۸۸٬۱۷۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''زَیدُبن حارِثَه''' که نام کاملش '''زید بن حارثه بن شراحیل کلبی''' پسر حارثه غلام [[حضرت خدیجه |حضرت خدیجه (سلام الله علیها)]] بود. پسر خوانده [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)]] است که پس از [[علی بن ابی طالب|علی بن ابیطالب (علیهالسلام)]] (اولین ایمان آورنده به [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله]]) و حضرت خدیجه (سلام الله علیها)، [[ایمان]] آورد و با آن حضرت [[نماز]] خواند. او نخستین [[مسلمان|مسلمانان]] و تنها [[صحابی]] که نامش در [[قرآن]] آمده است. وی فرماندهی [[جنگ موته]] را بر عهده داشت و در همین جنگ به [[شهید|شهادت]] رسید. مزار او و دیگر شهدای موته در [[اردن]] [[زیارت|زیارتگاه]] مسلمانان است. | '''زَیدُبن حارِثَه''' که نام کاملش '''زید بن حارثه بن شراحیل کلبی''' پسر حارثه غلام [[حضرت خدیجه |حضرت خدیجه (سلام الله علیها)]] بود. پسر خوانده [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)]] است که پس از [[علی بن ابی طالب|علی بن ابیطالب (علیهالسلام)]] (اولین ایمان آورنده به [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی الله علیه و آله]]) و حضرت خدیجه (سلام الله علیها)، [[ایمان]] آورد و با آن حضرت [[نماز]] خواند. او نخستین [[مسلمان|مسلمانان]] و تنها [[صحابی]] که نامش در [[قرآن]] آمده است. وی فرماندهی [[جنگ موته]] را بر عهده داشت و در همین جنگ به [[شهید|شهادت]] رسید. مزار او و دیگر شهدای موته در [[اردن]] [[زیارت|زیارتگاه]] مسلمانان است. | ||
== زید بن حارثه سومین مسلمان == | == زید بن حارثه سومین مسلمان == | ||
زیدبن حارثه بن شرحبیل کلبی، از صحابه پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) و دومین مردی است که پس از [[علی بن | زیدبن حارثه بن شرحبیل کلبی، از صحابه پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) و دومین مردی است که پس از [[علی بن ابیطالب|امام علی بن ابی طالب (علیهالسلام)]] اسلام آورد. او از بردگانی بود که به دست [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی الله علیه و آله)]] آزاد شد. پیامبر خدا او را بسیار دوست داشت و به پسر خواندگی خویش برگزیده بود. وی در بیشتر جنگهای زمان پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) شرکت داشت. بنابر قولی، در نه [[غزوه]] حاضر بوده است و گاه، او مسئولیت فرماندهی لشکر [[اسلام]] را بر دوش داشت. او به سبب علاقه بسیار به پیامبر، همواره در کنار آن حضرت بود و از وجود مبارک رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مراقبت میکرد. آوردهاند هنگام مسافرت [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)]] به طایف، وقتی که به تحریک بزرگان طایف، جوانان و اراذل و اوباش به حضرت سنگ میزدند، زید از آن حضرت دفاع میکرد. او خود را سپر پیامبر کرده بود و سنگها به بدن وی میخورد. به این ترتیب، نمیگذاشت آسیب جدی بر بدن حضرت وارد شود<ref> محمدبن سعد، طبقات الکبری، ج1، ص212.</ref>. او تنها صحابه [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)]] به شمار میآید که نامش در [[قرآن|قرآن کریم]] آمده است<ref>احزاب (35)، 37.</ref>. | ||
== اسارت و بردگی زید == | == اسارت و بردگی زید == | ||
در دوران [[جاهلیت]]، در جنگ میان دو کشور یا دو قبیله، قوم پیروز، افزون بر آنکه همه اموال به دست آمده را غارت میکرد، همه افراد دستگیر شده را با نام بَرده به کار میگرفت. همچنین اگر صلاح میدید، آنان را میفروخت. زیدبن حارثه، در کودکی همراه با مادرش به دیدن بستگانشان رفت. در آن زمان، طایفه «بنیقین» که با خویشاوندان مادری زید دشمنی داشتند به آنان حمله کردند. در این ماجرا، زید [[اسیر]] شد و | در دوران [[جاهلیت]]، در جنگ میان دو کشور یا دو قبیله، قوم پیروز، افزون بر آنکه همه اموال به دست آمده را غارت میکرد، همه افراد دستگیر شده را با نام بَرده به کار میگرفت. همچنین اگر صلاح میدید، آنان را میفروخت. زیدبن حارثه، در کودکی همراه با مادرش به دیدن بستگانشان رفت. در آن زمان، طایفه «بنیقین» که با خویشاوندان مادری زید دشمنی داشتند به آنان حمله کردند. در این ماجرا، زید [[اسیر]] شد و غارتگران او را برای فروش به بازار عکاظ آوردند. [[حکیم بن حزام]]، برادرزاده حضرت خدیجه (سلام الله علیها) که از سفر [[شام (شامات)|شام]] باز میگشت، او را برای عمهاش خدیجه(علیهالسلام) خرید و با خود به [[مکه]] آورد. وقتی خدیجه (علیهالسلام) به دیدن حکیم رفت، وی گفت: «عمه جان، دو غلام خریده ام. هر یک را میپسندی برای خود بردار». حضرت خدیجه (سلام الله علیها) نیز زید را برگزید و با خود به خانه آورد. در همان برخورد نخست، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از این کودک خوشش آمد. وقتی [[خدیجه بنت خویلد|خدیجه (سلام الله علیه)]] موضوع را دریافت، او را به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بخشید. | ||
== پسرخوانده پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) == | == پسرخوانده پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) == | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
وقتی پدر زید نزد حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) رفت، پیامبر به او فرمود: «بگویید بیاید، اگر شما را برگزید، بدون هیچ بهایی از آنِ شما باشد، ولی اگر نخواست ما را ترک کند، کسی حق ندارد او را به زور ببرد». چهره حارثه از شنیدن این سخن، روشن شد؛ چون تاکنون چنین بزرگواری ای را از کسی ندیده بود. با شگفتی به پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: «با انصاف سخن گفتی و جوانمردی را به نهایت رساندی. این شرط شما هیچ ایرادی ندارد». | وقتی پدر زید نزد حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) رفت، پیامبر به او فرمود: «بگویید بیاید، اگر شما را برگزید، بدون هیچ بهایی از آنِ شما باشد، ولی اگر نخواست ما را ترک کند، کسی حق ندارد او را به زور ببرد». چهره حارثه از شنیدن این سخن، روشن شد؛ چون تاکنون چنین بزرگواری ای را از کسی ندیده بود. با شگفتی به پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: «با انصاف سخن گفتی و جوانمردی را به نهایت رساندی. این شرط شما هیچ ایرادی ندارد». | ||
پیامبر (صلی الله علیه و آله) کسی را در پی زید فرستاد. وقتی زید آمد، رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای زید! این افراد را میشناسی؟» او گفت: «آری، این حارثه، پدر من و دیگری عموی من است». | پیامبر (صلی الله علیه و آله) کسی را در پی زید فرستاد. وقتی زید آمد، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای زید! این افراد را میشناسی؟» او گفت: «آری، این حارثه، پدر من و دیگری عموی من است». | ||
پیامبر فرمود: «مرا نیز میشناسی. اکنون به میل خودت، میتوانی با پدرت نزد خانواده و خویشاوندانت باز گردی یا پیش ما بمانی». | پیامبر فرمود: «مرا نیز میشناسی. اکنون به میل خودت، میتوانی با پدرت نزد خانواده و خویشاوندانت باز گردی یا پیش ما بمانی». | ||
زید گفت: «من از محمد (صلی الله علیه و آله) جدا نمیشوم و هیچ کس را بر او مقدم نمیدارم». حارثه لحظهای از شگفتی سخن نگفت. سپس به زید روی کرد و گفت: «وای بر تو! یعنی بردگی و بندگی دیگران را به خانواده ات و زندگی آزاد ترجیح میدهی؟» زید گفت: «آری! به سبب اخلاق نیک و رفتارهای بزرگوارانه محمد(صلی الله علیه و آله)، او را بر همه، حتی پدر و مادرم ترجیح میدهم». آوردهاند که پدر زید، این بار از راه تهدید وارد شد تا شاید او را از تصمیم خود منصرف سازد. پس به او گفت: «بنابراین من تو را طرد خواهم کرد و از تو بیزاری خواهم جست. میدانی که این کار چه معنایی دارد. پس بهتر است که از دشمنی دست برداری و با من به سوی خانه بیایی». ولی زید همچنان بر گفته خود پای میفشرد و میگفت: «من از محمد لحظهای جدا نخواهم شد». در این هنگام، حارثه به اطرافیان و سران عرب گفت: «ای مردم [[قریش]]، شاهد باشید که از این پس او فرزند من نیست». رسول خدا(صلی الله علیه و آله) پس از آن زید را همراه خود کنار [[کعبه]] برد و در جمع بزرگان قریش و دیگر مردم حاضر، با صدای بلند فرمود: «ای مردم! شاهد باشید که از این پس زید پسر خوانده من است». گفتهاند وقتی حارثه این موضوع را شنید، به موطن خود بازگشت<ref> شهاب الدین احمد بن علی بن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج1، ص563؛ عزالدین ابوالحسن علی بن محمد بن الاثیر، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، ج2، ص225.</ref>. از آن پس زید را پسر خوانده محمد نامیدند تا اینکه چنین [[نزول قرآن|نازل]] شد: | زید گفت: «من از محمد (صلی الله علیه و آله) جدا نمیشوم و هیچ کس را بر او مقدم نمیدارم». حارثه لحظهای از شگفتی سخن نگفت. سپس به زید روی کرد و گفت: «وای بر تو! یعنی بردگی و بندگی دیگران را به خانواده ات و زندگی آزاد ترجیح میدهی؟» زید گفت: «آری! به سبب اخلاق نیک و رفتارهای بزرگوارانه محمد(صلی الله علیه و آله)، او را بر همه، حتی پدر و مادرم ترجیح میدهم». آوردهاند که پدر زید، این بار از راه تهدید وارد شد تا شاید او را از تصمیم خود منصرف سازد. پس به او گفت: «بنابراین من تو را طرد خواهم کرد و از تو بیزاری خواهم جست. میدانی که این کار چه معنایی دارد. پس بهتر است که از دشمنی دست برداری و با من به سوی خانه بیایی». ولی زید همچنان بر گفته خود پای میفشرد و میگفت: «من از محمد لحظهای جدا نخواهم شد». در این هنگام، حارثه به اطرافیان و سران عرب گفت: «ای مردم [[قریش]]، شاهد باشید که از این پس او فرزند من نیست». رسول خدا(صلی الله علیه و آله) پس از آن زید را همراه خود کنار [[کعبه]] برد و در جمع بزرگان قریش و دیگر مردم حاضر، با صدای بلند فرمود: «ای مردم! شاهد باشید که از این پس زید پسر خوانده من است». گفتهاند وقتی حارثه این موضوع را شنید، به موطن خود بازگشت<ref> شهاب الدین احمد بن علی بن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج1، ص563؛ عزالدین ابوالحسن علی بن محمد بن الاثیر، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، ج2، ص225.</ref>. از آن پس زید را پسر خوانده محمد نامیدند تا اینکه چنین [[نزول قرآن|نازل]] شد: | ||
خداوند پسر خواندگان شما را پسران حقیقیتان قرار نداده است. این سخنی است که شما تنها به زبان میگویید، اما خداوند حق میگوید و اوست که به راه راست هدایت میکند. آنان (پسرخواندگان) را به نام پدرانشان بخوانید که این کار نزد خدا عادلانهتر است و اگر پدرانشان را نمیشناسید، برادران دینی و آزادشدگان شما هستند. در خطاهایی که از شما سر میزند (بدون توجه، آنان را به نام دیگران صدا میکنید) باکی بر شما نیست، ولی درباره آنچه از روی عمد میگویید، بازخواست خواهید شد، و خداوند آمرزنده و مهربان است<ref> احزاب (33)، 50.</ref>. | خداوند پسر خواندگان شما را پسران حقیقیتان قرار نداده است. این سخنی است که شما تنها به زبان میگویید، اما خداوند حق میگوید و اوست که به راه راست هدایت میکند. آنان (پسرخواندگان) را به نام پدرانشان بخوانید که این کار نزد خدا عادلانهتر است و اگر پدرانشان را نمیشناسید، برادران دینی و آزادشدگان شما هستند. در خطاهایی که از شما سر میزند (بدون توجه، آنان را به نام دیگران صدا میکنید) باکی بر شما نیست، ولی درباره آنچه از روی عمد میگویید، بازخواست خواهید شد، و خداوند آمرزنده و مهربان است<ref> احزاب (33)، 50.</ref>. | ||
پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) پس از نزول این آیهها به زید فرمود: «تو زیدبن حارثه هستی». از آن پس، او را آزاد شده پیامبر (مولی رسول الله) خواندند و این رسم لغو شد. | پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) پس از نزول این آیهها به زید فرمود: «تو زیدبن حارثه هستی». از آن پس، او را آزاد شده پیامبر (مولی رسول الله) خواندند و این رسم لغو شد. | ||
== زید در کنار رسول خدا(صلی الله علیه و آله) == | == زید در کنار رسول خدا (صلی الله علیه و آله) == | ||
زمانی که زید به خانه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) وارد شد، از آن حضرت جز نیکی ندید، و به این دلیل، شیفته اخلاق و برخوردهای بزرگوارانه پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) شد. او هرگز احساس بردگی نکرد. زید نیز مانند یکی از اعضای خانواده پیامبر بود و بلکه بیشتر از آنان، به وی احترام میگذاشتند. از [[جعفر بن محمد ( | زمانی که زید به خانه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) وارد شد، از آن حضرت جز نیکی ندید، و به این دلیل، شیفته اخلاق و برخوردهای بزرگوارانه پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) شد. او هرگز احساس بردگی نکرد. زید نیز مانند یکی از اعضای خانواده پیامبر بود و بلکه بیشتر از آنان، به وی احترام میگذاشتند. از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسلام)]] روایت شده است: «پیامبر خدا بهاندازهای زید را دوست میداشت که او را '''زید الحب''' لقب داده بود<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج3، ص 804.</ref>». | ||
در برخی تاریخها آوردهاند که رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، زید را همچون خویشان نزدیکش دوست میداشت. چنان که وقتی مسئله پیمان برادری را میان مسلمانان اجرا میکرد، زید و عموی بزرگوارش، [[حمزه سیدالشهدا]] را برادر قرار داد. | در برخی تاریخها آوردهاند که رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، زید را همچون خویشان نزدیکش دوست میداشت. چنان که وقتی مسئله پیمان برادری را میان مسلمانان اجرا میکرد، زید و عموی بزرگوارش، [[حمزه سیدالشهدا]] را برادر قرار داد. | ||
== اسلام زیدبن حارثه == | == اسلام زیدبن حارثه == |