کیالیه: تفاوت میان نسخه‌ها

كياليه‏ فرقه ای از [[غلات]] شیعه و پیروان [[احمد بن کیال]] بودند. بانی این فرقه مدعی [[امامت]] و سپس [[مهدویت]] بود.  

احمد بن کیال در ابتدا مردم را به يكى از خاندان امام جعفر صادق (ع) مى ‏خواند و پس از آن، خود مدعى رسالت و قائميت گرديد. او كتب و مقالاتى به زبان عربى و فارسى درباره مذهب خويش نگاشت كه در آن ها مطالبى آميخته از مطلب فلسفى و آراى دينى را آورده است و چون در گفتار خود مطالب مخالف شرع اظهار مى داشت، پيشوايان شيعه از وى دورى جسته و پيروان خويش را به تبرى از او امر کردند. بعد از آن كه كيّال از جانب شيعه مطرود شد، خود ادعای امامت كرد و گفت که من قائم منتظر هستم.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 370 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref>

احمد بن کیال معقتد است  هر كسی که عالم آفاق را بر عالم انفس تطبيق و مناهج دو گيتی را بيان کند، او امام است.  

1.مكان الاماكن كه در آن هيچ موجودى ساكن نيست و محيط به تمام اماكن مى‏باشد و آن مكان همان عرش است كه پيغمبر خبر داده است.

2. پايين‏تر از مکان الاماکن، مكان نفس اعلى است

5. مکان پنجم مکان نفس انسانی است  و معتقد است که اراده نفس انسانى آن است كه به عالم نفس اعلى ظهور كند و چون بالا برود، مكان نفس حيوانى و ناطقه را خرق کند و  چون به عالم اعلى برسد و به قرب وصول آن عالم اختصاص یابد، خسته گشته و بازمانده و سرگردان و سر انجام محبوس و متعفن گردد و اجزايش مستحيل و به عالم سفلى سقوط کند و در اين عفونت زمانى بماند و اكوار و ادوارى بر او بگذرد و در آن حالت در عفونت و استحاله باشد. پس نفس اعلى او را به نور خويش روشن گرداند و در اين عالم تركيباتى پديدار خواهد گشت و آسمان ها و زمين و مركبّات از معادن و نباتات و حيوانات و انسان آشکار خواهد شد و  انسان در بلايا و سختی ها خواهد افتاد و در اين تركيب گاهى شادان و گاهى اندوهناك خواهد بود  و گاهی در سلامتی بوده و گاهی با سختی و محنت مواجه خواهد شد تا آن که  قائم ظهور  کند و او را به حال كمال بازگرداند و تضادها باطل شود و روحانى بر جسمانى غلبه كند و اين قائم همان احمد كيّال است.سپس به بيان ذات خود پرداخته و می گويد كه نام احمد مطابق عوالم اربعه است: الف احمد مقابل نفس اعلى و حاء احمد مقابل نفس ناطقه و ميم احمد مقابل نفس حيوانى و دال احمد مقابل نفس انسانى است.

عوالم اربعه همان مبادى و بسائط اند، پس در مقابل عوالم علويه، عوالم سفليه جسمانى را قرار داد و گفت آسمان تهى‏ است و زیر آن آتش است و زیر آتش هوا و پايين ‏تر از هوا زمين و زیر زمین آب است و اين چهار مقوله در مقابل عوالم اربعه‏ اند.

وى معتقد بود که انسان در برابر آتش و پرندگان در برابر هوا و حيوان در برابر  زمين و ماهى در برابر آب است و آب پايين ‏ترين مرکز و ماهی  پست‏ ترين مركب است. سپس عالم انسانى را كه يكى از عوامل سه‏ گانه است با آفاق دو عالم اول مقابله كرد و گفت حواس مركبه پنج تا است، سمع در مقابل مكان الاماكن زير آن خالی و در  برابر آسمان است.بصر در مقابل نفس اعلى از عالم روحانى و در برابر آن آتش از عالم جسمانى است. در بصر مردمك چشم قرار دارد، زيرا انسان اختصاص به آتش دارد. حس شامه در برابر ( نفس) ناطقه از عالم روحانى است و هوا از عالم جسمانى است، زيرا حس شامه هوا را استشمام مى‏كند، و حس ذائقه در برابر حيوان از عالم روحانى و زمين از عالم جسمانى است و حيوان مختص به زمين و چشيدن مختص به حيوان است. حس لامسه در مقابل عالم انسانى، روحانى و آب، جسمانى و ماهى مختص به آب و لمس مختص به ماهى است و بسا كه از لمس تعبير به كتابت مى‏كند.

به اعتقاد وی، احمد همان الف و حا و ميم و دال است و آن در مقابل دو عالم است. یکی عالم علوى و روحانى و دیگری عالم سفلاى جسمانى است. الف دلالت بر انسان دارد و حا دلالت بر حيوان و ميم دلالت بر پرنده و دال دلالت بر ماهى دارد امّا الف از حيث استقامت مثل انسان و حاء مثل حيوان است، زيرا آن كج و باژگونه است و حاء از ابتدا اسم حيوان بود و ميم شبيه به سر پرنده و دال شبيه به دم ماهى است  

معتقد است که خداوند انسان را به شكل احمد آفريد، زيرا قامتش مانند الف و دو دست او مثل حاء و شكم وى مانند ميم و دو پاى او مثل دال است.

وی ميزان را بر دو عالم گذاشته و صراط را بر نفس خويش و می گفت که بهشت عبارت از وصول به عالم بصائر و آتش وصول به ضد آن مى‏باشد. درباره پيامبران می گفت که آنان پيشوايان اهل تقليدند و اهل تقليد كورند، امّا قائم پيشواى اهل بصيرت و آنان خردمندان اند و بصائر را كه در مقابل آفاق و انفس است در مى‏ يابند. شهرستانى مى ‏نويسد گمان مى ‏كنم كه او از امامان مستور بوده و بر سر اين لاطائلاتی که به هم بافته متهم به بدعت در دین شده و به قتل رسیده است.در هر حال به نظر می رسد که احمد كيّال بايد تحت تأثير آراى فرق گنوستيكى مسيحى واقع شده باشد.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 371 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref>