۸۷٬۷۷۵
ویرایش
فطحیه خلّص: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | |||
| عنوان = فطحیه خلّص | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام = | |||
| نام رایج = | |||
| تاریخ شکل گیری = | |||
| قرن شکل گیری = | |||
| مبدأ شکل گیری = فرقه‌ای از «[[فطحیه]]» | |||
| موسس = علی بن طاحی خزاز از متکلمان اهل کوفه | |||
| عقیده = امامت دو برادر را همزمان در صورتی که برادر بزرگ‌تر پسری نداشته باشد، جایز میدانستند و بعد از امام یازدهم، جعفر بن علی معروف به جعفر کذّاب را امام میشمردند. | |||
}} | |||
'''فطحیه خلّص''' فرقه‌ای از «[[فطحیه]]» بودند که امامت دو برادر را همزمان در صورتی که برادر بزرگ‌تر پسری نداشته باشد، جایز میدانستند و بعد از امام یازدهم، جعفر بن علی معروف به جعفر کذّاب را امام میشمردند<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353</ref><ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲</ref>. | '''فطحیه خلّص''' فرقه‌ای از «[[فطحیه]]» بودند که امامت دو برادر را همزمان در صورتی که برادر بزرگ‌تر پسری نداشته باشد، جایز میدانستند و بعد از امام یازدهم، جعفر بن علی معروف به جعفر کذّاب را امام میشمردند<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353</ref><ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲</ref>. | ||
== موسس گروه == | ==موسس گروه== | ||
موسس این گروه، شخصی به نام علی بن طاحی خزاز از متکلمان اهل کوفه و مشهور به فطحیه بود<ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص99</ref>. | موسس این گروه، شخصی به نام علی بن طاحی خزاز از متکلمان اهل کوفه و مشهور به فطحیه بود<ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص99</ref>. | ||
== تاریخچه == | ==تاریخچه== | ||
فطحیه خلّص به روایتی از امام صادق (علیه‌السّلام) استناد می‌کنند که به جز درباره امام حسن و امام حسین علیهماالسلام که هر دو همزمان امام بودند، امامت همزمان دو برادر در جای دیگر جایز نیست. البته امامی که از دنیا رفته است اگر دارای فرزند باشد، به طور طبیعی سلسله امامت از او به پسرش منتقل می‌شود، در غیر این‌صورت امامت به برادرش خواهد رسید. همچنین این روایت در تایید ادعای فوق است که می‌فرماید: «انّ الامام لا یغسله الّا الامام» یعنی امام را جز امام غسل نکند و جز این روا نیست. پس چون جعفر بن محمد (علیه‌السّلام) در گذشت، بدنش را پسرش موسی بن جعفر به فرمان عبداللّه افطح غسل داد<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353</ref><ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲</ref><ref>اشعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 115- 116.</ref>. | فطحیه خلّص به روایتی از امام صادق (علیه‌السّلام) استناد می‌کنند که به جز درباره امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) که هر دو همزمان امام بودند، امامت همزمان دو برادر در جای دیگر جایز نیست. البته امامی که از دنیا رفته است اگر دارای فرزند باشد، به طور طبیعی سلسله امامت از او به پسرش منتقل می‌شود، در غیر این‌صورت امامت به برادرش خواهد رسید. همچنین این روایت در تایید ادعای فوق است که می‌فرماید: «انّ الامام لا یغسله الّا الامام» یعنی امام را جز امام غسل نکند و جز این روا نیست. پس چون جعفر بن محمد (علیه‌السّلام) در گذشت، بدنش را پسرش موسی بن جعفر به فرمان عبداللّه افطح غسل داد<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353</ref><ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲</ref><ref>اشعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق دکتر محمد جواد مشکور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 115- 116.</ref>. | ||
== نتیجه == | ==نتیجه== | ||
از منابع مختلف فرقه‌شناسی به دست می‌آید که نمی‌توان فطحیه خلّص را گروهی جدا یا فرقه‌ای خاص دانست همچنین آنها پیوندی با افطحیه معروف ندارند، زیرا در منابع کلامی و روایی آمده است که افطحیه یا فطحیه در همان سال‌های نخست تشکیل، منهدم و نابود شدند و اگر گروهی در عصر امام رضا (علیه‌السّلام) و یا حضرت مهدی (علیه‌السّلام) به فطحیه متصف شده‌اند، به دلیل استفاده آنان از ابتکار افطحیه مبنی بر تصحیح و توجیه امر امامت در دو برادر بوده است. بر همین مبنا، تاریخ‌نگارانی که با دقت احوال فرقه‌های عصر امام رضا و امام زمان علیهم‌السلام را نگاشته‌اند، سخنی از افطحیه یا فطحیه خلّص که مربوط به زمان یاد شده باشد، نگفتهاند<ref>هرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص۱۶۶</ref><ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص171</ref>. | از منابع مختلف فرقه‌شناسی به دست می‌آید که نمی‌توان فطحیه خلّص را گروهی جدا یا فرقه‌ای خاص دانست همچنین آنها پیوندی با افطحیه معروف ندارند، زیرا در منابع کلامی و روایی آمده است که افطحیه یا فطحیه در همان سال‌های نخست تشکیل، منهدم و نابود شدند و اگر گروهی در عصر امام رضا (علیه‌السّلام) و یا حضرت مهدی (علیه‌السّلام) به فطحیه متصف شده‌اند، به دلیل استفاده آنان از ابتکار افطحیه مبنی بر تصحیح و توجیه امر امامت در دو برادر بوده است. بر همین مبنا، تاریخ‌نگارانی که با دقت احوال فرقه‌های عصر امام رضا و امام زمان علیهم‌السلام را نگاشته‌اند، سخنی از افطحیه یا فطحیه خلّص که مربوط به زمان یاد شده باشد، نگفتهاند<ref>هرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص۱۶۶</ref><ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص171</ref>. | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||