پرش به محتوا

سیمای جهان بعد از ظهور امام مهدی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عبد ال' به 'عبدال')
بدون خلاصۀ ویرایش
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
جهان در پایان خود شاهد حضور [[حجة بن الحسن العسکری (مهدی)|امام مهدی علیه‌السلام]] از نوادگان [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|پیامبر گرامی اسلام]] خواهد بود و ایشان بعد از ظهور جهان را پر از عدل و داد خواهند نمود همان گونه که قبل از آن از جور و ظلم ستم پر شده است، سیمای جهان در دوره ظهور بهشت زمین است و مطلوب دل هر انسان فهیم و عاقلی خواهد بود. پاره‌ای از سیمای جهان بعد از ظهور حضرت امام مهدی (عج) را بیان می‌کنیم:  
جهان در پایان خود شاهد حضور [[حجت بن حسن (مهدی)|امام مهدی علیه‌السلام]] از نوادگان [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر گرامی اسلام]] خواهد بود و ایشان بعد از ظهور جهان را پر از عدل و داد خواهند نمود همان گونه که قبل از آن از جور و ظلم ستم پر شده است، سیمای جهان در دوره ظهور بهشت زمین است و مطلوب دل هر انسان فهیم و عاقلی خواهد بود. پاره‌ای از سیمای جهان بعد از ظهور حضرت امام مهدی (عج) را بیان می‌‌کنیم:  


==سیمای جهان بعد از ظهور امام مهدی (عج)==
== سیمای جهان بعد از ظهور امام مهدی (عج) ==
===خطبه‌خوانی حضرت در اولین روز ظهور===
=== خطبه‌خوانی حضرت در اولین روز ظهور ===
حضرت در روز موعود وارد مسجدالحرام می‏شود. دو رکعت نماز رو به کعبه و پشت به مقام ابراهیم به‌جای می‏آورد و پس از دعا به درگاه خداوند به نزدیک کعبه رفته و باتکیه‌بر حجرالاسود رو به جهانیان کرده و نخستین خطبه تاریخی خود را می‏خواند.
حضرت در روز موعود وارد مسجدالحرام می‌‏شود. دو رکعت نماز رو به کعبه و پشت به مقام ابراهیم به‌جای می‌‏آورد و پس از دعا به درگاه خداوند به نزدیک کعبه رفته و باتکیه‌بر حجرالاسود رو به جهانیان کرده و نخستین خطبه تاریخی خود را می‌‏خواند.
حضرت پس از حمد و سلام‌وصلوات بر آستان پیامبر اکرم و خاندانش چنین می‏فرماید: ای مردم! ما برای خداوند - از شما - یاری می‏طلبیم و کیست که مرا یاری کند؟
حضرت پس از حمد و سلام‌وصلوات بر آستان پیامبر اکرم و خاندانش چنین می‌‏فرماید: ای مردم! ما برای خداوند - از شما - یاری می‌‏طلبیم و کیست که مرا یاری کند؟
آری، ما خاندان پیامبرتان محمّد مصطفی صلّی اللّه علیه و آله هستیم و سزاوارترین (و نزدیک‏ترین) مردم نسبت به خدا و ایشان. هرکس با من دررابطه‌با آدم بحث و گفتگو کند من سزاوارترین مردم نسبت به اویم و همین‏طور راجع به نوح و ابراهیم و محمّد علیهم‌السلام و دیگر پیامبران و کتاب خداوند که به هرکدام از دیگر مردم اولی هستم. مگر خداوند متعال در کتابش نفرموده است: به‌راستی که خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برگزید، خاندانی که برخی از آنها از بعضی دیگرند و خداوند شنوا و داناست.. <ref>سوره مبارکه آل عمران، آیه 33</ref>
آری، ما خاندان پیامبرتان محمّد مصطفی صلّی اللّه علیه و آله هستیم و سزاوارترین (و نزدیک‏ترین) مردم نسبت به خدا و ایشان. هرکس با من دررابطه‌با آدم بحث و گفتگو کند من سزاوارترین مردم نسبت به اویم و همین‏طور راجع به نوح و ابراهیم و محمّد علیهم‌السلام و دیگر پیامبران و کتاب خداوند که به هرکدام از دیگر مردم اولی هستم. مگر خداوند متعال در کتابش نفرموده است: به‌راستی که خداوند آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برگزید، خاندانی که برخی از آنها از بعضی دیگرند و خداوند شنوا و داناست.. <ref>سوره مبارکه آل عمران، آیه 33</ref>
من بازمانده آدم و ذخیره نوح و برگزیده ابراهیم و عصاره وجود محمّد علیهم‌السلام هستم ... هرکس درباره سنّت رسول خدا با من بحث و گفتگو کند، من سزاوارترین مردم نسبت به آن هستم. هرکه امروز کلام مرا می‏شنود، او را به خداوند متعال قسم می‏دهم که به غایبان برساند، به حق خداوند متعال و رسول گرامی‏اش و حق خودم، از شما می‏خواهم (به ما رو کنید) که حق خویشاوندی رسول خدا را بر گردن شما دارم. شما ما را در مقابل آنها که به ما ظلم می‏کنند، حمایت کنید که اهل باطل به ما دروغ بستند ... از خدا بترسید و خدا را درباره ما در نظر داشته باشید. ما را خوار نکنید. یاری‌مان کنید تا خداوند متعال شما را یاری کند. <ref>الغیبة للنّعمانی: 121.</ref>  
من بازمانده آدم و ذخیره نوح و برگزیده ابراهیم و عصاره وجود محمّد علیهم‌السلام هستم ... هرکس درباره سنّت رسول خدا با من بحث و گفتگو کند، من سزاوارترین مردم نسبت به آن هستم. هرکه امروز کلام مرا می‌‏شنود، او را به خداوند متعال قسم می‌‏دهم که به غایبان برساند، به حق خداوند متعال و رسول گرامی‏اش و حق خودم، از شما می‌‏خواهم (به ما رو کنید) که حق خویشاوندی رسول خدا را بر گردن شما دارم. شما ما را در مقابل آنها که به ما ظلم می‌‏کنند، حمایت کنید که اهل باطل به ما دروغ بستند ... از خدا بترسید و خدا را درباره ما در نظر داشته باشید. ما را خوار نکنید. یاری‌مان کنید تا خداوند متعال شما را یاری کند. <ref>الغیبة للنّعمانی: 121.</ref>  
سپس حضرت دست‏هایشان را به آسمان بلند کرده و با دعا و تضرّع، این آیه را به درگاه الهی عرضه می‏دارد: «أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یکشِفُ السُّوءَ»<ref>سوره مبارکه نمل، آیه 62.</ref>
سپس حضرت دست‏هایشان را به آسمان بلند کرده و با دعا و تضرّع، این آیه را به درگاه الهی عرضه می‌‏دارد: «أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یکشِفُ السُّوءَ»<ref>سوره مبارکه نمل، آیه 62.</ref>
====نخستین سخن در ظهور====
==== نخستین سخن در ظهور ====
مرحوم صدوق رحمه‌الله از امام باقر علیه‌السلام نقل می‏کند: نخستین سخنی که حضرت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف پس از قیام خود می‏فرماید این است: من بقیةالله و حجت و خلیفه خدا بر شما هستم. سپس هیچ‏کس بر او سلام نمی‏کند مگر این‏که می‏گوید: «السلام علیک یا بقیةالله فی ارضه؛ سلام بر تو ای بقیه (ذخیره بادوام) خدا در زمین خدا». <ref>تفسیر صافى ذیل آیه 86 سوره مبارکه هود.</ref>
مرحوم صدوق رحمه‌الله از امام باقر علیه‌السلام نقل می‌‏کند: نخستین سخنی که حضرت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف پس از قیام خود می‌‏فرماید این است: من بقیةالله و حجت و خلیفه خدا بر شما هستم. سپس هیچ‏کس بر او سلام نمی‏کند مگر این‏که می‌‏گوید: «السلام علیک یا بقیةالله فی ارضه؛ سلام بر تو ای بقیه (ذخیره بادوام) خدا در زمین خدا». <ref>تفسیر صافی ذیل آیه 86 سوره مبارکه هود.</ref>
===فرود فرشتگان برای یاری امام زمان (عج)===
=== فرود فرشتگان برای یاری امام زمان (عج) ===
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که قائم علیه‌السلام قیام کند، فرشتگانی که به‌صورت گروه پنج‌هزارنفری در بدر به یاری پیامبر آمدند، فرود خواهند آمد». <ref>الغیبة للنّعمانى: 244؛ معجم الاحادیث الامام المهدى 4: 19.</ref>
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که قائم علیه‌السلام قیام کند، فرشتگانی که به‌صورت گروه پنج‌هزارنفری در بدر به یاری پیامبر آمدند، فرود خواهند آمد». <ref>الغیبة للنّعمانی: 244؛ معجم الاحادیث الامام المهدی 4: 19.</ref>
===دلدادگی مردم به حضرت مهدی (عج)===
=== دلدادگی مردم به حضرت مهدی (عج) ===
رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله: «امّت مهدی علیه‌السلام آن‏طور به‌سوی او جمع می‏شوند که زنبورعسل به دور پادشاه خود جمع شود». الملاحم و الفتن: 54.
رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله: «امّت مهدی علیه‌السلام آن‏طور به‌سوی او جمع می‌‏شوند که زنبورعسل به دور پادشاه خود جمع شود». الملاحم و الفتن: 54.
===پرشدن زمین از عدل و داد===
=== پرشدن زمین از عدل و داد ===
پیامبر صلّی اللّه علیه و آله: «مژده باد شما را به ظهور مهدی علیه‌السلام که او در آخرالزمان به هنگام سختی روزگار و فتنه و اختلاف و عدم امنیت می‏آید و خداوند به‌وسیله او زمین را پر از قسط و عدل می‏نماید». <ref>منتخب الاثر: 171.</ref>
پیامبر صلّی اللّه علیه و آله: «مژده باد شما را به ظهور مهدی علیه‌السلام که او در آخرالزمان به هنگام سختی روزگار و فتنه و اختلاف و عدم امنیت می‌‏آید و خداوند به‌وسیله او زمین را پر از قسط و عدل می‌‏نماید». <ref>منتخب الاثر: 171.</ref>
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «چون قائم به عدالت قیام کند، حکومت کند و در زمان او ستم ریشه‏کن شده و راه‏ها امن می‏گردد ...». <ref>منتخب الاثر: 308؛ بحارالانوار 52: 338.</ref>
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «چون قائم به عدالت قیام کند، حکومت کند و در زمان او ستم ریشه‏کن شده و راه‌‏ها امن می‌‏گردد ...». <ref>منتخب الاثر: 308؛ بحارالانوار 52: 338.</ref>


===امنیت عمومی حتی برای حیوانات===
=== امنیت عمومی حتی برای حیوانات ===
پس از ظهور حضرت، برنامه‏ها و قوانین به‏گونه‏ای طرح‏ریزی و اجرا می‏شود که مردم، خود را در امنیت کامل مالی و جانی می‏بینند. دزدی از جامعه رخت برمی‏بندد و امنیت مالی تا جایی فراگیر می‏شود که اگر کسی دست در جیب دیگری ببرد، هرگز احتمال دزدی داده نمی‏شود و کار او توجیه می‏گردد. ناامنی چنان جایش را به امنیت می‏دهد که حیوانات و جانداران را نیز در برمی‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که گوسفند و گرگ در کنار هم زندگی می‏کنند. <ref>الملاحم و الفتن: 152.</ref>
پس از ظهور حضرت، برنامه‏‌ها و قوانین به‏گونه‏ای طرح‏ریزی و اجرا می‌‏شود که مردم، خود را در امنیت کامل مالی و جانی می‌‏بینند. دزدی از جامعه رخت برمی‏بندد و امنیت مالی تا جایی فراگیر می‌‏شود که اگر کسی دست در جیب دیگری ببرد، هرگز احتمال دزدی داده نمی‏شود و کار او توجیه می‌‏گردد. ناامنی چنان جایش را به امنیت می‌‏دهد که حیوانات و جانداران را نیز در برمی‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که گوسفند و گرگ در کنار هم زندگی می‌‏کنند. <ref>الملاحم و الفتن: 152.</ref>
===ازبین‌رفتن همه معبودهای دروغین===
=== ازبین‌رفتن همه معبودهای دروغین ===
امام باقر علیه‌السلام فرمود: «در مکه تعداد بیعت‏کنندگان به ده‌هزار نفر می‏رسند، و در سراسر زمین معبودی جز خدا یافت نمی‏شود و همه معبودهای باطل، آتش می‏گیرند ...». <ref>کشف الغمة 3: 261.</ref>
امام باقر علیه‌السلام فرمود: «در مکه تعداد بیعت‏کنندگان به ده‌هزار نفر می‌‏رسند، و در سراسر زمین معبودی جز خدا یافت نمی‏شود و همه معبودهای باطل، آتش می‌‏گیرند ...». <ref>کشف الغمة 3: 261.</ref>


===طولانی شدن عمر و ازدیاد نیروی پیروان حضرت===
=== طولانی شدن عمر و ازدیاد نیروی پیروان حضرت ===


*مردم در سایه فرمانروایی او، عمری دراز خواهند داشت، به‌گونه‌ای که توان و نیروی هریک از پیروان حضرت، برابر با نیروی چهل مرد می‏گردد <ref>الغیبة للنّعمانى: 317؛ الخصال للصّدوق 2: 541.</ref>و مؤمنان، مانند پاره‏های آهن می‏گردند. <ref>الخصال: 507.</ref>
* مردم در سایه فرمانروایی او، عمری دراز خواهند داشت، به‌گونه‌ای که توان و نیروی هریک از پیروان حضرت، برابر با نیروی چهل مرد می‌‏گردد <ref>الغیبة للنّعمانی: 317؛ الخصال للصّدوق 2: 541.</ref>و مؤمنان، مانند پاره‏های آهن می‌‏گردند. <ref>الخصال: 507.</ref>


===محتوای بیعت نامه با امام مهدی (عج)===
=== محتوای بیعت نامه با امام مهدی (عج) ===
امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در ضمن حدیثی طولانی، در وصف بیعت یاران حضرت مهدی علیه‌السلام چنین می‏فرماید: ... با او بیعت می‏کنند که هرگز دزدی نکنند، مسلمانی را دشنام ندهند، خون کسی را به‌ناحق نریزند، به آبروی کسی لطمه نزنند، به خانه کسی هجوم نبرند، کسی را به‌ناحق نزنند، طلا و نقره و گندم و جو ذخیره نکنند، مال یتیم را نخورند، در مورد چیزی که یقین ندارند گواهی ندهند، مسجدی را خراب نکنند، مشروب نخورند، حریر خز نپوشند، در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند، راه را بر کسی نبندند، راه را ناامن نکنند، گرد همجنس‏بازی نگرایند، خوراکی را انبار نکنند، به کم قناعت کنند، طرف‌دار پاکی و از پلیدی گریزان باشند، به نیکی فرمان دهند، از زشتی‏ها بازدارند، جامه‏های خشن بپوشند، خاک را متکای خود سازند، در راه خدا حقّ جهاد را ادا کنند و ... او نیز در حقّ خود تعهّد می‏کند که: از راه آنها برود، جامه‏ای مثل جامه آنها بپوشند، مرکبی مانند مرکب آنها سوار شود، آن‏چنان‏که آنها می‏خواهند باشد، به کم راضی و قانع باشد، زمین را به یاری خدا پر از عدالت کند، آن‏چنان‏که پر از ستم شده است، خدا را آن‏چنان‏که شایسته است بپرستند، برای خود دربان و نگهبان اختیار نکند و ... <ref>منتخب الاثر: 469؛ الملاحم و الفتن: 49؛ روزگار رهایى 1: 465.</ref>
امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در ضمن حدیثی طولانی، در وصف بیعت یاران حضرت مهدی علیه‌السلام چنین می‌‏فرماید: ... با او بیعت می‌‏کنند که هرگز دزدی نکنند، مسلمانی را دشنام ندهند، خون کسی را به‌ناحق نریزند، به آبروی کسی لطمه نزنند، به خانه کسی هجوم نبرند، کسی را به‌ناحق نزنند، طلا و نقره و گندم و جو ذخیره نکنند، مال یتیم را نخورند، در مورد چیزی که یقین ندارند گواهی ندهند، مسجدی را خراب نکنند، مشروب نخورند، حریر خز نپوشند، در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند، راه را بر کسی نبندند، راه را ناامن نکنند، گرد همجنس‏بازی نگرایند، خوراکی را انبار نکنند، به کم قناعت کنند، طرف‌دار پاکی و از پلیدی گریزان باشند، به نیکی فرمان دهند، از زشتی‏‌ها بازدارند، جامه‏‌های خشن بپوشند، خاک را متکای خود سازند، در راه خدا حقّ جهاد را ادا کنند و ... او نیز در حقّ خود تعهّد می‌‏کند که: از راه آنها برود، جامه‏ای مثل جامه آنها بپوشند، مرکبی مانند مرکب آنها سوار شود، آن‏‌چنان‏‌که آنها می‌‏خواهند باشد، به کم راضی و قانع باشد، زمین را به یاری خدا پر از عدالت کند، آن‏چنان‏که پر از ستم شده است، خدا را آن‏چنان‏که شایسته است بپرستند، برای خود دربان و نگهبان اختیار نکند و ... <ref>منتخب الاثر: 469؛ الملاحم و الفتن: 49؛ روزگار رهایی 1: 465.</ref>
===رفتار با سیره نبوی و علوی===
=== رفتار با سیره نبوی و علوی ===
• امام صادق علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «در میان مردم با سیره رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله رفتار می‏کند و در میان آنها راه و روش او را انجام می‏دهد». <ref>الارشاد: 391؛ سفینة البحار 2: 705.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «در میان مردم با سیره رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله رفتار می‌‏کند و در میان آنها راه و روش او را انجام می‌‏دهد». <ref>الارشاد: 391؛ سفینة البحار 2: 705.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «از سیره جدّش رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله پیروی می‏کند و شیوه زندگی‏اش همچون امیرالمؤمنین علیه‌السلام است». <ref>الغیبة للطّوسى: 277؛ بحار الانوار 52: 354.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «از سیره جدّش رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله پیروی می‌‏کند و شیوه زندگی‏اش همچون امیرالمؤمنین علیه‌السلام است». <ref>الغیبة للطّوسی: 277؛ بحار الانوار 52: 354.</ref>
====احیای سنت‌های متروک و نابودی بدعت‌های موجود====
==== احیای سنت‌های متروک و نابودی بدعت‌های موجود ====
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «خداوند به‌وسیله امام زمان علیه‌السلام بدعت‏ها را نابود می‏سازد و گمراهی‏ها را از بین می‏برد و سنّت‏ها را زنده می‏کند». <ref>الکافى 1: 412.</ref>
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «خداوند به‌وسیله امام زمان علیه‌السلام بدعت‏‌ها را نابود می‌‏سازد و گمراهی‌‏ها را از بین می‌‏برد و سنّت‏‌ها را زنده می‌‏کند». <ref>الکافی 1: 412.</ref>
• امام علی علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «او آنچه را از کتاب و سنّت متروک مانده، زنده خواهد کرد». <ref>نهج البلاغة، خ 138.</ref>
• امام علی علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «او آنچه را از کتاب و سنّت متروک مانده، زنده خواهد کرد». <ref>نهج البلاغة، خ 138.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «بدعتی نمی‏ماند جز این‏که آن را از بین می‏برد و سنّتی نمی‏ماند جز این‏که آن را برپا می‏دارد». <ref>ینابیع المودّة 3: 62.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام درباره امام زمان علیه‌السلام فرمودند: «بدعتی نمی‏ماند جز این‏که آن را از بین می‌‏برد و سنّتی نمی‏ماند جز این‏که آن را برپا می‌‏دارد». <ref>ینابیع المودّة 3: 62.</ref>
===• احیای دین و متدینین===
===• احیای دین و متدینین ===
• در دعای شریف ندبه می‏خوانیم: «این المومل لاحیاء الکتاب و حدوده، این محیی معالم الدین و اهله؛ کجا است آن مورد آرزو برای زنده کردن کتاب قرآن و حدود آن؟ کجا است زنده‏کننده نشانه‏های دین و اهل دین؟»
• در دعای شریف ندبه می‌‏خوانیم: «این المومل لاحیاء الکتاب و حدوده، این محیی معالم الدین و اهله؛ کجا است آن مورد آرزو برای زنده کردن کتاب قرآن و حدود آن؟ کجا است زنده‏کننده نشانه‏های دین و اهل دین؟»


====تفسیر کامل قرآن و بیان اسرار آن====
==== تفسیر کامل قرآن و بیان اسرار آن ====
در تفسیر قرآن، اسرار پنهانی و رموزی که بر مردم پنهان مانده را آشکار ساخته و درهای حکمت و معرفت را بر مردم می‏گشاید. تأویل قرآن و مصادیق بارز و پنهان آیات آن را بر مردم آشکار می‏سازد. <ref>بحارالانوار 52: 364- 336.</ref>
در تفسیر قرآن، اسرار پنهانی و رموزی که بر مردم پنهان مانده را آشکار ساخته و درهای حکمت و معرفت را بر مردم می‌‏گشاید. تأویل قرآن و مصادیق بارز و پنهان آیات آن را بر مردم آشکار می‌‏سازد. <ref>بحارالانوار 52: 364- 336.</ref>
===تربیت حکیمانه و حکومت عادلانه===
=== تربیت حکیمانه و حکومت عادلانه ===
امام علی علیه‌السلام فرمودند: چون مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف ظهور کند، خواهش‏های نفسانی را به هدایت آسمانی بازگرداند، پس از آنکه رستگاری‏ را به هوای نفس بازگردانده باشند. آرا و افکار را پیرو قرآن کند، پس از آنکه قرآن را تابع رأی خود گردانده باشند ... کسی بر شما حکومت خواهد کرد که غیر از خاندان حکومت‏های امروزی است، او مسئولان و کارگزاران را بر اعمال بدشان کیفر خواهد داد ... پس مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف به شما نشان خواهد داد که روش عادلانه در حکومت چگونه است و آنچه را که از کتاب و سنت متروک مانده، زنده خواهد ساخت». <ref>نهج البلاغة: 138.</ref>
امام علی علیه‌السلام فرمودند: چون مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف ظهور کند، خواهش‌‏های نفسانی را به هدایت آسمانی بازگرداند، پس از آنکه رستگاری‏ را به هوای نفس بازگردانده باشند. آرا و افکار را پیرو قرآن کند، پس از آنکه قرآن را تابع رأی خود گردانده باشند ... کسی بر شما حکومت خواهد کرد که غیر از خاندان حکومت‏‌های امروزی است، او مسئولان و کارگزاران را بر اعمال بدشان کیفر خواهد داد ... پس مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف به شما نشان خواهد داد که روش عادلانه در حکومت چگونه است و آنچه را که از کتاب و سنت متروک مانده، زنده خواهد ساخت». <ref>نهج البلاغة: 138.</ref>
====حکمت آموزی عمومی====
==== حکمت آموزی عمومی ====
• در زمان حکومت مهدی علیه‌السلام به همه مردم، حکمت و علم بیاموزند، تا آنجا که زنان در خانه‏ها با کتاب خدا و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله قضاوت کنند. <ref>بحارالانوار 52: 352</ref>
• در زمان حکومت مهدی علیه‌السلام به همه مردم، حکمت و علم بیاموزند، تا آنجا که زنان در خانه‏‌ها با کتاب خدا و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله قضاوت کنند. <ref>بحارالانوار 52: 352</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: در دولت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف به همه مردم حکمت و علم بیاموزند. <ref>بحارالانوار 52: 352؛ به نقل از: الغیبة نعمانى.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: در دولت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف به همه مردم حکمت و علم بیاموزند. <ref>بحارالانوار 52: 352؛ به نقل از: الغیبة نعمانی.</ref>
• آن دوره‏ای که اوّلین مشخّصه‏اش این است که دوره حکومت عقل است؛ یعنی دوره‏ای است که در آن، علم اسیر و برده نیست. امیرالمؤمنین علیه‌السلام تعبیری درباره آن عصر دارد که می‏فرماید: و یغبقون کأس الحکمه بعد الصبوح <ref>نهج البلاغه خطبه 148.‏</ref> در آن عصر، مردم صبحگاهان و شامگاهان جامی که می‏نوشند جام حکمت و معرفت است. جز جام حکمت و معرفت جام دیگری نمی‏نوشند.
• آن دوره‏ای که اوّلین مشخّصه‏اش این است که دوره حکومت عقل است؛ یعنی دوره‏ای است که در آن، علم اسیر و برده نیست. امیرالمؤمنین علیه‌السلام تعبیری درباره آن عصر دارد که می‌‏فرماید: و یغبقون کأس الحکمه بعد الصبوح <ref>نهج‌البلاغه خطبه 148. ‏</ref> در آن عصر، مردم صبحگاهان و شامگاهان جامی که می‌‏نوشند جام حکمت و معرفت است. جز جام حکمت و معرفت جام دیگری نمی‏نوشند.
• در عصر ظهور حضرت حجت، خدا دست خود را بر سر افراد بشر می‏گذارد و عقل مردم زیاد می‏شود. <ref> شهید مطهری، اسلام و مقتضیات زمان 1: 50. </ref>
• در عصر ظهور حضرت حجت، خدا دست خود را بر سر افراد بشر می‌‏گذارد و عقل مردم زیاد می‌‏شود. <ref> شهید مطهری، اسلام و مقتضیات زمان 1: 50. </ref>
====تکمیل عقول مردم====  
==== تکمیل عقول مردم ====  
• امام باقر علیه‌السلام فرمود: «چون قائم ما قیام کند، دستش را بر سر بندگان می‏گذارد و عقول آنها را متمرکز ساخته و اخلاقشان را به کمال می‏رساند. در پرتوی عنایات و ارشادات حضرت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف، مغزها و اندیشه‏ها شکوفا می‏شود و بدین‌وسیله تمام کوته‏بینی‏ها، تنگ‏نظری‏ها و رذایل اخلاقی که منشأ بسیاری از درگیری‏های اجتماعی است، از بین می‏رود». امام باقر علیه‌السلام، <ref>بحارالانوار 52: 336؛ منتخب الاثر: 482.</ref> لازم به یادآورى است که <ref>در کمال الدّین 2: 675؛ بحار الانوار 52: 338،</ref> به‌جای« اخلاقهم»« احلامهم» آورده شده است؛ یعنى حضرت قائم فرزانگى آنان را به تمامیّت مى‏رساند. و <ref>در اصول کافى 1: 25</ref> از امام باقر علیه السّلام این‏گونه روایت شده است: اذا قام قائمنا وضع اللّه یده على رؤوس العباد فجمع بها عقولهم و کملت بها احلامهم.
• امام باقر علیه‌السلام فرمود: «چون قائم ما قیام کند، دستش را بر سر بندگان می‌‏گذارد و عقول آنها را متمرکز ساخته و اخلاقشان را به کمال می‌‏رساند. در پرتوی عنایات و ارشادات حضرت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف، مغزها و اندیشه‏‌ها شکوفا می‌‏شود و بدین‌وسیله تمام کوته‌‏بینی‏‌ها، تنگ‌‏نظری‏‌ها و رذایل اخلاقی که منشأ بسیاری از درگیری‏‌های اجتماعی است، از بین می‌‏رود». امام باقر علیه‌السلام، <ref>بحارالانوار 52: 336؛ منتخب الاثر: 482.</ref> لازم به یادآوری است که <ref>در کمال الدّین 2: 675؛ بحار الانوار 52: 338،</ref> به‌جای«اخلاقهم»«احلامهم» آورده شده است؛ یعنی حضرت قائم فرزانگی آنان را به تمامیّت می‏رساند. و <ref>در اصول کافی 1: 25</ref> از امام باقر علیه السّلام این‏گونه روایت شده است: اذا قام قائمنا وضع اللّه یده علی رؤوس العباد فجمع بها عقولهم و کملت بها احلامهم.
====پایه اصلی ایجاد عدل حکمت آموزی است نه حذف فیزیکی====
==== پایه اصلی ایجاد عدل حکمت آموزی است نه حذف فیزیکی ====
• وجود مبارک حضرت ولی‌عصر - ارواحنافداه - با چه وسیله‏ای پیروز می‏شوند و «یملاء الارض قسطا و عدلا» با فشار، با کشتن، یا با عدل و فهم و فرهنگ. معجزه اول آن است که مردم را عاقل می‏کنند، آدم می‏کنند آن‏وقت است که جامعه عاقل، عدل‏پرور است. <ref>بیانات آیت‌الله جوادی آملی حفظه اللّه در مسجد مقدّس جمکران، نیمه شعبان 1425.</ref>
• وجود مبارک حضرت ولی‌عصر - ارواحنافداه - با چه وسیله‏ای پیروز می‌‏شوند و «یملاء الارض قسطا و عدلا» با فشار، با کشتن، یا با عدل و فهم و فرهنگ. معجزه اول آن است که مردم را عاقل می‌‏کنند، آدم می‌‏کنند آن‏وقت است که جامعه عاقل، عدل‏پرور است. <ref>بیانات آیت‌الله جوادی آملی حفظه اللّه در مسجد مقدّس جمکران، نیمه شعبان 1425.</ref>
====عرضه عمومی ایمان و حذف غیر مؤمنین====
==== عرضه عمومی ایمان و حذف غیر مؤمنین ====
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: چون قائم، قیام کند، ایمان را بر هر ناصبی (دشمن اهل‌بیت) عرضه می‏کند، اگر به‌راستی آن را بپذیرد از او می‏گذرد و اگر نپذیرد، گردنش را می‏زند. <ref>بشارة الاسلام: 239 و 261؛ به نقل از روزگار رهایى 2: 629.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: چون قائم، قیام کند، ایمان را بر هر ناصبی (دشمن اهل‌بیت) عرضه می‌‏کند، اگر به‌راستی آن را بپذیرد از او می‌‏گذرد و اگر نپذیرد، گردنش را می‌‏زند. <ref>بشارة الاسلام: 239 و 261؛ به نقل از روزگار رهایی 2: 629.</ref>


===الزام ثروت‌اندوزان بر دستگیری از محرومان===
=== الزام ثروت‌اندوزان بر دستگیری از محرومان ===
امام صادق علیه‌السلام می‏فرمایند: به همه شیعیان ما اجازه داده شده از آنچه در دست دارند به شیوه‏ای نیکو انفاق کنند، ولی هنگامی‌که قائم ما علیه‌السلام قیام کند بر همه ثروت‏اندوزان ثروت‏اندوزی را حرام می‏کند، بر صاحبان گنج‏هاست که گنج‏های خود را پیش او بیاورند تا در راه بی‏نیازی عمومی خرج شود. <ref>الکافى 3: 61؛ الزام النّاصب: 22.</ref>
امام صادق علیه‌السلام می‌‏فرمایند: به همه شیعیان ما اجازه داده شده از آنچه در دست دارند به شیوه‏ای نیکو انفاق کنند، ولی هنگامی‌که قائم ما علیه‌السلام قیام کند بر همه ثروت‏اندوزان ثروت‏اندوزی را حرام می‌‏کند، بر صاحبان گنج‌‏هاست که گنج‏‌های خود را پیش او بیاورند تا در راه بی‏نیازی عمومی خرج شود. <ref>الکافی 3: 61؛ الزام النّاصب: 22.</ref>
====کوتاه شدن دست مفسدان از بیت‌المال و برگرداندن اموال به تاراج رفته====
==== کوتاه شدن دست مفسدان از بیت‌المال و برگرداندن اموال به تاراج رفته ====
• حضرت، برای ایجاد عدالت عمومی، اموال نامشروع را مصادره می‏کند، قطعه زمین‏هایی که حکومت‏ها به ناروا به افراد واگذار کرده‏اند، به بیت‌المال برمی‏گرداند. <ref>منتخب الاثر: 305.</ref>دست حرام‌خواران را از اموال عمومی کوتاه می‏کند و راه‌های نامرئی به بیت‌المال را مسدود می‏کند. <ref>بحارالانوار 52: 338.</ref>
• حضرت، برای ایجاد عدالت عمومی، اموال نامشروع را مصادره می‌‏کند، قطعه زمین‌‏هایی که حکومت‏‌ها به ناروا به افراد واگذار کرده‏اند، به بیت‌المال برمی‏گرداند. <ref>منتخب الاثر: 305.</ref>دست حرام‌خواران را از اموال عمومی کوتاه می‌‏کند و راه‌های نامرئی به بیت‌المال را مسدود می‌‏کند. <ref>بحارالانوار 52: 338.</ref>
• در اجرای عدالت، تا آنجا پیش می‏رود که راه را بر افرادی که به زیارت مستحبّی خانه خدا می‏روند بسته و حجّ واجب را در اولویت قرار می‏دهد. <ref>فروع کافى 4: 427.</ref>
• در اجرای عدالت، تا آنجا پیش می‌‏رود که راه را بر افرادی که به زیارت مستحبّی خانه خدا می‌‏روند بسته و حجّ واجب را در اولویت قرار می‌‏دهد. <ref>فروع کافی 4: 427.</ref>
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «زمانی که قائم ما قیام کند، قطعه زمین‏هایی که زمامداران و حکام جور در مالکیت خود درآورده و یا واگذار کرده‏اند از بین می‏رود». <ref>بحارالانوار 52: 309.</ref>
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «زمانی که قائم ما قیام کند، قطعه زمین‏‌هایی که زمامداران و حکام جور در مالکیت خود درآورده و یا واگذار کرده‏اند از بین می‌‏رود». <ref>بحارالانوار 52: 309.</ref>


====پرداخت بدهی و دیون افراد توسط امام====
==== پرداخت بدهی و دیون افراد توسط امام ====
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «... در حکومت مهدی ... بدهکاری برای مسلمانی نخواهد ماند مگر آنکه بدهی او را پرداخت خواهد نمود. مظلمه و حقّی به گردن و ذمّه هرکس که باشد آن را به صاحب حق بازخواهد گرداند.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: «... در حکومت مهدی ... بدهکاری برای مسلمانی نخواهد ماند مگر آنکه بدهی او را پرداخت خواهد نمود. مظلمه و حقّی به گردن و ذمّه هرکس که باشد آن را به صاحب حق بازخواهد گرداند.
کسی کشته نمی‏شود مگر این‏که دیه آن را خواهد پرداخت. هیچ‏کسی کشته نخواهد شد مگر این‏که بدهی‏های او را آن حضرت پرداخت خواهد نمود و خانواده‏اش را همانند سایر افراد جامعه اداره خواهد کرد تا زمین را از عدل و داد پر کند به همان صورتی که پیش از آن از ظلم و بیداد پر شده باشد ...». <ref>بحارالانوار 52: 224.</ref>
کسی کشته نمی‏شود مگر این‏که دیه آن را خواهد پرداخت. هیچ‏کسی کشته نخواهد شد مگر این‏که بدهی‌‏های او را آن حضرت پرداخت خواهد نمود و خانواده‏اش را همانند سایر افراد جامعه اداره خواهد کرد تا زمین را از عدل و داد پر کند به همان صورتی که پیش از آن از ظلم و بیداد پر شده باشد ...». <ref>بحارالانوار 52: 224.</ref>
====رفاه عمومی و نبود فقیر و مسکین====
==== رفاه عمومی و نبود فقیر و مسکین ====
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «در زمان ظهور امام عصر علیه‌السلام امّت من چنان از نعمت برخوردار شوند که هرگز امّتی آن‏چنان از نعمت برخوردار نشده باشد، سرتاسر زمین محصول دهد و هیچ‏چیز را از آنان دریغ ندارد و اموال، انبوه شود. هرکس نزد مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف آید و بگوید به من مالی ده، او بی‏درنگ می‏گوید بگیر!» <ref>سنن ابن ماجه، تحقیق: محمّد فؤاد عبدالباقى 2: 366؛ بحار الانوار 51: 88.</ref>
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «در زمان ظهور امام عصر علیه‌السلام امّت من چنان از نعمت برخوردار شوند که هرگز امّتی آن‏چنان از نعمت برخوردار نشده باشد، سرتاسر زمین محصول دهد و هیچ‏چیز را از آنان دریغ ندارد و اموال، انبوه شود. هرکس نزد مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف آید و بگوید به من مالی ده، او بی‏درنگ می‌‏گوید بگیر!» <ref>سنن ابن ماجه، تحقیق: محمّد فؤاد عبدالباقی 2: 366؛ بحار الانوار 51: 88.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که حضرت قائم علیه‌السلام قیام کند، به عدالت رفتار خواهد نمود ... و به‌حکم حضرت داود و محمّد صلّی اللّه علیه و آله در میان مردم داوری خواهد کرد و در آن هنگام زمین گنجینه‏های خود را آشکار خواهد ساخت و برکات خود را بیرون خواهد فرستاد. در آن زمان، انسان برای صدقات و مبرّات خود، جایی پیدا نمی‏کند، زیرا بی‏نیازی، همه مؤمنان را فرامی‏گیرد. <ref>الارشاد 2: 384؛ اعلام الورى 2: 290.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که حضرت قائم علیه‌السلام قیام کند، به عدالت رفتار خواهد نمود ... و به‌حکم حضرت داود و محمّد صلّی اللّه علیه و آله در میان مردم داوری خواهد کرد و در آن هنگام زمین گنجینه‌‏های خود را آشکار خواهد ساخت و برکات خود را بیرون خواهد فرستاد. در آن زمان، انسان برای صدقات و مبرّات خود، جایی پیدا نمی‏کند، زیرا بی‏نیازی، همه مؤمنان را فرامی‏گیرد. <ref>الارشاد 2: 384؛ اعلام الوری 2: 290.</ref>
• در روایات، سخن از کثرت مال، وفور نعمت‏ها، باران‏های پیاپی، سبک‌باری و رهایی از بارهای سنگین زندگی، آسودگی از رنج طلب کردن و نیافتن، ادای قرض تمام مقروضین و ادای دین تمام صاحبان دین، و آبادی همه خرابی‏هاست. <ref>کمال الدّین: 331.</ref>
• در روایات، سخن از کثرت مال، وفور نعمت‌‏ها، باران‏‌های پیاپی، سبک‌باری و رهایی از بارهای سنگین زندگی، آسودگی از رنج طلب کردن و نیافتن، ادای قرض تمام مقروضین و ادای دین تمام صاحبان دین، و آبادی همه خرابی‏‌هاست. <ref>کمال الدّین: 331.</ref>


===حذف تزیینات از مساجد===
=== حذف تزیینات از مساجد ===
شیوه تزیین مسجد را نمی‏پسندد و مساجد را از تزئینات غیرضروری پاک می‏سازد. <ref>الغیبة للطّوسى: 473- 475.</ref>
شیوه تزیین مسجد را نمی‏پسندد و مساجد را از تزئینات غیرضروری پاک می‌‏سازد. <ref>الغیبة للطّوسی: 473- 475.</ref>
===قضاوت داوودی===
=== قضاوت داوودی ===
• در قضاوت، شیوه داوودی را پیش می‏گیرد و با معیارها و موازین نوینی که در اختیار دارد، کشف حقیقت می‏کند و تنها به شیوه قضایی گذشته، یعنی بینه و سوگند اکتفا نمی‏کند. <ref>بحارالانوار 52: 338. الکافی 1: 397.</ref>
• در قضاوت، شیوه داوودی را پیش می‌‏گیرد و با معیارها و موازین نوینی که در اختیار دارد، کشف حقیقت می‌‏کند و تنها به شیوه قضایی گذشته، یعنی بینه و سوگند اکتفا نمی‏کند. <ref>بحارالانوار 52: 338. الکافی 1: 397.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «... او بین مردم مانند حضرت داود؛ (برحسب باطن و واقع) قضاوت کند». <ref>بحارالانوار52: 338.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «... او بین مردم مانند حضرت داود؛ (برحسب باطن و واقع) قضاوت کند». <ref>بحارالانوار52: 338.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف بر اساس داوری‏های حضرت داود و سلیمان داوری می‏کند و مطالبه گواه و دلیل نمی‏کند». <ref>بشارة الاسلام: 240 و 259؛ به نقل از: روزگار رهایى 2: 645.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف بر اساس داوری‏‌های حضرت داود و سلیمان داوری می‌‏کند و مطالبه گواه و دلیل نمی‏کند». <ref>بشارة الاسلام: 240 و 259؛ به نقل از: روزگار رهایی 2: 645.</ref>
====قضاوت به حق و با کتاب هر دین برای اهل آن====
==== قضاوت به حق و با کتاب هر دین برای اهل آن ====
امام باقر علیه‌السلام فرمود: وقتی‌که قائم اهل‌بیت قیام کرد، بین اهل تورات با تورات، بین اهل انجیل با انجیل، بین اهل زبور با زبور و بین اهل قرآن با قرآن قضاوت خواهد کرد. <ref>الغیبة للنّعمانى: 125؛ به نقل از آخرین امید: 299.</ref>
امام باقر علیه‌السلام فرمود: وقتی‌که قائم اهل‌بیت قیام کرد، بین اهل تورات با تورات، بین اهل انجیل با انجیل، بین اهل زبور با زبور و بین اهل قرآن با قرآن قضاوت خواهد کرد. <ref>الغیبة للنّعمانی: 125؛ به نقل از آخرین امید: 299.</ref>
===حذف ربا و رشوه و فساد و شراب===
=== حذف ربا و رشوه و فساد و شراب ===
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «در دولت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف رباخواری از بین می‏رود». <ref>منتخب الاثر: 474.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «در دولت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف رباخواری از بین می‌‏رود». <ref>منتخب الاثر: 474.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام در احوالات امام زمان علیه‌السلام هنگام ظهور فرمودند: «... در حکمش رشوه راه ندارد». <ref>بحار الانوار 52: 269.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام در احوالات امام زمان علیه‌السلام هنگام ظهور فرمودند: «... در حکمش رشوه راه ندارد». <ref>بحار الانوار 52: 269.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «روابط نامشروع، مشروبات الکلی و رباخواری از بین می‏رود، مردم به عبادت و اطاعت روی می‏آورند، امانت‏ها را به‌خوبی رعایت می‏کنند، مردمان شرور نابود می‏شوند و افراد صالح باقی می‏مانند». <ref>منتخب الاثر: 474.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «روابط نامشروع، مشروبات الکلی و رباخواری از بین می‌‏رود، مردم به عبادت و اطاعت روی می‌‏آورند، امانت‏ها را به‌خوبی رعایت می‌‏کنند، مردمان شرور نابود می‌‏شوند و افراد صالح باقی می‌‏مانند». <ref>منتخب الاثر: 474.</ref>
===عمران و آبادانی===
=== عمران و آبادانی ===
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند که امام عصر علیه‌السلام «به کارگزاران خود در تمامی بلاد فرمان می‏دهد که شهرها را آباد سازند». روزگار رهایى 2: 650.
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند که امام عصر علیه‌السلام «به کارگزاران خود در تمامی بلاد فرمان می‌‏دهد که شهرها را آباد سازند». روزگار رهایی 2: 650.
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «زمین به‌وسیله مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف آباد، خرم و سرسبز می‏شود». <ref>منتخب الاثر: 157.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «زمین به‌وسیله مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف آباد، خرم و سرسبز می‌‏شود». <ref>منتخب الاثر: 157.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «تمام معادن و گنج‏های زیرزمینی در حکومت امام عصر علیه‌السلام آشکار و استخراج می‏شود و در روی زمین مخروبه‏ای باقی نمی‏ماند، مگر آنکه به‌وسیله آن حضرت آباد می‏شود». <ref>منتخب الاثر: 482.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «تمام معادن و گنج‌‏های زیرزمینی در حکومت امام عصر علیه‌السلام آشکار و استخراج می‌‏شود و در روی زمین مخروبه‏ای باقی نمی‏ماند، مگر آنکه به‌وسیله آن حضرت آباد می‌‏شود». <ref>منتخب الاثر: 482.</ref>
====کثرت باران و گیاه====
==== کثرت باران و گیاه ====
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «به هنگام ظهور آن حضرت، آسمان، باران فراوان دهد و زمین هیچ روییدنی را در دل نگاه نمی‏دارد». <ref>الزام النّاصب: 163؛ بحار الانوار 52: 83 با اندکى تفاوت.</ref>
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «به هنگام ظهور آن حضرت، آسمان، باران فراوان دهد و زمین هیچ روییدنی را در دل نگاه نمی‏دارد». <ref>الزام النّاصب: 163؛ بحار الانوار 52: 83 با اندکی تفاوت.</ref>
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند در زمان ظهور: «زمین همه نباتات خود را می‏رویاند و دام‏ها فراوان می‏شوند». <ref>بحار الانوار 52: 315.</ref>
• پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند در زمان ظهور: «زمین همه نباتات خود را می‌‏رویاند و دام‌‏ها فراوان می‌‏شوند». <ref>بحار الانوار 52: 315.</ref>


ر
ر
====فع آفات و قوت قلوب====
==== فع آفات و قوت قلوب ====
امام سجاد علیه‌السلام فرمودند: «آن‏گاه که قائم ما قیام کند، خدا آفت را از شیعیان ما بزداید و دل‏هایشان را چون پاره‏های آهن (استوار) سازد». <ref>الخصال 2: 541.</ref>
امام سجاد علیه‌السلام فرمودند: «آن‏گاه که قائم ما قیام کند، خدا آفت را از شیعیان ما بزداید و دل‏‌هایشان را چون پاره‏‌های آهن (استوار) سازد». <ref>الخصال 2: 541.</ref>
====ارتباط صوتی تصویری با وجود فاصله====
==== ارتباط صوتی تصویری با وجود فاصله ====
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که قائم ما قیام کند، خداوند آن‌چنان گوش و چشم شیعیان ما را تقویت می‏کند که میان آنها و قائم نامه‏رسان نخواهد بود. با آنها سخن می‏گوید و سخنش را می‏شنود و او را می‏بیند درحالی‏که او در مکان خویش است و آنها در نقاط دیگر». <ref>بحار الانوار 52: 336.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که قائم ما قیام کند، خداوند آن‌چنان گوش و چشم شیعیان ما را تقویت می‌‌کند که میان آنها و قائم نامه‏رسان نخواهد بود. با آنها سخن می‌‏گوید و سخنش را می‌‏شنود و او را می‌‏بیند درحالی‏که او در مکان خویش است و آنها در نقاط دیگر». <ref>بحار الانوار 52: 336.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «مؤمن در زمان قائم درحالی‏که در مشرق است، برادر خود را در مغرب می‏بیند، همچنین، کسی که در مغرب است، برادرش را در مشرق می‏بیند». <ref>منتخب الاثر: 483.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «مؤمن در زمان قائم درحالی‏که در مشرق است، برادر خود را در مغرب می‌‏بیند، همچنین، کسی که در مغرب است، برادرش را در مشرق می‌‏بیند». <ref>منتخب الاثر: 483.</ref>
===ابزارهای انبیا در دست خاتم اوصیا===
=== ابزارهای انبیا در دست خاتم اوصیا ===
• از پیامبر گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله نقل است که آنچه را خاندان موسی و هارون به یادگار گذاشته‏اند، در آن تابوت موجود است و نیز الواح و عصای موسی و قبای هارون و ده ساع از غذایی که بر بنی‌اسرائیل فرود آمد و مرغ‏های بریانی که بنی‌اسرائیل، برای آیندگان خود ذخیره کرده‏اند، در آن می‏باشد. آن‏گاه به کمک آن تابوت، شهرها را می‏گشاید، همان‏گونه که پیش از او نیز چنین کرده‏اند<ref>. اثبات الهداة 3: 489 و 541؛ الملاحم و الفتن: 66.</ref>
• از پیامبر گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله نقل است که آنچه را خاندان موسی و هارون به یادگار گذاشته‏اند، در آن تابوت موجود است و نیز الواح و عصای موسی و قبای هارون و ده ساع از غذایی که بر بنی‌اسرائیل فرود آمد و مرغ‏های بریانی که بنی‌اسرائیل، برای آیندگان خود ذخیره کرده‏اند، در آن می‌‏باشد. آن‏گاه به کمک آن تابوت، شهرها را می‌‏گشاید، همان‏گونه که پیش از او نیز چنین کرده‏اند<ref>. اثبات الهداة 3: 489 و 541؛ الملاحم و الفتن: 66.</ref>
• در روایتی آمده است: تابوت سکینه به‌وسیله امام زمان علیه‌السلام از دریاچه طبریه (در فلسطین) بیرون آورده می‏شود و همراه آن حضرت حمل گردیده، در بیت‌المقدس در برابر او، گذاشته می‏شود. هنگامی‌که یهودیان آن را ببینند همگی به اسلام مشرّف می‏شوند، به‏جز تعدادی اندک که اسلام نمی‏آورند. <ref>الملاحم و الفتن: 150.</ref>
• در روایتی آمده است: تابوت سکینه به‌وسیله امام زمان علیه‌السلام از دریاچه طبریه (در فلسطین) بیرون آورده می‌‏شود و همراه آن حضرت حمل گردیده، در بیت‌المقدس در برابر او، گذاشته می‌‏شود. هنگامی‌که یهودیان آن را ببینند همگی به اسلام مشرّف می‌‏شوند، به‏جز تعدادی اندک که اسلام نمی‏آورند. <ref>الملاحم و الفتن: 150.</ref>
• در سوره مبارکه بقره، آیه 247 آمده است: «وَ قالَ لَهُمْ نَبِیهُمْ إِنَّ آیةَ مُلْکهِ أَنْ یأْتِیکمُ التَّابُوتُ فِیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکمْ وَ بَقِیةٌ مِمَّا تَرَک آلُ مُوسی وَ آلُ هارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلائِکةُ إِنَّ فِی ذلِک لَآیةً لَکمْ إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنِینَ؛ علّامه طباطبایی رحمه‌الله در تفسیر المیزان می‏نویسد:
• در سوره مبارکه بقره، آیه 247 آمده است: «وَ قالَ لَهُمْ نَبِیهُمْ إِنَّ آیةَ مُلْکهِ أَنْ یأْتِیکمُ التَّابُوتُ فِیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکمْ وَ بَقِیةٌ مِمَّا تَرَک آلُ مُوسی وَ آلُ هارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلائِکةُ إِنَّ فِی ذلِک لَآیةً لَکمْ إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنِینَ؛ علّامه طباطبایی رحمه‌الله در تفسیر المیزان می‌‏نویسد:
• تابوت عبارت است از صندوق. از ماده «یوب» به معنای رجوع است و به مناسبت این‏که پی‏درپی به صندوق مراجعه می‏شود، به این نام نامیده شده است. «سکینه» از ماده «سکون» به معنای آرامش گرفته شده و به معنای آرامش دل استعمال می‏شود. یعنی انسان در عزم و اراده خود استقرار و آرامش داشته باشد و اضطرابی به خود راه ندهد. <ref>ترجمه تفسیر المیزان 2: 407.</ref>
• تابوت عبارت است از صندوق. از ماده «یوب» به معنای رجوع است و به مناسبت این‏که پی‏درپی به صندوق مراجعه می‌‏شود، به این نام نامیده شده است. «سکینه» از ماده «سکون» به معنای آرامش گرفته شده و به معنای آرامش دل استعمال می‌‌‏شود. یعنی انسان در عزم و اراده خود استقرار و آرامش داشته باشد و اضطرابی به خود راه ندهد. <ref>ترجمه تفسیر المیزان 2: 407.</ref>
• تابوت سکینه، صندوقی است که حضرت موسی علیه‌السلام به امر حق‌تعالی، از چوب شطیم ساخت. طول آن سه قدم و نه قیراط و عرض و ارتفاعش دو قدم و سه قیراط بود. بیرون و اندرونش را به طلا پوشیده کرد. آن تابوتی بود که به عدد هر پیغمبری خانه‏ای از زبرجد سبز در آن بود، آخرین خانه‏ها، خانه حضرت رسالت صلّی اللّه علیه و آله بود. آن تابوت را «تابوت شهادت» و «تابوت عهد» هم گفته‏اند. <ref>لغت‏نامه دهخدا 4: 5335.</ref>
• تابوت سکینه، صندوقی است که حضرت موسی علیه‌السلام به امر حق‌تعالی، از چوب شطیم ساخت. طول آن سه قدم و نه قیراط و عرض و ارتفاعش دو قدم و سه قیراط بود. بیرون و اندرونش را به طلا پوشیده کرد. آن تابوتی بود که به عدد هر پیغمبری خانه‏ای از زبرجد سبز در آن بود، آخرین خانه‏ها، خانه حضرت رسالت صلّی اللّه علیه و آله بود. آن تابوت را «تابوت شهادت» و «تابوت عهد» هم گفته‏اند. <ref>لغت‏نامه دهخدا 4: 5335.</ref>
===استقرار دولت فراگیر مهدوی===
=== استقرار دولت فراگیر مهدوی ===
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «بدون تردید آیین محمّد صلّی اللّه علیه و آله به هر نقطه‏ای که شب و روز می‏رسد، خواهد رسید و دیگر اثری از شرک روی زمین نمی‏ماند». <ref>منتخب الاثر: 157؛ ینابیع المودّة 3: 78 و 132؛ روزگار رهایى 2: 602.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «بدون تردید آیین محمّد صلّی اللّه علیه و آله به هر نقطه‏ای که شب و روز می‌‌‏رسد، خواهد رسید و دیگر اثری از شرک روی زمین نمی‏ماند». <ref>منتخب الاثر: 157؛ ینابیع المودّة 3: 78 و 132؛ روزگار رهایی 2: 602.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که قائم، قیام کند، هر دولت باطلی از بین می‏رود». <ref>الکافى 8: 278.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که قائم، قیام کند، هر دولت باطلی از بین می‌‌‏رود». <ref>الکافی 8: 278.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «در آن روز [هنگام ظهور] حکومتی، جز حکومت اسلامی نخواهد بود». <ref>الملاحم و الفتن: 66.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «در آن روز [هنگام ظهور] حکومتی، جز حکومت اسلامی نخواهد بود». <ref>الملاحم و الفتن: 66.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «دولت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف، شرق و غرب جهان را فراخواند». <ref>کمال الدّین 1: 331.</ref>
• امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «دولت مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف، شرق و غرب جهان را فراخواند». <ref>کمال الدّین 1: 331.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف قیام کند، زمینی باقی نمی‏ماند، مگر آنکه گلبانگ اشهد ان لا اله الا اللّه و اشهد ان محمّدا رسول اللّه در آن طنین‏افکن می‏شود». <ref>بحارالانوار 52: 340.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «هنگامی‌که مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف قیام کند، زمینی باقی نمی‏ماند، مگر آنکه گلبانگ اشهد ان لا اله الا اللّه و اشهد ان محمّدا رسول اللّه در آن طنین‏افکن می‌‌‏شود». <ref>بحارالانوار 52: 340.</ref>
===نشانه‌های پیش از ظهور===
=== نشانه‌های پیش از ظهور ===
• رسول گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله وضعیت آن روزگار را از نظر عاطفی چنین بیان می‏دارد: در آن روزگار، بزرگ تران به زیردستان و کوچک‏تران رحم نمی‏کنند و قوی بر ضعیف ترحّم نمی‏نماید. در آن هنگام خداوند به او اذن قیام می‏دهد. <ref>بحار الانوار 52: 380.</ref>
• رسول گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله وضعیت آن روزگار را از نظر عاطفی چنین بیان می‌‌‏دارد: در آن روزگار، بزرگ‌تران به زیردستان و کوچک‏تران رحم نمی‏کنند و قوی بر ضعیف ترحّم نمی‏نماید. در آن هنگام خداوند به او اذن قیام می‌‌‏دهد. <ref>بحار الانوار 52: 380.</ref>
• نیز آن حضرت می‏فرمایند: قیامت برپا نمی‏شود تا آنکه زمانی فرارسد که مردی از شدّت فقر به اقوام و بستگان خود مراجعه کند و آنان را به خویشاوندی سوگند دهد تا بلکه به او کمک کنند، ولی چیزی به او نمی‏دهند.
• نیز آن حضرت می‌‌‏فرمایند: قیامت برپا نمی‏شود تا آنکه زمانی فرارسد که مردی از شدّت فقر به اقوام و بستگان خود مراجعه کند و آنان را به خویشاوندی سوگند دهد تا بلکه به او کمک کنند، ولی چیزی به او نمی‏دهند.
• همسایه از همسایه خود کمک می‏طلبد و او را به حقّ همسایگی سوگند می‏دهد، ولی همسایه کمکش نمی‏کند. <ref>الامالى 2: 271.</ref>
• همسایه از همسایه خود کمک می‌‌‏طلبد و او را به حقّ همسایگی سوگند می‌‌‏دهد، ولی همسایه کمکش نمی‏کند. <ref>الامالی 2: 271.</ref>
• محمّد بن مسلم می‏گوید: به امام باقر علیه‌السلام عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! قائم شما چه‏وقت ظهور خواهد کرد؟
• محمّد بن مسلم می‌‌‏گوید: به امام باقر علیه‌السلام عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! قائم شما چه‏وقت ظهور خواهد کرد؟
• امام فرمود: هنگامی‌که مردها خود را شبیه زنان کنند و زنان شبیه مردان شوند. آن‏گاه که مردان به مردان اکتفا کنند و زنان به زنان. <ref>کمال الدّین 1: 331.</ref>
• امام فرمود: هنگامی‌که مردها خود را شبیه زنان کنند و زنان شبیه مردان شوند. آن‏گاه که مردان به مردان اکتفا کنند و زنان به زنان. <ref>کمال الدّین 1: 331.</ref>
===معنویت‌گرایی عمومی پس از ظهور===
=== معنویت‌گرایی عمومی پس از ظهور ===
• در حکومت حضرت مهدی علیه‌السلام مردم به‏گونه بی‏سابقه‏ای به معنویت روی می‏آورند و در همه‏جا آوای اسلام طنین‏انداز است و آثار مذهب تجلّی می‏کند. به تعبیر برخی از روایات، اسلام در هر خانه، کوخ و چادری رخنه می‏کند؛ چنان‏که سرما و گرما در آن نفوذ می‏نماید. در چنین شرایطی، استقبال و پذیرش مردم به مظاهر و شعارهای دینی، بی‏سابقه خواهد بود. استقبال مردم از آموزش قرآن<ref>،بحار الانوار 52: 364.نماز جماعت،عقد الدرر: 159.نمازجمعه الغیبة للطّوسى: 295؛ الوافى 2: 112.</ref> چشمگیر خواهد شد و مساجد کنونی و حتی مساجدی که در آینده ساخته می‏شود، برطرف‏کننده نیاز آنان نخواهد بود. <ref>الکافى 4: 427.</ref>
• در حکومت حضرت مهدی علیه‌السلام مردم به‏گونه بی‏سابقه‏ای به معنویت روی می‌‌‏آورند و در همه‏جا آوای اسلام طنین‏انداز است و آثار مذهب تجلّی می‌‌‏کند. به تعبیر برخی از روایات، اسلام در هر خانه، کوخ و چادری رخنه می‌‌‏کند؛ چنان‏که سرما و گرما در آن نفوذ می‌‌‏نماید. در چنین شرایطی، استقبال و پذیرش مردم به مظاهر و شعارهای دینی، بی‏سابقه خواهد بود. استقبال مردم از آموزش قرآن<ref>،بحار الانوار 52: 364.نماز جماعت، عقد الدرر: 159.نمازجمعه الغیبة للطّوسی: 295؛ الوافی 2: 112.</ref> چشمگیر خواهد شد و مساجد کنونی و حتی مساجدی که در آینده ساخته می‌‌‏شود، برطرف‏کننده نیاز آنان نخواهد بود. <ref>الکافی 4: 427.</ref>
• روایت است که در حکومت حضرت مهدی علیه‌السلام، در یک مسجد، دوازده بار نماز جماعت خوانده می‏شود<ref>، الکافى 4: 427.</ref> و این دلیل روشنی بر اندازه پذیرش مردم، نسبت به معنویت و مظاهر دینی است.
• روایت است که در حکومت حضرت مهدی علیه‌السلام، در یک مسجد، دوازده بار نماز جماعت خوانده می‌‏شود<ref>، الکافی 4: 427.</ref> و این دلیل روشنی بر اندازه پذیرش مردم، نسبت به معنویت و مظاهر دینی است.
• امام صادق علیه‌السلام می‏فرماید: «خانه‏های کوفه به رودخانه کربلا و حیره متّصل می‏شود؛ به‌گونه‌ای که فرد نمازگزار روز جمعه برای شرکت در نمازجمعه سوار بر مرکبی تیزرو می‏شود، ولی بدان نمی‏رسد». <ref>الغیبة للطّوسى: 295.</ref>
• امام صادق علیه‌السلام می‌‏فرماید: «خانه‏‌های کوفه به رودخانه کربلا و حیره متّصل می‌‏شود؛ به‌گونه‌ای که فرد نمازگزار روز جمعه برای شرکت در نمازجمعه سوار بر مرکبی تیزرو می‌‏شود، ولی بدان نمی‏رسد». <ref>الغیبة للطّوسی: 295.</ref>
• پاره‏ ای از روایات، سخن از زدوده شدن کینه‏ها در بندگان، <ref>الملاحم و الفتن: 152.</ref> اصلاح منحرفان و فاسدان‏ ازبین‌رفتن حرص و طمع، <ref>الملاحم و الفتن: 71؛ الشیعة و الرجعة 1: 27.</ref> پدیدارشدن بی‏نیازی در انسان‏ها <ref>الملاحم و الفتن: 71؛ الشیعة و الرجعة 1: 27.</ref> و بالاخره رشد معنویت به میان آمده است.
• پاره‏ ای از روایات، سخن از زدوده شدن کینه‌‏ها در بندگان، <ref>الملاحم و الفتن: 152.</ref> اصلاح منحرفان و فاسدان‏ ازبین‌رفتن حرص و طمع، <ref>الملاحم و الفتن: 71؛ الشیعة و الرجعة 1: 27.</ref> پدیدارشدن بی‏نیازی در انسان‏ها <ref>الملاحم و الفتن: 71؛ الشیعة و الرجعة 1: 27.</ref> و بالاخره رشد معنویت به میان آمده است.
• آنچه در روایت است مبنی‌بر این‏که در یک مسجد، دوازده بار نماز جماعت خوانده می‏شود، <ref>الملاحم و الفتن: 71؛ الشیعة و الرجعة 1: 27.</ref> دلیل روشنی بر اندازه پذیرش مردم، نسبت به معنویت و مظاهر دینی است. امام صادق علیه‌السلام می‏فرماید: «خانه‏های کوفه به رودخانه کربلا و حیره متّصل می‏شود؛ به‏گونه‏ای که فرد نمازگزار روز جمعه برای شرکت در نمازجمعه سوار بر مرکبی تیزرو می‏شود، ولی بدان نمی‏رسد». <ref>الغیبة للطّوسى: 295.</ref>
• آنچه در روایت است مبنی‌بر این‏که در یک مسجد، دوازده بار نماز جماعت خوانده می‌‏شود، <ref>الملاحم و الفتن: 71؛ الشیعة و الرجعة 1: 27.</ref> دلیل روشنی بر اندازه پذیرش مردم، نسبت به معنویت و مظاهر دینی است. امام صادق علیه‌السلام می‌‏فرماید: «خانه‌‏های کوفه به رودخانه کربلا و حیره متّصل می‌‏شود؛ به‏گونه‏ای که فرد نمازگزار روز جمعه برای شرکت در نمازجمعه سوار بر مرکبی تیزرو می‌‏شود، ولی بدان نمی‏رسد». <ref>الغیبة للطّوسی: 295.</ref>
• رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله فرمود: «خداوند مهدی علیه‌السلام را می‏فرستد و به‌وسیله او عظمت را به دین بازمی‌گرداند ... در آن روزگار کسی بر کره خاکی نیست، جز آنکه ذکر لا اله الا اللّه بر زبان دارد. <ref>عیون اخبار الرضا علیه السّلام: 65؛ الشیعة و الرجعة 1: 218.</ref>
• رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله فرمود: «خداوند مهدی علیه‌السلام را می‌‏فرستد و به‌وسیله او عظمت را به دین بازمی‌گرداند ... در آن روزگار کسی بر کره خاکی نیست، جز آنکه ذکر لا اله الا اللّه بر زبان دارد. <ref>عیون اخبار الرضا علیه السّلام: 65؛ الشیعة و الرجعة 1: 218.</ref>
===استغنای مردم===
=== استغنای مردم ===
پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «زمانی که مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف قیام کند، خداوند در قلب بندگان بی‏نیازی افکند». <ref>الملاحم و الفتن: 71 و نیز ر. ک: بحار الانوار 51: 91</ref>
پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله فرمودند: «زمانی که مهدی عجّل‌الله تعالی فرجه الشّریف قیام کند، خداوند در قلب بندگان بی‏نیازی افکند». <ref>الملاحم و الفتن: 71 و نیز ر. ک: بحار الانوار 51: 91</ref>
===بی‏ کینه شدن دل‏ها===  
=== بی‏ کینه شدن دل‏‌ها ===  
حضرت علی علیه‌السلام فرمود: اگر قائم ما قیام کند ... کینه‏‌ها از سینه‌‏ها بیرون رود. <ref>منتخب الاثر: 473- 474.</ref>
حضرت علی علیه‌السلام فرمود: اگر قائم ما قیام کند ... کینه‏‌ها از سینه‌‏ها بیرون رود. <ref>منتخب الاثر: 473- 474.</ref>
===منابع:===
=== منابع:===
هزار و یک نکته پیرامون امام زمان (علیه‌السلام) ؛ ص480
هزار و یک نکته پیرامون امام زمان (علیه‌السلام)؛ ص480
اثبات الهداة. شیخ حرّ عاملى محمّد بن حسن (م 1104 ه)، قم: مطبعه علمیّه، بى‏تا.
اثبات الهداة. شیخ حرّ عاملی محمّد بن حسن (م 1104 ه)، قم: مطبعه علمیّه، بی‏تا.
الاحتجاج على أهل اللجاج. ابو منصور احمد بن على بن ابى طالب طبرسى (م 620 ه)، تحقیق: ابراهیم بهادرى و محمّد هادى به، تهران: انتشارات اسوه، چاپ اوّل، 1413 ه.
الاحتجاج علی أهل اللجاج. ابو منصور احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی (م 620 ه)، تحقیق: ابراهیم بهادری و محمّد هادی به، تهران: انتشارات اسوه، چاپ اوّل، 1413 ه.
إحقاق الحقّ و إزهاق الباطل. شهید قاضى نور اللّه بن سیّد شریف شوشترى (م 1019 ه)، با تعلیقات آیة اللّه العظمى سیّد شهاب الدین مرعشى نجفى، قم: کتابخانه، آیة اللّه مرعشى نجفى، چاپ اوّل، 1411 ه.
إحقاق الحقّ و إزهاق الباطل. شهید قاضی نور اللّه بن سیّد شریف شوشتری (م 1019 ه)، با تعلیقات آیة اللّه‌العظمی سیّد شهاب‌الدین مرعشی نجفی، قم: کتابخانه، آیة اللّه مرعشی نجفی، چاپ اوّل، 1411 ه.
الإرشاد فى معرفة حجج اللّه على العباد. ابو عبداللّه محمّد بن محمّد بن نعمان عکبرى بغدادى، معروف به شیخ مفید (م 413 ه)، تحقیق: مؤسسه آل البیت علیهم السّلام، 1413 ه.
الإرشاد فی معرفة حجج اللّه علی العباد. ابو عبداللّه محمّد بن محمّد بن نعمان عکبری بغدادی، معروف به شیخ مفید (م 413 ه)، تحقیق: مؤسسه آل البیت علیهم السّلام، 1413 ه.
الأمالى. ابو جعفر محمّد بن حسن معروف به شیخ طوسى (م 460 ه)، تحقیق: موسسه بعثت، قم: دار الثقافة، چاپ اوّل، 1414 ه.
الأمالی. ابوجعفر محمّد بن حسن معروف به شیخ طوسی (م 460 ه)، تحقیق: موسسه بعثت، قم: دار الثقافة، چاپ اوّل، 1414 ه.
الأمالى. ابو جعفر محمّد بن على بن حسین بن بابویه قمّى، معروف به شیخ صدوق (م 381 ه)، تحقیق: مؤسّسه بعثت، قم: موسّسه بعثت، چاپ اوّل، 1407 ه.
الأمالی. ابوجعفر محمّد بن علی بن حسین بن بابویه قمّی، معروف به شیخ صدوق (م 381 ه)، تحقیق: مؤسّسه بعثت، قم: موسّسه بعثت، چاپ اوّل، 1407 ه.
الأمالى. ابو عبداللّه محمّد بن نعمان عکبرى بغدادى، معروف به شیخ مفید (م 413 ه)، تحقیق: حسین استاد ولى و على اکبر غفّارى، قم: دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم، 1404 ه.
الأمالی. ابو عبداللّه محمّد بن نعمان عکبری بغدادی، معروف به شیخ مفید (م 413 ه)، تحقیق: حسین استاد ولی و علی اکبر غفّاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404 ه.
بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمّة الأطهار علیهم السّلام. محمّد باقر بن محمّد تقى مجلسى (م 1110 ه)، بیروت:مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، 1403 ه.
بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمّة الأطهار علیهم السّلام. محمّد باقر بن محمّد تقی مجلسی (م 1110 ه)، بیروت:مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، 1403 ه.
الغیبة. ابو جعفر بن حسن بن على بن حسن طوسى (م 460 ه)، تحقیق: عباد اللّه طهرانى و على احمد ناصح، قم:موسسه معارف اسلامى، چاپ اول، 1411 ه.
الغیبة. ابوجعفر بن حسن بن علی بن حسن طوسی (م 460 ه)، تحقیق: عباد اللّه طهرانی و علی احمد ناصح، قم:موسسه معارف اسلامی، چاپ اول، 1411 ه.
الغیبة. ابو عبداللّه محمّد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانى (م 350 ه)، تحقیق: على اکبر غفارى، تهران: کتاب‏فروشى صدوق، بى‏تا.
الغیبة. ابو عبداللّه محمّد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانی (م 350 ه)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: کتاب‏فروشی صدوق، بی‏تا.
الکافى. ابو جعفر ثقة الاسلام محمّد بن یعقوب بن اسحاق کلینى رازى (م 329 ه)، تحقیق: على اکبر غفارى، بیروت:دار صعب و دار التعارف، چاپ چهارم، 1401 ه.
الکافی. ابوجعفر ثقة الاسلام محمّد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی (م 329 ه)، تحقیق: علی اکبر غفاری، بیروت:دار صعب و دار التعارف، چاپ چهارم، 1401 ه.
کفایة الأثر فى النّص على الأئمّة الإثنى عشر. ابوالقاسم على بن محمّد بن خزّاز قمى (قرن چهارم)، تحقیق: سیّد عبداللطیف حسینى کوه‏کمرى، قم: انتشارات بیدار، 1401 ه.
کفایة الأثر فی النّص علی الأئمّة الإثنی عشر. ابوالقاسم علی بن محمّد بن خزّاز قمی (قرن چهارم)، تحقیق: سیّد عبداللطیف حسینی کوه‏کمری، قم: انتشارات بیدار، 1401 ه.
کمال الدین و تمام النعمة. ابو جعفر محمّد بن على بن حسین بن بابویه قمى، معروف به شیخ صدوق (م 381 ه)، تحقیق: على اکبر غفارى، قم: دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، 1405 ه.
کمال الدین و تمام النعمة. ابوجعفر محمّد بن علی بن حسین بن بابویه قمی، معروف به شیخ صدوق (م 381 ه)، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1405 ه.
نهج البلاغه. ابوالحسن شریف رضى محمّد بن حسین بن موسى موسوى (م 406 ه)، شرح: محمّد عبده، بیروت:موسسة المعارف، 1416 ه.
نهج‌البلاغه. ابوالحسن شریف رضی محمّد بن حسین بن موسی موسوی (م 406 ه)، شرح: محمّد عبده، بیروت:موسسة المعارف، 1416 ه.


<references />
<references />


[[رده: مقالات]]
[[رده:مقاله‌ها]]
[[رده: ظهور]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۱۸

ویرایش