ارث: تفاوت میان نسخه‌ها

در فقه، از این نوع مانع به «حجب حرمان» تعبیر شده است.[۲۰]

برخی اوقات مانعی موجب می‌گردد که سهم وارث از حد اعلی به حد ادنی تنزل کند که در ذیل به آن پرداخته می‌شود:

گاهی به خاطر بروز مانعی، سهم وارث از حدّ اعلی به حدّ ادنی تنزّل می‌کند. به عنوان مثال، وجود فرزند، موجب کاهش سهم شوهر از نصف به‌ یک چهارم و سهم زن از یک چهارم به یک هشتم می‌شود.

جهات استحقاق سهم ارث به سه قسم تقسیم می‌شود:

استحقاق ارث گاهی به «فرض» و «تسمیه» است؛ یعنی بر سهم وارث در قرآن کریم، تصریح شده است.[۲۲]

گاهی نیز استحقاق ارث به «قرابت» مانند استحقاق عمو و عمّه که در قرآن، سهمی برای ایشان تعیین نشده است و تحت عنوان «اولوا الارحام» مندرج هستند،[۲۳][۲۴]

و گاهی به هر دو سبب که از آن به «ردّ» تعبیر می‌شود یعنی ارث بردن وارث، افزون بر فریضه به سبب قرابت با میّت نیز می‌باشد، برای مثال، اگر وارث، تنها یک دختر باشد، نصف ترکه را به «فرض» و نصف دیگر را به «قرابت» ارث می‌برد. [۲۵]

عبارت است از:

صاحبان آن سه گروهند:

۳. شوهر در صورتی که همسر متوفای او فرزند یا فرزندزاده نداشته باشد .

صاحبان آن سه گروه می باشند:

۳. دو خواهر پدر ومادری یا بیشتر در صورتی که برادر پدر ومادری نداشته باشد .

صاحبان آن دو گروه می باشند:

۲. برادران یا خواهران مادری میّت در صورتی که متعدد باشند.

صاحبان آن دو گروه می باشند:

۲. زنی که شوهر متوفّایش بی فرزند یا فرزندزاده نداشته باشد .

صاحبان آن سه گروهند:

۳. برادر یا خواهر مادری در صورتی که تنها باشد یعنی برادر یا خواهر مادری دیگری نباشد.

صاحب، آن زنی است که شوهر متوفّایش فرزند یا فرزندزاده داشته باشد.[۲۷]

کیفیت إرث آنها از هم به شرح ذیل است:

۱. میت فرزند ندارد: ۴/۱ (یک چهارم) به همسر، و۴/۳ (سه چهارم) به سایر ورثه می رسد .

۲. میت فرزند دارد: ۸/۱ (یک هشتم) به همسر، و۸/۷ (هفت هشتم) به سایر ورثه میرسد

۱. میت فرزند ندارد: ۲/۱ (یک دوم) به شوهر، و۲/۱ (یک دوم) به سایر ورثه میرسد .

۲. میت فرزند دارد: ۴/۱ به شوهر، و۴/۳ به سایر ورثه میرسد .

عنوان‌های دیگری مانند جنین، خنثی، غایب و مجوسی در بحث ارث مطرح هستند که احکام هر یک در جای خود خواهد آمد.

[ویرایش]

فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۳۷۵.