طلحه: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:طلحه.jpg |جایگزین=عمر بن خطاب|بندانگشتی|طلحه]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

!طلحه بن عبیدالله بن عثمان بن عمرو بن کعب بن سعد بن تیم بن مرة بن کعب بن لؤی بن غالب قرشی تیمی

|-

|۱۰ سال پیش از بعثت

|-

|مکه

|-

|درگذشت

|در جنگ جمل (۳۶ق)

|-

|آرامگاه

|

|-

|محل زندگی

|

|-

|اکثر غزوات پیامبر(ص)

|-

|}

'''

طلحة بن عبیدالله'''، صحابی پیامبر که در دوران خلافت امام علی(ع) به همراهی [[زبیر بن عوام]]، سردمدار نفاقی بزرگ و برپایی نبرد جمل شدند. طلحه در میان [[اهل سنت]] از جمله <big>عشره مبشره</big> است، اما نقل او در نزد امامیه پذیرفته نیست.

طلحه در زمان عثمان حاکم [[بیت المقدس]] و [[فلسطین]] بود، اما پس از [[عثمان]]<ref>ر.ک مقاله عثمان</ref> با امام علی(ع) بیت کرد، در حالی که در سر هوای امارت داشت. اما هنگامی که امام به خلافت رسید و در تقسیم بیت المال او را مانند سایر مردمان در نظر گرفت و از امتیازهای خاص برایش صرف‌نظر کرد و توقع او برای سپردن امارت [[بصره]]<ref>ر.ک:مقاله امام علی</ref> نیز با مخالفت و ممانعت امام(ع) روبه‌رو شد، [[بیعت]] خویش را به فراموشی سپرد و به بهانه خون‌خواهی عثمان به همراه زبیر با امام به مخالفت برخاستند و بیعت خویش را شکستند.  

=زندگی‌نامه طلحه=

طلحة بن عبیدالله، از تیره بنی تیم بن مرة، از قبیله قریش بود که کمتر از ۱۰ سال قبل از [[بعثت]] به دنیا آمد. مادرش صعبة بنت حضرمی، در دوران پیامبر(ص) می‌زیست و بنابر گفتار برخی از خاندان طلحه، [[مسلمان]] از دنیا رفته است. <ref> بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۱۲۹</ref>

بنابر منابع تاریخی، طلحه، هفت زن و دو کنیز ام ولد داشت؛ حمنة بنت جحش، دخترعمه پیامبر(ص)، ام کلثوم دختر ابوبکر، سعدی بنت عوف، خولة بنت قعقاع، و ام حارث بنت قسامه برخی از آنان هستند. <ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۶۰-۱۶۱؛ بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۸۸و۲۴۴، ج۱۰، ص۱۱۷و۱۳۰؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۱۵۷</ref>

=طلحه در زمان پیامبر=

طلحة بن عبیدالله توسط [[ابوبکر]]<ref>ر.ک:مقاله ابوبکر</ref> به اسلام گرایش یافته و مسلمان شد. بنابر نقلی دیگر، راهبی در [[شام]]<ref>ر.ک:مقاله شام</ref> خبر ظهور پیامبری به نام احمد فرزند عبدالمطلب را به طلحه داده و او پس از آمدن به [[مکه]]، به همراه ابوبکر مسلمان می‌شود. <ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۱۱۵؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، مقدمه، ص۲۷؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۹</ref>

طلحه، از جمله مهاجرانی است که قبل از هجرت پیامبر(ص)، به همراه برخی از خانواده پیامبر(ص) به مدینه رفت و در خانه حبیب بن اساف از بنی حرث بن خزرج سکنی گزید. پیامبر(ص) در مکه، بین طلحه و زبیر بن عوام <ref>ابن هشام،‌السیرة النبویة، دار المعرفة، ج۲، ص۵۶۱</ref> یا سعد بن ابی وقاص [[عقد اخوت]] بست.

طلحه از جمله راویانی است که روایت مشهوری از پیامبر را نقل کرده که بر اساس آن، پیامبر در پاسخ به این سوال که چگونه باید بر او صلوات فرستاد، پاسخ داده‌اند: بگو:اللَّهمّ صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی إبراهیم إنک حمید مجید و بارک علی محمد و علی آل محمد کما بارکت علی آل إبراهیم إنک حمید مجید. <ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۳</ref>

طلحه، هنگام [[غزوه بدر]]، در مدینه حضور نداشت و پیامبر(ص)، او و سعید بن زید را برای تجسس به سمت شام فرستاده بود. وی پس از اتمام جنگ بدر به مدینه بازگشت و به پیامبر(ص) مراجعه و سهم خود از غنایم این غزوه را درخواست کرد و پیامبر(ص) سهمی از غنایم را به وی اختصاص داد. <ref>مسعودی، التنبیه و الاشراف، دار الصاوی، ص۲۰۵</ref> او در غزوه احد حضور داشت و بنابر برخی نقل‌ها از خود رشادت‌هایی نشان داد. وی در این جنگ زخمی شد و برخی انگشتانش از کار افتاد.

طلحه پس از شکست مسلمانان در اواخر [[جنگ احد]] و پخش شدن شایعه کشته شدن پیامبر(ص)، به همراه برخی [[مهاجرین]] و [[انصار]]، از جنگ کناره‌گیری کرد. <ref>طبری، تاریخ طبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، ص۵۱۷</ref> برخی منابع نیز، طلحه را از معدود کسانی دانسته‌اند که پس از فرار مسلمانان در پی حمله قریش در اواسط نبرد، ثابت‌قدم نزدیک پیامبر(ص) ماند.

برخى مفسّران در شأن نزول آیه ۵۳ سوره احزاب گفته اند: در پى گفتار طلحه -که اگر پیامبر صلى الله علیه و آله از دنیا برود من با زنان وى ازدواج مى کنم (و منظور او عایشه بود)- این آیه نازل شد که ضمن رد این پندار، آن را موجب اذیت پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و گناهى بزرگ دانست. <ref>الدّرّالمنثور، ج۶، ص۶۴۳؛ مجمع البیان، ج۷-۸، ص۵۷۴</ref>

=طلحه و شرکت در قتل عثمان=

طلحه از جمله محاصره‌کنندگان خانه عثمان در سال ۳۵ قمری بود که برای این کار اصرار بسیاری داشت و از کسانی بود که مانع ورود آب به خانه عثمان ‌شد؛ تا زمانی‌که حضرت علی(ع) با اطلاع از این عمل برآشفت و پس از آن اجازه ورود مشک‌های آب به خانه عثمان صادر گردید. <ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۶۱</ref> بنابر نقل ابن اعثم، طلحه به همراه مردی از بنی‌تیم خانه عثمان را محاصره کرد که پس از مداخله حضرت علی(ع) در این ماجرا، طلحه و همراهش از محاصره خانه دست کشیدند. <ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۶۱</ref>

طلحه در ماجرای قتل عثمان متهم به قتل [[خلیفه]]<ref>ر.ک:مقاله خلیفه</ref> سوم شده است که برای آن شواهدی وجود دارد؛ از جمله:

عثمان در زمان محاصره‌شدن خانه‌اش، طلحه را مسئول مخالفت‌ها می‌دانست و او را تحریک‌کننده اصلی شورش علیه خلافت معرفی می‌کرد. <ref>طبری، تاریخ طبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۴، ص۳۷۹</ref>

یعقوبی از طلحه در کنار زبیر و [[عایشه]]<ref>ر.ک:مقاله عایشه</ref> به عنوان اصلی‌ترین تحریک‌کنندگان مردم بر قتل خلیفه سوم نام می‌برد.

پسرش محمد نیز وی را در قتل عثمان شریک می‌دانست.

مروان بن حکم علت کشتن طلحه را در جنگ جمل این مطلب عنوان می‌کرد که هیچ‌کس بر کشتن عثمان بیشتر از طلحه سعی نمی‌کرد.

=بیعت‌شکنی طلحه و جنگ جمل=

طلحه اولین نفر بود که پس از قتل عثمان با امام علی(ع) بیعت کرد و چون دستش فلج بود، مردی از بنی‌اسد بیعت وی را شوم دانست. <ref>ابن خیاط، تاریخ خلیفه، ۱۴۱۵ق، ص۱۰۸</ref> وی پس از اندک زمانی، این بیعت را نقض و برای تشکیل سپاهی علیه حضرت علی(ع) به همراه زبیر و عایشه عازم بصره شد و جنگ جمل را به راه‌انداخت. <ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۲۹ و ۲۳۰</ref>

با ورود طلحه و زبیر به بصره، عبدالله بن حکیم تمیمی با آشکار کردن نامه‌های وی در جهت تحریک و جمع‌آوری سپاه بر علیه عثمان، از خون‌خواهی خلیفه سوم توسط طلحه ابراز تعجب کرد؛ ولی وی در جواب گفت امروز چیزی جز توبه و طلب خون عثمان صحیح نیافتم. <ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۲۹ و ۲۳۰</ref> حضرت علی(ع) در این جنگ، طلحه را مکارترین شخص توصیف و از او در کنار زبیر، عایشه و یعلی بن منیه به عنوان سرسخت‌ترین دشمنان یاد کرده است.

مروان بن حکم در ابتدای جنگ یا پس از فرار سپاهیان جمل و آشکار شدن شکست‌شان، تیری به سمت طلحه انداخت که بر زانوی او اصابت کرد و به خاطر همین تیر از پا در آمد. او را در کنار رود آبی در بصره به خاک سپردند. <ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۴۶-۲۴۷، ج۶، ص۲۵۷</ref> گفته‌اند وی در هنگام وفات ۶۴ یا ۶۲ سال داشت.

طلحه نزد [[اهل سنت]] از جایگاه والایی برخوردار است و وی را یکی از [[عشره مبشره]]، یعنی ده نفری که توسط پیامبر(ص) بشارت به بهشت داده شدند، می‌دانند. وی دارای صفاتی از جمله طلحه الخیر و طلحه فیاض است و یکی از بیست صحابه دارای [[فتوا]] دانسته شده است. وی از جمله راویان بزرگ از پیامبر(ص) است که کسانی مانند پسرانش: یحیی و موسی، قیس بن ابوحازم، ابوسلمه بن عبدالرحمن و مالک بن ابوعامر از وی روایت می‌کردند. <ref> ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۳۰</ref> همچنین طلحه را در کنار حمزه بن عبدالمطلب، جعفر بن ابی‌طالب، علی(ع)، ابوبکر، عمر بن خطاب، ابوعبیده جراح، عثمان بن عفان، عثمان بن مظعون، عبدالرحمن بن عوف، سعد بن ابی وقاص و زبیر بن عوام، از دوازده حواری پیامبر(ص) به شمار می‌آورند. <ref>بغدادی، المنمق، ۱۴۰۵ق، ص۴۲۳؛ بسوی، المعرفة و التاریخ، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۵۳۵-۵۳۶</ref>

{{پانویس|3}}

[[رده:حاضران در سقیفه]]

[[رده:صحابه]]

[[رده:فتنه اول جنگ جمل]]