حضرت عیسی: تفاوت میان نسخه‌ها

در ابتدا چنین به نظر مى رسد كه تاریخ تولد حضرت عیسی كاملا روشن است، چرا كه خود مبدأ تاریخ گردیده و سایر حوادث تاریخى را با میلاد وى مى سنجند، اما واقعیت این است كه این [[تاريخ ميلادى|تاریخ میلادى]] در ارتباط با تولد حضرت عیسی دقیق نیست.

به نظر عجیب مى آید اگر بگوییم كه عیسی در سال 4 قبل از میلاد، یا یكى دو سال قبل از آن متولد شده باشد، در این وقت <big>هرودس كبیر</big> هم چنان بر تخت سلطنت یهود نشسته بود و این معنا به ضمیمه ى قراینى چند، از جمله عبارت [[لوقا]] در انجیل كه مى گوید: عیسی در سال یازدهم سلطنت <big>تیبریوس قیصر</big> متولد شد، ما را ناگزیر مى سازد كه تاریخ میلاد واقعى او را چند سال به عقب ببریم. <ref>جان بى. ناس، تاريخ جامع اديان، ص 582</ref>

هم چنین گزارش متى در مورد بازگشت یوسف و مریم به ناصره در زمان آركلائوس <ref>انجيل متى، 2: 22</ref> با مدارك تاریخى منطبق نیست و او پس از هرودس به سلطنت نرسید. <ref>جلال الدين آشتيانى، تحقيقى در دين مسيح، ص 147</ref>

به هر حال روایات اناجیل در مورد تاریخ تولد حضرت عیسی فاقد ارزش تاریخى است. در مورد روز تولد حضرت عیسی نیز خبر مستندى در دست نیست و آن چه سنت مسیحى بر آن قرار گرفته است (كه روز 25 دسامبر تاریخ تولد حضرت عیسی باشد) مطابق با تصمیم كلیساهاى [[روم]] و غرب در سال 354 میلادى است و بیشتر جنبه ى سیاسى دارد:

در پاره اى از كشورهاى اروپایى به ویژه روم، آیین مهرپرستى <ref>Mithraism</ref> بسیار رواج داشت، روز 25 دسامبر، روز جشن اصلى آیین مهرپرستى، یعنى <big>روز زایش آفتاب شكست ناپذیر</big> بود. در چنین روزى جشن هاى بسیارى بر پا مى شد و گرایندگان بسیارى به انجام مراسم و شعایرى مى پرداختند. [[كشيشان|كشیشان]] و [[كليسا|كلیسا]] از این موقعیت استفاده كردند و بدون توجه به مخالفت هاى بسیار كه ابراز شد، <ref>مسيحيان ابتدا ششم ژانويه را به عنوان تولد مسيح جشن مى گرفتند و كليساى شرق، كليساى غرب را به خاطر اعلام 25 دسامبر به عنوان روز تولد عیسی محكوم و به خورشيدپرستى متهم كرد. همان، ص 148</ref> این روز را روز تولد عیسی اعلام، و بدین وسیله، از جریانى مخالف جلوگیرى كردند. <ref>هاشم رضى، اديان بزرگ جهان، ص 471</ref>

از عهد جدید برمى آید كه حضرت مریم در شهرى به نام [[ناصره]] در [[استان جليل|استان جلیل]] از فرشته ى وحى باردار شد، ولى فرزندش را در [[بيت لحم|بیت لحم]] به دنیا آورد:

در ماه ششم [[جبرائيل|جبرائیل]] فرشته از جانب خدا به شهرى به نام ناصره كه در استان جلیل واقع است به نزد دخترى كه در عقد مردى به نام یوسف از خاندان [[حضرت داود]] بود، فرستاده شد. نام این دختر مریم بود. فرشته وارد شد و به او گفت: «سلام... اى كسى كه مورد لطف هستى، خدا با تو است... . اى مریم; نترس زیرا خداوند به تو لطف فرموده است. تو آبستن خواهى شد و پسرى خواهى زایید و نام او را عیسی خواهى گذارد...<ref>انجيل لوقا، 1: 26 ـ 32</ref>

در آن روزها به منظور یك سرشمارى عمومى در سراسر دنیاى مردم، فرمانى از طرف امپراطور <big>اوغطس</big> صادر شد. وقتى دور اول این سرشمارى انجام گرفت، كرینیوس فرماندار كل [[سوريه|سوریه]] بود. پس براى سرشمارى هر كس به شهر خود مى رفت و یوسف نیز از شهر ناصره ى جلیل به یهودیه آمد تا در شهر داود كه بیت لحم نام داشت، نام نویسى كند، زیرا او از خاندان داود بود. او مریم را كه در این موقع در عقد او و باردار بود، همراه خود برد. هنگامى كه در آن جا اقامت داشت، وقت تولد طفل فرارسید و مریم اولین فرزند خود را كه پسر بود به دنیا آورد. اورا در قنداق پیچید و در آخورى خوابانید، زیرا در مسافرخانه جایى براى آنان نبود. <ref>انجيل لوقا،  2: 1 ـ </ref>

مسیحیان، بر اساس تعالیم [[كتاب مقدس]]، اصرار دارند كه محل تولد عیسی را بیت لحم، و محل پرورش او را ناصره، بدانند; زیرا مى خواهند بشارات و پیش گویى ها در مورد رهبر بنى اسرائیل و مسیح موعود را بر حضرت عیسی تطبیق نمایند.

هیرودیس پادشاه، از ستاره شناسان مى پرسد: طبق پیشگویى پیامبران، مسیح در كجا باید به دنیا آید؟ ایشان پاسخ دادند: باید در بیت لحم متولد شود; زیرا میكال نبى چنین پیش گویى كرده است: اى بیت لحم، اى شهر كوچك، تو در یهودیه دهكده اى بى ارزش نیستى، زیرا از تو پیشوایى ظهور خواهد كرد كه قوم بنى اسرائیل را رهبرى خواهد نمود.

[[انجيل متى|انجیل متى]] وقتى كه از سكونت عیسی و والدینش در ناصره خبر مى دهد، اضافه مى كند:

باز در اینجا پیشگویى [[انبيا|انبیا]] جامه ى عمل پوشید كه: او ناصرى خوانده خواهد شد. <ref>انجيل متى، 23</ref>

لكن تطبیق آن اخبار بنى اسرائیل بر حضرت عیسی دشوار مى نماید، زیرا:

<big>اولاً</big>، [[مجوسيان|مجوسیان]] یا [[زرتشتيان|زرتشتیان]] پارسى، آدم پرست نبودند تا براى پرستش كودكى از شرق به بیت لحم سفر كنند. این در حالى است كه متى مى نویسد:

چند مجوس ستاره شناس از مشرق زمین به [[اورشليم|اورشلیم]] آمده پرسیدند: كجاست كودكى كه باید پادشاه یهود گردد؟ ما ستاره ى او را در سرزمین هاى دوردست شرق دیده ایم و آمده ایم تا او را بپرستیم. <ref>انجيل متى، 2</ref>

<big>ثانیاً</big>، مشخص نیست هنگامى كه آنها این كودك را یافتند، چرا او را ترك گفتند و نه بشارت او را به مجوسیان دیگر دادند و نه خود آنها در زمره ى حواریون آن حضرت قرار گرفتند.

<big>ثالثاً</big>، نه تنها عیسی(ع) به تشكیل دولت [[اسرائيل|اسرائیل]] نپرداخت و اسرائیلیان پراكنده را جمع نكرد، بلكه پس از تولد و آغاز فعالیت او، یهودیان پراكنده تر شده، و اورشلیم نابود و [[فلسطين|فلسطین]] منهدم گردید.

<big>اولاً</big>، این پیش گویى از انبیا در دست نیست كه شخصى ناصرى ظهور خواهد كرد.

<big>ثانیاً</big>، اصلا شهرى به نام ناصره، در زمان میلاد حضرت مسیح وجود نداشته است. بله، قریه ى كوچكى (كه به هیچ وجه نمى توان آن را شهر نامید) وجود داشته كه از قرن چهارم میلادى [[زيارتگاه|زیارتگاه]] مسیحیان شده است.

<big>ثالثاً</big>، احتمالاً مراد از پیش گویى ها، <big>ناضرى</big> بودن به معناى <big>نذر و وقف خدا بودن</big> یا به معناى «مواظب بر اجراى دقیق مراسم دینى بودن» است، نه ناصرى به معناى انتساب به شهر ناصره. <ref>جلال الدين آشتيانى، تحقيقى در دين مسيح، ص 151 و نيز ر.ك: محمدر ضا زيبايى نژاد، مسيحيت شناسى مقايسه اى، ص 47</ref>

طبرسی در جوامع الجامع گفته است: اصل مسیح در عبرانی مشیحا بوده که معنایش مبارک است.<ref>طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ج‏۱، ص۱۷۴</ref> همانگونه که خود گفت: «وَجَعَلَنِی مُبَارَكًا أَیْنَ مَا كُنْتُ» <ref>سوره مریم، آیه ۳۱</ref>

*«إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ»: یاد کن هنگامی‌را که فرشتگان گفتند: اى مریم، خداوند تو را به کلمه اى از جانب خود که نامش مسیح، عیسى بن مریم است مژده می دهد، در حالى که او در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان است. <ref>سوره آل عمران، آیه ۴۵</ref>

*«وَزَكَرِیَّا وَیَحْیَىٰ وَعِیسَىٰ وَإِلْیَاسَ كُلٌّ مِنَ الصَّالِحِینَ»: و زکریا و یحیى و عیسى و الیاس را یاد کن که جملگى از شایستگان بودند. <ref>سوره انعام، آیه ۸۵</ref>

*«إِنَّ مَثَلَ عِیسَىٰ عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَیَكُونُ»: در واقع مثل عیسى نزد خدا همچون مثل خلقت آدم است که او را از خاک آفرید سپس بدو گفت: باش پس وجود یافت. <ref>سوره آل عمران، آیه ۵۹</ref>

=عیسی(ع) از نظر كتاب مقدس=

قدیمى ترین منبع موجود در مورد هویت حضرت عیسی(ع) [[كتاب عهد جديد|كتاب عهد جدید]] است. در رساله هاى پولس و انجیل مرقس كه نخستین نوشته هاى مسیحى اند سخنى از اصل و نسب آن حضرت نیست، كه این مطلب مى تواند دلیلى بر ناآشنایى این دو نویسنده با گذشته ى تاریخى وى باشد.

در نامه هاى پولس، عیسی(ع) نه یك بشر، بلكه خداوندى است كه براى آمرزش گناهان بشر از آسمان به زمین نزول كرده و پس از [[مصلوب]] شدن، مجدداً به آسمان بازگشته است; بنابراین او نیازى به تاریخ و گذشته و خانواده ندارد.

اما نویسندگان اناجیل متى و لوقا براى پر كردن خلأ موجود در انجیل مرقس شجره نامه اى از حضرت عیسی ذكر مى كنند. <ref>انجيل متى، 1: 1 ـ 18; انجيل لوقا، 3: 23 ـ 28</ref>

درباره ى [[شجره نامه]] ى حضرت عیسی(ع) لازم است به نكاتى توجه شود:

#شجره نامه ى متى منشأ تاریخى و دقت لازم را ندارد و از درون سسست است; مثلا اجداد حضرت عیسی را به سه دسته ى چهارده نفرى تقسیم نموده است، در حالى كه در دسته ى سوم سیزده نفر ذكر شده اند; بنابراین افتادگى یا اشتباهى صورت گرفته است.

#این شجره نامه با شجره نامه اى كه لوقا ذكر مى كند تفاوت هایى دارد و معلوم نمى شود كدام یك صحیح اند. البته شجره نامه اى كه لوقا ذكر مى كند نسبت حضرت عیسی را تا حضرت آدم ابوالبشر بیان مى كند كه بیشتر شبیه تخیّل است و محققان به خود اجازه ى تأیید آن را نمى دهند.

#شجره نامه ى مذبور اگر هم صحیح باشد، شجره نامه ى یوسف، شوهر مریم است، نه شجره نامه ى عیسی; زیرا مسیحیان معتقدند كه عیسی از روح القدس است، نه از یوسف. <ref>انجيل لوقا، 1: 26 ـ 37; انجيل متى، 1: 18 ـ 22</ref>

مسیحیان اصرار دارند كه در شجره نامه بر دو مطلب تأكید گردد:

یكى رساندن نسب عیسی به داود، تا بتوانند پیش گویى عهد عتیق را در مورد [[منجى]] و مصلحى كه از نسل داود خواهد آمد و پادشاهى او را زنده خواهد كرد، <ref>اشعياء، 11: 1، و 2: 4</ref> بر حضرت عیسی تطبیق دهند; و دیگرى، رساندن نسب وى به اسحاق; زیرا در كتاب مقدس آمده است:

«ابراهیم، اسحاق را براى قربانى به قربانگاه برد و خداوند گوسفندى فدیه ى او كرد تا با زنده ماندنش مصلح جهانى از نسل او پدید آید.» <ref>برگرفته از: پيدايش، 22: 1، يهوديان و مسيحيان معتقدند كه حضرت ابراهيم، اسحقاق را به قربانگاه برد، برخلاف مسلمانان كه معتقدند حضرت اسماعيل، ذبيح الله است</ref>

ولى طبق آن شجره نامه، این دو پیامبر از اجداد یوسف، شوهر مریم مى شوند، نه خود عیسی; مگر این كه به سبب قرابت خانوادگى یوسف و مریم، آن دو را از اجداد مریم هم به حساب آوریم.

معلوم نیست كه عبارت «برحسب گمان خلق» را خود لوقا ذكر كرده است، یا آن چنان كه برخى محققین معتقدند، از اضافاتى است كه بعدها وارد انجیل شده است. <ref>كارل كائوتسكى، بنيادهاى مسيحيت، ص 35; به نقل از: محمد رضا زيبايى نژاد، مسيحيت شناسى مقايسه اى، ص 43</ref> در هر حال این تعارض وجود دارد كه بالاخره آیا عیسی پسر یوسف است، یا چنان كه در جاى دیگر كتاب مقدس به آن تصریح شده، <ref> انجيل لوقا، 1: 35; انجيل متى، 1: 21</ref> عیسی متولد از روح القدس است؟