پرش به محتوا

نگرش تطبیقی به وحدت اسلامی و ملی گرایی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹۸: خط ۱۹۸:
سیره چهارده معصوم(علیهم السلام) محور وحدت جامعه اسلامی قلمداد شده است: «فَأَنْتُمْ أَهْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِینَ بِهِمْ تَمَّتِ النِّعْمَةُ وَ اجْتَمَعَتِ الْفُرْقَةُ وَائْتَلَفَتِ الْكَلِمَةُ؛ شما اهل بیت، اهل‌الله هستید که به برکت شما...اتحاد کلمه پدید آمده است.» (کلینی، 1367ش، ج1، ص446). پیامبر(ص) با ورود به مدینه, به‌ اختلافات «اوس» و «خزرج» و تنازعات قبیله‌ای پایان داد، و با انجام عقد اخوت، به الفت قلبی سامان بخشید: «... و آخی رسول الله(ص) بین اصحابه من المهاجرین والانصار فقال: تأخوا فی الله اخوین اخوین ثم اخذ بید علی بن ابی طالب فقال هذا اخی؛ پیامبر(ص) فرمود: ...در راه خدا، دو به دو، عقد اخوت ببندید و خود، با علی(ع) موآخات نمود».  (ابن هشام، 1421ق، ج1، ص150). «المسلمون اخوة لافضل لاحد علی‌ احدٍ الا بالتقوی؛ مسلمانان با هم برادرند و هیچ‌كس بر دیگری برتری ندارد جز به تقوا» (متقی هندی، بی‌تا، ج1، ص149؛ نهج‌الفصاحه، ح3112).
سیره چهارده معصوم(علیهم السلام) محور وحدت جامعه اسلامی قلمداد شده است: «فَأَنْتُمْ أَهْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِینَ بِهِمْ تَمَّتِ النِّعْمَةُ وَ اجْتَمَعَتِ الْفُرْقَةُ وَائْتَلَفَتِ الْكَلِمَةُ؛ شما اهل بیت، اهل‌الله هستید که به برکت شما...اتحاد کلمه پدید آمده است.» (کلینی، 1367ش، ج1، ص446). پیامبر(ص) با ورود به مدینه, به‌ اختلافات «اوس» و «خزرج» و تنازعات قبیله‌ای پایان داد، و با انجام عقد اخوت، به الفت قلبی سامان بخشید: «... و آخی رسول الله(ص) بین اصحابه من المهاجرین والانصار فقال: تأخوا فی الله اخوین اخوین ثم اخذ بید علی بن ابی طالب فقال هذا اخی؛ پیامبر(ص) فرمود: ...در راه خدا، دو به دو، عقد اخوت ببندید و خود، با علی(ع) موآخات نمود».  (ابن هشام، 1421ق، ج1، ص150). «المسلمون اخوة لافضل لاحد علی‌ احدٍ الا بالتقوی؛ مسلمانان با هم برادرند و هیچ‌كس بر دیگری برتری ندارد جز به تقوا» (متقی هندی، بی‌تا، ج1، ص149؛ نهج‌الفصاحه، ح3112).
====ب. امام علی(ع)؛====
====ب. امام علی(ع)؛====
1‌ـ تأكید بر ‌نقش‌ رسول‌ اكرم(ص) در ایجاد وحدت‌ بین‌ مؤ‌منین‌؛ «قد صُرفَتْ‌ نحوهُ أفئدةُ‌ الابرار، و ثُنیت‌ الیه‌ أزِمّة‌ الا‌بصار...؛ ... خداوند به‌وسیله‌ او كینه‌های‌ دیرینه‌ را دفن‌ كرد...دل‌ها را با هم‌ الفت‌ داد...» <ref>صبحی ‏صالح، ۱۴۱۲ق، ص141</ref>؛ ‌‌2‌ـ وحدت‌ در پرتوی اخلاق؛ «خالطوا الناس‌ مخالطةً‌ اِن‌ مِتُّم‌ معها بَكوا علیكم، و اِن‌ عِشتم‌ حَنَّوا الیكم؛ با مردم‌ به گونه‌ای‌ آمیزش‌ كنید كه‌ اگر مردید بر شما بگریند، و اگر ماندید، قلباً‌ به‌ شما بگروند.» <ref>پیشین، ص470 ref> 3‌ـ دستور به دوری از اختلاف؛ «و ألزموا السّواد الاعظم، فان‌ یدالله مع‌ الجماعة، و ایاكم‌ والفرقة؛ همواره‌ با سیاهی‌ و انبوه‌ مردم‌ ملازم‌ باشید كه‌ دست‌ خدا با جماعت‌ است، و از تفرقه‌ بپرهیزید.» <ref>پیشین، ص184</ref>؛ 4‌ـ ارتباطات، عطوفت و صله رحم؛ «و علیكم‌ بالتواصل‌ و التباذل‌ و ایاكم‌ و التدابر و التقاطع؛ بر شما باد به‌ وصل‌ كردن‌ و هم‌بستگی،‌ و بذل‌ و بخشش‌ به‌ هم‌ و بپرهیزید از پشت‌ كردن‌ به‌ هم‌ و قطع‌ رابطه‌ با یك‌دیگر» <ref>پیشین، نامه47</ref> 5- سیره عملی‌ امام‌ علی(ع)؛ «لقد علمتم‌ أنی‌ أحق‌ الناس‌ بها من‌ غیری، و والله لا‌سلمن‌ ما سلمت‌ امور المسلمین، و...؛ ... من‌ از دیگران‌ شایسته‌تر به‌ خلافت‌ هستم، ولی‌...مخالفتی‌ ندارم كه‌ امور مسلمانان‌ روبه‌راه‌ باشد و تنها به‌ من‌ ستم‌ شود...» <ref>پیشین، ص102</ref> عبدالمتعال صعیدی: نخستین اختلاف میان مسلمانان, اختلاف بر سر خلافت بود و علی(رض) با آن‌كه می‌دانست از دیگران به خلافت سزاوارتر است، ولی با ابوبكر و عمر و عثمان به مدارا رفتار كرد و به آنان كمك كرد، تا نمونه عالی مدارا و حافظ اتحاد، هنگام اختلاف رأی باشد.<ref>بی‌آزار شیرازی، 1377ش، ص 245</ref>  
1‌ـ تأكید بر ‌نقش‌ رسول‌ اكرم(ص) در ایجاد وحدت‌ بین‌ مؤ‌منین‌؛ «قد صُرفَتْ‌ نحوهُ أفئدةُ‌ الابرار، و ثُنیت‌ الیه‌ أزِمّة‌ الا‌بصار...؛ ... خداوند به‌وسیله‌ او كینه‌های‌ دیرینه‌ را دفن‌ كرد...دل‌ها را با هم‌ الفت‌ داد...» <ref>صبحی ‏صالح، ۱۴۱۲ق، ص141</ref>؛ ‌‌2‌ـ وحدت‌ در پرتوی اخلاق؛ «خالطوا الناس‌ مخالطةً‌ اِن‌ مِتُّم‌ معها بَكوا علیكم، و اِن‌ عِشتم‌ حَنَّوا الیكم؛ با مردم‌ به گونه‌ای‌ آمیزش‌ كنید كه‌ اگر مردید بر شما بگریند، و اگر ماندید، قلباً‌ به‌ شما بگروند.» <ref>پیشین، ص470</ref>  
3-دستور به دوری از اختلاف؛ «و ألزموا السّواد الاعظم، فان‌ یدالله مع‌ الجماعة، و ایاكم‌ والفرقة؛ همواره‌ با سیاهی‌ و انبوه‌ مردم‌ ملازم‌ باشید كه‌ دست‌ خدا با جماعت‌ است، و از تفرقه‌ بپرهیزید.» <ref>پیشین، ص184</ref>؛ 4‌ـ ارتباطات، عطوفت و صله رحم؛ «و علیكم‌ بالتواصل‌ و التباذل‌ و ایاكم‌ و التدابر و التقاطع؛ بر شما باد به‌ وصل‌ كردن‌ و هم‌بستگی،‌ و بذل‌ و بخشش‌ به‌ هم‌ و بپرهیزید از پشت‌ كردن‌ به‌ هم‌ و قطع‌ رابطه‌ با یك‌دیگر» <ref>پیشین، نامه47</ref>
5-سیره عملی‌ امام‌ علی(ع)؛ «لقد علمتم‌ أنی‌ أحق‌ الناس‌ بها من‌ غیری، و والله لا‌سلمن‌ ما سلمت‌ امور المسلمین، و...؛ ... من‌ از دیگران‌ شایسته‌تر به‌ خلافت‌ هستم، ولی‌...مخالفتی‌ ندارم كه‌ امور مسلمانان‌ روبه‌راه‌ باشد و تنها به‌ من‌ ستم‌ شود...» <ref>پیشین، ص102</ref> عبدالمتعال صعیدی: نخستین اختلاف میان مسلمانان, اختلاف بر سر خلافت بود و علی(رض) با آن‌كه می‌دانست از دیگران به خلافت سزاوارتر است، ولی با ابوبكر و عمر و عثمان به مدارا رفتار كرد و به آنان كمك كرد، تا نمونه عالی مدارا و حافظ اتحاد، هنگام اختلاف رأی باشد.<ref>بی‌آزار شیرازی، 1377ش، ص 245</ref>  
====ج. امام حسن(ع): ====
====ج. امام حسن(ع): ====
«من امیدوارم كه خیرخواه‌ترین مردم باشم... باید آگاهی دهم كه اجتماع مسلمانان و جماعت آنان اگر چه مكروه شما باشد بهتر است از پراكندگی و تفرقه هر چند دو دستگی و جبهه‌گیری خواست شما باشد». (قرشی، 1393ق، ج2، ص 276).
«من امیدوارم كه خیرخواه‌ترین مردم باشم... باید آگاهی دهم كه اجتماع مسلمانان و جماعت آنان اگر چه مكروه شما باشد بهتر است از پراكندگی و تفرقه هر چند دو دستگی و جبهه‌گیری خواست شما باشد». (قرشی، 1393ق، ج2، ص 276).
۱٬۷۳۸

ویرایش