۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جاحظیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←آثار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
* امامت مسئله روز آن زمان بوده است. | * امامت مسئله روز آن زمان بوده است. | ||
* ثانیاً به عقیده او [[شریعت]] با تغییر زمان دگرگون می‌شود. | * ثانیاً به عقیده او [[شریعت]] با تغییر زمان دگرگون می‌شود. | ||
جاحظ در مقام تعریف امام و وظیفه او، [[ائمه]] را به سه طبقه تقسیم می‌کند: رسول، نبی و امام. رسول آورنده شریعت است که در مرتبه اول قرار دارد، نبی مؤکد شریعت است و در مرتبه دوم قرار دارد و امام در مرتبه سوم است و وظیفه اش ارشاد مردم به شریعت رسول است. به نظر جاحظ، برخلاف عده ای از [[خوارج]]، نصب و اقامه امام [[واجب]] است و برخلاف عقیده شیعه [[امامیه]] و [[اسماعیلیه]]؛ این نصب بر مردم واجب است نه بر خدا و برخلاف [[زیدیه]] امامت مفضول جایز نیست، و برخلاف [[اشاعره]] عقلاً واجب است نه فقط سمعاً، و برخلاف سایر معتزله عقلاً و سمعاً واجب است نه فقط عقلاً. در خصوص خلافت و [[امامت]] [[خلفای راشدین]] جاحظ همان عقیده [[ | جاحظ در مقام تعریف امام و وظیفه او، [[ائمه]] را به سه طبقه تقسیم می‌کند: رسول، نبی و امام. رسول آورنده شریعت است که در مرتبه اول قرار دارد، نبی مؤکد شریعت است و در مرتبه دوم قرار دارد و امام در مرتبه سوم است و وظیفه اش ارشاد مردم به شریعت رسول است. به نظر جاحظ، برخلاف عده ای از [[خوارج]]، نصب و اقامه امام [[واجب]] است و برخلاف عقیده شیعه [[امامیه]] و [[اسماعیلیه]]؛ این نصب بر مردم واجب است نه بر خدا و برخلاف [[زیدیه]] امامت مفضول جایز نیست، و برخلاف [[اشاعره]] عقلاً واجب است نه فقط سمعاً، و برخلاف سایر معتزله عقلاً و سمعاً واجب است نه فقط عقلاً. در خصوص خلافت و [[امامت]] [[خلفای راشدین]] جاحظ همان عقیده [[اهل سنت و جماعت]] را می‌پذیرد. | ||
جاحظ درباره تفضیل [[ابوبکر]] بر [[علی بن ابی طالب|علی (علیه‌السلام)]] [[کتاب العثمانیة]] را نوشت و در آن به ذکر دلایلی پرداخت و در نتیجه متهم به [[عثمانیه]] شد، ولی این اتهام را دفع کرد و نوشت من قائل به عثمانیه (یعنی قول به تفضیل [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] بر علی (علیه‌السلام)) نیستم، بلکه فقط ناقل اقوال آنها هستم. جاحظ درباره خلافت [[معاویه|معاویة بن ابی سفیان]] بر این باور بود که وی هرگز شایستگی امامت و خلافت نداشته و غاصب بوده است. جاحظ به تفسیق و [[تکفیر]] معاویة بن ابی سفیان پرداخته و گفته است که ادعای معاویة بن ابی سفیان بر امامت [[کفر]] بود و تأیید وی نیز کفر است. | جاحظ درباره تفضیل [[ابوبکر]] بر [[علی بن ابی طالب|علی (علیه‌السلام)]] [[کتاب العثمانیة]] را نوشت و در آن به ذکر دلایلی پرداخت و در نتیجه متهم به [[عثمانیه]] شد، ولی این اتهام را دفع کرد و نوشت من قائل به عثمانیه (یعنی قول به تفضیل [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] بر علی (علیه‌السلام)) نیستم، بلکه فقط ناقل اقوال آنها هستم. جاحظ درباره خلافت [[معاویه|معاویة بن ابی سفیان]] بر این باور بود که وی هرگز شایستگی امامت و خلافت نداشته و غاصب بوده است. جاحظ به تفسیق و [[تکفیر]] معاویة بن ابی سفیان پرداخته و گفته است که ادعای معاویة بن ابی سفیان بر امامت [[کفر]] بود و تأیید وی نیز کفر است. | ||
== عقیده جاحظ درباره اهل بیت == | ==عقیده جاحظ درباره اهل بیت== | ||
جاحظ حضرت علی (علیه‌السلام) را مستحق خلافت و [[شهید]] راه حق و قاتلش را شقی‌ترین مردم می‌دانست. جاحظ [[یزید]] را هرگز شایسته خلافت نمی‌دانست و از فسق و کفر و شرکش سخن گفته و نه تنها او را مستحق [[سب و لعن|لعنت]]، بلکه کسانی را هم که از شتم و لعن او نهی می‌کنند ملعون دانسته و در مقابل [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیه‌السلام)]] و [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] او را مصابیح الظَّلام و اوتاد [[اسلام]] خوانده است<ref>با استفاده دانشنامه جهان اسلام، ج9، ص 20</ref>. | جاحظ حضرت علی (علیه‌السلام) را مستحق خلافت و [[شهید]] راه حق و قاتلش را شقی‌ترین مردم می‌دانست. جاحظ [[یزید]] را هرگز شایسته خلافت نمی‌دانست و از فسق و کفر و شرکش سخن گفته و نه تنها او را مستحق [[سب و لعن|لعنت]]، بلکه کسانی را هم که از شتم و لعن او نهی می‌کنند ملعون دانسته و در مقابل [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیه‌السلام)]] و [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] او را مصابیح الظَّلام و اوتاد [[اسلام]] خوانده است<ref>با استفاده دانشنامه جهان اسلام، ج9، ص 20</ref>. | ||
== آثار == | ==آثار== | ||
جاحظ کتاب‌های بسیار نگاشته که از جمله کتاب «البیان و التبیین» و کتاب «الحیوان» و کتاب «البخلاء» که بارها در [[جمهوری عربی مصر|مصر]] و لیدن و [[استانبول]] چاپ شده است. کتاب «الحنین الی الاوطان» که در [[قاهره]] چاپ شده است. کتاب «المحاسن و الاضداد» که در مصر و لیدن ([[هلند]]) چاپ شده است<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 134</ref>. | جاحظ کتاب‌های بسیار نگاشته که از جمله کتاب «البیان و التبیین» و کتاب «الحیوان» و کتاب «البخلاء» که بارها در [[جمهوری عربی مصر|مصر]] و لیدن و [[استانبول]] چاپ شده است. کتاب «الحنین الی الاوطان» که در [[قاهره]] چاپ شده است. کتاب «المحاسن و الاضداد» که در مصر و لیدن ([[هلند]]) چاپ شده است<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 134</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[جاحظ]] | * [[جاحظ]] | ||
* [[ابوالحسن اشعری]] | * [[ابوالحسن اشعری]] | ||
* [[ابوالهذیل علاف]] | * [[ابوالهذیل علاف]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{فرق و مذاهب}} | {{فرق و مذاهب}} | ||
[[رده:فرق و مذاهب]] | [[رده:فرق و مذاهب]] | ||