confirmed
۵٬۸۳۵
ویرایش
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
===تأثیر استبداد بر مال=== | ===تأثیر استبداد بر مال=== | ||
كواكبى نابرابريهاى اجتماعى نظیر تبعیض میان زنان و مردان شهرنشین با سوق دادن زنان به کارهای سهل و مردان به کارهای سخت و تقسیم حاصل دسترنج آنان به شکل ظالمانه بین زنان و همچنین صرف كردن ثروت زحمتكشان در ميان رجال سياسى، صاحبان صنايع تجملى، بازرگانان حريص، محتكران را از آثار استبداد دانسته، و معتقد است که مال و ثروت زمانی میتواند خوب و سودمند باشد که با عدالت بدست بیاید و در راه درست مصرف شود. ایشان اسلام را بنيانگذار عدالت اجتماعى دانسته که با بنا نهادن حومت دموکراسی عادلانه در کمتر از دو قرن از ظهورش توانست در حوزه فرمانروايى مسلمانان فقر و تنگدستی را که ملتهای متمدن جهان از جمله اروپائیان در آرزوی حذف آن بودند را ریشهکن کند. ایشان تدابیری مانند گرفتن زكات از ثروتمندان و تقسيم آن ميان نيازمندان، مالكيت عمومى اراضى موات، وضع خراج بر زمينهايى كه ملك عامه مسلمانان است را نشانگر مقررات اسلام در جهت پيشگيرى از انباشته كردن ثروت وضع شده دانسته و بر این باور است که جمع شدن ثروت مفرط | كواكبى نابرابريهاى اجتماعى نظیر تبعیض میان زنان و مردان شهرنشین با سوق دادن زنان به کارهای سهل و مردان به کارهای سخت و تقسیم حاصل دسترنج آنان به شکل ظالمانه بین زنان و همچنین صرف كردن ثروت زحمتكشان در ميان رجال سياسى، صاحبان صنايع تجملى، بازرگانان حريص، محتكران را از آثار استبداد دانسته، و معتقد است که مال و ثروت زمانی میتواند خوب و سودمند باشد که با عدالت بدست بیاید و در راه درست مصرف شود. ایشان اسلام را بنيانگذار عدالت اجتماعى دانسته که با بنا نهادن حومت دموکراسی عادلانه در کمتر از دو قرن از ظهورش توانست در حوزه فرمانروايى مسلمانان فقر و تنگدستی را که ملتهای متمدن جهان از جمله اروپائیان در آرزوی حذف آن بودند را ریشهکن کند. ایشان تدابیری مانند گرفتن زكات از ثروتمندان و تقسيم آن ميان نيازمندان، مالكيت عمومى اراضى موات، وضع خراج بر زمينهايى كه ملك عامه مسلمانان است را نشانگر مقررات اسلام در جهت پيشگيرى از انباشته كردن ثروت وضع شده دانسته و بر این باور است که جمع شدن ثروت مفرط در دست يک فرد، توليد استبداد مىکند. کواکبی ثروت اندوزى از روى حرص را قبيح شمرده شده وگردآوردن مال تنها به سه شرط: مشروع و حلال بودن، موجب تنگدستی دیگران نشدن، تجاوز نکردن از اندازه نیاز، جائز مى داند و آراى برخى از اقتصاددانان درباره ربا را نقل کرده و اذعان مىنمايد كه اگرچه آن نظريات از حيث ترقى ثروت درست است ولى با ارزشهاى اخلاقى ناسازگارى دارد، زيرا موجب استوارى استبداد داخلى و خارجى شده و سبب بهرهكشى از ناتوانان و ظلم بر آنان مىشود. کواکبی بر اين باور است كه ثروت برخى از افراد در جکومت عدل بسىار زيانآورتر از حکومت مستبد است. زيرا ثروتاندوزان در حکومت عدل، امكانات مادى خويش را در فاسد كردن اخلاق مردمان و از ميان بردن عدالت و ايجاد استبداد صرف مىكنند، در حالیکه ثروتاندوزان حکومت مستبد، ثروت خويش را در نشان دادن شكوه و جلال و ترسانيدن مردم و بزرگنمايى و عيش و عشرت بهكار مىگيرند. | ||
===تأثیر استبداد بر تربیت=== | ===تأثیر استبداد بر تربیت=== |