پرش به محتوا

علبائیه (علیاویه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''علبائيه''' يا علياويه‏ از فرق «غلاة» شيعه و از ياران علباء بن دراع اسدى يا علياء بن دراع دوسى بودند.
'''علبائیه''' یا علیاویه‏ از «[[غلاة]]» [[شیعه]] و از یاران ''علباء‌بن‌دراع‌ اسدی'' یا ''علیاء‌بن‌دراع‌ دوسی'' بودند.


==شرح حال==
== شرح حال ==
از مطالب متفاوت در منابع مختلف، به دست می  آمد که حقيقت اين شخصيت آشفته معلوم نیست. در اعلام اسلامى، شخصى به نام علباء بن حرير سدوسى آمده كه از دليران و فصحاى عرب در جاهليت بود و اسلام را پذیرفت و در فتوحات اسلام در عهد عمر حضور يافت و در كوفه ساكن شد و پيشواى مردم آن دیار شد. او نخستين كسى بود كه مردم را به ولايت على (ع) دعوت كرد و در واقعه جمل نيز حاضر بود و در سال 36 هجرى درگذشت.
در منابع مختلف بیان شده است که ماهیت این شخصیت خیلی روشن نیست. در اعلام اسلامی نام شخصی به نام ''علباء‌بن‌حریر‌ سدوسی'' آمده که از دلیران و فصحای عرب در جاهلیت بود و سپس [[اسلام]] را پذیرفت و در فتوحات اسلام در عهد [[عمر بن خطاب|عمر]] حضور یافت و در [[کوفه]] ساکن و پیشوای مردم آن دیار شد. او نخستین کسی بود که مردم را به ولایت [[علی بن ابی طالب|امام علی (علیه‌السلام)]] دعوت کرد و در [[جنگ جمل]] نیز حاضر بود. وی در سال 36 هجری قمری درگذشت.


==تاریخچه==
== وجه تسمیه ==
كشى در رجال خود مى ‏نويسد که علياء اسدى بر بحرين حكومت داشت و از آن جا هفتصد هزار دينار دواب و غلام به دست آورد و آن را نزد امام جعفر صادق (ع) آورده تقدیم حضرت کرد. امام فرمود: ما آن ها را از تو قبول كرديم و بار ديگر به تو بخشيديم. شهرستانى مى‏ نويسد: علباء بن دراع حضرت على (ع) را بر پيامبر برترى مى ‏داد و سپس مردم را بر خويشتن دعوت كرد و قائل به الوهيت على (ع) و محمد (ص) شد.
نقل شده است که چون ''بشّار شعیری'' منکر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|محمد (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] و [[سلمان فارسی|سلمان]] شد، به صورت مرغی به نام «علباء» مسخ گشت، از این جهت پیروانش «علبائیه» خوانده شدند. همچنین علبائیه به جهت نکوهش کردن حضرت محمد (صلی الله علیه وآله وسلم)، «[[ذمیه|ذمّیه]]» نیز نامیده شده‌اند<ref>مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 336 با ویرایش محدود.</ref>،<ref>ابن حزم اندلسی؛ الفصل فى الملل و الاهواء و النحل؛ مصر؛ سال 1347 قمری؛ ج 4، ص 142.</ref>،<ref>جولد تسیهر (گلدزیهر)؛ العقیدة و الشریعة فى الاسلام؛ مصر؛ ص 184.</ref>،<ref>زرکلی خیرالدین؛ الاعلام؛ سال 1378 هجری قمری؛ ج 5، ص 47.</ref>،<ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم؛ الملل و النحل؛ ترجمه افضل الدین صدر ترکه اصفهانى، به تصحیح سید محمد رضا جلالى نائینى؛ تهران؛ سال 1321 شمسی؛ ص 156.</ref>،<ref>اشعری قمی سعد بن عبدالله؛ المقالات و الفرق؛ تحقیق، محمد جواد مشکور؛ تهران، سال 1963 میلادی؛ ص 190.</ref>،<ref>کشی؛ محمد بن عمر بن عبدالعزیز؛ رجال کشى، ص 199- 200.</ref>.
كشّى از قول ابو عبد اللّه امام جعفر صادق (ع) روايت مى ‏كند كه علباء هنگام مرگ نزد آن حضرت رفت و ابو بصير پرسيد که آيا تو بهشت را براى او تضمين كرده ‏اى؟ ابن حزم مى ‏نويسد: كه علبائيه در «اباحت» و «تناسخ» و «تعطيل» با مخمسه و محمديه  با هم تفاوتى نداشتند. آن ها نبوت پيغمبر اسلام (ص) و رسالت سلمان پارسى را از جانب او چنان كه «محمديه» مى ‏گفتند قبول نداشتند، بلكه محمّد بن عبد اللّه (ص) را بنده على (ع) مى ‏پنداشتند.


==وجه تسمیه==
== تاریخچه ==
از طرف محمدیه نقل شده است که چون بشّار شعيرى منکر محمّد (ص) و سلمان شد به صورت مرغى به نام «علباء» مسخ گشت، از این جهت طرفدار او «علبائيه» خوانده شدند. همچنین علبائيه به جهت نكوهش كردن حضرت محمد (ص)، «ذميه» نيز ناميده شدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 336 با ویرایش محدود.</ref> <ref>ابن حزم اندلسی، الفصل فى الملل و الاهواء و النحل، 5 جلدی، مصر،  سال 1347 قمری،  ج 4، ص 142.</ref> <ref>جولد تسيهر (گلدزيهر)،  العقيدة و الشريعة فى الاسلام، مصر، ص 184.</ref> <ref>زرکلی خیر الدین، الاعلام،  13  جلدی،  سال  1378 هجری قمری، ج 5، ص 47.</ref> <ref>شهرستانی محمد بن عبد الکریم،  الملل و النحل ، ترجمه افضل الدين صدر تركه اصفهانى، به تصحيح سيد محمد رضا جلالى نائينى، تهران، سال 1321 شمسی، ص 156.</ref> <ref>اشعری قمی سعد بن عبد الله، المقالات و الفرق، تحقيق،  محمد جواد مشكور، تهران،  سال 1963  میلادی،  ص 190.</ref> <ref>کشی، محمد بن عمر بن عبد العزیز، رجال كشى، ص 199- 200.</ref>
کشّی در رجال خود می‌‏نویسد که ''علباء‌ اسدی'' حاکم [[بحرین]] بوده و بعد از به دست آوردن هفتصد هزار دینار همراه با غلام و چارپایان، آن را تقدیم [[جعفر بن محمد (صادق‌)|امام جعفر صادق (علیه‌السلام)]] کرد. امام فرمود: ما آن را از تو قبول کردیم و بار دیگر به تو بخشیدیم. شهرستانی می‏‌نویسد: ''علباء‌بن‌دراع''، [[علی بن ابی طالب|حضرت علی (علیه‌السلام)]] را بر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)
|پیامبر (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] برتری می‌‏داد و سپس مردم را به سوی خود دعوت کرد و قائل به الوهیت علی (علیه‎السلام) و محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) شد. از ابن حزم نقل شده است که: علبائیه در «اباحت» و «[[تناسخ]]» و «تعطیل» با [[مخمّسه (پیروان ابوالخطاب)|مخمّسه]] و [[محمدیه (از غلاة شیعه)|محمّدیه]] هم تفاوتی نداشتند. آنها نبوت پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) و رسالت [[سلمان فارسی|سلمان پارسی]] را از جانب او چنان که «محمدیه» می‌‏گفتند قبول نداشتند؛ بلکه [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|محمّد بن عبداللّه (صلی‌الله علیه وآله و سلم)]] را بنده علی (علیه‌السلام) می‌‏پنداشتند. کشّی از قول امام جعفر صادق (علیه‌السلام) روایت می‌‏کند که علباء هنگام مرگ نزد آن حضرت رفت، [[ابو بصیر|ابوبصیر]] در آن مجلس از حضرت می‌پرسد که آیا تو [[بهشت]] را برای او تضمین کرده‌ای؟


== پانویس ==
{{پانویس}}


=پانویس=
[[رده:فرق و مذاهب]]
 
[[رده: کلام]]
[[رده: مذاهب کلامی ]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۸۰

ویرایش