۸۹٬۲۴۸
ویرایش
شیخیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'علیهم‌السلام' به 'علیهم‌السّلام') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== شرح حال موسس == | == شرح حال موسس == | ||
بنیان‌گذار فرقه شیخیه شیخ احمد احسایی پسر زین‌الدین احسائی از مردم احساء منطقه قطیف حوالی [[بحرین]] در ساحل [[عربستان]] بود که در سال ۱۱۶۶ هجری در خانواده‌ای سنی مذهب به دنیا آمد و در بیست سالگی مذهب [[شیعه|شیعه دوازده امامی]] را برگزید. وی در شیعی‌گری متعصب و دارای ذوق فلسفی بود. این شخصیت در آثار خود سهم قابل توجهی به مباحث مربوط به [[امامت]] داده است که نمونه آن را می‌توان در شرح [[زیارت جامعه کبیره]] مشاهده کرد. محور اندیشه وی در این زمینه توجه خاصی است که وی به جنبه‌های تکوینی مقامِ امام نشان داده است. از جمله در بازگوکردن این عقیده که [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام]] (صلّی‌الله علیه وآله) و امامان (علیهم‌السّلام) برترین مخلوقات خداوند و واسطه فیض‌اند، آنان را علت‌های چهار‌گانه کائنات؛ یعنی علت‌های فاعلی، مادی، صوری و غایی معرفی می‌کند. احسایی به استناد مضامین روایی کمال هر‌یک از چهار جنبه علیت را در وجود پیامبر و امامان جستجو می‌کند و نتیجه می‌گیرد که آنان علل اربعه کائنات هستند | بنیان‌گذار فرقه شیخیه شیخ احمد احسایی پسر زین‌الدین احسائی از مردم احساء منطقه قطیف حوالی [[بحرین]] در ساحل [[عربستان]] بود که در سال ۱۱۶۶ هجری در خانواده‌ای سنی مذهب به دنیا آمد و در بیست سالگی مذهب [[شیعه|شیعه دوازده امامی]] را برگزید. وی در شیعی‌گری متعصب و دارای ذوق فلسفی بود. این شخصیت در آثار خود سهم قابل توجهی به مباحث مربوط به [[امامت]] داده است که نمونه آن را می‌توان در شرح [[زیارت جامعه کبیره]] مشاهده کرد. محور اندیشه وی در این زمینه توجه خاصی است که وی به جنبه‌های تکوینی مقامِ امام نشان داده است. از جمله در بازگوکردن این عقیده که [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام]] (صلّی‌الله علیه وآله) و امامان (علیهم‌السّلام) برترین مخلوقات خداوند و واسطه فیض‌اند، آنان را علت‌های چهار‌گانه کائنات؛ یعنی علت‌های فاعلی، مادی، صوری و غایی معرفی می‌کند. احسایی به استناد مضامین روایی کمال هر‌یک از چهار جنبه علیت را در وجود پیامبر و امامان جستجو می‌کند و نتیجه می‌گیرد که آنان علل اربعه کائنات هستند<ref>احمد احسائی، ''شرح زیارت جامعه''، ج ۳، ص ۶۵.</ref>. | ||
== اعتقادات موسس == | == اعتقادات موسس == | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
'''شیخبه باقریه''' | '''شیخبه باقریه''' | ||
«باقریه» پیروان [[محمد باقر خندق آبادی]] که نخست نماینده حاج محمد کریم‌خان در همدان بود سپس ادعای استقلال کرد. این شخص بعدها معروف به میرزا محمد همدانی شد و او همان است که جنگ بین شیخی و بالاسری را در همدان به راه انداخت. | «باقریه» پیروان [[محمد باقر خندق آبادی]] که نخست نماینده حاج محمد کریم‌خان در همدان بود سپس ادعای استقلال کرد. این شخص بعدها معروف به میرزا محمد همدانی شد و او همان است که جنگ بین شیخی و بالاسری را در همدان به راه انداخت. | ||
میرزا محمد باقر دارای تألیفات بسیاری است. وی از کرمان با میرزا ابو‌تراب از مجتهدان شیخیه از طایفه نفیسیه کرمان و عدهای دیگر مهاجرت کردند و در نائین، [[اصفهان]]، جندق، بیابانک و همدان طرفدارانی داشتند و سرانجام فرقه | میرزا محمد باقر دارای تألیفات بسیاری است. وی از کرمان با میرزا ابو‌تراب از مجتهدان شیخیه از طایفه نفیسیه کرمان و عدهای دیگر مهاجرت کردند و در نائین، [[اصفهان]]، جندق، بیابانک و همدان طرفدارانی داشتند و سرانجام فرقه شیخیه «باقریه» را در همدان تشکیل دادند. | ||
==== شیخیه آذربایجان ==== | |||
«شیخیه آذربایجان» پیروان حاج میرزا شفیع [[ثقة الاسلام تبریزی]] (در گذشته در 1301) هستند. این شیخیه را «ثقة الاسلامیه» نیز گویند. | |||
پس از حاج میرزا شفیع، پسرش میرزا موسی و بعد از وی میرزا علی معروف به ثقة الاسلام دوم یا شهید که در سال 1330 قمری به جرم مشروطه‌خواهی به دست روس‌های تزاری به دار آویخته شد و پس از وی برادرش میرزا محمد به ریاست این طایفه رسید. | پس از حاج میرزا شفیع، پسرش میرزا موسی و بعد از وی میرزا علی معروف به ثقة الاسلام دوم یا شهید که در سال 1330 قمری به جرم مشروطه‌خواهی به دست روس‌های تزاری به دار آویخته شد و پس از وی برادرش میرزا محمد به ریاست این طایفه رسید. | ||
'''شیخیه حجت‌الاسلامی''' | '''شیخیه حجت‌الاسلامی''' | ||
«شیخیه «حجت‌الاسلامی» از [[میرزا محمد مامقانی]] تکفیر‌کننده [[سید علی محمد باب]] و محکوم‌کننده او به مرگ در شهر [[تبریز]] پیروی می‌کنند. وی حجة‌الاسلام لقب داشت و از شاگردان سید‌کاظم رشتی به شمار میرفت. | |||
'''شیخیه عمید‌الاسلامی''' | '''شیخیه عمید‌الاسلامی''' | ||
«شیخیه «عمید‌الاسلامی» با اختلاف مشرب از شیخیه تبریز به شمار میروند. | |||
'''شیخیه احقاقیه''' | '''شیخیه احقاقیه''' | ||
«احقاقیه» هستند که پیرو آخوند [[ملا باقر اسکوئی]] میباشند. وی از فضلای شیخیه در کربلا بود و پسران سید‌کاظم رشتی نزد او درس میخواندند و پس از درگذشت سید، دعوی جانشینی او را کرد و چون کتابی به نام «احقاق الحق و ابطال الباطل» در ردّ حاج محمد کریم خان کرمانی نوشت، از این جهت فرزندان او نام خانوادگی خود را احقاقی کردند. این طایفه غالبا در [[آذربایجان]] و کربلا و [[کویت]] زندگی می‌کنند و پیشوای ایشان اکنون آقا [[شیخ رسول احقاقی]] است<ref>محمد جواد مشکور، همان، ص 269، با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref>. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||