قرآن و تمدن سازی نوین اسلامی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

قرآن و تمدن سازی نوین اسلامی (مقاله) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۲۸

۷٬۶۸۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۷ اکتبر ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

Abolhoseini

۱۷۴

ویرایش

@@ خط ۸۲: / خط ۸۲: @@
 از نگاه قرآن حتی پیامبران نیز وابسته به این نیاز مادی هستند، زیرا آنها از کالبدی که نیاز به غذا نداشته باشد، ساخته نشدهاند:
 «وما جعلناهم جسداً لا يأكلون الطعام وما كانوا خالدين»<ref>(انبیاء(21): 8)</ref>
+===8. رسانه===
+هشتمین شاخصه تمدن نوین اسلامی «رسانه» است. رسانه به معنای هر وسیلهای است که مطلب یا خبری را به اطلاع مردم برساند، مانند رادیو، تلویزیون و روزنامه. <ref>(عمید، 1389ش، ج2ص1042)</ref> در جهان امروز که پیشرفتهای چشمگیر در عرصه رسانه و تبلیغات صورت گرفته، این ضرورت را ایجاب میکند که برای ایجاد تمدن نوین اسلامی، حتما میبایست عنصر رسانه را در رأس امور قرار داد.
+اساساً خود قرآن رسانهای الهی است که پیام خدا را بر بشر ابلاغ میکند. از نگاه قرآن در تبلیغ و رسانه چند نکته را باید رعایت نمود. لزوم تحقیق در درستی اخبار <ref>(حجرات(49): 6)</ref> ، پرهیز از شایعه پراکنی<ref>(نور(24): 15  و19 ؛ احزاب(33): 60 ؛ نساء(4): 83)</ref> ، پرهیز از تمسخر<ref>(حجرات(49): 11)</ref> ، مبارزه دائمی با طاغوت<ref>(نحل(16): 36)</ref> ، و دفاع از دین و ارزشها<ref>(احزاب(33): 39)</ref> ، نکاتی هستند که پایبندی به آنها در رسانه لازم است.
+از منظر قرآن هدف تبلیغ و رسانه، زنده نگهداشتن روح جامعه اسلامی <ref>(انفال(8): 24)</ref> ، و رها شدن از کتمانکاری است. <ref>(بقره(2): 159)</ref> ؛ اگر دین با حکم به وجوب کتمانِ اسرارِ شخصی و حریم خصوصی افراد، نوعی محدودیت برای کار رسانه دینی ایجاد میکند، از سوی دیگر با تحریم کتمان حق، فضای بیکرانی را به سوی رسانهها میگشاید. رسانهها باید بدانند که کارشان یک حرفه و شغل نیست، بلکه یک رسالت است که دارای نکات و اهداف فوق است. در گزارش معروف مک براید  Mac Brid (نماینده یونسکو) آمده است که: «روزنامهنگاران به خاطر ماهیت کارشان در جهت شکل دادن اندیشهها و عقاید، در موضعی نیرومند قرار دارند و از نظر بسیاری از مردم، روزنامهنگاری تنها یک حرفه نیست بلکه یک رسالت است. <ref>(شن مک براید، 1375ش، ص174)</ref>
+===9. روابط بین الملل===
+نهمین شاخصه تمدن نوین اسلامی «روابط بین الملل» است. از آنجا که پیشفرض ما پیوند دین و سیاست است، این پرسش مطرح است که سیاست دینی در روابط بین-الملل بر چه اصولی استوار است؟ قرآن در موضوع روابط خارجی، پایبندی به چند اصل را مورد توجه قرار داده است:
+====الف. اصل دعوت====
+از نظر قرآن نخستین اصل در روابط بینالمللی، دعوت به سوی اسلام است، زیرا اسلام دین برگزیدهی خداوند است <ref>(آل عمران(3): 19)</ref> ، و در دعوت خویش، توحید را بر هر چیز مقدم نموده است:
+«قل يا أهل الكتاب تعالوا إلى كلمة سواء بيننا وبينكم ألا نعبد إلا الله ولا نشرك به شيئاً ولا يتخذ بعضنا بعضا أرباباً من دون الله فإن تولوا فقولوا اشهدوا بأنا مسلمون» <ref>(آل عمران(3): 64)</ref>
+====ب. اصل نفی سبیل====
+از نگاه قرآن در روابط خارجی، هر گونه ارتباط که دارای مبانی استکباری  و موجب سلطه بر حکومت اسلامی گردد مردود است، زیرا قرآن در این باره فرموده است:
+«لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلاً». <ref>(نساء(4): 141)</ref>
+بر اساس این آیه، روابط خارجی اسلام با غیرمسلمانان میبایست به گونهای تنظیم گردد که زمینه سلطه و برتری کفار بر مسلمانان را فراهم نیاورد. از نگاه قرآن، نه تنها رابطهای که موجب تسلط کفار میگردد ممنوع است، بلکه از دوستی و قرابت با کفار نیز باید پرهیز نمود، زیرا دوستی با کفار موجب سلطه آنان بر مسلمانان میگردد:
+«يا أيها الذين آمنوا لا تتخذوا بطانة من دونكم لا يألونكم خبالا ودوا ما عنتم قد بدت البغضاء من أفواههم وما تخفي صدورهم أكبر قد بينا لكم الآيات إن كنتم تعقلون». <ref>(آل عمران(3): 118)</ref>
+====ج. اصل عزت اسلامی====
+بر اساس مبانی قرآنی، روابط با غیرمسلمانان نباید عزت مسلمانان و جامعه اسلامی را خدشهدار کند. زیرا اسلام و مسلمانان همواره میبایست در برتری قرار داشته باشند: «الإسلام یعلو و لا یعلی علیه». <ref>(قرطبی، 1405ق، ج9ص135؛ بخاری، 1401ق، ج2ص96)</ref>
+در آیات متعددی از قرآن نسبت به عزت مسلمانان و جامعه اسلامی، تأکید شده است. در یکجا اسلام به عنوان کلمه پایدار و باقی برای همه نسلها معرفی شده است:
+«و جعلها کلمة باقیة فی عقبه». <ref>(زخرف(43): 28)</ref>
+و در بعضی دیگر از آیات، کلمه الله در بلندا و کلمه کفر در زیر قرار داده شده است:
+«و جعل کلمة الذین کفروا السفلی و کلمة الله هی العلیا» <ref>(توبه(9): 40)</ref>
+چنانکه در بعضی دیگر از آیات، ضمن اینکه مسلمانان را توصیه به عدم سستی در برابر کفار نموده، آنها را به شرط حفظ ایمان، از همه انسانها برتر معرفی کرده است:
+«ولا تهنوا ولا تحزنوا وأنتم الاعلون إن كنتم مؤمنين». <ref>(آل عمران(3): 139)</ref>
+====د. اصل التزام به پیمانهای بینالمللی====
+التزام به پیمانهای بین‌المللی از اصول قطعی در جامعه متمدن اسلامی است. در آیات قرآن اگرچه التزام و پایبندی به تعهدات، به شکل مطلق و عام بیان شده است، یعنی خصوص پیمانهای بین‌المللی مورد تصریح قرار نگرفته است، اما تردیدی نیست که عمومیت آیات قرآن، شامل هر یک از پیمانهای جزیی و معاهدات بین‌المللی می-گردد. زیرا هیچگاه نمی‌توان دلالت آیاتی نظیر: «اوفوا بالعقود»<ref>(ماده(5): 1)</ref>، «ولا تنقضوا الأيمان بعد توكيدها»<ref>(نحل(16): 91)</ref>، «وأوفوا بالعهد إن العهد كان مسئولاً»<ref>(اسراء(17): 34)</ref>، را محدود به تعهدات جزیی و داخلی نمود. بنابراین جامعه متمدن اسلامی، زمانی تحقق می‌یابد که در آن، این اصول چهارگانه در مسائل بین‌المللی، رعایت گردد.