش توانها تنها برای این نیست که این موارد بزرگترین هدفهای دینیاند، یا آنکه وصیت پیامبر عظیمالشأن(ص) ماست، بلکه این مسائل با تمامیت زندگی ما و کرامت ما و وجود نسلهای ما مرتبط است و خود مسئلهای حیاتی به شمار میآید. | ||
<br> | <br> | ||
خط ۱۰۲: | خط ۸۵: | ||
ریاست محترم مجلس اعلای شیعیان برادر امام موسی صدر | ریاست محترم مجلس اعلای شیعیان برادر امام موسی صدر | ||
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته | السلام علیکم و رحمة الله و برکاته | ||
نامه جنابعالی را که در تاریخ 1/10/1969 نوشته شده بود با ارج و احترام فراوان در تاریخ 6/10/1969 دریافت کردم، که در آن نسبت به یکی کردن مواضع و تلاشها و اعیاد همه مسلمانان در لبنان نکاتی را یادآور شده بودید. خصوصاً این نامه آنچه را که ما از مجلس محترم شما در پی انتخاب جنابعالی انتظار داشتیم، برآورده ساخت؛ به گونهای که از آغاز نسبت به فعالیتهای اسلامخواهانه و میهندوستانه در تمام میدانها و مناسبتها برای اهدافی که مرقومه شریفه شما نیز به آنها اشاره کرده بود، همصدا با ما شرکت جستهاید. اکنون پدید آمدن یک هیأت رسمی همچون مجلس شما بدون تردید عاملی مهم در استحکام این عمل خیرخواهانه بر اساس وحدت سازماندهی با مجلس اعلای شرعی (دارالافتاءالاسلامیه) که مرقومه شریفه شما ما را به بررسی آن فراخوانده بود، به شمار میآید. امید است با علم و آگاهی حرکت کنیم و از خداوند میخواهیم همه ما را در آنچه رضای اوست موفق بدارد. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. | نامه جنابعالی را که در تاریخ 1/10/1969 نوشته شده بود با ارج و احترام فراوان در تاریخ 6/10/1969 دریافت کردم، که در آن نسبت به یکی کردن مواضع و تلاشها و اعیاد همه مسلمانان در لبنان نکاتی را یادآور شده بودید. خصوصاً این نامه آنچه را که ما از مجلس محترم شما در پی انتخاب جنابعالی انتظار داشتیم، برآورده ساخت؛ به گونهای که از آغاز نسبت به فعالیتهای اسلامخواهانه و میهندوستانه در تمام میدانها و مناسبتها برای اهدافی که مرقومه شریفه شما نیز به آنها اشاره کرده بود، همصدا با ما شرکت جستهاید. اکنون پدید آمدن یک هیأت رسمی همچون مجلس شما بدون تردید عاملی مهم در استحکام این عمل خیرخواهانه بر اساس وحدت سازماندهی با مجلس اعلای شرعی (دارالافتاءالاسلامیه) که مرقومه شریفه شما ما را به بررسی آن فراخوانده بود، به شمار میآید. امید است با علم و آگاهی حرکت کنیم و از خداوند میخواهیم همه ما را در آنچه رضای اوست موفق بدارد. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. | ||
=بیداری اسلامی در منظومه فکری امام موسی صدر= | == بیداری اسلامی در منظومه فکری امام موسی صدر == | ||
انسان به مثابه آیینه تجلی صفات و اسمای حضرت حق دارای فطرتی الهی و خداجوست. از این روعلمای اخلاق اولین مرحله از مراحل سیر الی الله و تقرب به خداوند تبارک و تعالی را یقظه یا بیداری میدانند. یعنی انسان در این مرحله، از غفلت گناه و عقبماندگی و تقرب به پروردگارش به خود آمده، بیدار و هوشیار میشود و حرکت به سوی قرب الهی را آغاز میکند. این صورت و وجهه نخست بیداری است که از آن با عنوان بیداری فردی میتوان یاد کرد. اما صورت دیگری نیز برای بیداری متصور است و آن بیداری و هوشیاری اجتماعی است. | انسان به مثابه آیینه تجلی صفات و اسمای حضرت حق دارای فطرتی الهی و خداجوست. از این روعلمای اخلاق اولین مرحله از مراحل سیر الی الله و تقرب به خداوند تبارک و تعالی را یقظه یا بیداری میدانند. یعنی انسان در این مرحله، از غفلت گناه و عقبماندگی و تقرب به پروردگارش به خود آمده، بیدار و هوشیار میشود و حرکت به سوی قرب الهی را آغاز میکند. این صورت و وجهه نخست بیداری است که از آن با عنوان بیداری فردی میتوان یاد کرد. اما صورت دیگری نیز برای بیداری متصور است و آن بیداری و هوشیاری اجتماعی است. | ||
خط ۱۷۶: | خط ۱۵۸: | ||
== نتیجهگیری == | == نتیجهگیری == | ||
امید است با شروع حرکت دومینوی بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان و پیروزیهای متعددی که تا به حال در کشورهای مصر، تونس و لیبی به دست آمده، بتوان به زودی از سرنوشت امام موسی صدر مطلع شد و جهان در حال بیداری و بر پا خوسته اسلام را مطلع کرد و بیش از پیش در رسیدن به اهداف اصیل اسلامی شان یاری رساند. و بی شک این تحولات در منطقه به نفع اسلام خواهد بود. این نوشتار با جملاتی از جورج جورداق اندیشمند مسیحی که در زمان انتخاب امام موسی صدربه عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان طی نامهای به او نوشته است به پایان میرسد؛ امیداست روزی در حضورش این عبارت تکرار شود. | امید است با شروع حرکت دومینوی بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان و پیروزیهای متعددی که تا به حال در کشورهای مصر، تونس و لیبی به دست آمده، بتوان به زودی از سرنوشت امام موسی صدر مطلع شد و جهان در حال بیداری و بر پا خوسته اسلام را مطلع کرد و بیش از پیش در رسیدن به اهداف اصیل اسلامی شان یاری رساند. و بی شک این تحولات در منطقه به نفع اسلام خواهد بود. این نوشتار با جملاتی از جورج جورداق اندیشمند مسیحی که در زمان انتخاب امام موسی صدربه عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان طی نامهای به او نوشته است به پایان میرسد؛ امیداست روزی در حضورش این عبارت تکرار شود. | ||
آنگونه که امام بزرگوار علی بن ابیطالب(ع) خوسته است دادگر و راستگو و پاک دست و عامل وعامل به علم خویش است... . امام موسی صدر سیمای آرمانی و زیبا و بزرگوار از یک عالم دینی است... . امام موسی صدر سیمای زیبا و باشکوه انسان است؛ اخلاقی والا و دلی مهربان و سینهای گشاده به روی همه مردم دارد که برای عشق کامل و فراگیر گنجایش دارد؛ و عقل روشنگر و چهرهای مطمئن دارد؛ با او دیدارمی کنی گویی پدرت یا برادرت یا کسی را دیده ای که آزوی دیدارش را داشتهای و دست تقدیر آن را برایت میسر کرده است. (هفته نامه افق حوز، سال دهم، شماره 317،مرداد 1390، صص 12-9). | آنگونه که امام بزرگوار علی بن ابیطالب(ع) خوسته است دادگر و راستگو و پاک دست و عامل وعامل به علم خویش است... . امام موسی صدر سیمای آرمانی و زیبا و بزرگوار از یک عالم دینی است... . امام موسی صدر سیمای زیبا و باشکوه انسان است؛ اخلاقی والا و دلی مهربان و سینهای گشاده به روی همه مردم دارد که برای عشق کامل و فراگیر گنجایش دارد؛ و عقل روشنگر و چهرهای مطمئن دارد؛ با او دیدارمی کنی گویی پدرت یا برادرت یا کسی را دیده ای که آزوی دیدارش را داشتهای و دست تقدیر آن را برایت میسر کرده است. (هفته نامه افق حوز، سال دهم، شماره 317،مرداد 1390، صص 12-9). | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[https://www.taghrib.com/fa/pioneer/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-1 برگرفته از مقاله موجود درباره امام موسی صدر سایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی] | [https://www.taghrib.com/fa/pioneer/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-1 برگرفته از مقاله موجود درباره امام موسی صدر سایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی] | ||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:عالمان وحدتگرا]] | [[رده:عالمان وحدتگرا]] | ||