ابومسلمیه: تفاوت میان نسخه‌ها

ابومسلمیه فرقه ‏هايى منسوب به ابو مسلم خراسانى بودند كه او را زنده و جاودان می ‏شمردند و به رجعت و بازگشت او اعتقاد داشتند.

اكثر اين فرق از طوايف حلوليه‏ اند، اسحاقيه، راونديه، سناذيه، ابلقيه، مبيضّه، بابكيه، بركوكيه و رزاميه از جمله ايشان هستند و از ابو مسلميه به شمار می روند. ظاهرا خود ابو مسلم پيش از آن كه به ابراهيم امام پيوندد با «كيسانيه» و «مغيريه» كه دو فرقه از غلاة شيعه بودند، روابط نزديك داشت و عقايد تناسخى ايشان در افكار وى تأثير كرده بود و عقيده داشت كه ارواح پس از مفارقت از اجساد خود به بدن هاى ديگر منتقل مى ‏شوند، اگر چه آن اجساد ما سواى نوع سابق خود باشند.نوبختى مى‏ نويسد كه ابو مسلميه مى‏ گفتند: ابو مسلم نمرده و زنده است، و كردن هر كارى را روا مى داشتند و همه واجبات را فرو مى ‏گذاشتند، ايشان تنهاايمان را شناختن امام مى ‏دانند و چون بنيان گذار كيش ايشان خرميان بودند اينان را خرم دينان مى‏ خوانند.

محمد بن اسحاق النديم در كتاب «الفهرست» مى‏ نويسد: از جمله اعتقاداتى كه پس از اسلام در خراسان پيدا شد مسيلمه پيروان ابو مسلم است، كه عقيده به امامت او داشتند و گويند او زنده و جاودان است، و در وقت معينى كه خود مى ‏داند ظهور خواهد كرد، و «اسحاقيه» از ابو مسلميه بودند و اسحاق ترك به تركستان و بلاد ما وراء النهر رفت و در آنجا مردم را دعوت به ابو مسلم مى‏ كرد و مى ‏گفت كه ابو مسلم در كوه هاى رى زندانى است و به زودى ظهور خواهد كرد.

ابو القاسم بلخى گويد: گروهى از مسلميه را «خرم دينيه» نامند و شنيده‏ ام كه در نزد ما فرقه‏ اى از ايشان هستند كه در دهكده خرمباد (كذا، شايد خرم‏ آباد) زندگى مى‏ كنند و از مسلمانان در حال ترس و بيم هستند.

مسعودى مى‏ نويسد: «حريانيه» فرقه ‏اى بودند كه نخست قايل به امامت محمد بن حنفيه بودند و پس به «راونديه» پيوستند و پس از آن از جمله ابو مسلميه گشتند، و گويند كه ابو مسلم صاحب دعوت بنى عباس ملقّب به حريان بودند و از اين جهت اين فرقه را «حريانيه» گفته ‏اند.

ظاهرا كلمه حريانيه بايد تصحيف حيانيّه باشد كه اصحاب حيّان سراج بودند كه از «كيسانيه» و طرفداران امامت محمد بن حنفيه به شمار مى ‏رفتند و براى حسن (ع) و حسين بن على (ع) حقى در امامت قايل نبودند.  

عبد القاهر بغدادى گويد: ابو مسلميه درباره ابو مسلم سخن به گزاف گفته ‏اند، و پنداشتند كه او در اندر آمدن روح خدا در وى خدا باشد، و او را به از جبرئيل و ميكائيل و ديگر فرشتگان دانند و گفتند كه ابو مسلم زنده است و نمرده و چشم به راه اويند. ايشان را در مرو و هرات «بركوكيه» خوانند و هرگاه از ايشان از آن كسى كه منصور او را كشته است پرسند گويند كه: او شيطان بود كه به صورت ابو مسلم به دست منصور كشته شد.  

صاحب «تبصره العوام» مى‏نويسد:اين فرق را به شيعه بندند از بهر آن كه ابو مسلم خروج كرد و خلق بسيار از اعداء اللّه و اعداء آل محمّد (ص) و غيرهم را بكشت بدان كه اين خطاست و ابو مسلميه از شيعه نيستند و نه از فرق سنيان، زيرا اعتقاد ابو مسلم آن بود كه امامت به «ميراث» است نه به «نص» چنانكه شيعيان گويند و نه به «اختيار» چنان كه سنيان گويند. ابو مسلميه گويند كه: بعد از رسول «امامت» از آن عباس بود، ابو بكر و عثمان بروى ظلم كردند، و آن خروج بهر آن كرد كه بنى اميه را براندازد و امارت به بنى عباس دهد چنانكه كرد. و اگر او را اعتقاد آن بودى كه امامت از آن امير المؤمنين على (ع) بود، بعد از هلاك بنى اميه به حضرت صادق عليه السلام دادى نه به سفاح، و «راونديه» در اين مذهب تابع ابو مسلم بودند. قومى از ايشان گويند: ابو مسلم زنده است و هيچ چيز از تكاليف و نماز و روزه و زكات و حج واجب نيست و ايمان و دين در دو چيز است: اول معرفت امام، دوم معرفت نگهداشتن.  

'''بركوكيه'''

 

 

 

 

 

 

يكى ديگر از شورش هايى كه به پيروى از ابو مسلم در خراسان روى داد خروج شخصى زردشتى الاصل به نام برازبنده است كه به زبان پهلوى ورازبنده و به زبان فارسى بمعنى گرازبنده است.اين برازبنده پسر بمرون بود. منصور خليفه عباسى صاحب شرطه خود عبد الجبار را به ولايت خراسان فرستاد و عبد الجبار قصد خلاف كرد و به برازبنده پيوست.برازبنده دعوى مى ‏كرد كه او ابراهيم بن عبد اللّه هاشمى است و نخست وى از «كيسانيان» بود. عبد الجبار به او پيوست، و چون از سپيدجامگان بود عبد الجبار پرچم سياه عباسى را رها كرد، و علم سپيد اختيار نمود و مردم را به طاعت برازبنده خواند و از خزاعيان قومى بكشت، زيرا آنان دعوت برازبنده را اجابت نكردند.منصور خراسان را به پسر خود مهدى داد و او حرب بن زياد را به جنگ عبد الجبار فرستاد.در آن جنگ برازبنده به دست حرب كشته شد و عبد الجبار منهزم گشت و سرانجام دستگير و زندانى شد (روز شنبه ششم ماه ربيع الاول سنه 142 ه).<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372  شمسی، چاپ دوم، ص 20</ref>