۸۶٬۱۸۸
ویرایش
ضیاءالدین علی بن ملا محمد عراقی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
</div> | </div> | ||
'''آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی''' [[فقیه]]، [[اصولی]]، [[مجتهد]] شیعی و معروف به | '''آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی''' [[فقیه]]، [[اصولیون|اصولی]]، [[مجتهد]] شیعی و معروف به آقاضیاء عراقی، فرزند [[آخوند ملا محمد کبیر]] ([[مسجد]] آخوند در اراک به نام وی نامگذاری شده‌است). در سال ۱۲۷۸ در محله حصار قدیم سلطان‌آباد [[اراک]] به دنیا آمد. | ||
او پس از وفات استادش [[آخوند خراسانی]]، حوزه تدریس پر رونقی تشکیل داد و عالمان بزرگی چون [[سید محسن حکیم]] و [[سید محمدتقی خوانساری]] تربیت نمود. آقا ضیاءالدین عراقی از جمله عالمانی است که [[علم اصول]] را به حد کمال رساند، چنانکه کتاب «مقالات الاصول» او از مهمترین مصادر اصولی معاصر به شمار می آید. | او پس از وفات استادش [[آخوند خراسانی]]، حوزه تدریس پر رونقی تشکیل داد و عالمان بزرگی چون [[سید محسن حکیم]] و [[سید محمدتقی خوانساری]] تربیت نمود. آقا ضیاءالدین عراقی از جمله عالمانی است که [[علم اصول]] را به حد کمال رساند، چنانکه کتاب «مقالات الاصول» او از مهمترین مصادر اصولی معاصر به شمار می آید. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
#آخوند ملّا محمّد کاشی (1249 ـ 1333 هـ . ق.). | #آخوند ملّا محمّد کاشی (1249 ـ 1333 هـ . ق.). | ||
دروس سطح عالی [[فقه]]، [[اصول]]، [[ | دروس سطح عالی [[فقه]]، [[اصول]]، [[کلام]] و [[فلسفه]] را آموخت و در اواسط سال 1307 هـ . ق. به [[عراق]] مهاجرت نمود و ابتدا، به شهر [[سامرّا]] که از مراکز اجتماع طلاب مهاجر و دار العلم آن زمان بود، رفت. مدتی را به خیال و عنوان این که در مسند قضا نشسته، به رتق و فتق (حل و فصل) امور مردم گذراند. پس از چند ماه، ناگهان از این خیال و علاقه به مسند منصرف شد و با شنیدن آوازه و شهرت [[میرزا حبیب الله رشتی]]، سامرّا را ترک و به سوی [[نجف]] حرکت کرد و تا آخرعمر در آن حوزه کهن و مهم و پایگاه و مرکز علم، ماندگار شد. | ||
=اساتید= | =اساتید= | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
از برکات وجودی آقا ضیاءالدین در طول سالهای متمادی تدریس، تعلیم و تربیت صدها عالم، فقیه و دانشمندان نام آوری است که از مجالس درس و بحث سراسر فضل و دانش او بهره‌ها بردند. مجتهدان ایران و عراق با واسطه یا بی‌واسطه، از شاگردان او هستند. در میان شاگردان او به چهره‌هایی برخورد می‌کنیم که از نظر علم و تقوا، نسبت به دیگران در افق بالاتری قرار دارند. اینک به معرفی شماری از آنها می‌پردازیم: | از برکات وجودی آقا ضیاءالدین در طول سالهای متمادی تدریس، تعلیم و تربیت صدها عالم، فقیه و دانشمندان نام آوری است که از مجالس درس و بحث سراسر فضل و دانش او بهره‌ها بردند. مجتهدان ایران و عراق با واسطه یا بی‌واسطه، از شاگردان او هستند. در میان شاگردان او به چهره‌هایی برخورد می‌کنیم که از نظر علم و تقوا، نسبت به دیگران در افق بالاتری قرار دارند. اینک به معرفی شماری از آنها می‌پردازیم: | ||
1. [[آیه الله سید محسن حكیم| | 1. [[آیه الله سید محسن حكیم|آیت الله سید محسن حکیم]] (1206 ـ 1390 هـ . ق.) مدفون در نجف: او از مراجع بزرگ شیعه بود که دو دوره دردرس اصول آقا ضیاء شرکت کرد. وی آثار فراوان فرهنگی و دینی در عراق و ... از خود به یادگار گذاشته و تألیفات او بالغ بر50 عنوان است. | ||
2. [[آیهالله سید محمّد تقی خوانساری]] (1305 ـ 1371 هـ . ق) مدفون در [[قم]]: آقا ضیاء بارها مقام این شاگردش را ارج نهاده و گفته بود: « ... مقام و نگهداری شئونات آقای خوانساری را مانند علمای متأخر برخود فرض می‌دانم.» | 2. [[آیهالله سید محمّد تقی خوانساری|آیت الله سید محمّد تقی خوانساری]] (1305 ـ 1371 هـ . ق) مدفون در [[قم]]: آقا ضیاء بارها مقام این شاگردش را ارج نهاده و گفته بود: « ... مقام و نگهداری شئونات آقای خوانساری را مانند علمای متأخر برخود فرض می‌دانم.» | ||
[[نماز باران]] او در قم معروف است [[نماز جمعه]] را در قم احیا کرد. فتواهای او در [[ملی شدن صنعت نفت]] و کمک مسلمانان جهان به مردم [[فلسطین]] و شرکت در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورا مشهور است. | [[نماز باران]] او در قم معروف است [[نماز جمعه]] را در قم احیا کرد. فتواهای او در [[ملی شدن صنعت نفت]] و کمک مسلمانان جهان به مردم [[فلسطین]] و شرکت در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورا مشهور است. | ||
3. [[آیهالله سید احمد خوانساری]] (1309 ـ 1405 هـ . ق.) مدفون در قم: وی بیشترین استفاده‌های علمی را از آقا ضیاء نمود. کتاب «جامع المدارک» از مهمترین آثار فقهی اوست. | 3. [[آیهالله سید احمد خوانساری|آیت الله سید احمد خوانساری]] (1309 ـ 1405 هـ . ق.) مدفون در قم: وی بیشترین استفاده‌های علمی را از آقا ضیاء نمود. کتاب «جامع المدارک» از مهمترین آثار فقهی اوست. | ||
4. | 4. آیت الله سید ابوالقاسم خوئی (1317 ـ 1413 هـ . ق) مدفون در نجف: او از مراجع بزرگ عالم [[تشیع]] و دارای تألیفات فراوانی در فقه، اصول، تفسیر و رجال بود و مراکز بزرگ علمی ـ فرهنگی در نقاط مختلف جهان تأسیس کرد. وی به تربیت شاگردان بسیاری که هم اکنون در سراسر جهان پراکنده‌اند، همت گماشت. | ||
5. | 5. آیت الله سید محمود شاهرودی (1301 ـ 1394 هـ . ق) مدفون در نجف: آقا سید ابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاء الدین عراقی او را «ذوالشهادتین» می‌خواندند. وی رساله‌هایی در موضوعات گوناگون فقهی، اصولی،ادبی و رجالی نوشته و درسهای اصول و فقه آقا ضیاء و نائینی را تقریر نموده است. | ||
6. [[آیهالله سید عبدالله شیرازی]] (1309 ـ 1405 هـ . ق) مدفون در [[مشهد مقدس]]: وی 13 سال در درس آقا ضیاء شرکت نمود. آقا ضیاء درباره‌اش فرمود: | 6. [[آیهالله سید عبدالله شیرازی|آیت الله سید عبدالله شیرازی]] (1309 ـ 1405 هـ . ق) مدفون در [[مشهد مقدس]]: وی 13 سال در درس آقا ضیاء شرکت نمود. آقا ضیاء درباره‌اش فرمود: | ||
«من ایشان را برای آینده نجف اشرف ذخیره نموده‌ام و ایشان امید علمی آینده من است.» | «من ایشان را برای آینده نجف اشرف ذخیره نموده‌ام و ایشان امید علمی آینده من است.» | ||
7. [[آیهالله سید عبدالهادی شیرازی]] (1305 ـ 1383 هـ . ق) مدفون در نجف: وی از مراجع شیعه بود که تحت تربیت پسرعموی پدرش میرزای بزرگ شیرازی رشد علمی نمود و کتاب «دار السلام» از آثار فقهی اوست. | 7. [[آیهالله سید عبدالهادی شیرازی|آیت الله سید عبدالهادی شیرازی]] (1305 ـ 1383 هـ . ق) مدفون در نجف: وی از مراجع شیعه بود که تحت تربیت پسرعموی پدرش میرزای بزرگ شیرازی رشد علمی نمود و کتاب «دار السلام» از آثار فقهی اوست. | ||
8. [[آیهالله سید محمد رضا گلپایگانی]] (1316 ـ 1414 هـ . ق.) مدفون در قم: وی دارای تقریرات و تألیفات فراوان در فقه و اصول بود. ایشان مؤسسات و مدارس علمیه فراوانی را به یادگار گذاشت و شاگردان بسیاری را که هم اکنون برخی از آنها در مسئولیتهای بزرگی به نظام [[جمهوری اسلامی]] خدمت می‌کنند، تربیت نمود. | 8. [[آیهالله سید محمد رضا گلپایگانی|آیت الله سید محمد رضا گلپایگانی]] (1316 ـ 1414 هـ . ق.) مدفون در قم: وی دارای تقریرات و تألیفات فراوان در فقه و اصول بود. ایشان مؤسسات و مدارس علمیه فراوانی را به یادگار گذاشت و شاگردان بسیاری را که هم اکنون برخی از آنها در مسئولیتهای بزرگی به نظام [[جمهوری اسلامی]] خدمت می‌کنند، تربیت نمود. | ||
9. [[آیهالله محمد هادی میلانی]] (1313 ـ 1395 هـ . ق): فرزند سید جعفر مدفون در مشهد مقدس از مراجع عظام تقلید شیعه که دارای تألیفات فقهی و اصولی بود و [[حوزه علمیه مشهد]] را احیا و شاگردان فاضل و دانشمندی را تربیت نمود. | 9. [[آیهالله محمد هادی میلانی|آیت الله محمد هادی میلانی]] (1313 ـ 1395 هـ . ق): فرزند سید جعفر مدفون در مشهد مقدس از مراجع عظام تقلید شیعه که دارای تألیفات فقهی و اصولی بود و [[حوزه علمیه مشهد]] را احیا و شاگردان فاضل و دانشمندی را تربیت نمود. | ||
10. [[آیهالله سید شهاب الدین مرعشی]] (1315 ـ 1411 هـ . ق.) مدفون در قم: وی از مراجع تقلید تشیع بود که حدود 148 اثر علمی به صورت کتاب، رساله و مقاله، در علوم مختلف از خود به جای گذاشت. او کتابخانه‌ای عظیم و منحصر به فرد از لحاظ داشتن نسخه‌های خطی، تأسیس کرد که مورد استفاده دانش پژوهان است. وی از آقا ضیاء چهار اجازه اجتهاد و چند فقره نامه خصوصی دارد. | 10. [[آیهالله سید شهاب الدین مرعشی|آیت الله سید شهاب الدین مرعشی]] (1315 ـ 1411 هـ . ق.) مدفون در قم: وی از مراجع تقلید تشیع بود که حدود 148 اثر علمی به صورت کتاب، رساله و مقاله، در علوم مختلف از خود به جای گذاشت. او کتابخانه‌ای عظیم و منحصر به فرد از لحاظ داشتن نسخه‌های خطی، تأسیس کرد که مورد استفاده دانش پژوهان است. وی از آقا ضیاء چهار اجازه اجتهاد و چند فقره نامه خصوصی دارد. | ||
11. [[آیهالله آقا میر سید علی یثربی كاشانی| | 11. [[آیهالله آقا میر سید علی یثربی كاشانی|آیت الله آقا میر سید علی یثربی کاشانی]] (1311 ـ 1379 هـ . ق) مدفون در [[كاشان|کاشان]]: وی از مراجع تقلید شیعه و از شاگردان ممتاز آقا ضیاء و از استادان [[امام خمینی (ره)]] بود. | ||
آقا ضیاء به او فرمود: «تو برای من به منزله مالک اشتر برای علی ـ علیه السلام ـ هستی.» | آقا ضیاء به او فرمود: «تو برای من به منزله مالک اشتر برای علی ـ علیه السلام ـ هستی.» | ||
و نیز فرمود: «در میان تلامذه سید فشارکی، میرزا سید علی یزدی لب خندقی بود که استاد موقع حرکتش وی را با اشک بدرقه کرد و از جدایی او هنگام بازگشت به ایران سوخت. در میان شاگردان من نیز شما موقعیت خاصی داری و مرا به جدایی و فراق خود مبتلا به حسرت می‌نمایی.» <ref>سیمای كاشان، ص 172 و آینه دانشوران، ص 11</ref> | و نیز فرمود: «در میان تلامذه سید فشارکی، میرزا سید علی یزدی لب خندقی بود که استاد موقع حرکتش وی را با اشک بدرقه کرد و از جدایی او هنگام بازگشت به ایران سوخت. در میان شاگردان من نیز شما موقعیت خاصی داری و مرا به جدایی و فراق خود مبتلا به حسرت می‌نمایی.» <ref>سیمای كاشان، ص 172 و آینه دانشوران، ص 11</ref> | ||
12. [[ | 12. [[آیت الله شیخ محمد تقی بهجت]]، وی از مراجع تقلید شیعه و ساکن قم و از شاگردان آیهالله محمد حسین اصفهانی و آقا ضیاء الدین عراقی است و دارای تألیفات و تقریرات در فقه و اصول می‌باشد. حاشیه وی بر «ذخیره العباد» آیهالله غروی اصفهانی یک دوره فقه استدلالی است. | ||
برخی از شاگردان آقا ضیاء عراقی پس از وفات وی به شهرهای مختلف کوچ کردند و در عرصه تدریس و تحقیق، یافته‌های علمی خود را با قلمی پرمایه به رشته تحریر و تقریر در آوردند و طلایه‌دار حوزه‌های علمیه در محل سکونت خود بودند،که از آن جمله‌اند: | برخی از شاگردان آقا ضیاء عراقی پس از وفات وی به شهرهای مختلف کوچ کردند و در عرصه تدریس و تحقیق، یافته‌های علمی خود را با قلمی پرمایه به رشته تحریر و تقریر در آوردند و طلایه‌دار حوزه‌های علمیه در محل سکونت خود بودند،که از آن جمله‌اند: | ||
1. [[ | 1. [[آیت الله میرزا هاشم آملی]] (1323 ـ 1413 هـ . ق.) مدفون در قم: وی از شاگردان آقا ضیاء بود که مدت 30 سال از محضر او بهره برد. وی تقریرات مباحث اصول استاد را در کتاب «بدایع الافکار» گرد آورده است. | ||
2. [[ | 2. [[محمد تقی بروجردی|آیت الله آقا شیخ محمد تقی بروجردی]] (متوفا: 1391 هـ . ق.): وی هم از شاگردان خصوصی آقا ضیاء بود و تقریرات اصول استاد را به نام «نهایه الافکار» نوشت. | ||
3. [[ | 3. [[علی مشكاه|آیت الله آقا شیخ علی مشکاه]] (1319 ـ 1410 هـ . ق.) مدفون [[خمینی شهر]] اصفهان: از چهره‌های پارسا و برجسته [[حوزه علمیه اصفهان]] است که از اصول آقا ضیاء، مباحث الفاظ و در فقه، مبحث [[ولایت فقیه]] را تحریر کرده است. | ||
4. [[آیهالله آقا میرزا علی غروی علیاری]] (1319 ـ 1416 هـ . ق.): وی در اصول، مبحث [[استصحاب]] و در فقه، کتاب الزکوه آقا ضیاء الدین را تقریر نموده است. | 4. [[آیهالله آقا میرزا علی غروی علیاری|آیت الله آقا میرزا علی غروی علیاری]] (1319 ـ 1416 هـ . ق.): وی در اصول، مبحث [[استصحاب]] و در فقه، کتاب الزکوه آقا ضیاء الدین را تقریر نموده است. | ||
نیز آیات عظام: سید آقا موسوی خلخالی (متوفا: 1324 هـ . ق.) ؛ سید ابوالحسن شمس آبادی (1326 ـ 1396 هـ . ق.) ؛ سید یحیی مدرسی یزدی (1321 ـ 1383 هـ . ق.) ؛ شیخ محمد حسین خیابانی سبحانی (1299 ـ 1393 هـ . ق.) ؛ شیخ محمد علی قدسی محلاتی؛ شیخ محمد علی اشرفی شاهرودی (1307 ـ 1394 هـ . ق.) ؛ سید صدر الدین صدر (1299 ـ 1373 هـ . ق.) ؛ و سید عبدالحسین طیب (1312 ـ 1412 هـ . ق.) تقریرات اصول و فقه آقا ضیاء را به رشته تحریر در آورده‌اند. | نیز آیات عظام: سید آقا موسوی خلخالی (متوفا: 1324 هـ . ق.) ؛ سید ابوالحسن شمس آبادی (1326 ـ 1396 هـ . ق.) ؛ سید یحیی مدرسی یزدی (1321 ـ 1383 هـ . ق.) ؛ شیخ محمد حسین خیابانی سبحانی (1299 ـ 1393 هـ . ق.) ؛ شیخ محمد علی قدسی محلاتی؛ شیخ محمد علی اشرفی شاهرودی (1307 ـ 1394 هـ . ق.) ؛ سید صدر الدین صدر (1299 ـ 1373 هـ . ق.) ؛ و سید عبدالحسین طیب (1312 ـ 1412 هـ . ق.) تقریرات اصول و فقه آقا ضیاء را به رشته تحریر در آورده‌اند. | ||