محمد غزالی: تفاوت میان نسخه‌ها

|تولد

آنگاه به [[جرجان]] نزد [[امام ابونصر اسماعیلی]] رفت و خدمت او تعلیقه نوشت. دوباره به زادگاه خود [[طوس]] برگشت و مدت 3 سال در طوس به مطالعه و تکرار دروس پرداخت.

ابو حامد غزالی در سال 470 قمری به [[نیشابور]] رفت و در آنجا به [[ابوالمعالی عبدالملک جوینی]] معروف به [[امام الحرمین]] پیوست و تا پایان عمر او همواره ملازمش بود.

تحصیلات غزالی تنها [[فقه]] <ref>ر.ک:مقاله فقه</ref> نبود. او در علم اختلاف مذاهب و [[جدل]] و [[منطق]] و [[فلسفه]] هم دانش اندوخت؛ تا آنجا که بر همه اقران تفوق یافت.

پدرش مردی از صالحان زمان خود بود که از رشتن پشم گذاران زندگی می‌کرد و اهل [[تقوی]] بود و غالبا در مجالس فقیهان حضور داشت.

ابو حامد محمد بن محمد بن محمد بن احمد غزالی از دانشمندان بزرگ اسلامی است که در ایران شهر توس دیده به جهان گشود. <ref> ابن خلکان برمکی إربلی، أبو العباس شمس الدین، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، محقق: إحسان عباس، ج 4، ص 216 – 217، دار صادر، بیروت، 1900م</ref> او از پیروان [[مکتب شافعیه]] بوده و رونقی به این مکتب بخشیده بود. <ref>ذهبی، شمس الدین أبو عبد الله، سیر أعلام النبلاء، محقق: گروهی از محققان زیر نظر شیخ شعیب أرناؤوط، ج 19، ص 323، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ سوم، 1985م</ref>

این شک البته گذرا بود و بیش از سه ماه به طول نینجامید. این شک همچون محرکی غزالی را به وارسی دقیق و همه جانبه [[عقاید]] خود وا داشت. <ref>بدوی، عبدالرحمن، پیام یونسکو، شماره 198، سیر معنوی غزالی، ص 5، آذر 1365 ش</ref> او در سال 488 هـ.ق به [[زهد]] و [[عرفان]] روی آورد و آنچه در [[بغداد]] داشت را رها کرده و به [[حج]] رفت و برادرش را جایگزین خود در مدرسه بغداد کرد. او بعد از حج نیز راهی [[شام]] <ref>ر.ک:مقاله شام</ref> گردید و از آن‌جا نیز به [[مصر]] رفت و در تمام این مدت به [[سیر عرفان]] و پیرایش درون و شهود عرفانی روی آورد. <ref>وفیات الاعیان، ج 4، ص 217</ref>

غزالی زمانی که در [[دمشق]] بود کتاب‌ مهم و اثرگذار خود  [[احیاء علوم الدین]] را به رشته تحریر در آورد. <ref>سیر أعلام النبلاء، ج 19، ص 323</ref> وی سپس با اصرار و الزام یکی از وزرای دربار به نیشابور رفته و به تدریس مشغول شد. اما یک سال بیشتر دوام نیاورد و به وطن خود توس برگشت <ref>وفیات الاعیان، ج 4، ص 218</ref> و در همان‌جا روزگار خود را گذراند و سال 505 هـ.ق در همانجا از دنیا رفت. <ref> سیر معنوی غزالی، ص 5</ref>

او در سال ۴۸۸ هـ.ق به زهد و عرفان روی آورد و آنچه در [[بغداد]] داشت رها کرده و به حج رفت و برادرش را جای‌گزین خود در مدرسه بغداد کرد. او بعد از حج نیز راهی شام گردید و از آن‌جا نیز به مصر رفت و در تمام این مدت به سیر عرفان و پیرایش درون و شهود عرفانی روی آورد. <ref> ابن خلکان برمکی اربلی، ابوالعباس شمس‌الدین، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ج۴، ص۲۱۷، محقق:احسان عباس، دار صادر، بیروت، ۱۹۰۰م</ref>

این کتاب از اثرگذارترین کتاب‌های غزالی بوده که بر علیه فلاسفه و [[اعتقادات]] و روش‌های فلسفی نگاشته شده است. این کتاب شامل چهار مقدمه، بیست گفتار و یک خاتمه است. با وجود این‌که در رد فلاسفه کتاب‌های مختلفی نگارش شده است اما هیچ‌کدام به اندازه این کتاب اثرگذار نبوده‌اند.  

غزالی در این کتاب صریحاً گفته است که انگیزه‌اش در نوشتن تهافت الفلاسفة انگیزه دینی بوده است. <ref>ابو حامد الغزالى، تهافت الفلاسفة، محقق: دنیا، سلیمان، خطبه کتاب، ص 59 – 61، شمس تبریزى، تهران، چاپ اول، 1382ش</ref> اثر این کتاب غزالی و محبوبیتش در [[جهان اسلام]]، بسیار زیاد بوده است و حتی ریشه [[فلسفه اسلامی]] را در بسیاری از [[کشورهای اسلامی]] خشکاند. البته این کتاب و منش و روش موجود در آن نتوانست در [[ایران]]، زادگاه غزالی چندان محبوبیت بیابد اما اثر او در کشورهای اسلامی بسیار زیاد بود.

===انگیزه دینی===

#البسیط، الوسیط، الوجیز (در فقه)

#

#مقاصد الفلاسفه (در فلسفه)

#

#تهافت الفلاسفه (در [[کلام]])

#

#محک النظر (در منطق)

#

#معیار العلم (در منطق)

#

#میزان العمل (در منطق)

#

#المستظهری، (در کلام)

#

#حجةالحق (در کلام)

#

#الاقتصاد فی الاعتقاد، (در کلام)

#

#قوائد العقائد (در کلام)

#

#الرسالةالقدسیه (در کلام)

#

#احیاء علوم الدین، (در [[تصوف]])

#

#بدایةالهدایة (در [[اخلاق]])

#

#المقصد الاسنی

#

#[[جواهر القرآن]]، کتاب الاربعین (در اخلاق)

#

#کیمیای سعادت (در تصوف)

#

#الدرةالفاخره

#

#القسطاس المستقیم

#

#فیصل التفرقه بین الاسلام و الزندقه (در کلام)

#

#ایهاالولد (در تصوف)

#

#المنقذ من الضلال

#

#المستصفی من اصول الفقه (در فقه)

#

#مشکاةالانوار (در تصوف)

#الجام العوام من علم الکلام (در تصوف)

#

#معراج السالکین (در تصوف)

#

#الادب فی الدین

#

#القواعد العشره

#

#الرسالةالوعظیه

#

#رسالةالطیر

#

#الرسالةاللدینیه

#

#منهاج العارفین(در تصوف)

#

#روضةالطالبین (در تصوف)

#

#الدرةالفاخره

#

#عجائب المخلوقات

#

#اسرارالکائنات <ref>زندگینامه: ابوحامد محمد غزالی (۴۳۷-۴۹۰) - همشهری آنلاین

در حدود قرن پنجم هجری، نیشابور مركز و سواد اعظم آن ناحیه بود و [[دارالعلم]] محسوب می شد. [[طلاب]] علم در آن نواحی برای تحصیل و درس خواندن به نیشابور می آمدند. غزالی نیز طبق معمول به نیشابور و گرگان آمد و سالها از محضر اساتید و فضلا با حرص و ولع زیاد كسب فضل نمود. و برای آنكه معلوماتش فراموش نشود و خوشه هایی كه چیده از دستش نرود، آنها را مرتب می نوشت و جزوه می كرد. آن جزوه ها را كه محصول سالها زحمتش بود مثل جان شیرین دوست می داشت.