پرش به محتوا

مذهب شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۸۵۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


=معنای لغوی=
=معنای لغوی=
شیعه در لغت بر دو معنا اطلاق می‌شود، یکی توافق و هماهنگی دو یا چند نفر بر مطلبی، و دیگری، پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر؛ ابن منظور در لسان العرب می‌گوید: «الشیعه القوم الذین تجتمعوا علی امر، و کل قوم اجتمعوا علی أمر فهم شیعه، و کل قوم أمرهم واحد یتبع بعضهم رأی بعض هم شیع.»<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۸۸.    </ref><ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ج۱۷، ص۱۴۷.    </ref>
شیعه در لغت، پیروان و یاوران یک شخص است و جمع آن «شِیَع» و «اشیاع» است و گفته می‌شود: از او پیروی کرد، همچنان که گفته می‌شود: با او موالات و همبستگى نمود.  <ref>. لسان العرب، ج۸، ص۱۸۸، واژه «تشیّع».</ref><br>ابن فارس گفته است: شیعه دو معنای ریشه‌ای دارد، یکی بر یاری دلالت دارد و دیگری بر پخش و گسترش. اینکه می‌گویند فلانی وقتی بیرون رفت، دیگری او را مشایعت کرد، از معنای اوّل است. <ref>مقاییس اللغه، ج۳، ص۲۳۵، واژه «شیع»</ref>.<br>شیعه در لغت بر دو معنا اطلاق می‌شود، یکی توافق و هماهنگی دو یا چند نفر بر مطلبی، و دیگری، پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر؛ ابن منظور در لسان العرب می‌گوید: «الشیعه القوم الذین تجتمعوا علی امر، و کل قوم اجتمعوا علی أمر فهم شیعه. <ref>( ابن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۸۸. طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ج۱۷، ص۱۴۷)</ref>


=معنای اصطلاحی=
=معنای اصطلاحی=
و در اصطلاح به آن عده از مسلمانان گفته می‌شود که به خلافت و امامت بلافصل علی(علیه‌السلام) معتقدند، و بر این عقیده‌اند که امام و جانشین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)از طریق نص شرعی تعیین می‌شود، و امامت حضرت علی (علیه‌السلام) و دیگر امامان شیعه نیز از طریق نص شرعی ثابت شده است.<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، اوائل المقالات، ص۳۵.    </ref><ref>شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، ج۱، ص۱۴۶.    </ref>
و در اصطلاح به آن عده از مسلمانان گفته می‌شود که به خلافت و امامت بلافصل علی(علیه‌السلام) معتقدند، و بر این عقیده‌اند که امام و جانشین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)از طریق نص شرعی تعیین می‌شود، و امامت حضرت علی (علیه‌السلام) و دیگر امامان شیعه نیز از طریق نص شرعی ثابت شده است.<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، اوائل المقالات، ص۳۵.    </ref><ref>شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، ج۱، ص۱۴۶.    </ref>
اطلاق شیعه بر دوستان و پیروان علی (علیه‌السلام) نخست، از طرف پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)صورت گرفته است. این مطلب، در احادیث متعددی که از آن حضرت روایت شده، مطرح شده است. چنان که سیوطی از جابر بن عبدالله انصاری و ابن عباس و علی (علیه‌السلام) روایت کرده که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)در تفسیر آیه‌ «ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیر البریّه» <ref>بینه/سوره۹۸، آیه۷.    </ref> اشاره به علی (علیه‌السلام) کرده و فرموده‌اند: «تو و شیعیانت» روز قیامت، رستگار خواهید بود.»<ref>سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۸، ص۵۸۹.    </ref><ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۲، ص۵۷۵۸.    </ref>
اطلاق شیعه بر دوستان و پیروان علی (علیه‌السلام) نخست، از طرف پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)صورت گرفته است. این مطلب، در احادیث متعددی که از آن حضرت روایت شده، مطرح شده است. چنان که سیوطی از جابر بن عبدالله انصاری و ابن عباس و علی (علیه‌السلام) روایت کرده که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)در تفسیر آیه‌ «ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیر البریّه» <ref>بینه/سوره۹۸، آیه۷.    </ref> اشاره به علی (علیه‌السلام) کرده و فرموده‌اند: «تو و شیعیانت» روز قیامت، رستگار خواهید بود.»<ref>سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۸، ص۵۸۹.    </ref><ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۲، ص۵۷۵۸.    </ref>
=واژه شیعه در قرآن کریم=
در [[قرآن|قرآن كريم]]، شيعه به معناي پیرو پیامبران و شخصیت‌های بزرگ به‌کار رفته است. خداوند در داستان موسی علیه‌السلام می‌فرماید: آنکه از پیروان او بود، بر ضدّ آنکه از دشمنانش بود از او یاری خواست:  {فَاسْتَغاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِهِ عَلَي الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ}<ref>.قصص: 15.</ref> نيز مي‌فرمايد:  و از جمله پيروان او ابراهيم است كه با قلبي سليم به پيشگاه پروردگارش آمد {وَ إِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لاَِبْراهِيمَ...}. <ref>صافات: 84 ـ 83.</ref> شيع در آیه{مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً}.<ref>روم: 32.</ref> جمع" شيعه" و به معناى فرقه‏ اي است كه در پيروى سنت و مذهبى متفق باشند <ref>(ترجمه تفسير الميزان ج‏12 195)</ref>


=فرقه های شیعه=
=فرقه های شیعه=
خط ۱۹: خط ۲۴:
=وجه تسمیه=
=وجه تسمیه=
اکثریت شیعه، را شیعه امامیه یا اثنا عشریه تشکیل می‌دهد،‌از آن‌جا که آنان جانشینان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)را دوازده نفر می‌دانند، اثنا عشریه (دوازده امامی) نامیده شده‌اند.
اکثریت شیعه، را شیعه امامیه یا اثنا عشریه تشکیل می‌دهد،‌از آن‌جا که آنان جانشینان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)را دوازده نفر می‌دانند، اثنا عشریه (دوازده امامی) نامیده شده‌اند.
شیعه اثنا عشریه بر مسئله‌ امامت تأکید خاصّی داشته و عصمت امام و افضیلت او را بر دیگر افراد امت اسلامی بسیار مهم و اساسی می‌داند. و از طرفی، امامت را، پس از سه امام نخست، منحصر در فرزندان امام حسین می‌داند. با توجه به این عقاید ویژه درباره‌ امامت، شیعه اثنا عشریه به «امامیه» شهرت یافته است.
شیعه اثنا عشریه بر مسئله‌ امامت تأکید خاصّی داشته و عصمت امام و افضیلت او را بر دیگر افراد امت اسلامی بسیار مهم و اساسی می‌داند. و از طرفی، امامت را، پس از سه امام نخست، منحصر در فرزندان امام حسین می‌داند. با توجه به این عقاید ویژه درباره‌ امامت، شیعه اثنا عشریه به «امامیه» شهرت یافته است.
شیخ مفید، پس از تعریف شیعه به کسانی که به امامت بلافصل علی (علیه‌السلام) عقیده دارند درباره‌ شیعه گفته است: «این عنوان، مخصوص آن دسته از شیعه است که به وجود امام در هر زمان، و وجوب نص جلّی، و عصمت و کمال برای هر امامی معتقد است، و امامت را (غیر از سه امام نخست) منحصر در فرزندان امام حسین (علیه‌السلام) می‌داند...»<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، اوائل المقالات، ص۳۸.    </ref>
شیخ مفید، پس از تعریف شیعه به کسانی که به امامت بلافصل علی (علیه‌السلام) عقیده دارند درباره‌ شیعه گفته است: «این عنوان، مخصوص آن دسته از شیعه است که به وجود امام در هر زمان، و وجوب نص جلّی، و عصمت و کمال برای هر امامی معتقد است، و امامت را (غیر از سه امام نخست) منحصر در فرزندان امام حسین (علیه‌السلام) می‌داند...»<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، اوائل المقالات، ص۳۸.    </ref>


خط ۲۶: خط ۳۳:


۱ـ علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)
۱ـ علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)
۲ـ حسن بن علی (علیه‌السلام)
۲ـ حسن بن علی (علیه‌السلام)
۳ـ حسین بن علی (علیه‌السلام)
۳ـ حسین بن علی (علیه‌السلام)
۴ـ علی بن حسین (علیه‌السلام) (امام سجاد)
۴ـ علی بن حسین (علیه‌السلام) (امام سجاد)
۵ـ محمد بن علی (امام باقر (علیه‌السلام)
۵ـ محمد بن علی (امام باقر (علیه‌السلام)
۶ـ جعفر بن محمد (امام صادق (علیه‌السلام)
۶ـ جعفر بن محمد (امام صادق (علیه‌السلام)
۷ـ موسی بن جعفر (امام کاظم (علیه‌السلام)
۷ـ موسی بن جعفر (امام کاظم (علیه‌السلام)
۸ـ علی بن موسی (امام رضا (علیه‌السلام)
۸ـ علی بن موسی (امام رضا (علیه‌السلام)
۹ـ محمد بن علی (امام جواد (علیه‌السلام)
۹ـ محمد بن علی (امام جواد (علیه‌السلام)
۱۰ـ علی بن محمد (امام هادی (علیه‌السلام)
۱۰ـ علی بن محمد (امام هادی (علیه‌السلام)
۱۱ـ حسن بن علی (امام عسکری (علیه‌السلام)
۱۱ـ حسن بن علی (امام عسکری (علیه‌السلام)
۱۲ـ ‌حجه بن الحسن مهدی موعود (عج).
۱۲ـ ‌حجه بن الحسن مهدی موعود (عج).


خط ۸۰: خط ۹۸:


[[رده: جریان های مذهبی جهان اسلام]]
[[رده: جریان های مذهبی جهان اسلام]]
[[رده: واژگان و مفاهیم اسلامی]]
<references />
<references />