حديث: تفاوت میان نسخه‌ها

حدیث در لغت به معناى چیز تازه<ref>العین, خلیل‌بن احمد، ج 2، ص 177، ذیل «حدث»</ref> ، ضد قدیما<ref>لمنهل الروی,ابن‌جماعه، ص 30</ref>  است. و به كلام و خبر نیز حدیث می گویند، خواه كم باشد خواه زیاد.<ref>تهذیب اللغه ازهرى، ج 4، ص 405، ذیل «حدث</ref> و به تعریف جامع‌تر، هر سخنى است كه انسان از طریق شنیدن یا وحى، در خواب یا بیدارى، با آن مواجه شود.<ref>المفردات، راغب اصفهانى، ذیل «حدث</ref>. سخن و كلام را از آن‌رو حدیث نامیده‌اند كه اجزاى آن به‌تدریج و پی‌درپى پدیدار می‌شوند.<ref>المنهل الروی، ابن‌جماعه، ص 30</ref>  جمع حدیث، برخلاف قاعده، احادیث است <ref>]رجوع کنید به لسان العرب, ابن‌منظور، ذیل «حدث</ref>، زیرا مفرد احادیث، اُحدوثه است كه مترادف است با حدیث. <ref>رجوع کنید به تهذیب اللغه ازهرى، ج 4، ص 405، ذیل «حدث»</ref>  واژه حدیث در قرآن 28 بار، 23 بار به صورت مفرد و 5 بار به صورت جمع آمده است. کاربرد واژه حدیث به صورت مفرد و جمع در قرآن برای اشاره به سرگذشت پیشینیان و در موارد متعددى به معناى مطلق كلام و خبر به كار رفته است <ref>براى نمونه رجوع کنید به تحریم: 3؛ طه: 9؛ طور: 34؛ نجم: 59؛ نساء: 78، 140</ref>  

حدیث در اصطلاح [[اهل‌سنّت]] عبارت است از آنچه به پیامبر اكرم نسبت داده شود.<ref>ابن‌حجر عسقلانى، 1300ـ1301، ج 1، ص 173</ref> ، از قول و فعل و تقریرا<ref>ابن‌تیمیه، ص 5؛ سخاوى، ج 1، ص 21؛ سیوطى، همانجا؛ انصارى، ص 41</ref>  و صفاتِ خَلقى و خُلقى و حتى حركات و سكنات آن حضرت در خواب و بیدارى.<ref>سخاوى، همانجا</ref> به سیره، فضائل و ویژگیهاى پیامبر اكرم در پیش از بعثت نیز حدیث اطلاق شده است<ref>رجوع کنید به ابن‌تیمیه، ص 7ـ8</ref>  عده‌اى حدیث را شامل قول، فعل و تقریرِ صحابه و تابعین <ref>رجوع کنید به سیوطى؛ انصارى، همانجاها</ref> و علما و صُلحا<ref>براى نمونه رجوع کنید به شهیدثانى، ص 54</ref> نیز دانسته‌اند.ظاهرا وجه نام گذاری حدیث از آن جهت است که در مقابل قرآن (که هر دو بیان احکام الهی است) قرار گرفته، زیرا بیشتر اهل سنت، قایل به قدم قرآن می‌باشند و از این رو، احکامی را که از شخص پیغمبر(ص) صادر شده است (حدیث) در مقابل قرآن (قدیم) نامیده‌اند.<ref>فتح الباری، ج۱</ref>  

حدیث در اصطلاح علماى شیعه عبارت است از كلامى كه قول، فعل یا تقریر معصوم را گزارش كند<ref>رجوع کنید به شیخ بهائى، ص 412؛ میرزاى قمى، ج 1، ص 409؛ مامقانى، ج 1، ص 57</ref>  و اطلاق آن بر آنچه از غیر معصوم رسیده از باب مَجاز است [۱۷]. <ref>رجوع کنید به شیخ بهائى، همانجا؛ صدر، ص 81</ref>