صفاتیه: تفاوت میان نسخه‌ها

فرق [[اشاعره]]، مشبهه و کرامیه از جمله فرق صفاتیه‌اند<ref>بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، ص339</ref><ref>شهرستانی محمد، ''الملل و النحل''، ج 1 ص 84.</ref><ref>آملی شمس الدین محمد، ''نفائس الفنون فی عرایس العیون''، ج 2 ص 272.</ref>. علاوه بر این، [[عبدالقاهر بغدادى|عبدالقاهر بغدادی]]، اصحاب مالک، [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]]، [[عبدالرحمن اوزاعی|اوزاعی]]، ثوری، [[ابوحنیفه|ابی حنیفه]] و [[ابن ابی لیلی]] و نیز اصحاب ا[[احمد بن حنبل]] و اهل ظاهر را از جمله صفاتیه بر‌می‌شمرد<ref>بغدادی عبدالقاهر، ''الفرق بین الفرق''، ص 338.</ref>.  

صفاتیه فرقی بین [[صفات ذات]] و [[صفات فعل]] نمی‌گذاشتند و هر دو را یکی می‌‏دانستند. همچنین [[صفات خبریه|صفات خبریه]] مانند نسبت دست و وجه را به خداوند جایز می‌دانستند و معتقد بودند که این صفات در شرع آمده و ما آنها را «صفات خبریه» می‌دانیم. برخی از قدمای متکلمان مسلمان درباره صفات خداوند تا حد تشبیه مبالغه کردند اما برخی دیگر بر صفاتی که دلالت بر افعال می‌کند بسنده کرده گفتند که به مقتضای عقل می‎‏دانیم که خداوند را مثل و مانندی نیست و هیچ مخلوقی را نمی‌توان به او «تشبیه» کرد، از این رو یقین حاصل می‏ شود که ما از درک معنای بعضی از الفاظ وارده در [[قرآن]]- مانند قول خداوند که فرمود: «الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی‏» سوره طه، آیه 5، «... خَلَقْتُ بِیَدَیَّ ...» و سوره ص آیه 75 «وَ جاءَ رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفًّا صَفًّا ...» سوره فجر، آیه 22، عاجزیم و مکلف به تفسیر و تعبیر آنها هم نیستیم، ولی تکلیف شرعی به ما حکم می‌کند به آنچه که در «کتاب اللّه» آمده معتقد باشیم. با این حال برخی از متکلمان متأخر این سخن را بر آنچه سلف گفته افزودند که ما باید این صفات را حمل بر ظاهرش حمل کنیم. از این جهت در ورطه «تشبیه» افتادند. برخی از غلات شیعه نیز این الفاظ را بر ظاهر آن حمل و ائمه خود را به خداوند تشبیه کردند.