confirmed
۵٬۹۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
| مبدأ شکل گیری = | | مبدأ شکل گیری = | ||
| موسس = ابوعثمان عمرو بن بحر بن محبوب کنانی لیثی معروف به جاحظ | | موسس = ابوعثمان عمرو بن بحر بن محبوب کنانی لیثی معروف به جاحظ | ||
| عقیده = | | عقیده = آراء مختلف کلامی از قبیل: محدود بودن قدرت الهی به این صورت که قائل بود خداوند به قدرت بر ظلم، کذب، ترک اصلح و اختیار غیر اصلح متصف نمیشود و همچنین محال است مؤمنان و کودکان را وارد جهنم کند. علی (علیهالسلام) مستحق خلافت و شهید راه حق است. | ||
'''جاحظیه''' از پیروان «ابوعثمان عمرو بن بحر بن جاحظ اند» که از بزرگان «[[معتزله]]» بود. | '''جاحظیه''' از پیروان «ابوعثمان عمرو بن بحر بن جاحظ اند» که از بزرگان «[[معتزله]]» بود. | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
== آرای کلامی جاحظ == | == آرای کلامی جاحظ == | ||
به اعتقاد وی به علم کلام هم از طرف عوام و هم از طرف خواص و نیز پادشاهان ستم شده است. وی همچنین فقها را که اصحاب [[فتوا]] هستند دشمنان [[علم کلام]] میدانست. [[عبدالکریم شهرستانی]] میگوید جاحظ نفی صفات را مطابق با مذهب فلاسفه میدانست. [[ابوالحسن اشعری]] نقل میکند که این شخصیت بر خلاف [[ابوالهذیل علاف]] و بر وفاق | به اعتقاد وی به علم کلام هم از طرف عوام و هم از طرف خواص و نیز پادشاهان ستم شده است. وی همچنین فقها را که اصحاب [[فتوا]] هستند دشمنان [[علم کلام]] میدانست. [[عبدالکریم شهرستانی]] میگوید جاحظ نفی صفات را مطابق با مذهب فلاسفه میدانست. [[ابوالحسن اشعری]] نقل میکند که این شخصیت بر خلاف [[ابوالهذیل علاف]] و بر وفاق نظّام و علی اسواری، قدرت [[خدا]] را محدود میدانست، به این صورت که قائل بود خداوند به قدرت بر ظلم، کذب، ترک اصلح و اختیار غیراصلح متصف نمیشود و همچنین محال است مؤمنان و کودکان را وارد [[جهنم|دوزخ]] کند. | ||
جاحظ در خصوص اراده، عقیده مخصوصی دارد. او اصل اراده را به این صورت که جنسی از اعراض باشد، شاهداً و غائباً انکار میکند. وی اراده را درباره خداوند عبارت از عدم صحت سهو و جهل در افعال خدا و عدم جواز غلبه و قهر بر او میانگارد و درباره انسان در صورتی که مربوط به فعل خود او باشد، انتفای سهو و علم به فعل میداند و در صورتی که متعلق به فعل غیر باشد، به معنای میل نفس به آن فعل میشناسد. | جاحظ در خصوص اراده، عقیده مخصوصی دارد. او اصل اراده را به این صورت که جنسی از اعراض باشد، شاهداً و غائباً انکار میکند. وی اراده را درباره خداوند عبارت از عدم صحت سهو و جهل در افعال خدا و عدم جواز غلبه و قهر بر او میانگارد و درباره انسان در صورتی که مربوط به فعل خود او باشد، انتفای سهو و علم به فعل میداند و در صورتی که متعلق به فعل غیر باشد، به معنای میل نفس به آن فعل میشناسد. | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==عقیده جاحظ درباره اهل بیت== | ==عقیده جاحظ درباره اهل بیت== | ||
جاحظ حضرت علی (علیهالسلام) را مستحق خلافت و [[شهید]] راه حق | جاحظ حضرت علی (علیهالسلام) را مستحق خلافت و [[شهید]] راه حق میدانست. جاحظ [[یزید]] را هرگز شایسته خلافت نمیدانست و از فسق و کفر و شرکش سخن گفته و نه تنها او را مستحق [[سب و لعن|لعنت]]، بلکه کسانی را هم که از شتم و لعن او نهی میکنند ملعون دانسته و در مقابل [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیهالسلام)]] و [[اهل بیت|اهلبیت (علیهمالسلام)]] او را مصابیح الظَّلام و اوتاد [[اسلام]] خوانده است<ref>با استفاده دانشنامه جهان اسلام، ج9، ص 20</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== |