حلمانیه: تفاوت میان نسخه‌ها

ابو حلمان قایل به «حلول» خداوند در صورت هاى زیبا بود و هرگاه صورتى زیبا مى‏ دید به وى سجده مى‏ کرد. عبدالله بن علی سراج طوسى در کتاب «اللمع فی التصوف»  نام او را ابو حلمان صوفى نوشته است. عبدالقاهر بغدادى مى‏ نویسد وى علاوه بر «حلول» قایل به «اباحه» بود و مى‏ گفت هر کسی خداى تعالى را بدان گونه که او باور دارد بشناسد، چیزى بر وى حرام نباشد و از هیچ کار بازداشته نشود و آنچه را که بخواهد بر وى گوارا و جایز باشد. بغدادى می گوید یکى از افراد این فرقه را دیدم که به جایز بودن «حلول خداوند» در بدن های مردم به این آیه استناد مى ‏کرد: «فَإِذا سَوَّیْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ ساجِدِینَ».(سوره حجر، آیه 29) یعنى خداوند از آن روى به فرشتگان فرمود که به آدم سجده کنند که خود در تن او حلول کرده بود، زیرا آدم در زیباترین تناسب اندام آفریده شده بود، چنان که فرمود: «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ.» سوره تین، آیه 4.<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 164 با ویرایش و اصلاح عبارات</ref>بنابر آنچه در منابع اسلامی آمده است، حلولیه به‌طور کلی به حلول روح خدا در آدم و سپس در [[انبیا]]، تا [[علی(ع)]] و فرزندانش باور داشتند؛ اما هر طایفه‌ای از آن ها بر این باور بود که این روح بعد از علی(ع) و فرزندانش در شخص خاصی که آن طایفه منسوب به اوست، حلول کرده است. برخی از حلولیه منکر [[بهشت]]، [[جهنم]] و روز [[قیامت]] بودند و به حلال بودن تمام محرمات و اسقاط تکالیف باور داشتند و از این‌ رو به اباحی‌گری متهم می‌شدند.<ref>سمعانی عبدالکریم، الانساب، بیروت، سال ۱۴۰۸ق، ج  2، ص 249</ref>  <ref>بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، به کوشش محمدزاهد کوثری، قاهره، ۱۳۶۷ق/ ۱۹۴۸م؛ ص 154</ref>اندیشمندان مسلمان ازآن‌رو حلمانیه را از جملۀ [[حلولیه]] به ‌شمار آورده‌اند که آنان نیز به دو باور شبیه به حلولیه شناخته می‌ شوند. یکی از این دو باور، اعتقاد به حلول و امتزاج یا انتقال ارواح بود، به این معنا که خدا در سیما و صورت زیبارویان حلول می‌ کند و تجسم می‌یابد. از این‌رو، بنا بر قول بغدادی، ابوحلمان و پیروانش هر جا صورت زیبایی می‌ دیدند، در مقابل آن سجده می‌ کردند و می‌ پنداشتند که خدا در آن حلول کرده است.باور دیگر، اعتقاد به اباحه‌گری بود، با این استدلال که اگر کسی خدا را با آن وصفی که او معتقد بود  می‌ شناخت و باور می‌داشت، چیزی بر او حرام نبود و از هیچ عملی بازداشته نمی‌ شد و همه چیز بر او مباح، حلال و گوارا می‌ گردید.