سجده بر زمین و استفاده از مهر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

سجده بر زمین و استفاده از مهر (مقاله) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۵۴

۷۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

Mahdi

confirmed

۲٬۲۰۰

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-سجده بر زمین و استفاده از مهر
+"""سجده بر زمین و استفاده از مهر"""
-انسان در حال سجده از هر حال ديگر به خدا نزدیک‌تر است، سجده‏هاى طولانى براى خدا، روح و جان انسان را پرورش مى‏دهد و بارزترين نشانه‏هاى عبوديّت و خضوع در پيشگاه پروردگار است. به همين دليل در هر ركعت نماز دستور دو سجده داده شده است، و سجده شكر و سجده‏هاى واجب و مستحب تلاوت قرآن نيز از بارزترين مصاديق سجده است.
+انسان در حال سجده از هر حال دیگر به خدا نزدیک‌تر است، سجده‏های طولانی برای خدا، روح و جان انسان را پرورش می‏دهد و بارزترین نشانه ‏های عبودیت و خضوع در پیشگاه پروردگار است. به همین دلیل در هر رکعت نماز دستور دو سجده داده شده است، و سجده شکر و سجده‏ های واجب و مستحب تلاوت قرآن نیز از بارزترین مصادیق سجده است.
 == اهمیت سجده ==
-در حدیث آمده که هيچ كار انسان براى شيطان ناراحت‏كننده‏تر از سجده نيست، و در حديثى مى‏خوانيم: «پيغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) به يكى از ياران خود فرمود: »:«وَ إِذَا أرَدْتَ أنْ يَحْشُرَكَ اللهُ مَعِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأطِلِ السُّجُودَ بَيْنَ يَدَىِ اللهِ الوَاحِدِ الْقَهّارِ»اگر مى‏خواهى در قيامت با من محشور شوى براى خداوند قهّار سجده‏هاى طولانى بجا آور <ref>(سفينة البحار، مادّه سجود.)</ref>
+در حدیث آمده که هیچ کار انسان برای شیطان ناراحت‏کننده‏تر از سجده نیست، و در حدیثی دیگر پیغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) به يكى از ياران خود فرمود: «وَ إِذَا أرَدْتَ أنْ يَحْشُرَكَ اللهُ مَعِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأطِلِ السُّجُودَ بَيْنَ يَدَىِ اللهِ الوَاحِدِ الْقَهّارِ»اگر مى‏خواهى در قيامت با من محشور شوى براى خداوند قهّار سجده‏هاى طولانى بجا آور <ref>(سفينة البحار، مادّه سجود.)</ref>
-سجود مختص خداست
+== سجود مختص خداست ==
 جمله‏ (لَهُ يَسْجُدُونَ) <ref>(در آيه 206 اعراف)</ref> و همچنين تعبير (وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ) <ref>(رعد، آيه 15.)</ref> با توجه به مقدّم شدن «للّه» در جمله مزبور، آيه دلالت بر حصر دارد يعنى همه و همه در آسمان و زمين فقط براى خدا سجده مى‏كنند!
 جالب‌توجه این‌که در كتاب «وسائل الشيعة» در ابواب سجده نماز، بابى تحت عنوان «عدم جواز السجود لغير الله» ذكر شده و در آن هفت حديث از پيغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) و امامان معصوم نقل شده است كه سجده براى غير خدا جايز نيست. <ref>(وسائل الشيعة، جلد 4، صفحه 984.)</ref>از  اين سخن در بحث‏هاى آينده نتيجه‏گيرى می‌کنیم.
-سجده شرایط و آدابی دارد که یکی از آنها چیزی است که می‌توان بر آن سجده کرد
+== سجده شرایط و آدابی دارد که یکی از آنها چیزی است که می‌توان بر آن سجده کرد ==
 فقهاى اهل‌سنت عموماً معتقد به جواز سجده بر همه چيز هستند البتّه گروهى از آنان سجده بر آستين لباس يا گوشه عمامه و مانند آن را استثنا كرده و جايز ندانسته‏ اند.
-پیروان مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) متّفقاً بر اين عقيده هستند كه تنها بر دو چیز می توان سجده کرد:  زمين و آنچه از زمين مى‏رويد، به‌شرط آن که خوردنى و پوشيدنى نباشد مانند برگ و چوب درختان و حصير و بوريا و امثال آنها.
+پیروان مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) متّفقاً بر اين عقيده هستند كه تنها بر دو چیز می توان سجده کرد:  زمين و آنچه از زمين مى‏رويد، به‌شرط آن که خوردنى و پوشيدنى نباشد مانند برگ و چوب درختان و حصير و بوريا و امثال آنها.<br>
-پیروان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به استناد رواياتى كه از رسول خدا (صلی‌الله عليه و آله) و ائمّه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و عمل صحابه نقل شده، بر اين عقيده اصرار دارند، لذا در مسجدالحرام و مسجد پيغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) ترجيح مى‏دهند روى فرش‏ها سجده نكنند بلكه روى سنگ‏ها سجده كنند و گاه حصيرى همراه خود مى‏آورند و روى حصير سجده مى‏كنند.
+پیروان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به استناد رواياتى كه از رسول خدا (صلی‌الله عليه و آله) و ائمّه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و عمل صحابه نقل شده، بر اين عقيده اصرار دارند، لذا در مسجدالحرام و مسجد پيغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) ترجيح مى‏دهند روى فرش‏ها سجده نكنند بلكه روى سنگ‏ها سجده كنند و گاه حصيرى همراه خود مى‏آورند و روى حصير سجده مى‏كنند.<br>
 در مساجد ايران و عراق و كشورهاى شيعه‏نشين كه تمام مساجد مفروش است، قطعه خاكى را به نام «مهر نماز» درست كرده و آن را روى فرش گذارده و بر آن سجده مى‏كنند تا پيشانى كه اشرف اعضاى انسان است، در پيشگاه خداوند به خاك ساييده شود و نهايت تواضع در پيشگاه خدا به عمل آيد. گاه اين قطعه خاك را از تربت شهيدان انتخاب مى‏كنند كه يادآور جانفشانى‏هاى آنها در راه خدا باشد و حضور قلب بيشترى در نماز حاصل كنند، و تربت شهيدان كربلا را بر ديگران ترجيح مى‏دهند، ولى نه هميشه مقيّد به تربت هستند و نه خاك، بلكه همان‏طور كه گفته شد بر سنگ‏هاى كف مساجد- مانند مسجد الحرام و مسجد النبى (صلی‌الله عليه و آله)- به راحتى سجده مى‏كنند. (دقّت كنيد)<ref>مكارم شيرازى، ناصر، شيعه پاسخ مى گويد، 1جلد، مدرسة الإمام علي بن أبي طالب عليه السلام - قم - ايران، چاپ: 8.</ref>
 == پيروان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) براى اثبات وجوب سجده بر زمين ==
+   === احاديث  و سیره پيامبر اسلام (صلی‌الله عليه و آله) ===
-=== احاديث  و سیره پيامبر اسلام (صلی‌الله عليه و آله) ===
 ==== الف) حديث معروف نبوى در مورد سجده بر زمين‏ ====
 اين حديث را شيعه و اهل سنّت از پيغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) نقل كرده‏اند كه‏ فرمود:
 «جُعِلَتْ لِىَ الأرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً؛ زمين براى من محلّ سجده و طهارت (تيمّم) قرار داده شده است».<ref>صحيح بخارى، جلد 1، صفحه 91 و سنن بيهقى، جلد 2، صفحه 433( در كتب بسيار ديگرى نيز اين حديث نقل شده است).</ref>
-بعضى گمان كرده‏اند معناى حديث آن است كه سراسر روى زمين محلّ عبادت پروردگار است و انجام عبادات، مخصوص محلّ معيّنى نيست، آن گونه كه يهود و نصارى گمان مى‏كرده‏اند كه عبادت حتماً بايد در كليسا و معابد خاص انجام گردد، ولى اين تفسير با كمى دقّت با معناى واقعى حديث سازگار نيست، زيرا پيامبر فرمود: «زمين هم طهور است و هم مسجد» و مى‏دانيم آنچه طهور است و با آن مى‏توان تيمّم كرد، خاك و سنگ زمين است، بنابراين سجده‏گاه نيز بايد همان خاك و سنگ باشد.
+بعضى گمان كرده‏اند معناى حديث آن است كه سراسر روى زمين محلّ عبادت پروردگار است و انجام عبادات، مخصوص محلّ معيّنى نيست، آن گونه كه يهود و نصارى گمان مى‏كرده‏اند كه عبادت حتماً بايد در كليسا و معابد خاص انجام گردد، ولى اين تفسير با كمى دقّت با معناى واقعى حديث سازگار نيست، زيرا پيامبر فرمود: «زمين هم طهور است و هم مسجد» و مى‏دانيم آنچه طهور است و با آن مى‏توان تيمّم كرد، خاك و سنگ زمين است، بنابراين سجده‏گاه نيز بايد همان خاك و سنگ باشد.<br>
-اگر پيامبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) مى‏خواست آن معنا را كه جمعى از فقهاى اهل سنّت از حديث استفاده كرده‏اند، بيان كند بايد بگويد: «جعلت لى الارض مسجداً و ترابها طهوراً؛ سرتاسر زمين براى من مسجد است و خاك آن وسيله طهارت و تيمم» ولى چنين نفرمود.
-بنابراين شكّى نيست كه مسجد در اينجا به معناى سجده‏گاه است و سجده‏گاه بايد همان چيزى باشد كه بتوان بر آن تيمّم كرد. پس اگر شيعيان مقيّد هستند بر زمين سجده كنند و سجده بر فرش و مانند آن را مجاز نمى‏دانند، كار خطايى نكرده‏اند، چون به دستور رسول الله (صلی‌الله عليه و آله) عمل مى‏كنند.
+اگر پيامبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) مى‏خواست آن معنا را كه جمعى از فقهاى اهل‌سنت از حديث استفاده كرده‏اند، بيان كند بايد بگويد: «جعلت لى الارض مسجداً و ترابها طهوراً؛ سرتاسر زمين براى من مسجد است و خاك آن وسيله طهارت و تيمم» ولى چنين نفرمود.<br>
+بنابراين شكّى نيست كه مسجد در اينجا به معناى سجده‏گاه است و سجده‏گاه بايد همان چيزى باشد كه بتوان بر آن تيمّم كرد. پس اگر شيعيان مقيّد هستند بر زمين سجده كنند و سجده بر فرش و مانند آن را مجاز نمى‏دانند، كار خطايى نكرده‏اند، چون به دستور رسول‌الله (صلی‌الله عليه و آله) عمل مى‏كنند.
 ==== ب) سيره پيامبر ====
 (صلی‌الله عليه و آله) از روايات متعدّدى استفاده مى‏شود كه پيامبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) نيز بر زمين سجده مى‏كرد، نه بر فرش، لباس و مانند آن.
-در حديثى از أبو هريره مى‏خوانيم كه مى‏گويد: «سجد رسول الله فى يوم مطير حتّى أنّى لانظر إلى أثر ذلك فى جبهته و ارنبته؛ رسول خدا را در يك روز بارانى ديدم كه بر زمين سجده مى‏كرد و اثر آن بر پيشانى و بينى او نمايان بود». <ref>مجمع الزوائد، جلد 2، صفحه 126.</ref>اگر سجده بر فرش و پارچه جايز بود، لزومى نداشت آن حضرت در روز بارانى بر زمين سجده كند.
+در حديثى از أبو هريره مى‏خوانيم كه مى‏گويد: «سجد رسول الله فى يوم مطير حتّى أنّى لانظر إلى أثر ذلك فى جبهته و ارنبته؛ رسول خدا را در يك روز بارانى ديدم كه بر زمين سجده مى‏كرد و اثر آن بر پيشانى و بينى او نمايان بود». <ref>مجمع الزوائد، جلد 2، صفحه 126.</ref>اگر سجده بر فرش و پارچه جايز بود، لزومى نداشت آن حضرت در روز بارانى بر زمين سجده كند.<br>
 عايشه نيز مى‏گويد: «ما رأيت رسول الله متقياً وجهه بشى‏ء؛ من هرگز نديدم پيامبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) (به هنگام سجده) پيشانى خود را به چيزى بپوشاند». <ref>مصنف ابن ابى شيبه، جلد 1، صفحه 397.</ref>
-ابن حجر در شرح اين حديث مى‏گويد: اين حديث اشاره به اين است كه اصل در سجده اين است كه پيشانى به زمين برسد ولى در موقع عدم توانايى واجب نيست. فتح البارى، جلد 1، صفحه 404.
+ابن حجر در شرح اين حديث مى‏گويد: اين حديث اشاره به اين است كه اصل در سجده اين است كه پيشانى به زمين برسد ولى در موقع عدم توانايى واجب نيست. <ref>فتح البارى، جلد 1، صفحه 404.</ref><br>
-در روايت ديگرى از ميمونه (همسر ديگر رسول خدا) آمده است: «و رسول الله يصلى على الخُمرة فيسجد؛ پيامبر بر قطعه حصيرى نماز مى‏خواند و سجده مى‏كرد». مسند احمد، جلد 6، صفحه 331.
+در روايت ديگرى از ميمونه (همسر ديگر رسول خدا) آمده است: «و رسول‌الله يصلى على الخُمرة فيسجد؛ پيامبر بر قطعه حصيرى نماز مى‏خواند و سجده مى‏كرد». <ref>مسند احمد، جلد 6، صفحه 331.</ref><br>
 بديهى است مفهوم حديث اين است كه پيامبر بر همان سجّاده حصيرى سجده مى‏كرد.
 روايات متعدّدى در منابع معروف اهل سنّت آمده است كه پيامبر بر «خمره» نماز مى‏خواند، (خُمره حصير كوچك يا سجّاده‏اى است كه از برگ درخت نخل مى‏بافتند).
@@ خط ۳۳: / خط ۴۳: @@
 ==== 1- جابر بن عبد الله انصارى ====
- مى‏گويد: «كنت اصلّى مع النبى (صلی‌الله عليه و آله) الظهر فآخذ قبضة من الحصى فاجعلها فى كفّى ثم احولها إلى الكف الأخرى حتّى تبرد ثمّ اضعها لجبينى حتّى اسجد عليها من شدّة الحرّ؛ من با پيغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) نماز ظهر مى‏خواندم، مقدارى از سنگريزه‏ها را در يك كف دست مى‏گرفتم و آن را از اين دست به آن دست مى‏كردم تا خنك شود و بر آن سجده كنم، اين كار به خاطر شدّت گرما بود». <ref>مسند احمد، جلد 3، صفحه 327؛ سنن بيهقى، جلد 1، صفحه 439.</ref> اين حديث به خوبى نشان مى‏دهد كه اصحاب پيامبر (صلی‌الله عليه و آله) مقيّد بودند بر زمين سجده كنند، حتّى براى موقع گرما چاره مى‏انديشيدند. اگر سجده بر زمين لازم نبود اين كار پرزحمت لزومى نداشت.
+مى‏گويد: «كنت اصلّى مع النبى (صلی‌الله عليه و آله) الظهر فآخذ قبضة من الحصى فاجعلها فى كفّى ثم احولها إلى الكف الأخرى حتّى تبرد ثمّ اضعها لجبينى حتّى اسجد عليها من شدّة الحرّ؛ من با پيغمبر اكرم (صلی‌الله عليه و آله) نماز ظهر مى‏خواندم، مقدارى از سنگريزه‏ها را در يك كف دست مى‏گرفتم و آن را از اين دست به آن دست مى‏كردم تا خنك شود و بر آن سجده كنم، اين كار به خاطر شدّت گرما بود». <ref>مسند احمد، جلد 3، صفحه 327؛ سنن بيهقى، جلد 1، صفحه 439.</ref> اين حديث به خوبى نشان مى‏دهد كه اصحاب پيامبر (صلی‌الله عليه و آله) مقيّد بودند بر زمين سجده كنند، حتّى براى موقع گرما چاره مى‏انديشيدند. اگر سجده بر زمين لازم نبود اين كار پرزحمت لزومى نداشت.
 ==== 2- برخی اصحاب به شهادت  انس بن مالك ====
- انس بن مالك مى‏گويد: «كنّا مع رسول الله (صلی‌الله عليه و آله) فى شدّة الحرّ فيأخذ أحدنا الحصباء فى يده فإذا برد وضعه و سجد عليه؛ ما در شدّت گرما در خدمت رسول خدا (صلی‌الله عليه و آله) بوديم بعضى از ما سنگريزه را در دستش مى‏گرفت تا خنك شود سپس آن را بر زمين مى‏نهاد و بر آن سجده مى‏كرد».<ref>السنن الكبرى بيهقى، جلد 2، صفحه 106.</ref> اين تعبير نيز نشان مى‏دهد كه اين كار در بين اصحاب رايج بوده است.
+انس بن مالك مى‏گويد: «كنّا مع رسول الله (صلی‌الله عليه و آله) فى شدّة الحرّ فيأخذ أحدنا الحصباء فى يده فإذا برد وضعه و سجد عليه؛ ما در شدّت گرما در خدمت رسول خدا (صلی‌الله عليه و آله) بوديم بعضى از ما سنگريزه را در دستش مى‏گرفت تا خنك شود سپس آن را بر زمين مى‏نهاد و بر آن سجده مى‏كرد».<ref>السنن الكبرى بيهقى، جلد 2، صفحه 106.</ref> اين تعبير نيز نشان مى‏دهد كه اين كار در بين اصحاب رايج بوده است.
 ==== 3- ابن مسعود ====
- أبو عبيده نقل مى‏كند «أنّ ابن مسعود لا يسجد- أو قال لا يصلّى- إلّا على الأرض؛ عبد الله بن مسعود نماز نمى‏خواند يا گفت: سجده نمى‏كرد، مگر بر زمين». <ref>مصنف ابن أبي شيبه، جلد 1، صفحه 397.</ref>اگر منظور از زمين، فرش باشد احتياج به گفتن ندارد، بنابراين زمين به همان معناى خاك، سنگ، شن و مانند اينهاست.
+أبو عبيده نقل مى‏كند «أنّ ابن مسعود لا يسجد- أو قال لا يصلّى- إلّا على الأرض؛ عبد الله بن مسعود نماز نمى‏خواند يا گفت: سجده نمى‏كرد، مگر بر زمين». <ref>مصنف ابن أبي شيبه، جلد 1، صفحه 397.</ref>اگر منظور از زمين، فرش باشد احتياج به گفتن ندارد، بنابراين زمين به همان معناى خاك، سنگ، شن و مانند اينهاست.
 ==== 4- در حالات مسروق بن اجدع ====
- از ياران ابن مسعود آمده است: «كان لا يرخص فى السجود على غير الأرض حتّى فى السفينة و كان يحمل فى السفينة شيئاً يسجد عليه؛ او اجازه نمى‏داد بر غير زمين سجده كنند، حتّى هنگامى كه به كشتى سوار مى‏شد، چيزى با خود به كشتى مى‏برد و بر آن سجده مى‏كرد».<ref>طبقات الكبرى، ابن سعد، جلد 6، صفحه 53.</ref>
+از ياران ابن مسعود آمده است: «كان لا يرخص فى السجود على غير الأرض حتّى فى السفينة و كان يحمل فى السفينة شيئاً يسجد عليه؛ او اجازه نمى‏داد بر غير زمين سجده كنند، حتّى هنگامى كه به كشتى سوار مى‏شد، چيزى با خود به كشتى مى‏برد و بر آن سجده مى‏كرد».<ref>طبقات الكبرى، ابن سعد، جلد 6، صفحه 53.</ref>
 ==== 5- على بن عبد الله بن عبّاس ====
- على بن عبد الله بن عبّاس به «رزين» نوشت: «ابعث إلىّ بلوح من أحجار المروة عليه اسجد؛ قطعه صافى از سنگ‏هاى «مروه» براى من بفرست تا بر آن سجده كنم». <ref>اخبار مكّه ازرقى، جلد 2، صفحه 151.</ref>
+على بن عبد الله بن عبّاس به «رزين» نوشت: «ابعث إلىّ بلوح من أحجار المروة عليه اسجد؛ قطعه صافى از سنگ‏هاى «مروه» براى من بفرست تا بر آن سجده كنم». <ref>اخبار مكّه ازرقى، جلد 2، صفحه 151.</ref>
 ==== 6- عمر بن عبد العزيز ====
 در نقل ديگرى در كتاب فتح البارى (شرح صحيح بخارى) آمده است: «كان عمر بن عبد العزيز لا يكتفى بالخمرة بل يضع عليها التراب و يسجد عليه؛ عمر بن عبد العزيز قناعت به سجده بر حصير نمى‏كرد بلكه مقدارى خاك بر آن مى‏گذارد و بر آن سجده مى‏كرد». <ref>فتح البارى، جلد 1، صفحه 410.</ref>
@@ خط ۴۷: / خط ۵۷: @@
 === روايتى از امامان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) ===
-حديث امام صادق (علیه‌السلام): هشام بن حكم كه از ياران دانشمند آن حضرت است سؤال كرد، بر چه چيز مى‏توان سجده كرد و بر چه چيز نمى‏توان سجده كرد؟ امام فرمود: «السُّجُودُ لَا يَجُوزُ إِلَّا عَلَى الأرْضِ أَوْ مَا أنْبَتَتْ الأرْضُ إِلَّا مَا أُكِلَ أوْ لُبِسَ‏؛ سجود جايز نيست مگر بر زمين يا چيزى كه از زمين مى‏رويد، مگر خوردنى‏ها و پوشيدنى‏ها».هشام مى‏گويد: گفتم فدايت شوم حكمت آن چيست؟
+حديث امام صادق (علیه‌السلام): هشام بن حكم كه از ياران دانشمند آن حضرت است سؤال كرد، بر چه چيز مى‏توان سجده كرد و بر چه چيز نمى‏توان سجده كرد؟ امام فرمود: «السُّجُودُ لَا يَجُوزُ إِلَّا عَلَى الأرْضِ أَوْ مَا أنْبَتَتْ الأرْضُ إِلَّا مَا أُكِلَ أوْ لُبِسَ‏؛ سجود جايز نيست مگر بر زمين يا چيزى كه از زمين مى‏رويد، مگر خوردنى‏ها و پوشيدنى‏ها».هشام مى‏گويد: گفتم فدايت شوم حكمت آن چيست؟<br>
-فرمود:
-«لَانَّ السُّجُودَ هُوَ الْخُضُوعُ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَا يَنْبَغِى أنْ يَكُونَ عَلَى مَا يُؤْكَلُ وَ يُلْبَسُ لَانَّ أبْنَاءَ الدُّنْيَا عَبِيدُ مَا يَأْكُلُونَ وَ يَلْبَسُونَ وَ السَّاجِدُ فِى سُجُودِهِ فِى عِبَادَةِ اللهِ فَلَا يَنْبَغِى أنْ يَضَعَ جَبْهَتَهُ فِى سُجُودِهِ عَلَى مَعْبُودِ أبْنَاءِ الدُّنْيَا الَّذِينَ اغْتَرُّوا بِغُرُورِهَا ؛ زيرا سجود خضوع براى خداوند متعال است و سزاوار نيست بر خوردنى‏ها و پوشيدنى‏ها سجده كرد، زيرا دنياپرستان بنده خوردنى‏ها و پوشيدنى‏ها مى‏باشند و كسى كه سجده مى‏كند در حال سجود مشغول عبادت خداست. بنابراين سزاوار نيست پيشانى را در سجده‏اش بر چيزى بگذارد كه معبود دنياپرستانى است كه فريفته زرق و برق دنيا هستند.
+فرمود: «لَانَّ السُّجُودَ هُوَ الْخُضُوعُ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَا يَنْبَغِى أنْ يَكُونَ عَلَى مَا يُؤْكَلُ وَ يُلْبَسُ لَانَّ أبْنَاءَ الدُّنْيَا عَبِيدُ مَا يَأْكُلُونَ وَ يَلْبَسُونَ وَ السَّاجِدُ فِى سُجُودِهِ فِى عِبَادَةِ اللهِ فَلَا يَنْبَغِى أنْ يَضَعَ جَبْهَتَهُ فِى سُجُودِهِ عَلَى مَعْبُودِ أبْنَاءِ الدُّنْيَا الَّذِينَ اغْتَرُّوا بِغُرُورِهَا ؛ زيرا سجود خضوع براى خداوند متعال است و سزاوار نيست بر خوردنى‏ها و پوشيدنى‏ها سجده كرد، زيرا دنياپرستان بنده خوردنى‏ها و پوشيدنى‏ها مى‏باشند و كسى كه سجده مى‏كند در حال سجود مشغول عبادت خداست. بنابراين سزاوار نيست پيشانى را در سجده‏اش بر چيزى بگذارد كه معبود دنياپرستانى است كه فريفته زرق و برق دنيا هستند.<br>
 سپس امام افزود:«وَ السُّجُودُ عَلَى الأرْضِ أَفْضَلُ لَانَّهُ أبْلَغُ لِلتَّوَاضُعِ وَ الْخُضُوعِ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏؛ سجده بر زمين افضل است، چرا كه تواضع و خضوع در برابر خدا را بهتر نشان مى‏دهد».<ref>علل الشرايع، جلد 2، صفحه 341.</ref>
 == منابع ==
 مكارم شيرازى، ناصر، شيعه پاسخ مى گويد، 1جلد، مدرسة الإمام علي بن أبي طالب عليه السلام - قم - ايران، چاپ: 8.