بارگاه زینب دختر علی بن ابی‌طالب در مصر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

نباید بانو زینب دختر [[علی بن ابی‌طالب|امام علی (علیه‌السلام)]] را با بانو زینب بزرگ‌ترین دختر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله)]] اشتباه گرفت. بانو زینب دخترپیامبراکرم (ص) از همسرش [[خدیجه بنت خویلد|بانو خدیجه دختر خویلد]] بود و پیامبراکرم (ص) او را پیش از ظهور اسلام <ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج8ص30؛ محمود طعمة، نساء حول الرسول، ص154</ref>  به عقد ازدواج پسرخاله‌اش (هالة بنت خویلد) یعنی العاص بن الربیع درآورد و زمانی که پیامبراکرم (ص) به پیامبری مبعوث گردید، بانو زینب از همسرش العاص بن الربیع خواست که اسلام بیاورد ولی او نپذیرفت، لذا از وی طلاق گرفت (چون همسری زن مسلمان با مشرک جایز نیست) و او نیز تا سال هفتم هجری بر دین پدران ماند ولی در سال هفتم هجری اسلام آورد و به این دین ایمان آورد؛ در این هنگام بود که همسرش بانو زینب به وی بازگشت و صاحب دو کودک از وی شد ولی تنها یکسال پس از بازگشت به همسر پس از اسلام آوردن او، مرگ میان آنها جدایی انداخت و پیکرش در بقیع به‌خاک سپرده شد. در برخی روایات تاریخی اشاره شده که بانو زینب دختر پیامبراکرم (ص) در یک حادثه، وفات یافت. گفته می‌شود بانو زینب دختر پیامبرخدا پس از غزوة بدر در راه مدینه با یکی از مشرکان روبرو شد و او ضربه‌ای به شکمش که در آن زمان حامله بود وارد آورد که علاوه بر سقط جنین به مرگ وی منجر شد.

[[زینب بنت علی|بانو زینب دختر امام علی(ع)]] در سال ششم هجری در خانواده پیامبر (ص) در مدینة منوره به دنیا آمد و جدش پیامبرخدا (ص) او را تبرک کرد و نام زینب را در جهت زنده نگه‌داشتن نام دخترش ـ که در سال دوم هجری تحت تأثیر زخم خود وفات یافته بود ـ برای وی انتخاب کرد.  

هنگامیکه بانو زینب دختر امام علی(ع) به سن ازدواج رسید، پدرش پسرعموی وی عبدالله بن جعفر را به همسری وی برگزید. از همسرش عبدالله بن جعفر صاحب سه پسر به نام‌های: جعفر، عون و علی و نیز دو دختر به نام‌های: ام‌کلثوم و ام عبدالله گردید. <ref>ابن عساکر، اعلام النساء، ص190؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج8ص365</ref> .

در آغاز عملیات توسعه این میدان، باستان شناسان نمای زاویه و ضریح بانو زینب را که پیش از آن علی باشا الوزیر کارگزار عثمانی در 951هـ / 1547م بنا کرده و امیرعبدالرحمن کتخدا در 1174هـ / 1761م آنرا بازسازی نموده بود، پیدا کردند. پس از آن معایبی در این بنا ظاهر شد و به دنبال آن عثمان بیک معروف به الطنبورجی المرادی در 1212هـ / 1798م‌ آنرا ویران و دوباره بنا کرد ولی با حمله فرانسوی‌ها بنای آن متوقف گردید تا سرانجام محمدخسرو پاشا در سال 1217هـ / 1802 م آن را تکمیل کرد.

سپس این بنا به دست احمد المحروقی دوباره بازسازی شد و بعد از آن عباس پاشا کار بازسازی و توسعه و پی‌ریزی آنرا در 1270هـ / 1854م آغاز کرد ولی پیش از اتمام وفات یافت و سعید پاشا ناظر اوقاف در آن زمان کار را دنبال کرد و تالار دریایی را که ضریح شیخ [[محمد العتریس|محمد العتریس]] برادر سیدابراهیم الدسوقی و شیخ عبدالرحمن الحسین العلوی العیدروسی التریمی متوفی 1192هـ / 1758م در آن قرار دارد، به آن ضمیمه کرد و علاوه بر این پیرامون این مسجد، دیواره‌ای آهنی ساخت و سپس «خدیوی توفیق» دستور ویران ساختن مسجد و برجای گذاردن ضریح و تجدید بنای آنرا صادر کرد و فضای پیرامونی را به آن افزود و در 1305هـ / 1898م کار بنا به پایان رسید. <ref>نگاه کنید: «مدینة القاهرة من ولایة محمدعلی الی اسماعیل»، للدکتور محمدحسان‌الدین اسماعیل</ref>.  

خدیوی اسماعیل برآن بود که چندین خیابان بنا کند که مرکز آنها مسجد بانو زینب و آرامگاه و ضریح او باشد تا بهداشت عمومی نیز رعایت شده باشد؛ یکی از این خیابان‌ها از میدان السیدة تا برکة الفیل و تا خیابان محمدعلی ادامه می‌یافت؛ مؤرخ علی پاشا مبارک در کتاب خود «الخطط التوفیقیة» به ذکر این مسجد و ضریح پرداخته می‌گوید: در سال هزار و دویست و هشتاد و شش زمانی که ناظر دیوان اوقاف بودم و از سمت شرق مقبره‌ای به مسجد بانو زینب چسبیده بود و پس از آن زمین‌های آزاد و مزارع قرار داشت، مواردی را که در مالکیت افراد بود خریداری کردم و آنها را به زمین مقبره افزودم و سپس به کسانی که می‌خواستند واگذار شد تا هرکسی بخواهد در آن بنا کند. اندک زمانی بعد، آنجا کاملا شلوغ شد و خیابان‌ها و محله‌ها و خانه‌های بسیار زیادی متعلق به امرا و دیگران بنا گردید. به همین علت بود که بخش اعظم برکه (برکة ابن طولون) ویران شد. این برکه در فاصله میان قلعة الکبش و قبرستان زین‌العابدین قرار داشت. <ref>علی پاشا مبارک، الخطط التوفیقیة، ج3ص178</ref>