۸۷٬۷۷۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| عقیده = اعتقاد به دوازده امام | | عقیده = اعتقاد به دوازده امام | ||
}} | }} | ||
'''اثنیعشریه''' یا دوازده امامیه، پرجمعیتترین فرقه از مجموعه فرقههای [[شیعه]] است. این فرقه معتقدند تعداد امامان دوازه تن است که از [[علی بن | '''اثنیعشریه''' یا دوازده امامیه، پرجمعیتترین فرقه از مجموعه فرقههای [[شیعه]] است. این فرقه معتقدند تعداد امامان دوازه تن است که از [[علی بن ابیطالب|حضرت علی (علیه السلام )]] آغاز و به [[حجت بن الحسن (مهدی)|محمدبنحسن مهدی آل محمّد]] (صلی الله علیه و آله) ختم میشود. | ||
==دلیل نامگذاری== | ==دلیل نامگذاری== | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
برخی از دلایل امامیه بر امامت خاندانعترت عبارت است از: | برخی از دلایل امامیه بر امامت خاندانعترت عبارت است از: | ||
1- وجوب [[عصمت]] در امام؛ زیرا اگر امام معصوم نباشد، اطمینان به وی در ابلاغ احکام سلب میشود. بهعلاوه، امام غیر معصوم ممکن است در امامت و زعامت [[مسلمین]] بر خلاف عدالت رفتار نماید. | 1- وجوب [[عصمت]] در امام؛ زیرا اگر امام معصوم نباشد، اطمینان به وی در ابلاغ احکام سلب میشود. بهعلاوه، امام غیر معصوم ممکن است در امامت و زعامت [[مسلمان|مسلمین]] بر خلاف عدالت رفتار نماید. | ||
2- نصب امام برای رفع فتنه و اختلاف است و چنانچه از سوی مردم تعیین شود، موجب تشدید اختلاف میشود. | 2- نصب امام برای رفع فتنه و اختلاف است و چنانچه از سوی مردم تعیین شود، موجب تشدید اختلاف میشود. | ||
3- امامت به معنای [[خلافت]] از سوی خداوند و رسول است که قهرا باید توسط خداوند و [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا صلی الله علیه و آله]]، خلیفه تعیین شود. | 3- امامت به معنای [[خلیفه|خلافت]] از سوی خداوند و رسول است که قهرا باید توسط خداوند و [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا صلی الله علیه و آله]]، خلیفه تعیین شود. | ||
4- سیره رسولاکرم صلیاللهعلیه و آله در زمان حیات خود بر تعیین جانشین در موارد غیبت خود از [[مدینه]] بود، بنابراین، چگونه میشود آن حضرت برای بعد از خود جانشین تعیین نکند. | 4- سیره رسولاکرم صلیاللهعلیه و آله در زمان حیات خود بر تعیین جانشین در موارد غیبت خود از [[مدینه]] بود، بنابراین، چگونه میشود آن حضرت برای بعد از خود جانشین تعیین نکند. | ||
شیعه اثنیعشری معتقد به «[[نص جلی|نصّ جلیّ]]» هستند، یعنی کسانی که قائل به «نصّ» و تعیین آشکار امام شدند و معتقدند که رسولخدا (صلی الله علیه و آله) با «نصّجلیّ» در روز [[غدیر | شیعه اثنیعشری معتقد به «[[نص جلی|نصّ جلیّ]]» هستند، یعنی کسانی که قائل به «نصّ» و تعیین آشکار امام شدند و معتقدند که رسولخدا (صلی الله علیه و آله) با «نصّجلیّ» در روز [[غدیر|غدیرخم]]ّ امام علی (علیه السلام) را به جانشینی خود برگزید و صریحا ایشان را به امامت امت تعیین فرمود. | ||
ایشان دلایل امامت حضرت علی (علیه السلام) را بنابر [[قرآن]] و [[سنت]] چنین بیان مینمایند: «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ» <ref> سوره مائده آیه 55</ref> یعنی، همانا ولیّ شما خداوند است و پیامبر او و کسانی که ایمان آوردند و [[نماز]] را به پا میدارند و [[زکات]] میدهند، در حالیکه اهل [[رکوع]] هستند. «... الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی...» <ref>سوره مائده آیه 3</ref> یعنی امروز دین را بر شما کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم. «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ...» <ref>سوره مائده آیه 67</ref> یعنی ای پیامبر! ابلاغ کن آنچه را که به تو از سوی پروردگارت امر شده است و اگر چنین نکنی رسالتت رو ابلاغ نکردی! خداوند تو را از گزند مردم نگاه میدارد. و دیگر آیه: «...وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِیلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِینَ...»<ref>سوره تحریم آیه 4</ref> یعنی اگر علیه او همپشت (همپیمان) شوند، پس همانا خداوند و [[جبرئیل]] و [[مؤمنان]] نیکوکار یار و یاور اویند. | ایشان دلایل امامت حضرت علی (علیه السلام) را بنابر [[قرآن]] و [[سنت]] چنین بیان مینمایند: «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ» <ref> سوره مائده آیه 55</ref> یعنی، همانا ولیّ شما خداوند است و پیامبر او و کسانی که ایمان آوردند و [[نماز]] را به پا میدارند و [[زکات]] میدهند، در حالیکه اهل [[رکوع]] هستند. «... الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی...» <ref>سوره مائده آیه 3</ref> یعنی امروز دین را بر شما کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم. «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ...» <ref>سوره مائده آیه 67</ref> یعنی ای پیامبر! ابلاغ کن آنچه را که به تو از سوی پروردگارت امر شده است و اگر چنین نکنی رسالتت رو ابلاغ نکردی! خداوند تو را از گزند مردم نگاه میدارد. و دیگر آیه: «...وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِیلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِینَ...»<ref>سوره تحریم آیه 4</ref> یعنی اگر علیه او همپشت (همپیمان) شوند، پس همانا خداوند و [[جبرئیل]] و [[مؤمنان]] نیکوکار یار و یاور اویند. | ||
دیگر آیه [[مباهله]] است که فرمود:«... فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبِینَ» <ref>سوره آل عمران آیه 61</ref> بگو: بیایید ما و شما فرزندان و زنان و کسانی را که به منزله خودمان هستند بخوانیم، سپس به مباهله برخیزیم (در حق یکدیگر نفرین کنیم) تا دروغگویان (و کافران) را به لعن و عذاب خدا گرفتار کنیم. میگویند: مقصود همه این آیات، ولایت حضرت علی (ع) است. همچنین شیعیان اثنیعشری به احادیثی که در پی میآید استناد میکنند: «أنت الخلیفة من بعدی و أنت وصییّ »، یعنی تو پس از من جانشین منی، تو وصیّ منی. «و سلّموا علیه بامرة المؤمنین»، یعنی او را به امیری مؤمنان سلام دهید. «و اقضاکم علیّ»، بهترین حاکم در میان شما حضرت علی (ع) است. «و تعلّموا منه و لا تعلّموه، اسمعوا له و اطیعوه»، از او بیاموزید و به او نیاموزید.«و من کنت مولاه فعلیّ مولاه»، هر که من مولای او هستم، علی (ع) نیز مولای اوست. «انت منّی بمنزلة [[حضرت هارون|هارون]] من [[موسی]] الّا انه لا نبیّ بعدی» تو نزد من مانند هارونی در پیش موسی، جز اینکه پیامبری بعد از تو نیست. | دیگر آیه [[مباهله]] است که فرمود:«... فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبِینَ» <ref>سوره آل عمران آیه 61</ref> بگو: بیایید ما و شما فرزندان و زنان و کسانی را که به منزله خودمان هستند بخوانیم، سپس به مباهله برخیزیم (در حق یکدیگر نفرین کنیم) تا دروغگویان (و کافران) را به لعن و عذاب خدا گرفتار کنیم. میگویند: مقصود همه این آیات، ولایت حضرت علی (ع) است. همچنین شیعیان اثنیعشری به احادیثی که در پی میآید استناد میکنند: «أنت الخلیفة من بعدی و أنت وصییّ »، یعنی تو پس از من جانشین منی، تو وصیّ منی. «و سلّموا علیه بامرة المؤمنین»، یعنی او را به امیری مؤمنان سلام دهید. «و اقضاکم علیّ»، بهترین حاکم در میان شما حضرت علی (ع) است. «و تعلّموا منه و لا تعلّموه، اسمعوا له و اطیعوه»، از او بیاموزید و به او نیاموزید.«و من کنت مولاه فعلیّ مولاه»، هر که من مولای او هستم، علی (ع) نیز مولای اوست. «انت منّی بمنزلة [[حضرت هارون|هارون]] من [[موسی]] الّا انه لا نبیّ بعدی» تو نزد من مانند هارونی در پیش موسی، جز اینکه پیامبری بعد از تو نیست. | ||
==میراث امامان== | ==میراث امامان== | ||
طرفداران «نصّ جلیّ» میگویند که: حضرت علی (علیه السلام) پیش از آنکه به شهادت برسند، «کتاب» و «سلاح» خود را به فرزند خود، [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن (علیه السلام)]] تحویل دادند و در حضور اهلبیت و بزرگان شیعه فرمودند: ای فرزندم، رسول اللّه (صلی الله علیه و آله) به من فرمودند که شما را وصی خود کنم و کتاب و سلاح خویش را همانطور که پیامبر (صلی الله علیه و آله ) به من عطا فرمودند، به شما بسپارم. به من فرمودند که به شما سفارش کنم که هنگام دعوت حق، آنها را به [[حسین بن علی (سید الشهدا)|حضرت حسین (علیهالسلام)]] بسپاری. سپس رو به حضرت حسین (علیهالسلام) کرده گفت: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) به شما سفارش کرده که ودیعه امامت را همچنان به فرزند خود [[علی بن الحسین (زین العابدین)|حضرت علیبنحسین (ع)]] بسپاری و درباره حضرت علیبنحسین (علیه السلام) فرمودند که او نیز ودیعه امامت را به فرزند خود [[محمد بن علی (باقر العلوم)|حضرت محمدبنعلی(علیهالسلام)]] بسپارد. | طرفداران «نصّ جلیّ» میگویند که: حضرت علی (علیه السلام) پیش از آنکه به شهادت برسند، «کتاب» و «سلاح» خود را به فرزند خود، [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن (علیه السلام)]] تحویل دادند و در حضور اهلبیت و بزرگان شیعه فرمودند: ای فرزندم، رسول اللّه (صلی الله علیه و آله) به من فرمودند که شما را وصی خود کنم و کتاب و سلاح خویش را همانطور که پیامبر (صلی الله علیه و آله ) به من عطا فرمودند، به شما بسپارم. به من فرمودند که به شما سفارش کنم که هنگام دعوت حق، آنها را به [[حسین بن علی (سید الشهدا)|حضرت حسین (علیهالسلام)]] بسپاری. سپس رو به حضرت حسین (علیهالسلام) کرده گفت: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) به شما سفارش کرده که ودیعه امامت را همچنان به فرزند خود [[علی بن الحسین (زین العابدین)|حضرت علیبنحسین (ع)]] بسپاری و درباره حضرت علیبنحسین (علیه السلام) فرمودند که او نیز ودیعه امامت را به فرزند خود [[محمد بن علی (باقر العلوم)|حضرت محمدبنعلی (علیهالسلام)]] بسپارد. | ||
==نام امامان شیعه== | ==نام امامان شیعه== | ||
نام دوازده امام شیعه اثنیعشریه از این قرار است: | نام دوازده امام شیعه اثنیعشریه از این قرار است: | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==جایگاه امامان اثنیعشریه== | ==جایگاه امامان اثنیعشریه== | ||
شیعیان معتقدند که امامان مانند پیامبر(صلیالله علیه و آله) مُلهم از جانب خدا هستند. آنها ریاست عامّه و مقامی فوق مقام انسانهای عادی دارند. از آن روزی که خداوند [[آدم]] را آفرید، نور خود را در برگزیدگان خود از [[حضرت نوح]]، [[حضرت ابراهیم]]، [[حضرت موسی]] و [[حضرت عیسی]] گرفته تا به حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) خاتمانبیاء سرایت داد و از وی آن نور را به اوصیای او که ائمهطاهرین (ع) هستند سریان داد تا سرانجام همان نور الهی در وجود امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تجلی میکند و او را از سطح بشر عادی فراتر میبرد و وی را قادر میکند که قرنها بلکه هزاران سال بی هیچ گزند و آزار و بدون ضعف و پیری و با بدن جسمانی که در بشر عادی موجب اضمحلال و فساد است، زندگی کند تا به وقت خود و با امر الهی از مکان غیب ظهور کند. به روایت «[[علّامه مجلسی]]» رنگ صورت آن حضرت، عربی و گندمگون و جسمی [[یعقوب]] وار دارد و بر گونه او خالی مانند کوکب دُرّی است. | شیعیان معتقدند که امامان مانند پیامبر(صلیالله علیه و آله) مُلهم از جانب خدا هستند. آنها ریاست عامّه و مقامی فوق مقام انسانهای عادی دارند. از آن روزی که خداوند [[آدم]] را آفرید، نور خود را در برگزیدگان خود از [[حضرت نوح]]، [[حضرت ابراهیم]]، [[حضرت موسی]] و [[حضرت عیسی]] گرفته تا به حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) خاتمانبیاء سرایت داد و از وی آن نور را به اوصیای او که ائمهطاهرین (ع) هستند سریان داد تا سرانجام همان نور الهی در وجود امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تجلی میکند و او را از سطح بشر عادی فراتر میبرد و وی را قادر میکند که قرنها بلکه هزاران سال بی هیچ گزند و آزار و بدون ضعف و پیری و با بدن جسمانی که در بشر عادی موجب اضمحلال و فساد است، زندگی کند تا به وقت خود و با امر الهی از مکان غیب ظهور کند. به روایت «[[محمد باقر مجلسی|علّامه مجلسی]]» رنگ صورت آن حضرت، عربی و گندمگون و جسمی [[یعقوب]] وار دارد و بر گونه او خالی مانند کوکب دُرّی است. | ||
==ظهور قائم آل محمد( صلی الله علیه و آله)== | ==ظهور قائم آل محمد( صلی الله علیه و آله)== | ||
شیعه «اثنیعشریه» معتقد است که به قدرت خداوند و لطف او، حضرتمهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) پس از بروز نشانههایی ظهور خواهد کرد، درحالیکه سنّ آن حضرت بین سی تا چهل سال به نظر میرسد. بنابر نقل روایات، آن حضرت در «[[مکه]]» ظهور خواهند کرد و مردم با آن حضرت بین «رکن و مقام» بیعت میکنند. | شیعه «اثنیعشریه» معتقد است که به قدرت خداوند و لطف او، حضرتمهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) پس از بروز نشانههایی ظهور خواهد کرد، درحالیکه سنّ آن حضرت بین سی تا چهل سال به نظر میرسد. بنابر نقل روایات، آن حضرت در «[[مکه]]» ظهور خواهند کرد و مردم با آن حضرت بین «رکن و مقام» بیعت میکنند. | ||
از علائم ظهور حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف) نزول [[ | از علائم ظهور حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف) نزول [[حضرت عیسی]] (علیه السلام) از آسمان است و وی «[[دجال|دجّال]]» را که پیش از حضرت ظهور کرده است میکشد و پشت سر آن حضرت نماز میگزارد. در زمان حضرت مهدی «[[اصحاب کهف|اصحابکهف]]» از خواب چند هزارساله برمیخیزند و حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به ایشان سلام میکنند و آنان جواب سلام حضرت را میدهند و بار دیگر به خواب عمیق فرو میروند و تا قیامت بر نمیخیزند. از ودایعی که نزد حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) میباشد تابوت سکینه حضرت موسی (علیه السلام ) و نسخه صحیح اسفار [[تورات]] و [[انجیل|انجیل]] است و چون آن حضرت آنها را به [[یهود|یهود]] و [[مسیحی|نصاری]] عرضه کند، ایشان مسلمان شوند. سپس حضرت عیسی (علیه السلام) به فرمان او صلیب را میشکند و خوک را میکشد و کلیساها را ویران میکند و بعد از چهل سال میمیرد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) دین راستین اسلام را اظهار و دنیا را پر از عدل و داد میکند، چنانکه از ظلم و جور پر شده باشد. درباره مدت خلافت آن حضرت اختلاف است و خلافت او را از هفت سال تا نه سال نوشتهاند و در بعضی اخبار بیست تا چهل سال بیان شده است. | ||
==مبانی فقه اثنی عشریه== | ==مبانی فقه اثنی عشریه== | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
====کتب اربعه==== | ====کتب اربعه==== | ||
مجموعه احادیث قدیم شیعه در چهار کتاب گردآوری و به [[کتب اربعه]] معروف شده است. اساس این کتابها اخباری است که از ائمه (علیهم السلام) به دست ما رسیده است و بیشتر به امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) منتهی میشود. در مجلس آن دو امام بزرگوار، بسیاری از راویان احادیث و بزرگان اسلام شاگردی میکردند. حاصل شاگردی و درک محضر آن دو امام، به تدوین حدود چهار صد رساله در شرایع اسلام انجامید که آنها را اصول اربعمائه یعنی اصول چهار صدگانه نامیدهاند. از آن زمان تا حدود سال سیصد هجری که تقریبا دویست سال به طول انجامید، شیعیانی که از حضور امامان دور و یا بهدلیل [[غیبت صغری|غیبت صغری]] از امام غایب مهجور بودند، به این چهارصد رساله که هر کدام دارای بابی از ابواب فقه شیعه بود عمل میکردند. به قول [[ | مجموعه احادیث قدیم شیعه در چهار کتاب گردآوری و به [[کتب اربعه]] معروف شده است. اساس این کتابها اخباری است که از ائمه (علیهم السلام) به دست ما رسیده است و بیشتر به امام باقر و امام صادق (علیهما السلام) منتهی میشود. در مجلس آن دو امام بزرگوار، بسیاری از راویان احادیث و بزرگان اسلام شاگردی میکردند. حاصل شاگردی و درک محضر آن دو امام، به تدوین حدود چهار صد رساله در شرایع اسلام انجامید که آنها را اصول اربعمائه یعنی اصول چهار صدگانه نامیدهاند. از آن زمان تا حدود سال سیصد هجری که تقریبا دویست سال به طول انجامید، شیعیانی که از حضور امامان دور و یا بهدلیل [[غیبت صغری|غیبت صغری]] از امام غایب مهجور بودند، به این چهارصد رساله که هر کدام دارای بابی از ابواب فقه شیعه بود عمل میکردند. به قول [[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید]]، محدثان امامیه از زمان حضرت علی (علیه السلام) تا عهد امام حسن عسکری (علیه السلام) چهارصد کتاب تألیف کرده بودند که آنها را «اصول» می خوانند تا این که در حدود سال سیصد هجری، ثقة الاسلام [[محمد بن یعقوب کلینی|محمدبنیعقوب کلینی]] (متوفی 329 ه) که از مردم کلین(روستای فشافویه در جنوب شرق تهران) بر مسند فقاهت نشست و با کمال دقت توانست طی بیست سال آن چهارصد رساله «اصل» را جمع و در پنج مجلد، یک جلد در مواعظ، یک جلد در اصول دین و سه جلد در فروع دین و به نام کتاب الکافی نام نهد که حدود شانزده هزار یکصد و نود ونه حدیث را شامل میشود.البته مجموع کتابهای شیخ کلینی حدود سی و دو کتاب است. پس از کلینی، فقیهی دیگر به نام ابوجعفر محمدبن علیبن بابویه قمی معروف به [[محمد بن علی بن بابویه قمی|شیخصدوق]] (متوفی 381 ه)مدفون در ری، بر اساس همین رسائل چهارصدگانه، کتاب «[[من لا یحضره الفقیه (کتاب)|من لا یحضره الفقیه]]» را تألیف کرد که جمله اخبار آن پنج هزارونهصدوشصتوسه حدیث است. پس از شیخصدوق و به فاصله چند سال، عصر [[محمد بن حسن طوسی|شیخطوسی]] (385- 460 ه) آغاز شد. وی بر اساس همین اصول چهارصدگانه، دو کتاب معروف «[[الاستبصار (کتاب)|الاستبصار]]» و «[[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب الاحکام]]» را که اولی مشتمل بر پنج هزار و پانصد و یازده حدیث است، تألیف کرد. | ||
===اجماع=== | ===اجماع=== | ||
اجماع، سومین دلیل از ادله فقه مسلمانان است که شیعه و تمامی فرقههای اهلسنت اجمالا در سندیت آن اتفاق نظر دارند. اجماع در اصطلاح عبارت است از اتفاق علمای عصر بر حکم شرعی راجع به مسألهای که حکم آن در کتاب و سنت نیامده است. چنانکه اشاره شد، اجماع نزد شیعه نیز به عنوان یکی از «[[ادله اربعه| | اجماع، سومین دلیل از ادله فقه مسلمانان است که شیعه و تمامی فرقههای اهلسنت اجمالا در سندیت آن اتفاق نظر دارند. اجماع در اصطلاح عبارت است از اتفاق علمای عصر بر حکم شرعی راجع به مسألهای که حکم آن در کتاب و سنت نیامده است. چنانکه اشاره شد، اجماع نزد شیعه نیز به عنوان یکی از «[[ادله اربعه|ادله اربعه]]» مورد استناد است.البته اهلسنت نفس اتفاق نظر اهل حل و عقد و مراجع نافذ الحکم را (به استناد روایت نبوی لا یجتمع امتی علی خطا) «حجت» میدانند، ولی امامیه اتفاقی را که کاشف از قول معصوم باشد (یعنی امام داخل در مجمعین باشند)، ملاک عمل و حجت میدانند. | ||
از نگاه علمای [[مذهب جعفری | از نگاه علمای [[مذهب شیعه|مذهب جعفری]]: اجماع عبارت است از اتفاق مجتهدین شیعه بر هر امر شرعی به نحوی که کاشف از قول معصوم باشد، بنابراین، اجماع را از آن باب که کاشف از قول معصوم است، «حجت» میدانند، چون شیعیان معتقدند هیچ عصری خالی از «امام معصوم» نمیباشد. بنابراین، از باب «لطف» بر خدا واجب است که هرگاه بندگانش در مسیر خطا قرار گیرند، به وسیله امام آنان را راهنمایی کند. پس اگر در مسألهای «اجماع» کردند و قول خلافی هم اظهار نشد، دلیل بر رضایت معصوم است و یا اینکه امام در جمع حضور داشته و یا این مسئله از طرف معصوم القا شده است. | ||
===قیاس=== | ===قیاس=== | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
==فقه جعفری== | ==فقه جعفری== | ||
فقه جعفری فقه منسوب به ششمین امام شیعه حضرت امام صادق (علیه السلام) است، چون دوره زندگانی آن حضرت مصادف با اواخر دوره [[بنی امیه|بنیامیه]] و اوایل روزگار [[بنیعباس]] بود و به سبب اختلافی که امویان با عباسیان داشتند، کمتر مزاحم شیعه امامیه میشدند، پس در چنین فضایی فقه جعفری پا گرفت. | فقه جعفری فقه منسوب به ششمین امام شیعه حضرت امام صادق (علیه السلام) است، چون دوره زندگانی آن حضرت مصادف با اواخر دوره [[بنی امیه|بنیامیه]] و اوایل روزگار [[عباسیان|بنیعباس]] بود و به سبب اختلافی که امویان با عباسیان داشتند، کمتر مزاحم شیعه امامیه میشدند، پس در چنین فضایی فقه جعفری پا گرفت. | ||
علاوه بر این، عمر امام صادق (علیه السلام) از دیگر امامان (علیهم السلام) طولانی تر بود. آن حضرت در دوره طولانی امامت خود موفق شد که نظم و ترتیبی به وضع شیعه امامیه بدهد و فقه شیعه را تعلیم کند، از این جهت آن حضرت را «حبرالامة»، یعنی دانشمند امت اسلام و «فقیه» آلمحمد (صلی الله علیه و آله) خواندهاند. بیشتر احادیث اعتقادی و فقهی شیعه از آن حضرت روایت شده و بدین سبب فقه شیعه را «فقه جعفری» گفته و مذهب پیروان ایشان را «مذهب جعفری» نام نهادهاند. | علاوه بر این، عمر امام صادق (علیه السلام) از دیگر امامان (علیهم السلام) طولانی تر بود. آن حضرت در دوره طولانی امامت خود موفق شد که نظم و ترتیبی به وضع شیعه امامیه بدهد و فقه شیعه را تعلیم کند، از این جهت آن حضرت را «حبرالامة»، یعنی دانشمند امت اسلام و «فقیه» آلمحمد (صلی الله علیه و آله) خواندهاند. بیشتر احادیث اعتقادی و فقهی شیعه از آن حضرت روایت شده و بدین سبب فقه شیعه را «فقه جعفری» گفته و مذهب پیروان ایشان را «مذهب جعفری» نام نهادهاند. | ||
در مجلس درس آن حضرت که در مدینه تشکیل میشد، عده ای از بزرگان اسلام حاضر می شدند و از محضر آن بزرگوار استفاده میکردند. از مشهورترین شاگردان امام، [[زرارة بن اعین|زرارةبناعین]] (متوفی در 150 ه)، [[محمد بن مسلم|محمدبنمسلم]]، [[ابوبصیر]]، [[برید بن معاویه|بریدبنمعاویة عجلی]]، [[فضیل بن یسار|فضیلبنیسار]]، [[معروف بن خربوذ|معروفبنخربوذ]]، [[جمیل بن دراج|جمیل بندراج]]، [[عبدالله بن مسکان|عبداللّهبنمسکان]] و حمادبنعثمان... بودند. | در مجلس درس آن حضرت که در مدینه تشکیل میشد، عده ای از بزرگان اسلام حاضر می شدند و از محضر آن بزرگوار استفاده میکردند. از مشهورترین شاگردان امام، [[زرارة بن اعین|زرارةبناعین]] (متوفی در 150 ه)، [[محمد بن مسلم|محمدبنمسلم]]، [[ابوبصیر]]، [[برید بن معاویه|بریدبنمعاویة عجلی]]، [[فضیل بن یسار|فضیلبنیسار]]، [[معروف بن خربوذ|معروفبنخربوذ]]، [[جمیل بن دراج|جمیل بندراج]]، [[عبدالله بن مسکان|عبداللّهبنمسکان]] و حمادبنعثمان... بودند. |