۸۸٬۱۶۴
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'أبی طالب' به 'أبیطالب') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
یحیى پس از کشته شدن پدرش زید به خراسان رفت و چون به سرخس رسید افرادی از «[[محكمه|محکمه]]» و «[[خوارج]]» نزد وی رفتند و خواستند تا علیه بنی امیه خروج کند و وارد جنگ شود. | یحیى پس از کشته شدن پدرش زید به خراسان رفت و چون به سرخس رسید افرادی از «[[محكمه|محکمه]]» و «[[خوارج]]» نزد وی رفتند و خواستند تا علیه بنی امیه خروج کند و وارد جنگ شود. | ||
یحیى از پذیرفتن پیشنهاد ایشان امتناع کرد و به بلخ رفت و در آن جا نزد حریش بن عمرو بن داوود اقامت گزید. [[یوسف بن عمر ثقفى|یوسف بن عمر ثقفى]] به نصر بن سیار عامل [[خراسان]] نامه نوشت و از او خواست که یحیى را دستگیر کند. نصر او را دستگیر کرده و در قهندز مرو زندانی کرد. پس از مرگ هشام بن عبد الملک جانشین او [[ولید بن عبد الملك|ولید بن | یحیى از پذیرفتن پیشنهاد ایشان امتناع کرد و به بلخ رفت و در آن جا نزد حریش بن عمرو بن داوود اقامت گزید. [[یوسف بن عمر ثقفى|یوسف بن عمر ثقفى]] به نصر بن سیار عامل [[خراسان]] نامه نوشت و از او خواست که یحیى را دستگیر کند. نصر او را دستگیر کرده و در قهندز مرو زندانی کرد. پس از مرگ هشام بن عبد الملک جانشین او [[ولید بن عبد الملك|ولید بن عبدالملک]] به نصر بن سیار دستور داد که یحیى را آزاد کند. | ||
(البته بعضى گفته اند وى از زندان فرار کرد و به بیهق رفت.) یحیى از مرو به سرخس رفت ولى نصر بن سیار به عاملان سرخس و توس دستور داد که یحیى را به نیشابور برگرداند. چون یحیى نزد عمرو بن زراره حاکم نیشابور رسید، عمرو یک هزار درهم به او داد و وى را به جانب قومس روانه کرد. پس از آن یحیى با صد و بیست نفر از یاران خود با عمرو بن زراره که لشکرى فراوان داشت نبرد کرد. عمرو در این نبرد کشته شد. سپس یحیى به سوى هرات رفت. نصر بن سیار، سلم احوز مازنى را با هشت هزار سپاهى به تعقیب وى فرستاد. سلم در روستایى از ولایت گوزگان به یحیى رسید و سه روز نبرد کردند و سرانجام یحیى کشته شد و جسدش را بر دروازه گوزگان (جوزجان) به دار آویختند و همچنان بر دار بود تا این که سیاه جامگان به آن جا رفتند و جسد یحیی را از دار پایین آورده دفن کردند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 471 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref> <ref>اصفهانی ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، چاپ سال ۱۴۱۹ق، ص۱۵۰.</ref> | (البته بعضى گفته اند وى از زندان فرار کرد و به بیهق رفت.) یحیى از مرو به سرخس رفت ولى نصر بن سیار به عاملان سرخس و توس دستور داد که یحیى را به نیشابور برگرداند. چون یحیى نزد عمرو بن زراره حاکم نیشابور رسید، عمرو یک هزار درهم به او داد و وى را به جانب قومس روانه کرد. پس از آن یحیى با صد و بیست نفر از یاران خود با عمرو بن زراره که لشکرى فراوان داشت نبرد کرد. عمرو در این نبرد کشته شد. سپس یحیى به سوى هرات رفت. نصر بن سیار، سلم احوز مازنى را با هشت هزار سپاهى به تعقیب وى فرستاد. سلم در روستایى از ولایت گوزگان به یحیى رسید و سه روز نبرد کردند و سرانجام یحیى کشته شد و جسدش را بر دروازه گوزگان (جوزجان) به دار آویختند و همچنان بر دار بود تا این که سیاه جامگان به آن جا رفتند و جسد یحیی را از دار پایین آورده دفن کردند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 471 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref> <ref>اصفهانی ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، چاپ سال ۱۴۱۹ق، ص۱۵۰.</ref>ابومسلم خراسانى قاتلان یحیى را به چنگ آورد و کشت. | ||
مسعودى مى نویسد: مردم خراسان که از بیم [[بنى امیه|بنى امیه]] گریخته بودند، هفت روز براى یحیى عزادارى کردند. مردم در آن سال تمام فرزندان پسری را که در خراسان به دنیا آمده بودند را یحیی نامیدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 471 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref> | مسعودى مى نویسد: مردم خراسان که از بیم [[بنى امیه|بنى امیه]] گریخته بودند، هفت روز براى یحیى عزادارى کردند. مردم در آن سال تمام فرزندان پسری را که در خراسان به دنیا آمده بودند را یحیی نامیدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 471 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref> | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
==تاریخ شهادت== | ==تاریخ شهادت== | ||
یحیی بن زید | یحیی بن زید همراه با یارانش در سال ۱۲۵ هجری در جنگی سخت در جوزجان افغانستان به شهادت رسید.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، سال ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۷۲.</ref> تاریخ شهادت وی را جمعه ماه شعبان ذکر کردهاند.<ref>منهاج سراج جوزجانی، طبقات ناصری، چاپ ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۳۸۸</ref> مطابق با اطلاعات منابع تاریخی، بدن یحیی را بعد از شهادت از دروازه جوزجان آویزان کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۷۲</ref> <ref>قندوزی، ینابیع الموده، ج۳، ص۱۶۲</ref> <ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۱۰۷.</ref> و سرش را نزد ولید بن عبدالملک فرستادند، وی نیز سر یحیی را برای مادرش فرستاد.<ref>حائری، شجره طوبی، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۶۰ </ref>گفته شده است که سر وی تا زمان ابومسلم خراسانی بالای دار بود تا اینکه ابومسلم پس از تسلط بر خراسان، جسد او را پایین آورد و بر او [[نماز]] خواند و او را دفن کرد و دستور داد برای او عزاداری کنند.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۷۲.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |