۸۵٬۹۴۴
ویرایش
حافظ اسد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'گروهها' به 'گروهها'
جز (جایگزینی متن - 'سرانکشورهای اسلامی' به 'سران کشورهای اسلامی') |
جز (جایگزینی متن - 'گروهها' به 'گروهها') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
از همان ابتدای به قدرت رسیدن حزب بعث، اختلاف میان اعضای قدیمی و سنّتی آن (مانند میشل عفلق) و اعضای نظامی و جوان حزب (مانند حافظ‌اسد و صلاح جدید) آغاز شد. نظامیان جوان اعتقاد داشتند که رهبری عفلق بر حزب با ضعف و فساد همراه است. حافظ اسد و صلاح جدید به‌تدریج، با بسیج حامیان خود در سوریه، به‌قدرت اصلی حزب تبدیل شدند<ref>سیل، ص 88، 97ـ101</ref> آنان در 4 اسفند 1344/ 23فوریه 1966 دست به کودتایی نظامی زدند که در نتیجه آن دولت امین‌الحافظ سقوط کرد و امین و میشل عفلق از حزب رانده شدند. در دولت جدیدی که به ریاست صلاح جدید تشکیل شد، حافظ اسد با حفظ سمت فرماندهی نیروی هوایی، وزیر دفاع شد (عادل رضا، ص 155؛ ماعوز، ص 34؛با شکست سوریه در جنگ شش روزه (خرداد 1346/ ژوئن 1967)، ارتفاعات جولان از دست رفت و نیمی از نیروی هوایی سوریه نابود شد<ref>سیل، ص 142</ref>. ژنرال حافظ اسد در مقام وزیر دفاع، آماج سرزنش قرار گرفت و عزل وی مطرح شد، اما شورای مرکزی حزب آن را تأیید نکرد. اسد گناه این شکست را به گردن آن عده از رهبران حزب انداخت که با تسویه حسابهای سیاسی مکرر، ارتش سوریه را تضعیف کرده بودند <ref>همان، ص 142ـ143؛ مدنی، ص 297ـ298</ref>. | از همان ابتدای به قدرت رسیدن حزب بعث، اختلاف میان اعضای قدیمی و سنّتی آن (مانند میشل عفلق) و اعضای نظامی و جوان حزب (مانند حافظ‌اسد و صلاح جدید) آغاز شد. نظامیان جوان اعتقاد داشتند که رهبری عفلق بر حزب با ضعف و فساد همراه است. حافظ اسد و صلاح جدید به‌تدریج، با بسیج حامیان خود در سوریه، به‌قدرت اصلی حزب تبدیل شدند<ref>سیل، ص 88، 97ـ101</ref> آنان در 4 اسفند 1344/ 23فوریه 1966 دست به کودتایی نظامی زدند که در نتیجه آن دولت امین‌الحافظ سقوط کرد و امین و میشل عفلق از حزب رانده شدند. در دولت جدیدی که به ریاست صلاح جدید تشکیل شد، حافظ اسد با حفظ سمت فرماندهی نیروی هوایی، وزیر دفاع شد (عادل رضا، ص 155؛ ماعوز، ص 34؛با شکست سوریه در جنگ شش روزه (خرداد 1346/ ژوئن 1967)، ارتفاعات جولان از دست رفت و نیمی از نیروی هوایی سوریه نابود شد<ref>سیل، ص 142</ref>. ژنرال حافظ اسد در مقام وزیر دفاع، آماج سرزنش قرار گرفت و عزل وی مطرح شد، اما شورای مرکزی حزب آن را تأیید نکرد. اسد گناه این شکست را به گردن آن عده از رهبران حزب انداخت که با تسویه حسابهای سیاسی مکرر، ارتش سوریه را تضعیف کرده بودند <ref>همان، ص 142ـ143؛ مدنی، ص 297ـ298</ref>. | ||
پس از کودتای 4 اسفند 1344/ 23 فوریه 1966، و به‌ویژه پس از شکست سوریه در جنگ 1346ش/ ژوئن 1967، اختلاف‌نظرِ حافظ اسد و صلاح جدید در مورد راهبرد (استراتژی) نظامی و سیاستهای خارجی، اقتصادی و اجتماعی افزایش یافت، که به ایجاد شکاف در حزب بعث انجامید. حافظ اسد نفوذ زیادی در ارتش سوریه داشت، اما صلاح جدید بر تشکیلات سیاسی حزب بعث مسلط بود<ref>سیل، ص 145ـ150؛ ماعوز، ص 34ـ36؛ دام، ص 62ـ68</ref>. در جریان بحران [[اردن]]، معروف به سپتامبر سیاه، صلاح جدید خواستار حمایت کامل ارتش سوریه از | پس از کودتای 4 اسفند 1344/ 23 فوریه 1966، و به‌ویژه پس از شکست سوریه در جنگ 1346ش/ ژوئن 1967، اختلاف‌نظرِ حافظ اسد و صلاح جدید در مورد راهبرد (استراتژی) نظامی و سیاستهای خارجی، اقتصادی و اجتماعی افزایش یافت، که به ایجاد شکاف در حزب بعث انجامید. حافظ اسد نفوذ زیادی در ارتش سوریه داشت، اما صلاح جدید بر تشکیلات سیاسی حزب بعث مسلط بود<ref>سیل، ص 145ـ150؛ ماعوز، ص 34ـ36؛ دام، ص 62ـ68</ref>. در جریان بحران [[اردن]]، معروف به سپتامبر سیاه، صلاح جدید خواستار حمایت کامل ارتش سوریه از گروههای مبارز فلسطینی در برابر ارتش اردن بود؛ اما حافظ اسد ــکه از ساقط نمودن [[ملک حسین|ملک‌حسین]]، پادشاه اردن، و دخالت اسرائیل و امریکا به نفع وی واهمه داشت ــ از شرکت دادن نیروی هوایی سوریه در این نبرد امتناع ورزید و دستور عقب‌نشینی صادر کرد<ref>سیل، ص 157ـ161؛ مدنی، ص 298</ref>. پس از آن، صلاح جدید در همایش سراسری حزب بعث (مؤتمرالقیادة القومیة لحزب‌البعث) در 8 آبان 1349/ 30 اکتبر 1970 کوشید اسد را از وزارت دفاع برکنار نماید؛ | ||
=ریاست جمهوری= | =ریاست جمهوری= | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
حافظ اسد در دوران ریاست جمهوری خود هیچ تغییر ریشه‌ای در ساختار قدرت ایجاد نکرد و نظام سیاسی سوریه در زمان وی دارای ثبات نسبی بود. وی مناصب مهم نظامی، اطلاعاتی و امنیتی را به نظامیان علوی سپرد. آنان نیز در طول دوره ریاست جمهوری وی، به او وفادار ماندند<ref>دام، ص 118</ref>. حافظ اسد با قبضه کردن قدرت از طریق حزب بعث،به عنوان تنها حزب رسمی کشور، اجازه فعالیت آزاد سیاسی را به مخالفان خود نمی‌داد. | حافظ اسد در دوران ریاست جمهوری خود هیچ تغییر ریشه‌ای در ساختار قدرت ایجاد نکرد و نظام سیاسی سوریه در زمان وی دارای ثبات نسبی بود. وی مناصب مهم نظامی، اطلاعاتی و امنیتی را به نظامیان علوی سپرد. آنان نیز در طول دوره ریاست جمهوری وی، به او وفادار ماندند<ref>دام، ص 118</ref>. حافظ اسد با قبضه کردن قدرت از طریق حزب بعث،به عنوان تنها حزب رسمی کشور، اجازه فعالیت آزاد سیاسی را به مخالفان خود نمی‌داد. | ||
اختیارات گسترده دستگاههای امنیتی، زندانی کردن مخالفان و وضع نامطلوب آنان در زندانهای سوریه، از جمله مواردی است که انتقادات بسیاری را متوجه او نمود. نبودن آزادی بیان و اندیشه و مؤسسات مستقل قضایی نیز از کاستیهای دوره وی بود<ref>رجوع کنید به سیل، ص 458؛ ماعوز، ص 198</ref>.یکی از بحرانهای حافظ اسد در عرصه داخلی، مبارزه [[اخوان المسلمین|اخوان‌المسلمین]] سوریه با نظام بعث حاکم بود. تدوین قانون اساسی سکولار در 1352ش/1973، پیوستن به فرایند صلح پس از جنگ در همان سال، و مداخله در امور داخلی لبنان به نفع مارونیها و برضد | اختیارات گسترده دستگاههای امنیتی، زندانی کردن مخالفان و وضع نامطلوب آنان در زندانهای سوریه، از جمله مواردی است که انتقادات بسیاری را متوجه او نمود. نبودن آزادی بیان و اندیشه و مؤسسات مستقل قضایی نیز از کاستیهای دوره وی بود<ref>رجوع کنید به سیل، ص 458؛ ماعوز، ص 198</ref>.یکی از بحرانهای حافظ اسد در عرصه داخلی، مبارزه [[اخوان المسلمین|اخوان‌المسلمین]] سوریه با نظام بعث حاکم بود. تدوین قانون اساسی سکولار در 1352ش/1973، پیوستن به فرایند صلح پس از جنگ در همان سال، و مداخله در امور داخلی لبنان به نفع مارونیها و برضد گروههایفلسطینی، مهم‌ترین اقدامات حافظ‌اسد بود که مخالفت و اعتراض اخوان‌المسلمین سوریه را برانگیخت؛ اما دلیل اصلی مخالفت آنان، افزایش نقش علویان در نظام سیاسی سوریه و افول قدرت سیاسی و اقتصادی اهل تسنن بود. درنتیجه، اخوان‌المسلمین خط‌مشی مسلحانه و فعالیتهای نظامی را در مبارزه با حکومت حافظ اسد در پیش گرفت، که با سرکوب شدید مواجه شد<ref>دکمجیان، ص 114ـ116</ref>. | ||
از دیگر بحرانهای داخلی، نبرد حافظ اسد با برادر کوچک‌تر خود، رفعت اسد، بر سرقدرت بود. رفعت ریاست «سرایا الدفاع» (جوخه‌های دفاع) را، که مسئول دفاع از رئیس‌جمهوری و حکومت بود، برعهده داشت. وی که تمایل فراوانی به رسیدن به مناصب بالا داشت، با حافظ اسد اختلاف پیدا کرد و با بسیج کردن نیروهای تحت نظارت خود در جوخه‌های دفاع، در 1363ش/1984 دمشق را محاصره نمود؛ اما با دخالت ارتش، کودتای وی نافرجام ماند. حافظ اسد او را از کار برکنار و به مسکو و سپس پاریس تبعید نمود<ref>مدنی، ص 345ـ385؛ دام، ص 119ـ123؛ سیل، ص 421ـ439</ref>. | از دیگر بحرانهای داخلی، نبرد حافظ اسد با برادر کوچک‌تر خود، رفعت اسد، بر سرقدرت بود. رفعت ریاست «سرایا الدفاع» (جوخه‌های دفاع) را، که مسئول دفاع از رئیس‌جمهوری و حکومت بود، برعهده داشت. وی که تمایل فراوانی به رسیدن به مناصب بالا داشت، با حافظ اسد اختلاف پیدا کرد و با بسیج کردن نیروهای تحت نظارت خود در جوخه‌های دفاع، در 1363ش/1984 دمشق را محاصره نمود؛ اما با دخالت ارتش، کودتای وی نافرجام ماند. حافظ اسد او را از کار برکنار و به مسکو و سپس پاریس تبعید نمود<ref>مدنی، ص 345ـ385؛ دام، ص 119ـ123؛ سیل، ص 421ـ439</ref>. | ||